Morgunblaðið - 12.04.1979, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. APRIL 1979
Færði
fæðingarárið
um set
„Hvenær hófst þú sjómennsku?"
Ég byrjaði að róa á dragnót 17
ára gamall, daginn sem Island var
hernumið af Bretum, 10. maí 1940.
Um haustið vék ég úr plássi vegna
fátæks barnamanns, sem kom með
tvær hendur tómar úr síld að
norðan og þá lenti ég fyrir tilviljun
á vélstjóranámskeiði, en var ári of
ungur til að vera gjaldgengur til
prófs. Forstöðumaðurinn Egill
heitinn Kristbjörnsson, breytti þá
fæðingarvottorði séra Sigurjóns
Árnasonar sóknarprests og færði
dagsetninguna fram um eitt ár.
Ætlun mín var að stunda sjóinn,
en móðir mín aftók að við værum 3
feðgar á sama báti og þetta varð
til þess að ég réðst til ísfélags
Vestmannaeyja, fyrsta vélfrysti-
húss landins sem Gísli J. Johnsen
stofnaði 1901. Þar var ég vélstjóri í
7 ár og þá voru enn til leifar af
elztu frystivélunum í notkun, -
Sabrow, og hlutir úr gasvélunum
er drifu þær. Nú er þetta allt farið
í hund og kött. Kunnir Eyjamenn
voru forverar mínir í Isfélaginu,
Högni í Vatnsdai, Páll Scheving,
Halldór í Sunnuhlíð og Bogi á
Litluhólum, sem starfar þar
ennþá, mjög vel fær og góður, en
allt voru þetta gæðamenn og vel
færir í sínu starfi. Forstjóri var þá
Jóhannes Brynjólfsson frá Odda,
ljúfur drengur og góður er lézt
langt um aldur fram.
og 10 á kvöldin með samkomuhöld-
um dag eftir dag og kennararnir
voru frábærir. Guðfræðingar og
prédikarar. Fyrir utan biblíuleg
fræði var kennd sálgæzla og ræðu-
mennska, vitanlega blaðlaus. Ég
naut kennslu kunnra manna eins
og Levi Petrus og Frank Manns,
sem lifir enn og hefur þótt afburða
prédikari. Þeir voru með ólíkum
hætti, annar hélt manni
hugföngnum í klukkutíma ef því
var að skipta, hinn hætti eftir
20—25 mínútur þegar hæst bar.
Eftir nám í Svíþjóð dvaldist ég þar
áfram, var á sveitabæ í Nárke og
komst þá vel inn í málið og
þjálfaðist um leið í samkomuhaldi.
Eftir heimkomuna fór ég sjálf-
boðaliði í trúboðsstarf og greip svo
til brauðstritsstarfa alltaf þegar
ég þurfti á fjármagni að halda.
Þannig liðu árin þar til ég gifti
mig 25 ára gamall Guðnýju Sigur-
mundsdóttur. Hún var mjög
merkileg kona, bráðgreind hæfi-
leikakona og hafði mjög fjöl-
breyttar gáfur og margbreytilegar
sem náðu m.a. yfir hljóðfæraleik
og tungumál auk þess að vera
mikil húsmóðir. Hún lézt eftir að
við höfðum verið gift í 14 ár, en við
áttum saman þrjú börn. Það var
erfiður tími þegar ég missti hana.
Ég talaði yfir henni, það var
hastarleg áreynsla, en ég átti að
gera það. Ég talaði einnig yfir
mömmu, en þetta var ákaflega
erfitt þegar ég missti hana
Guðnýju. Ég giftist aftur eftir 6
mánuði, Sigurlinu Jóhannsdóttur,
„já, segðu það bara,“ það er
sérstætt. Hún er frá Sandaseli í
Meðallandi og hafði unnið á
„Eg er húmoristi
og
bjartsýnismaður”
Sveinn Ketilsson.
er manni ógleymanlegur. Að fara í
Bjarnarey átt.a sinnum á sumri og
upplifa þar sólheitan júlídag þegar
móbergíð dregur í sig geisla sólar
og uppstreymið er svo ólrúlega
hlýtt, það er nokkuð sem enginn
getur ímyndað sér nema sá sem
reynir.
