Vísir - 24.12.1942, Qupperneq 5

JÓLABLAÐ VÍSIS
smámunasemi í meiri metum en listina, að Rembrandt hafi verið
huggulegur og artugur listamaður, sem gæti haft bætandi áhrif
á þá yngri listamenn, er fylgdu hinum nýrri listastefnum, og
ynnu að eflingu „ljótleikans“. Sannleikurinn er sá, að fáir eða
engir af hinum gömlu meisturum standa nútímalistinni nær en
Rembrandt. Hann var ekki skilinn eða metinn að verðleikum af
samtíð sinni, til þess var list lians of stórfelld, kröftug og rismikil.
En einmilt þau verk er sízt voru skilin af samtiðinni og sköpuðu
honum óvinsældir, urðu seinna til þess að skipa honum öndvegi
meðal allra listmálara fyrr og siðar. Hollenzki málarinn Van
Gogh, sem lifði síðari hluta nítjándu aldar og var einn stærsti
snillingur síns tíma, lireif Jón Engilberts einnig mjög mikið.
Hollendingar eiga ágætt safn ýmsra beztu verka Van Goghs, en
liann var sem kunnugt er einn mesti litasnillingur er uppi hefir ver-
ið. Hver sá, er ann fögrum litum, mun seint glevma hinum sólgló-
andi myndum hans. Eitt af þvi er vakti athygli Jóns, er liann
kom á listasöfn i Hollandi var hið haganlega fyrirkomulag á
gluggum safnanna. — Ljósið féll þannig á myndirnar að þær
nutu sin vel —- betur en á listasöfnum víða í-öðrum löndum. Hol-
lendingar hafa miklar mætur á hinum stóru meisturum sinum,
enda er Rembrandt hið ódauðlega og stærsta nafn þeirra, en list
bans hefir háft mikla þýðingu fyrir þróun málaralistar liér í
Evrópu eftir hans daga.
Það hefir oft verið mér ánægja að tala við Jón E. um þessa
för hans. Hann hefir áreiðanlega liaft mikið gagn af lienni og
gleði, og aðdáun hans á stórfelldri og góðri list hefir hér dýpkað
skilning hans á því bezta í listinni.
Jón hefir dvalið langdvölum í Kaupmannahöfn og tekið þátt í
ýmsum listsýningum. Árið 1938 sýndi bann á Skandinaviskri
sýningu í grafiskri list, og keyptu söfn í Svíþjóð, Danmörku og
Finnlandi verk eftir hann á þessari sýningu. Þá hefir Jón sýnt
á haustsýningu listfélagsins Kammeraterne, en hann er með-
limur þess félags. Jón hefir einnig tekið þátt i listsýningum í
flestum stærri bæjum í Danmörku.
Jón hefir átt góðu gengi að fagna á listbraut sinni og er það
vel. Þegar Danmörlc var hertekin fór hann liingað heim. Vinnu-
skilyrði hafi verið slæm hér heima sökum skorts á góðu hús-
næði til að mála í. Nú er hann að byggja liús með ágætri vinnu-
,Álorgunn.‘‘
„Sunnudagur í Kópavogi."
stofu, og munu því brátt vera möguleikar fyrir hann að vinna
aftur af fullum krafti.
Jón er eljumaður og hefir unnið af dugnaði að list sinni. Við-
fangsefni sin velur liann oft úr lífi fólksins, einkum verkafólks-
ins. Skip á liöfninni, verkamannahópur á bryggjunni, kröfugöngu-
„Madame“
niéð
rauð blóm.
fólk við vinnu — allt þetta og margt því likt — hefir Jón oft sýnt
i myndum sínum. Stundum andar kulda og harðneskju fátæktar
og' einmanasemi frá þessum myndum, en jx> er oft þýður, stuná-
um draumkenndur blær yfir þeim. List Jóns er ekki á neinn hátt
bókmenntalegs eðlis, þannig að frásaga ráði á kostnað hins
myndræna, en það hefir frá upphafi verið eitthvað skáldlegt og
ekki eingöngu myndrænl eðli sem birtiat i ruynclura. Jóus —
þessar niyndir sýna oft á eftirminnilegai hátt vep’l 'fýrii'
listamanninum hefir vakað, en er ekki nákvæm bagfræðileg eða
bókmenntaleg lýsing á einhverjum atburði.
Það er sagt að eitt sinn hafi franskur og enskur maður skrifað
hréf heim til sín, er þeir voru saman á ferðalagi suður á ítaliu.
Þeir .lýstu landskjálfta er brotist hafði út meðan þeir voru i bsa
nokkurum á Suður-ltalíu, Englendingufinu greindi frá hve