Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 2

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 2
L. Kristjánsson greatly exceed 15 million years (m.y.). Occurrences of gabbro, andesitic and rhyolitic rocks are common in Iceland; Walker (1959) showed that these as well as dike swarms are associated with central-volcano com- plexes of a similar kind as those in the U.K. The vol- canic centers in Iceland are however smaller in size, often 5–10 km across as compared to 15–20 km for some Scottish centers. Early geophysical studies In the early 1950s, T. Einarsson (1954) carried out a gravity survey of Iceland. Where his stations were sufficiently dense, several localized anomalies were noted, one being the Stardalur gravity anomaly near a farm of that name 20 km northeast of Reykjavik. In Einarsson’s maps this anomaly is assumed to be of about 8 km size and +10 milligal (mgal) amplitude, but its northern part could not be measured due to mountainous terrain. An aeromagnetic survey of total-field intensity at 900 m altitude above sea level (a.s.l.) over south- western Iceland, made in 1968–1969 by Þ. Sigurgeirs- son (1970a,b,c), revealed several elongated or roughly circular positive or negative magnetic anomalies of typical amplitudes 0.5–2 micro-Tesla (µT). However, three prominent positive anomalies stood out in the map, see Figure 1. One of these (at St in Figure 1) coincided with the above-mentioned gravity anomaly. As the flight-line spacing was 4 km, the dimensions of the magnetic anomaly are not known with certainty. They may be estimated from Sigurgeirsson’s maps as being 8–10 km (Friðleifsson and Kristjánsson, 1972). The Stardalur positive magnetic anomaly lies inside a negative anomaly lineation of 20 km width and - 1.5 µT amplitude (relative to the local International Geomagnetic Reference Field intensity F which was 51.75 µT in 1968; it has increased by about 0.65 µT since then), striking ENE to NE. The amplitude of the Stardalur anomaly at this survey altitude may reach 4.5 µT above the expected regional field value within the negative lineation. The two other prominent positive anomalies were at mt. Skálafell in Hellisheiði (Sk in Figure 1) and at Ferstikla (F in Figure 1). The former was later surveyed in detail by Þ. Sigurgeirsson at 800 m alti- tude, and a contour map of his results was published by Pálmason (1987). The Skálafell anomaly which is elongated in a direction 30◦ east of north, is as- sociated with Late Quaternary volcanics erupted sub- glacially (Sæmundsson et al., 2010). The Ferstikla anomaly is clearly related to a volcanic center (Jóhan- nesson and Sæmundsson, 2009; Kristinsson, 2009), active 3.3–2.6 m.y. ago during the Gauss geomagnetic chron. No detailed magnetic results are available on this anomaly which has its peak within a 2–4 km wide fjord. Apart from negative magnetic lineations run- ning sub-parallel to the volcanic zones, the main neg- ative anomalies in Sigurgeirsson’s (1970a) map occur just east of Reykjavík (R in Figure 1). Sigurgeirsson’s discovery of the Stardalur ano- maly sparked considerable additional research at that locality. He carried out a total-field aeromagnetic sur- vey in 1969 on six short lines at altitudes of 300–350 m a.s.l., intersecting over the Stardalur farm buildings at 64◦12.7’N, 21◦29.0’W, alt. 190 m a.s.l. Judging from a contour map of his results (Kristjánsson, 1987) the maximum intensity exceeded 59 µT. Field mea- surements made on the ground in the Stardalur area in 1969 indicated that the magnetic anomaly was com- posed of two parts: a wide anomaly of mean dimen- sions 7 km and amplitude 5 µT, and a few peaks su- perimposed on the wider anomaly. In the most promi- nent of these peaks, field values of up to 79 µT were found. From the ground survey data, Kristjánsson (1970) provisionally estimated that the cause of this peak could be a single body of 200×600 m size strik- ing NE, with an upper surface at a depth of 50–70 m, and a total magnetization intensity of 50–60 Am- peres per meter (Am−1). Analysis of more detailed ground-survey data (Búason, 1971) yielded a magne- tization estimate of 80 Am−1 and slightly different di- mensions. General information on rock magnetism in Iceland Magnetization (i.e., dipole moment per unit volume) of a material is a sum of two vector quantities. One of these vectors is induced magnetization Mi, which is proportional to both the ambient field F at any time and a dimensionless material quantity called the vol- ume magnetic susceptibility. Mi = F·χ/µo where the constant µo is 4π×10−7 TmA−1 in SI units. In Ter- 2 JÖKULL No. 63, 2013
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.