Aldrei kotnu óhöpp fyrir í
þessum ferðum, þær voru bæði
lífsgæði og blessun.
Að hætta umstangi Við
Konan í annarri röð á miöri
myndinni er Sigurlína Jóhannes-
dóttir síðari kona Einars. Myndin
er tekin á samkomu í síðustu
viku.
Þegar Bretar hernámu ísland og
komu til Vestmannaeyja fengu
þeir leigðan frystiklefa fyrir
matvæli sín. Var hann læstur með
sérstökum lás, í vistarherbergi
vélstjóranna var lykillinn
geymdur. I fyrsta sinn sem þrír
brezkir hermenn komu og báðu um
lykil skammaðist ég mín fyrir að
þurfa að hvá þegar spurt var um
lykilinn. Ég gerði tvennt, fór í
bréfaskóla SIS, las þar hrafl úr
ensku og keypti mér enska Biblíu.
Hana las ég á nóttinni og bar
saman við íslenzka Biblíu og svo
naut ég þess að nota þekkingu
mína í að tala við þessa menn og
sumum þeirra kynntist ég mjög
vel. Þá naut ég þess einnig, að í
Betel var þá forstöðumaður Arnulf
Kyvik, mjög geðþekkur maður, og
bauð hann þessum brezku piltum
til guðsþjónustuhalds þar sem allt
fór fram á enskri tungu. Þá
lærðum við utanbókar á ensku
„Áfram kristsmenn, krossmenn"
og „Alheilagur Drottinn". Frá
þessum tíma á ég vini ennþá og er
þar fremstur í flokki Albert
English í Essex í Englandi".
Að halda fólki
hugföngnu
Liðlega tvítugur hélt Einar til
útlanda til náms Hann valdi ekki
breiða veginn til auðsækinna
embættisstarfa, hans námsbók
var Biblían.
„I stríðslok var ég vel stæður,
létti heimadraganum og fór á
Biblíuskóla í Stokkhólmi. Þar tók
ég námskeið í biblíulegum fræðum
tvö haust. Dagarnir voru vel
nýttir, frá 8 að morgni og til kl. 9
trúboðsstöð í Narsaq í Grænlandi
áður en við giftum okkur.
Ég gerðist forstöðumaður Betel-
safnaðarins í Vestmannaeyjum 1.
október 1948. Samhliða því and-
lega starfi vann ég mér inn fyrir
daglegu brauði. Traust líkams-
bygging og það að ég drakk mjólk
úr brjóstum móður minnar til
hálfs sjöunda árs var grundvöllur
góðrar heilsu. Svo að störf að
sjómennsku og Biblíulestur að
kvöldi voru mér engir erfiðleikar.
Eftir að fyrri kona mín dó seldi
ég bátinn og hætti útgerð, en vann
hjá hafnarsjóði í Eyjum þar til ég
tók við störfum af Ásmundi
Eiríkssyni forstöðumanni Fíla-
delfíu 1. okt. 1970“.
„Fyrir frjáls-
borinn
Eyjamann...“
Ég spurði Einar hvernig það
hefði verið fyrir hann að flytjast
til Reykjavíkur frá Eyjum þar sem
hann var í mjög náinni snertingu
við athafjialíf og mannlíf allrar
byggðarinnar og náttúru Eyjanna.
„Fyrir frjálsborinn Eyjamann
að fara úr Vestmannaeyjum og
setjast hér að getur það naumast
gengið nema maður nærri drekki
sér í störfum. Eyjarnar sýna
kjarna þessa lands, bæði hvað
snertir veðurfar og athafnalíf.
Eitthvað það hezta sem ég átti í
Eyjum af því lagi sem menn kalla
tómstundagaman voru kindur.
Úteyjaferðirnar og snúningarnir í
kringum þær voru eins og bezt.u
sumarfrí. Félagsskapur með
góðum mönnum í slíkum ferðum
sauðkindina og fara að eiga við
mannkindina er mikill munur.
