Jökull


Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 8

Jökull - 01.01.2013, Blaðsíða 8
L. Kristjánsson cation-deficient magnetite had exsolved from larger grains of titanomagnetite during cooling d) The ambient geomagnetic field being strong during this eruption episode. RESEARCH IN 1990–2008 Helgason et al. (1990) and Steinþórsson et al. (1992) presented results of Mössbauer spectroscopy on re- spectively 8 and 20 samples from 15–175 m depth in the Stardalur drill hole as well as on 10 sam- ples of typical Icelandic basalts, mostly from out- side the Late Quaternary areas. Their observations confirmed that the strongly magnetized lava sequence in Stardalur contains exsolved magnetite in a very pure state. Helgason et al. (1990) state that practi- cally no maghemite is present in their Stardalur core samples, while Steinþórsson et al. (1992) found that most of those lava samples from elsewhere in Iceland which they studied, contain a good deal of maghemite. The latter concluded that the maghemite is formed from magnetite by secondary hydrothermal alteration. In both papers the exsolution of pure magnetite in Stardalur is also ascribed to such alteration, but no explanation is offered for the absence of maghemite there. Helgason et al. (1990) further suggest that the strong remanence has resulted from the alteration. However, we find it difficult to visualize how sec- ondary processes could produce the uniform steep re- manence inclinations observed by Búason (1971). Later in the 1990s, magnetic field measurements by satellites orbiting Mars revealed the presence of strongly magnetic near-surface materials (Acuña et al., 1999); a minimum value of Mt∼50 Am−1 was in- ferred. This, as well as reports from Mars landers on magnetic properties of exposed formations in 2004, created new interest in the magnetism and petrol- ogy of the Stardalur core. Gunnlaugsson et al. (2004, 2006) concluded that a part of the magnetite in the core (presumably the small cubic grains of Steinþórs- son and Sigvaldason (1971)) is very pure and did ex- solve from olivine at high temperature during cooling. A similar conclusion was reached on the origin of un- usually high NRM intensity (∼40 Am−1) in an olivine tholeiite lava flow MM 2 from Eastern Iceland (Kristj- ánsson and Guðmundsson, 2005). Observations by Gunnlaugsson et al. (2006, 2008) on magnetic sepa- rates indicated that the natural remanent magnetiza- tion in small magnetite grains from olivine might be several times higher per weight unit than in an equal amount of magnetite in typical Icelandic lavas. Vahle et al. (2007) measured various magnetic properties of nine samples from the strongly magne- tized part of the original Stardalur core, and made a detailed study of the mineralogy of two of these (at 101.0 and 135.15 m depth) by electron microscopy (their Figs. 4 and 5) and other techniques. Vahle et al. concurred with the suggestion of Gunnlaugs- son et al. (2004) that the small magnetite grains may have been generated from olivine by exsolution. They also demonstrated that a minor proportion of the magnetite in the larger grains had been oxidized to- wards maghemite composition in situ, as evidenced by shrinkage cracks in some of these. In thermomag- netic curves obtained in air, the magnetization of sam- ples decayed progressively with time spent at high temperature, while curves obtained in an argon at- mosphere were approximately reversible. These au- thors concluded from their various observations that the maghemite and some of the magnetite may have formed during secondary hydrothermal alteration at 250–350◦C. However, evidence from a 1920 m long core recovered from the lava pile of Eastern Iceland (Bleil et al., 1982) indicates that secondary formation of magnetite accompanies the appearance of epidote at 250◦C or more (see Pálmason, 2005, p. 72). In the Stardalur core, mixed-layer clays and chlorite which presumably form at 200–250◦C are seen (Steinþórs- son and Sigvaldason, 1971; Vahle et al., 2007, p. 123) but no epidote. Hall (1985) states that the formation of secondary magnetite occurs in the vicinity of dikes at burial depths exceeding 2100 m and becomes rela- tively important below 2900 m. The lava pile above Stardalur is not expected to have reached such thick- ness (Friðleifsson, 1985). A comprehensive total-field magnetic survey of the Reykjavík area and offshore at 500 m altitude a.s.l. (Jónsson and Kristjánsson, 2002) confirmed that a localized negative central-volcano anomaly east of the city noted by Sigurgeirsson (1970a) extends up 8 JÖKULL No. 63, 2013
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.