Morgunblaðið - 09.04.1980, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 1980
HÉR fer á eftir fréttatilkynning
um aðalfund Iðnaðarbanka ís-
lands hf., sem haldinn var lautf-
ardaginn 29. marz, og er hún
nokkuð stytt.
AÐALFUNDUR Iðnaðarbanka
íslands hf. var haldinn síðastliðinn
laugardag 29. mars, á Hótel Sögu.
Árið 1979 var Iðnaðrbankanum hag-
stætt ár, hvort sem litið er á
innlánsþróun, rekstrarafkomu eða
lausafjárstöðu. Heildarinnlán bank-
ans í lok ársins voru 12,6 milljarðar
króna og höfðu þau aukist um 4,9
milljarða á árinu eða 64,4%. Er það
mesta innlánaaukning milli ára í
sögu bankans. Innlán innlánsstofn-
ana í heild jukust hins vegar um
59,2% á sama tíma. Heildarútlán
bankans í lok ársins, án útlána
veðdeildarinnar sem hefur aðskilinn
fjárhag, námu 9,7 milljörðum króna
og jukust þau um 3,7 milljarða króna
á árinu eða 61,3%. Á aðalfundinum
var ákveðið að auka hlutafé bankans
um 50% með útgáfu jöfnunarhluta-
bréfa, úr 540 milljónum króna í 810
milljónir króna. Að lokinni útgáfu
þessara bréfa verður hlutaféð alls
1080 milljónir króna, að meðtöldu
hinu nýja hlutafé, sem aðalfundur
ársins 1979 ákvað að bjóða út.
Fundarstjóri á aðalfundinum var
Björn Guðmundsson, varaformaður
félags íslanskra iðnrekenda og fund-
Fjolmenni var á aðalfundi Iðnaðarhankans.
Innlánsaukning
hin mesta í sögu
Eigið fé jókst um 63,3% á sl. ári
64,4% -
bankans
arritari var Sveinn Hannesson, for-
stöðumaður hagdeildar. Fundinn
sátu um 200 hluthafar og meðal
fundarmanna var iðnaðarráðherra
Hjörleifur Guttormsson.
Formaður bankaráðsins, Gunnar
J. Friðriksson, flutti skýrslu banka-
ráðs um starfsemi bankans á síðast-
liðnu ári. I upphafi ræðu sinnar
rakti hann þróun efnahagsmála árið
1979 og sagði að þróunin á sviði
þjóðarframleiðslunnar hefði verið að
mörgu leyti hagstæð og segja mætti
að ef olíuverðshækkunin hefði ekki
komið til og landsmenn hefðu sam-
einast við lausn heimatilbúinna
vandamála, þá hefði hér ríkt ein-
stakt góðæri á síðasta ári. Atvinna
hafi einnig verið næg á árinu og að
þessu leyti hafi tekist betur til hér
en víða um lönd. Hins vegar taldi
hann óumdeilanlegt, að verðbólgan
væri að sliga allt efnahags- og
atvinnulíf landsmanna, enda hafi
stjórnmálaumræður á síðasta ári
eins og áður að mestu snúist um
efnahagsmál og verðbólgu.
Formaðurinn vék að verðgildis-
breytingunni á krónunni, sem nú
hefur verið ákveðið að fari fram um
næstu áramót. Taldi hann verðgild-
isbreytinguna gagnslausa miðað við
ríkjandi efnahagsástand, og sagði að
slík breyting ætti því aðeins rétt á
sér, að hún tengdist stefnubreytingu
í efnahagsmálum. Án þess myndi
fljótlega leita í sama farið með
verðgildi krónunnar og afleiðingin
yrði aðeins aukinn kostnaður og enn
aukin vantrú á gjaldmiðlinum.
Eftir að hafa rakið áhrif gjaldeyr-
isviðskipta og greiðslustöðu ríkis-
sjóðs á þróun peningamála 1979 vék
formaður bankaráðsins að endur-
kaupum Seðlabankans, en þau juk-
ust um 21,2 milljarða króna eða 53%
á árinu. Sagði hann að í upphafi
ársins hefði vantað 6,9 milljarða
króna á að bundnar innstæður væru
jafnar endurkeyptum lánum. Á ár-
inu hefði bindiskylda innstæðufjár
verið hækkuð úr 25% í 28% af
heildarinnlánum innlánsstofnana.
