Morgunblaðið - 17.02.1981, Page 12

12 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 1981
Rætt við Þorstein Baldursson, framkvæmdastjóra:
Vonin í Varsjá
— í tíu ár hef ég átt erindi að
reka i Póllandi. Þar til nú hefur
dapurleiki og hryggð ávallt
verið eins og skuggi yfir hinu
gráa pólska þjóðlífi. sagði
Þorsteinn lialdursson. fram-
kvæmdastjóri. sem nýlega kom
úr ferðalagi til Póllands.
— Nú ríkti miklu meiri glað-
værð yfir þeim mönnum, sem ég
hitti. Þeir voru reiðubúnir að
ræða um vanda þjóðar sinnar.
Hingað til hafa þeir aldrei viljað
segja neitt um þjóðfélagsástand-
ið. A sínum tíma ræddu menn
um vorið í Prag, þegar Tékkó-
slóvakar gerðu tilraun til að
draga úr ófrelsinu hjá sér. Mér
finnst nú unnt að tala um vonina
í Varsjá.
— A þeim tíu árum, serii ég
hef átt viðskipti við Pólverja, hef
ég eignast þar marga góða kunn-
ingja úr öllum þjóðfélagsstétt-
um. Það, sem snerti mig mest í
viðtölum við þá alla að þessu
sinni, var breytingin á viðhorfi
þeirra til eigin vandamála. Aður
vildu þeir ekki bera sorgir sínar
á torg, nú horfa þeir með
bjartsýni fram á veginn.
— Þú spyrð um innrásarótta.
Ég ræddi það við alla, sem ég
hitti, hvort þeir væru ekki
hræddir um að Rússar myndu
ráðast með her inn í landið.
Svörin voru á annan veg en við
Vesturlandabúar ímyndum
okkur flestir. Hver einasti við-
mælandi minn var þeirrar skoð-
unar, að Rússar myndu ekki
senda óvígan her inn í Pólland.
Þeir segja, að Rússar viti, að það
verði tekið á móti þeim. Þegar ég
lagði mig fram um að sannfæra
þá um réttmæti skoðana okkar á
Vesturlöndum um þetta og
minnti þá á innrásina í Tékkó-
slóvakíu 1968. Sögðu þeir, að nú
væri árið 1981 og í Tékkóslóv-
akíu hefði fámennur hópur
menntamanna staðið að upp-
reisninni gegn Rússum. I Pól-
landl væri það fólkið, sem berð-
ist fyrir frelsi sínu, verkamenn-
irnir, sem mynduðu samfylkingu
og sæktu fram án ofbeldis. Þeir
spurðu mig, hvort ég héldi, að
Rússar gætu ráðist gegn
óbreyttu verkafólki eftir allt
hjal sitt um ást sína á því.
— Jú, rétt er það, að miklir
efnahagsörðugleikar eru í Pól-
landi. En fólkið hefur ekki
áhyggjur af þeim. Við mig var
sagt: Ef við fáum frelsi til að
breyta þjóðfélaginu að okkar
skapi, er minnsti vandinn að
Þorsteinn Baldursson
greiða úr efnahagsöngþveitinu.
Hjá hverjum einasta manni
kemur fram óbifanlegur eldmóð-
ur. Pólverjar eru sannfærðir um,
að fái þeir frelsi muni allur
vandi þeirra leysast. Minnumst
þess, að lítil afköst og léleg
vinnubrögð hafa til þessa verið
merki um ættjarðarást. Menn
hafa ekki lagt sig alla fram, af
því að þeir vita að sovéska
heimsveldið hefur arðrænt þá.
— Eitt kvöldið var mér sem
oftar boðið til kvöldverðar á
hóteli í Varsjá. I matsalnum sat
30vésk sendinefnd, karlar og
konur, að snæðingi. Þetta þótti
pólskum gestgjöfum mínum góðs
viti. Þeir sögðu við mig: Þarna
sérðu, þetta er óræk sönnun
þess, að Rússar eru ekki að
undirbúa innrás í land okkar. —
Þeim var mikið kappsmál að
sannfæra mig.
— Þjóðlífið allt ber svip af
baráttu verkalýðshreyfingarinn-
ar Samstöðu. Mér þótti ótækt að
kynnast ekki starfsemi samtak-
anna. Ég fór því til skrifstofu
þeirra, sem er í heldur óhrjálegu
bakhúsi númer 5 við Spítalagötu
í Varsjá. Ég gekk þar upp
brakandi tréstiga að dyrum á
þriðju hæð. Eftir að ég hafði
barið var opnað í hálfa gátt og
spurt, hver væri þar. Ég sagðist
vera staddur í bænum kominn
frá íslandi til að kaupa Ursus-
traktora, sem félagsmenn þeirra
framleiddu. Mig langaði til að
kynnast félagsskap þeirra. Að
vísu sagðist ég gera ráð fyrir því,
að íslendingar gætu lítið hjálpað
þeim, en þeir mættu vita, að þeir
ættu samúð alls almennings á
íslandi.
— Við þessi orð voru dyrnar
snögglega opnaðar upp á gátt.
Ég var boðinn hjartanlega vel-
kominn og á borð voru bornar
rússneskar sígarettur og annað
góðgæti. Þarna inni var margt
fólk. Það stóð í smáhópum og
ræddi saman og var greinilega í
baráttuhug. Ég var þarna ein-
mitt á þeim degi, þegar pólskir
bændur efndu til mótmæla fyrir
fram hús Hæstaréttar í Varsjá.
