Morgunblaðið - 09.04.1980, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
80. tbl. 67. árg.
MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Fundir Sadats og Carters hófust í gær
Sadat íorseti Egyptalands kom til Bandarikjanna í gær til
viðræðna við Carter um sjálfsstjórnarmál Palestinumanna. Begin
forsætisráðherra ísraels er væntanlegur þangað sömu erinda hinn
14. april. Sadat lagði á það áherzlu við komuna að hann legði á það
allt kapp að leiða þetta vandamál til lykta með réttlátum hætti.
Talið er að Sadat muni leggja til að svæði þau á Vesturbakka
Jórdans sem þarna er um að ræða. verði algerlega afvopnuð og
hlutlausar friðarsveitir verði þar við gæzlu. Muni Sadat ætla að
leggja þetta til vegna þess að ísraelum standi ógn af því að
sjálfstjórnarríki Palestinumanna á þessum stöðum myndi verða
stöðug hótun tilveru ísraelsrikis.
Afganistan:
Enn f ella uppreisnarmenn
sovézka hershöf ðingja
Nýju Delhi. Tókíó.
Moskvu. 8. apríl. AP.
ÚTVARPIÐ í Pakistan greindi
frá því i dag að tveir sovézkir
hershöfðingjar og þrír afganskir
herforingjar hefðu látizt þegar
uppreisnarmenn skutu niður
þyrlu þeirra, 200 km norðaustur
af Kabul.
Eins og fram kemur í annarri
frétt er og hermt að annar sovézk-
ur hershöfðingi hafi verið felldur í
árás skæruliða á flugstöð skammt
frá höfuðborginni. TASS-frétta-
stofan hefur harðlega neitað þess-
um fréttum og segir að á þessu
svæði séu engir afganskir skæru-
liðar, aðeins örfáir „bófar sem
hafi undir höndum kínversk vopn
og bandaríska dollara".
Dagblað Alþýðunnar í Peking
hvatti til þess í dag að þjóðir
heims veittu afgönskum uppreisn-
armönnum raunhæfa aðstoð til að
reka sovézku innrásarsveitirnar af
höndum sér. Var í greininni bent á
að tveimur mánuðum eftir innrás
Sovétmanna í Tékkóslóvakíu 1968
hefðu Sovétmenn og Tékkóslóvak-
ar undirritað samning þess efnis
að innrásarherirnir yrðu fluttir á
braut, en menn skyldu gæta þess
að þeir væru þar enn.
I fréttum frá Moskvu segir að
stjórn Afganistans ætli að senda
nefnd til íslamskrar ráðstefnu í
Pakistan, sem hefst hinn 16. apríl
þó svo að Afganistan hafi verið
vikið úr þessum samtökum sem að
ráðstefnunni standa.
Sjá bls. 46 „Þjóðfrelsisöflin ná
á sitt vald sovézkri flugstöð."
Khomeini fagnar ákvörðun
Carters um stjórnmálaslit
Teheran. Washington. 8. apr. AP.
OK írá fróttaritara Mbl. önnu Bjarnadóttur.
VIÐBRÖGÐ í Bandaríkjunum við þeirri ákvörðun Jimmy Carters,
forseta að slíta stjórnmálasambandi við íran og setja formlegt
viðskiptabann á landið eru yfirleitt jákvæð. Margir eru þó á sama máli
og faðir eins gíslanna og Ronald Reagan, sem keppir að útnefningu
repúhlikana. að gripið sé til þessara ráðstafana fjórum mánuðum of
seint. John Anderson og Edward Kennedy sögðu báðir að aðrar þjóðir
hefðu átt að vera með í ráðum. því að stuðnings þeirra sé þörf til að
ráðstafanir Carters hafi veruleg áhrif.
RÆÐISM/VNNSSKRIFSTOFUNNl
hcfur vcrið lokað: dr. Gholamraza
Najafi (bcndir) talar við ^ónafn-
Krcinda FBI-mcnn úti fyrir ra*ð-
ismannsskrifstofu Irana i San
Francisco i i!«rr. Dr. Najafi ok
Hakkak AmmaKÍd (tv.) komu
þanKað til að kanna hvort vcKa-
bréfsáritanir þcirra væru i laKÍ. cn
var þá tjáð að skrifstofunni hcfði
vcrið lokað.
Bandamenn Bandaríkjanna í Evr-
ópu létu í dag ýmsir í ljós skilning á
ákvörðun Carters, en engin merki
voru sýnd neins staðar í þá átt að þau
myndu fylgja fordæmi Bandaríkja-
forseta. Engin formleg yfirlýsing
kom frá EBE-löndum og það eina
sem talsmaður bandalagsins vildi
segja var að málið yrði rætt á fundi
utanríkisráðherra landanna í Lux-
emburg síðar í þessum mánuði. Einn
nánasti ráðgjafi Frakklandsforseta,
Michel Poniatowski, sagði í viðtali að
íranskir leiðtogar væru að reyna að
auðmýkja Bandaríkin og það væri
vottur um dómgreindarskort að þess-
ar aðgerðir hefðu ekki verið ákveðnar
fyrir löngu, þar sem nú hefðu þær
takmarkað gildi. Bretar sögðu að
stjórnin væri að íhuga hvaða afleið-
ingar þessar ráðstafanir kynnu að
hafa í för með sér og ítrekuðu
skilning eins og fleiri þjóðir í V-
Evrópu.