Jafnframt hefðu endurkaupahlut-
föllin, sem lánveitingarnar miðast
við, verið lækkuð nokkuð. Með þessu
hafi að sögn Seðlabankans verið
stefnt að því að endurheimta hag-
stjórnarhlutverk bindiskyldunnar.
Taldi hann ekki úr vegi að rifja upp
í því sambandi, að upphaflegt hlut-
verk bindiskyldunnar hafi ekki verið
að standa undir endurkaupum Seðla-
bankans. Tilgangurinn hafi verið sá
að fá Seðlabankanum í hendur
sveigjanlegt hagstjórnartæki, til
þess að hafa áhrif á peningamagnið
eftir árferði. Enn fremur hafi bindi-
skyldunni verið ætlað að standa
undir traustri gjaldeyrisstöðu lands-
ins út á við. Sú skýring hafi komið
fram síðar að tilgangur hennar væri
að standa undir endurkaupum Seðla-
bankans. Ekki yrði hins vegar sagt
með réttu að með þessum aðgerðum
á síðasta ári hafi Seðlabankanum
tekist ætlunarverk sitt, því þrátt
fyrir 62% aukningu bundinna inn-
stæða, sem í árslok námu 53,3
milljörðum króna, vantaði enn 5,4
milljarða króna á að þær stæðu
undir endurkaupunum.
Gunnar J. Fríðriksson benti á, að
aðeins lítill hluti iðnaðarins ætti
kost á endurkaupalánum Seðlabank-
ans og einungis lítið brot af fyrir-
tækjunum ætti kost á hinum sjálf-
virku framleiðslulánum. Því yrðu
flest iðnfyrirtæki að snúa sér til
annarra en Seðalabankans með sín-
ar rekstrarfjárþarfir, en af hinum
almennu lánum innlánsstofnana
greiddust sem kunnugt væri mun
hærri vextir. Taldi Gunnar að fjár-
magnskostnaður og þó enn frekar
lánsfjárskortur ylli því, að birgðir
þessara fyrirtækja væru langt undir
því sem eðlilegt og nauðsynlegt væri.
Þessu næst vék formaður banka-
ráðsins að áliti nefndar sem iðnað-
arráðherra skipaði á síðastliðnu ári,
til þess að kanna hvernig bæta
mætti úr lánsfjármálum iðnaðarins.
Nefndin legði til, að Seðlabankinn
hætti að endurkaupa lán til ein-
stakra fyrirtækja. Þess í stað legði
nefndin til, að Seðlabankinn lánaði
innlánsstofnunum ákveðið hlutfall
af lánum þeirra til framleiðslugrein-
anna, sjávarútvegs, landbúnaðar og
iðnaðar. Nefndin legði til að í
upphafi yrðu þessi lánshlutföll eins
og þau eru nú. Þau væru þannig, að
fyrir hverjar 100 krónur, sem lánað-
ar vaéru til landbúnaðar, lánaði
Seðlabankinn rúmlega 150 krónur í
viðbót, sem endurkeypt lán. Hverjar
100 krónur sem lánaðar væru til
sjávarútvegs, færðu að meðaltali
með sér 113 krónur til viðbótar frá
Seðlabankanum. Fyrir hverjar 100
krónur sem lánaðar væru til iðnað-
arins fengist hins vegar aðeins 31
króna til viðbótar úr Seðlabankan-
um. Sagði hann að þessi hlutföll
væru blákaldar staðreyndir og bentu
til þess að enda þótt fluttar væru
vinsamlegar ræður í garð iðnaðarins
á tyllidögum, þá skorti hann stuðn-
ingsmenn þegar á reyndi.
Nefndin legði til, að þessi láns-
hlutföll yrðu endurskoðuð og þau
samræmd á næstu þremur til fimm
árum, þannig að allar framleiðslu-
greinarnar sætu við sama borð að
því tímabili loknu. Enn fremur legði
nefndin til að vextir af lánum
Seðlabankans vegna framleiðslu
fyrir heimamarkað yrðu samræmdir
almennum útlánsvöxtum á sama
tíma. Sagði Gunnar að orð væru til
alls fyrst og væri vonandi að álit
lánanefndar iðnaðarins mundi fá
hljómgrunn hjá ráðamönnum.