Ég tel að tengslin við Eyjar
skapist af sérstæðri náttúrufegurð
og stórbrotnu veðurfari. Þótt
margir hafi fengið sár í Eyjum í
sambandi við slys, þá hafa þeir
sem lifa af notið betur lífsins en
aðrir. Það sem mótar mig sem
Eyjamann er pabbi og frásögn
hans. Hann leið oft hungur uppi á
fastalandinu en þegar hann kom
til Eyja upphófst hann sem sjálf-
stæður maður og var aldrei
svangur.' Einangrun Eyjanna
veldur einnig meiri samtengingu
milli fólks, það er innilegra
samband í mannlífi þar en víða
annars staðar eins og Páll postuli
segir, líði einhver þá samhryggjast
allir, en sé einhver hátt upp hafinn
þá samgleðjast allir.“
„Berst eins og
hnefaleika
maður“
„Hvað hafði mest áhrif á þig
þegar þú fluttist til starfa í
Reykjavík?"
„Eitt það viðkvæmasta sem
mætti mér hér í Reykjavík var
getuleysi okkar gagnvart litlum
munaðarlausum börnum. Eftir
tveggja ára veru mína í Reykjavík
keypti Fíladelfía Kornmúla í
Fljótshlíð, jörð Sveins Pálssonar
læknis, og síðan hefir verið rekið
þar óslitið heimili fyrir börn.
Næsta skref var í sambandi við
kynni mín af mönnum sem fallið
höfðu fyrir Bakkusi. Út frá því var
Hlaðgerðarkot til en það hefur
verið rekið síðan 9. júní 1973 til
hjálpar ótal mörgum fyrrverandi
drykkjumönnum eða alkóhólistum
er víst fínna að segja. -
Með fjölgun fólks í Fíladelfíu og
aukinni getu hafa verið færðar út
kvíarnar bæði innan lands og
utan. Eitt það merkasta sem nú er
á dagskrá er prentun Passíusálm-
anna á ensku austur í Japan, en
bækurnar eru að meginhluta til
ætlaðar til dreifingar í Afríku. Þá
hugmynd og framkvæmd hefur
biskup lands okkar stutt drengi-
lega og einnig Hermann Þorsteins-
son framkvæmdastjóri Hins ís-
lenzka Biblíufélags. Um dreifingu
ytra sjá Páll Lúthersson, Guðna-
sonar hreppstjóra á Eskifirði, og
Jón Hannesson Jónssonar land-
pósts á Núpsstað.
Á meðan ríkið stundar þá iðju
að selja þegnum sínum brennivín
svo milljörðum skiptir sýnast mér
vera nóg verkefni fyrir mann í
starfi eins og ég er í. Dagurinn er
venjulega of stuttur. Ef hægt væri
með nokkru móti, ég ætla að nota
orð Páls postula í fyrra Korintu-
bréfi 9. kap. 22—27: Hinum
óstyrku hefi ég verið óstyrkur til
þess að ég áynni hina óstyrku. Ég
er orðinn öllum allt til þess að ég
geti yfir höfuð frelsað nokkura. En
ég gjöri allt vegna fagnaðarerind-
isins, til þess að ég fái hlutdeild
með því. Vitið þér ekki að þeir sem
á skeiðvellinum hlaupa, hlaupa að
sönnu allir, en einn fær sigurlaun-
in? Hlaupið þannig að þér getið
hlotið þau. En sérhver sem tekur
þátt í kappleikjum er bindindis-
samur í öllu, þeir til þess að hljóta
forgengilegan sigursveig, en vér
óforgengilegan. Þess vegna hleyp
ég þá ekki eins og upp á óvissu, ég
berst eins og hnefaleikamaður er
engin vindhögg slær.“
„Enginn páfi
og enginn
forseti“
Samstaða hvítasunnumanna
hefur ávallt verið mjög sterk og
þeir hafa ávallt staðið af sér flóð
og fjöru fordómanna. Hver er
grunnur þessarar samstöðu?
„Það er enginn páfi og enginn
forseti, enginn aöalleiðari. Það
sem bindur okkur saman eru and-
ans bönd og við reynum að ganga í
takt hvert við annað eins og okkur
var kennt í leikfimi í barnaskóla,