Morgunblaðið - 09.04.1980, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 1980
31
Ólafur Ragnar Grímsson ber sig upp við bandaríska þingmenn:
Einföldun að kalla
herstöðvaandstæð-
inga „kommúnista44
Dreifir fjölriti í hádegisverðarboði Alþingis
PÁSKADAGANA dvöldust hér á landi banda-
rískir þingmenn á leið til Noregs til að sitja
þar fund Alþjóðaþingmannasambandsins sem
fram fer í Ósló í þessari viku. Forsetar
Alþingis buðu hinum bandarísku þingmönnum
til hádegisverðar laugardaginn 5. apríl og sátu
fulltrúar þingflokka einnig málsverðinn. Þar
gerðist það mönnum að óvörum, þegar þeir
höfðu nýlega sest til borðs, að Ólafur Ragnar
Grímsson, formaður þingflokks Alþýðubanda-
lagsins, kvaddi sér hljóðs og tók til við að ræða
varnarmál íslands, lét hann sér ekki nægja að
flytja boðskap sinn heldur dreifði honum
jafnframt fjölfölduðum til hinna erlendu
gesta. Að lokinni ræðu Ólafs bað Geir
Hallgrímsson formaður Sjálfstæðisflokksins
og formaður utanríkisnefndar Alþingis um
orðið og taldi það til lítillar sæmdar að nota
þetta tækifæri til að bera upp kvartanir og
klögumál gagnvart útlendingum út af máli,
sem Islendingar ættu sjálfir að gera upp sín á
milli.
Bað hann menn að gjalda varhug við því sem
í bréfi Ólafs Ragnars stæði. Sagði Geir að það
væri eins með stjórnmálamenn á íslandi og
stjórnmálamenn í öðrum löndum að hver vildi
hafa síðasta orðið og því hefði hann staðið upp
að gefnu tilefni. Lagði Geir áherzlu á það að
það væri Islendinga einna að ákveða hvað þeir
vildu gera í sambandi við herstöðina á
Keflavíkurflugvelli og það væri íslendinga
sjálfra og einna að meta hvað þeir vildu gera í
þeim efnum. Með bréfi Ólafs Ragnars væri
hann hins vegar að biðja um bandaríska
íhlutun um okkar öryggismál. „Það er okkar
sjálfra að taka ákvörðun í slíkum málum og
meta hver er hagur okkar og það er Banda-
ríkjamanna hins vegar að meta fyrir sig hver
þeirra hagur er áður en þessir tveir aðilar geta
gengið til samningaviðræðna um málið.“
Dreifibréf Ólafs Ragnars Grímssonar er
fjölfaldað á bréfsefni Alþingis og ber yfir-
skriftina: „Bandaríska varnarstöðin: Lykil-
vandinn í samskiptum íslands og Bandaríkj-
anna — Stutt álit frá þingflokki Alþýðubanda-
lagsins um andstöðuna gegn herstöð Banda-
ríkjanna á íslandi."
I upphafi er lýsing á pólitískri þýðingu
varnarmálanna og sagt að varnarstöðin hafi
verið einn helsti þátturinn í átta af tólf
stjórnarkreppum, sem hér hafa orðið síðustu
þrjá áratugi. Erlendir fréttaskýrendur hafi oft
gerst sekir um þau mistök að einfalda
samsetningu þeirra og rök, sem andvígir eru
stöðinni, með því að kenna þá við „kommún-
ista“. Slíkar einfaldanir á flóknum þjóðernis-
hreyfingum hafi leitt til alvarlegra og dýr-
keyptra mistaka við mótun bandarískrar
utanríkisstefnu.
Geir Hallgrímsson:
í plagginu, sem eru tæpar fjórar vélritaðar
síður, eru síðan rakin söguleg, menningarleg,
félagsleg, efnahagsleg og hernaðarleg rök, sem
einkenni málflutning herstöðvaandstæðinga.