Þá fjallaði Gunnar J. Friðriksson
um hag Iðnaðarbankans á liðnu ári,
og taldi hann góðan, hvort sem litið
væri á innlánsþróun, rekstraraf-
komu eða lausafjárstöðu. Árið 1979
hefði verið annað árið í röð, sem
bankinn fengi verulega meiri aukn-
ingu innlána, en sem svarar til
meðaltalsins, Einnig taldi hann
lausafjárstöðu bankans gagnvart
Seðlabankanum, sem var jákvæð um
233 milljónir króna í lok ársins, vel
viðunandi, með hliðsjón að því að
bundin innstæða bankans í Seðla-
bankanum hefði aukist um 79,5% á
árinu vegna hækkunar á bindiskyld-
unni. Ennfremur hefðu lækkandi
endurkaupahlutföll valdið því, að
endurseld lán bankans til Seðla-
bankans hefðu aðeins aukist um
42,5% á árinu.
Ekki taldi Gunnar hægt að skilja
svo við umræður um vöxt og viðgang
Iðnaðarbankans, að minnst væri á
IB-lánin svokölluðu, en þau ættu
einmitt drjúgan þátt í honum. Þessi
nýja þjónusta hafi strax hlotið mjög
góðar viðtökur, og á síðasta ári hafi
þeim sem opnuðu IB-reikning fjölg-
að um 45%. Því teldi hann ástæðu til
að ætla, að IB-lánrn ættu enn eftir
að skila bankanum verulegri aukn-
ingu, með því að hópur fastra
viðskiptamanna bankans færi stöð-
ugt vaxandi.
Þá vék formaður bankaráðsins að
nýrri tækni, sem Iðnaðarbankinn
tók í notkun á árinu, við afgreiðslu
og gagnaskráningu. Þetta nýja kerfi
nefnist IBM-3600. Afgreiðslukerfi af
þessu tagi væri algjör nýjung hér á
landi, þótt í nágrannalöndum okkar
hafi svipuð kerfi verið notuð um
nokkurt skeið. Tilgangurinn væri sá
að leysa á samræmdan hátt, í einu
og sama kerfinu, öll verkefni innan
bankans, sem krefjast beinna afnota
af tölvu, eins og til' dæmis allar
tegundir afgreiðslna, fyrirspurnir
um stöðu viðskiptamanna o.s.frv.
Með þessu nýja afgreiðslukerfi
næðist margvíslegur árangur: I
fyrsta lagi bætt þjónusta við við-
skiptamenn bankans, vegna fljótari
og öruggari afgreiðsla. I öðru lagi
næðist verulegur vinnusparnaður,
því skráning færi fram jafnóðum og
afgreiðsla ætti sér stað, og þyrfti því
ekki að skrá eftir gögnum eftirá.
í þriðja lagi ykist öryggi við
skráningu upplýsinga, vegna þess að
skráningin færi fram jafnóðum og
villur við skráningu kæmu því fram
um leið. Nú tæplega ári eftir að
afgreiðslukerfið hefði verið tekið í
notkun væri óhætt að segja, að
kerfið hefði gefið góða raun. Allir
byrjunarerfiðleikar hefðu verið yfir-
stignir, starfsfólkið hefði vanist
notkun tækjanna og væri ánægt með
þau.
Að lokum minntist formaður
bankaráðsins á þær breytingar í
yfirstjórn bankans sem urðu á
síðasta ári, þegar Valur Valsson
aðstoðarbankastjóri lét af störfum
til þess að gerast framkvæmdastjóri
Félags íslenskra iðnrekenda, eftir
nær tíu ára starf hjá Iðnaðarbank-
anum. Voru honum færðar þakkir
fyrir störf hans í þágu bankans.
Bauð hann jafnframt velkominn til
starfa Ragnar Önundarson, sem tók
við stöðu aðstoðarbankastjóra, en
Ragnar var áður forstöðumaður
hagdeildar bankans.