Khomeini trúarleiðtogi fagnaði
ákvörðun Carters forseta og sagði að
hún boðaði gott írönum þar sem
Bandaríkin hefðu með þessu viður-
kennt að þau hefðu misst öll áhrif og
ítök í íran. Sagði Khomeini að þessi
stjórnmálasiit myndu marka upphaf-
ið að nýrri og betri tíð fyrir íran í
baráttu þess gegn „blóðþyrstu stór-
veldi“. Hvatti Khomeini þjóðina til
að standa saman og berjast gegn
fjendum sínum og ekki hvað sízt
gegn þeim svikúrum, sem hefðu nú
skotið skjólshúsi yfir Reza Pahlavi
fyrrv. keisara. Sagði hann að réttast
væri að egna tii uppreistar gegn
Sadat og fyrirkoma honum hið
f.vrsta því að þar færi svikari.
Bani-Sadr, forseti Irans, sagði i
ávarpi til þjóðarinnar í kvöld, að
Iranir yrðu að sýna fórnarlund,
staðfestu og dug. Bani-Sadr sagði:
„Ef þið viljið lifa áfram verðið þið að
vinna og framleiða.
AP-fréttastofan segir að ýmsir
íranskir leiðtogar óttist að grípa
verði til ákveðinna aðhaldsaðgerða í
efnahagsmálum vegna þessa og jafn-
vel matarskömmtunar meiri en nú
gildir áður en langt um líður.
Sjá bls. 47: „Carter rýfur allt
samhand við íran".
Gull hækk-
aði í gær
I.ondon. 8. apríl. AP.
VERÐ á gulli hækkaði um 54,50
dollara únsan í London i dag og
þegar viðskiptum var hætt var
únsan í 537 dollurum. Greinilegt
var í kauphöllum víða í dag að
mikil óvissa var vegna vaxandi
spennu miili annars vegar Irans
og Bandaríkjanna og hins vegar
Irans og Iraks. I Zúrich lækkaði
gullverð en hækkaði nokkuð í
Hong Kong. Verð á silfri í
London var einnig hærra en sl.
fimmtudag. Dollarinn var ögn
hærri í Tókíó í dag, en þar er ótti
við það að æski Bandaríkjamenn
þess að Japan taki þátt í aðgerð-
um gegn íran verði skorið á
olíuafgreiðslu þaðan. Dollarinn
hækkaði einnig nokkuð gagnvart
ítölsku lírunni og hollenzku gy 11-
ini er lækkaði gagnvart flestum
öðrum gjaldmiðlum.
Carter Bandarikjaforseti flytur
sjónvarpsávarp sitt á mánudags-
kvöldið, frá Hvíta húsinu þar sem
hann kunngerði þá ákvörðun að
slíta stjórnmálasambandi við
íran og tilkynnti um ýmsar aðrar
ráðstafanir samhliða.
Stórfelld vinnudeila í
uppsiglingu í Svíþjóð
Stokkhólmi. 8. apríl. AP.
TILRAUNIR til að afstýra verk-
banni sem mun ná tií 750.000
verkamanna hafa farið út um
þúfur og mesta vinnudeila eftir
heimsstyrjöldina er yfirvofandi í
Svíþjóð.
Verkalýðssambandið (LO) neit-
aði að verða við áskorun sáttasemj-
ara um að aflýsa hálfsmánaðar-
gömlu banni á yfirvinnu rúmlega
tveggja milljóna félagsmanna.
Vinnuveitendasambandið (SAF)
svaraði yfirvinnubanninu á mið-
vikudaginn með yfirlýsingu um að
verkbann yrði sett á 750.000 verka-
menn LO í eina viku frá 10. apríl
nema yfirvinnubanninu yrði aflýst.
„Þetta sýnir þann ásetning okkar
að taka ekki þátt í frekari eyðilegg-
ingu efnahagslífs Svíþjóðar" sagði
Curt Nicolin, forseti SAF, og átti við
kröfur LO um 11,4% kauphækkanir.
Vinnuveitendur segja að vinnu-
kostnaður muni hækka um 7% án
beinna launahækkana vegna fyrri
samninga.
SAF ítrekaði í sáttfúsri yfirlýs-
ingu í dag að sambandið væri fúst
til að draga hótun sína um verkbann
til baka ef verkalýðsfélögin aflýstu
yfirvinnubanninu. Vinnuveitendur
segja að verkbannið, sem er það
umfangsmesta sem hefur verið boð-
að til, muni kosta þá tvo milljarða
sænskra króna.
Forseti LO, Gunnar Nilsson, kall-
aði verkbann vinnuveitenda „ör-
þrifaráð“ og varaði við því að deilan
gæti fljótiega magnazt upp í alls-
herjarverkfall og mestu vinnudeilu
Svía fyrr og síðar nema vinnuveit-
endur breyttu afstöðu sinni til kröfu
LO um kauphækkanir.
ViÖsjár með írönum
og írökum aukast enn
Beirut, Líhanon. 8. apríl. AP.
„ÍRAK er reiðubúið að berjast til
að verja heiður sinn og sjálf-
stæði." sagði Saddam Hussein
forseti íraks í kvöld og var það
augljós stríðshótun gegn íran að
sögn AP-fréttastofunnar.
Mjög mikil spenna ríkti í kvöld
milli þjóðanna og sagði AP-
fréttastofan, að nánast ekkert
mætti nú út af bera svo að ekki
brytust út stórátök milli þeirra.
Stjórnmálasérfræðingar túlkuðu og
harðorða yfirlýsingu Iraksforseta á
þann veg að írakar væru tilbúnir að
fara í stríð til að ná aftur þremur
litlum eyjum við mynni Persaflóa,
en þeim ráða íranir og hafa gert
síðan árið 1971. Hafa írakar upp á
síðkastið hert mjög á kröfum sínum
að íranir afhendi þessar eyjar aftur.