Þungamiðjan í sögulegu rökunum er, að þegar
Bandaríkjastjórn hafi farið þess á leit „1946“
(sic), að hún fengi að hafa herstöðvar á íslandi
í næstu 99 ár hefðu allir stjórnmálaflokkarnir
sameinast um að hafna þeirri ósk. Til marks
um menningarleg áhrif stöðvarinnar er sagt,
að allir flokkar hafi barist gegn starfrækslu
sjónvarps í stöðinni, sem næði út fyrir hana og
síðan minnt á það, að starfræksla útvarps-
stöðvar þar hafi einnig verið harðlega gagn-
rýnd. Og síðan segir: „Amerískir lífshættir og
áhrif þeirra takmarkast því ekki aðeins við
bæina umhverfis stöðina heldur gætir þeirra á
öllu Reykjavíkursvæðinu. Stöðin er ekki aðeins
hernaðarstofnun heldur stafar af henni marg-
þætt hætta í menningarlegu tilliti fyrir
smáþjóð, sem nýlega hefur hlotið sjálfstæði
sitt og háð hefur aldalanga baráttu til að
varðveita menningarleg sérkenni sín.“ í kafl-
anum um félagslegu áhrifin er rifjað upp, að á
sl. sumri hafi Benedikt Gröndal heimilað
bandarísku hermönnunum frjálsari ferðir út
fyrir varnarsvæðið en dregið ákvörðun sína til
baka fyrir gagnrýni. í kaflanum um efna-
hagsmál er gerð grein fyrir „Aronskunni".
I þeim þætti skjals þingflokks Alþýðubanda-
lagsins, þar sem greint er frá hernaðarlegu
röksemdunum segir, að ekki sé unnt að
rökstyðja tilvist varnarstöðvarinnar með vísan
til þeirrar ógnar, sem stafi af sovéska
flotanum, þar sem stöðin hafi komið til
sögunnar meira en tveimur áratugum á undan
„hinni svonefndu sovésku flotaógnun" eins og
það er orðað. Þá segir, að það sé einmitt tilvist
stöðvarinnar, einkum sú tækniaðstaða, sem
þar hafi skapast á síðustu 10—15 árum, sem
geri stöðina að kjarna í kjarnorkuhernaðar-
uppbyggingunni á Norður-Atlantshafi, þessi
tækni auki ekki öryggi íslands, þvert á móti
leiði stöðin til þess, að ísland sé öruggt
skotmark í öllum átökum á Norður-Atlants-
hafi. „Það er ekki landfræðileg staða landsins,
sem gerir það að skotmarki heldur tæknilegt
eðli bandarísku stöðvarinnar," segir í skjalinu.
í lokin segir þingflokkur Alþýðubandalags-
ins, að hann voni, að þessi greinargerð verði til
þess að vekja áhuga meðal bandarískra
þingmanna „sem af alveg skiljanlegum ástæð-
um hafa talið önnur utanríkismál mikilvæg-
ari“ eins og þar segir. Lokaorð þingflokks
Alþýðubandalagsins eru þessi: „Sjálfstæðis-
barátta Bandaríkjanna og hreyfing herstöðva-
andstæðinga á íslandi eru í eðli sínu náskyld
tjáning á anda lýðræðis og sjálfstæðis þjóðar."
„Ólafur Ragnar bið-
ur um bandaríska
íhlutun um okkar
öryggismál“
Islendinga einna að taka ákvarðanir um þau mál
Torfi og Dorothea á hinni nýju hársnyrtistofu sinni.
Papilla - ný hársnyrti-
stof a á Laugaveginum
„ÞAÐ hefur verið draumur okk-
ar lengi að sameina hárskurð og
hárgreiðslu, eins og tíðkast er-
lendis. Þennan draum höfum við
látið rætast og köllum stofuna
okkar hársnyrtistofu“, sagði
Torfi Gerimundsson hárskera-
meistari í viðtali við Mbl. en
hann opnaði ásamt konu sinni,
Dorotheu Magnúsdóttur, hár-
skera og hárgreiðslumeistara.
hársnyrtistofuna Papillu fyrir
skömmu.