Af þeim sökum hitti ég ekki
Lech Walesa, leiðtoga Samstöðu.
Ég ræddi við þessa vonglöðu
baráttumenn góða stund. Þeir
leystu mig síðan út með gjöf,
sem mér þótti mikið til koma, en
það var barmmerki samtaka
þeirra. Merkið bera fjölmargir
og það er tákn frelsisbaráttunn-
ar. Fannst mér ég meiri maður,
eftir að hafa fengið merkið góða
að gjöf. Þarna voru minjagripir
um baráttu verkamannanna til
sölu og keypti ég meðal annars
af þeim almanak með myndum
úr baráttunni á síðasta ári.
— Að lokum vil ég segja þetta:
A þessum tíu árum hefur mér
lærst að þykja vænt um það góða
og óspillta fólk, sem í Póllandi
býr. Enginn getur heimsótt Pól-
land oft án þess að verða hlýtt til
landsins og þess blessaða fólks,
sem það byggir. En það sem
Pólverjum finnst furðulegast í
fari okkar íslendinga er þetta:
Þeir spyrja oft, hvernig í ósköp-
unum frjálst fólk í frjálsu landi
geti verið kommúnistar. Þeir
skilja ekki, að menn geti skipað
sér í flokk kommúnista, ef þeir
eru ekki nauðbeygðir til þess
vegna atvinnu sinnar eða ann-
arra sérstakra aðstæðna.
Bj.Bj.
Aðalskoðun
bifreiða hafin
í Reykjavík
Hann hlaut skoðun þessi! — Bifreiðaeftirlitsmaður limir skoðunar-
merki 1981 á bilrúðuna. Ljteni. mm. rax.
AÐALSKOÐUN bifreiða í
Reykjavík hófst í gær-
morgun og mun standa
fram í nóvember. I gær
Guðni Karlsson
voru skoðuð ökutæki, sem
bera númer frá .1 til 500.
Bifreiðaeftirlit ríkisins
skoðar samt bifreiðir allan
ársins hring og hafði skoð-
að 2883 bifreiðir frá ára-
mótum til gærdagsins, að
aðalskoðunin hófst.
Bifreiðaeftirlitsmenn
voru nýkomnir til vinnu
sinnar er Morgunblaðs-
menn heimsóttu þá í gær-
morgun. Þeir voru mjög
óhressir með vinnuaðstöðu
sína, en bílar eru nú jafnan
skoðaðir utandyra. Þeir
töldu aðferðirnar við bif-
reiðaskoðun lítið hafa
breyst, frá því byrjað var
að skoða bíla af opinberum
aðilum hérlendis í kringum
1930. „Aðstaðan er vægast
sagt fyrir neðan allar hell-
ur,“ sagði Guðni Karlsson,
forstöðumaður Bifreiðaeft-
irlitsins í spjalli við Mbl.:
„Við fáum ekki ennþá sam-
þykki fyrir lagfæringu á
húsnæði til skoðunar inn-
andyra, þar sem hægt er að
koma við þeim tækjum sem
nauðsynleg eru til góðrar
skoðunar, en bílar eru
orðnir svo margrar og
ólíkrar gerðar í seinni tíð.
í Reykjavík eru um 30
manns fastráðnir hjá Bif-
reiðaeftirlitinu þar af yfir-
leitt 10 menn í skoðun. Ja,
við höfum nú reynt það, að
hafa skoðunartímann
lengri — fram á kvöld.
Fyrir nokkrum árum vor-
um við með opið til klukkan
sjö á fimmtudagskvöldum,
en reynslan var sú að fólk
notfærði sér ekki þá þjón-
ustu. Og meðal okkar er
meiri áhugi fyrir því að
fólki verði mögulegt að
panta sér tíma — en til að
svo verði, þarf aðstaðan að
batna allverulega.
Skoðun byrjaði fyrir
nokkrum, dögum í Kópa-
vogi, og við munum byrja
útum landið eftir því sem
mögulegt er; samt ekki að
ráði fyrr en kemur fram í
aprílmánuð," sagði Guðni
Karlsson.
Þórbergslundur
í Morgunblaðinu laugardaginn 14.
þ.m. segir varðandi tillögu í borgar-
ráði um Þórbergslund við Hring-
braut, að á fundi borgarráðs hafi
verið „lagt fram bréf Ibúasamtaka
Vesturbæjar varðandi málið, en þar
koma m.a. fram meðmæli með hug-
myndinni, en þar sem hér sé um að
ræða svæði utan við eiginlegt
starfssvæöi þeirra láti þau það ekki
til sín taka.“ Hér er um misskilning
að ræða. Samtökin mæla að sjálf-
sögðu ekki með því sem þau láta ekki
til sín taka og lýsa þá ekki heldur
andstöðu við það, hvorki í áður-
greindu bréfi né annars. Samtökin
hafa gert það eitt í málinu að biðja í
bréfi til borgarráðs um afrit af
fundargerð varðandi tillöguna, þar
sem samtakanna var getið í henni.
Fyrir hönd íbúasamtaka Vestur-
bæjar, Björn S. Stefánsson
(stjórnarformaður).
65 ára afmæli
Kristinn Hóseason sóknarprestur í
Heydölum í Breiðdal er 65 ára í dag,
17. febrúar. — Kona hans er Anna
Þorsteinsdóttir frá Óseyri í Stöðv
arfirði. Sr. Kristinn hefur nú verið
prestur í Heydölum síðan árið 1947.