Ræðu sinni lauk Gunnar J. Frið-
riksson, formaður bankaráðs með
þessum orðum: „Góðir fundarmenn,
eins og skýrsla mín ber með sér
hefur vöxtur Iðnaðarbankans verið
mjög góður sl. tvö ár. Þessi góði
árangur á að vera okkur hvatning til
þess, hver á sínu sviði, að vinna að
áframhaldandi vexti og velgengni
bankans. Öflugur Iðnaðarbanki er
hagsmunamál hluthafa ekki síður en
þeirrar atvinnugreinar, sem hann
þjónar. Ég vil að lokum færa starfs-
liði bankans þakkir hluthafa fyrir
vel unnin störf, sem skilað hafa svo
góðum árangri."
Pétur Sæmundsen bankastjóri
skýrði því næst reikninga bankans.
Heildartekjur bankans námu 3551
milljónum króna, og heildargjöld
3470 milljónum króna. Tekjuafgang-
ur til ráðstöfunar, eftir afskriftir,
var því 81 milljón króna. Rekstrar-
kostnaður bankans nam 941 milljón
króna og jókst um 67% á árinu.
Hæsti liður rekstrarkostnaðarins er
eins og áður launakostnaður og er
hann um 73% af rekstrarkostnaðin-
um í heild. Meðalfjöldi starfsfólks
var 108 árið 1979 og er það 6,9%
aukning frá fyrra ári. Færslufjöldi
bankans jókst hins vegar um 13,7%
á árinu. Eigið fé bankans nam 1156
milljónum króna í árslok og jókst
um 63,3% frá fyrra ári. Höfðu
fasteignir bankans þá verið endur-
metnar til hins opinbera fasteigna-
matsverðs, eins og áður.
Er reikningar bankans höfðu verið
skýrðir var orðið gefið frjálst um
skýrlu bankaráðs og reikninga. Iðn-
aðarráðherra Hjörleifur Guttorms-
son kvaddi sér hljóðs. Sagði hann í
upphafi máls síns, að Iðnaðarbank-
inn hefði þá sérstöðu meðal einka-
bankanna, að ríkissjóður væri þar
hluthafi. Sagði hann hlut ríkissjóðs í
fyrstu hafa verið 50%, en nú ætti
ríkissjóður 27%. Hjörleifur kvað
Iðnaðarbankann gott dæmi um það,
hvernig samstarf almannavalds og
samtaka atvinnulífs gæti tekist með
ágætum.
Á aðalfundinum var samþykkt að
greiða hluthöfum 4% arð af hlutafé
bankans í árslok 1979, en það var 540
milljónir króna. Frá árinu 1978
hefur hlutafé bankans verið 12
faldað. Þá var samþykkt að auka
hlutaféð um 50% með útgáfu jöfnun-
arhlutabréfa.
Þá samþykkti aðalfundur bankans
breytingar á samþykktum og reglu-
gerð bankans og var þar um að ræða
breytingar, sem eðlilegar eru í kjöl-
far nýrra laga um hlutafélög.
Bragi Hannesson bankastjóri
gerði því næst grein fyrir starfsemi
Iðnlánasjóðs árið 1979. Árið 1979
voru afgreidd 442 lán, en afgreidd
lán árið áður voru 443. Að fjárhæð
voru afgreidd lán að upphæð 3250
milljónir króna á móti 1864 milljón-
um króna árið áður og nemur
aukningin 79,8%. Útistandandi lán
sjóðsins í árslok 1979 námu 7127
milljónum króna samanborið við
4468 milljónir króna árið áður. Er
aukning heildarútlána því 59,5% frá
árinu áður.
í bankaráð voru kjörnir Gunnar J.
Friðriksson, Þórður Gröndal og
Kristinn Guðjónsson. Varamenn
voru kjörnir Sveinn S. Valfells,
Gunnar Guðmundsson og Magnús
Helgason.
Iðnaðarráðherra skipaði þá Sigurð
Magnússon og Kjartan Ólafsson sem
aðalmenn í bankaráðið og Guðjón
Jónsson og Guðrúnu Hallgrímsdótt-
ur sem varamenn.
Endurskoðendur voru kjörnir þeir
Haukur Björnsson og Þórleifur
Jónsson.
Frá aðalfundi Iðnaðarbanka íslands hf. Gunnar J. Friðriksson, formaður bankaráðs i ræðustól.