í Papillu er veitt alhliða þjón-
usta fyrir dömur og herra og
einnig eru á boðstólum hártoppar
fyrir herra og þjónusta í sam-
bandi við þá, svo sem litum og
liðun. Papilla er að Laugavegi 24,
2. hæð. Þá má geta þess, að í
Papillu verða málverkasýningar
og hélt Eggert Guðmundsson
fyrstú sýninguna í Papillu.
Fjölsótt minningar-
athöf n í Bíldudal
MINNINGARSTHÖFN um sjó-
mennina Pétur Valgarð Jóhanns-
son skipstjóra og Hjálmar Ein-
arsson, sem fórust með rækju-
bátnum Vísi BA 44 25. feb. s.l. fór
fram í Bíldudalskirkju á föstudag-
inn langa. Þrír prestar á Vest-
fjörðum önnuðust minningarat-
höfnina, þeir séra Þórarinn Þór
Patreksfirði, séra Gunnar
Björnsson í Bolungarvík og séra
Jakob Hjálmarsson á ísafirði.
Fyrri hluti minningarguðsþjón-
ustunnar var helgaður texta dags-
ins en síðan flutti séra Þórarinn
Þór minningarræðu og séra Gunn-
ar lék tónverk á celló. Mikið
fjölmenni var við athöfnina. Að
lokinni minningarguðsþjónust-
unni var lagður blómsveigur að
minnismerki um drukknaða sjó-
menn.
Jan Mayen viðræður
í DAG verður skipuð viðræðu-
nefnd íslendinga i Jan Mayen
viðræðunum við Norðmenn. en
þær verða í Reykjavík n.k. mánu-
dag og þriðjudag. í viðræðu-
nefndinni munu eiga sæti full-
trúar þingflokka, embættismenn
og sérfræðingar. í gær lá ekki
fyrir hvaða fulltrúar yrðu frá
þingflokkunum, nema að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafði tilnefnt
Matthías Bjarnason alþing-
ismann. í norsku nefndinni verða
m.a. Knut Frydenlund utanríkis-
ráðherra og Eyvind Bolle sjávar-
útvegsráðherra.
Landhelgisnefnd hélt fund i gær
til þess að undirbúa viðræðurnar
eftir helgina.
Suðurland:
Kynningarfundir um
framleiðslutakmarkanir
Búnaðarsamband Suðurlands
efnir til kynningarfunda í dag kl. 2
að Flúðum og í kvöld á Borg til
þess að kynna bændum þær fram-
leiðslutakmarkanir sem á að beita
í landbúnaði. Fulltrúar frá Stétt-
arsambandi bænda kynna málið
og síðan verða fyrirspurnir leyfð-
ar, en 15. þ.m. verður kynningar-
fundur á Selfossi. Lokið er slíkum
fundum í Vestur-Skaftafellssýslu
og Rangárvallasýslu.
60 ára afmæli Kaup-
félags Stykkishólms
Stykkishólmi 8. april.
í DAG minnist Kaupfélag Stykk-
ishólms þess að 60 ár eru liðin frá
stofndegi. Aðalhvatamaður að
stofnun þess og fyrsti stjórnar-
formaður var séra Ásgeir Ásgeirs-
son prófastur í Hvammi. I tilefni
afmadisins var sýning á gömlum
munum, myndum og skjölum í
verzlunarhúsi félagsins. Einnig
var öllum boðið til kaffidrykkju á
meðan verzlunin var opin og kom
fjöldi manna til að árna félaginu
heilla. Kaupfélag Stykkishólms
reisti m.a. fyrsta hraðfrystihúsið
við Breiðafjörð skömmu eftir 1935.
Einnig átti það frumkvæðið að
vinnslu hörpudisks. Nú starfrækir
það verzlun, sláturhús og frysti-
hús- Fréttaritari.
Aðalfundur ungra
sjálfstæðismanna
í Rangárþingi
ADALFUNDUR Fjölnis, félags
ungra sjálfstæðismanna í Rang-
árvallasýslu verður haldinn í
Verkalýðshúsinu á Hellu fimmtu-
daginn 10. apríl kl. 21. Á fundinum
verða lagabreytingar og venjuleg
aðalfundarstörf.