Morgunblaðið - 20.05.1982, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. MAÍ 1982
11
Faðmur rauða
kolkrabbans
í Reykjavík
Ingi R. Helgason var kjörinn bæjarfulltrúi á framboðslista
Sósíalistaflokksins 1950 og sat í bæjarstjórn Reykjavíkur í
12 ár. Nú er Ingi R. kaliaður „maðurinn á bak við tjöldin“
í Alþýðubandalaginu og játar að hafa verið gullkistuvörður
bandalagsins og Sósíalistaflokksins með þessum orðum
„... ég hef haft með fjármál og eignaumsýslu hreyfingar-
innar að gera, sérstaklega Þjóðviljans." (Viðtal í Helgar-
póstinum 14. maí 1982.)
Ingi R. Helgason hefur gegnt
einu viðkvæmasta og mikilvæg-
asta hlutverki í hreyfingu komm-
únista hvar sem er 1 veröldinni,
að gæta gullkistnanna og sjá til
þess að þær séu aldrei tómar.
Honum fórst það svo vel úr hendi,
að Svavar Gestsson hafði ekki
verið lengi formaður Alþýðu-
bandalagsins, þegar hann beitti
valdi sínu sem félagsmálaráð-
herra til að skipa Inga R. for-
stjóra Brunabótafélags íslands.
Helgarpósturinn spurði Inga R.
Helgason að því, hvort þeir væru
á réttri leið í Sovét. Þessari
spurningu svara kommúnistar
mismunandi eftir því, hvort þeir
játa Kremlverjum hollustu sína
opinberlega eða ekki. Á megin-
landi Evrópu er til dæmis megin-
munur á svari franskra kommún-
istaleiðtoga og ítalskra við slík-
um spurningum. Þeir frönsku,
sem eru hollir Kremlverjum og
líta enn á þá sem handhafa valds-
ins í hreyfingu heimskommún-
ismans, svara spurningum sem
þessum á þann veg, að engin leið
til sósíalisma sé auðveld, og hvað
svo sem gerist í löndum Austur-
Evrópu geti enginn neitað því að
þar sé verið að byggja upp sósíal-
isma. (Georges Marchais, leiðtogi
franska kommúnistaflokksins, 3.
febrúar sl.) Hinir ítölsku gagn-
rýna Sovétríkin nú opinberlega,
eftir að herlög voru sett í Pól-
landi 13. desember sl. Hinn 30.
desember 1981 birti l’Unita,
málgagn ítalska kommúnista-
flokksins, ályktun stjórnarnefnd-
ar hans í tilefni hertökunnar í
Póllandi. Þar voru Sovétríkin
meðal annars gagnrýnd með því
orðalagi, að tímabilið, sem hófst
með byltingunni þar 1917 væri
runnið sitt skeið. Italskir komm-
únistar lögðu til að farin yrði
„þriðja leiðin" á milli kommún-
isma Kremlverja og stefnu jafn-
aðarmanna, án þess að skilgreina
nánar stefnu sína. Kremlverjar
hafa hlaðið franska kommúnista
lofi en gagnrýnt hina ítölsku.
En hverju svaraði Ingi R.
Helgason spurningu Helgarpósts-
ins? Hann sagði, þegar hann var
spurður, hvort stefna Kremlverja
væri rétt: „Ég kveð ekki upp svo-
leiðis dóma.“ Með þessari setn-
ingu skipaði hann sér á bekk með
frönskum kommúnistum. Síðan
bætti hann við: „Ég met hins veg-
ar allar tilraunir í sósíalisma.
Allar tilraunir eru, að mínu viti,
af hinu góða. Sums staðar mis-
tekst, annars staðar tekst vel til.
En ég set mig ekki í slíkt dómara-
sæti.“ Ingi R. Helgason ætlar
ekki að beita sér fyrir neinum til-
raunum í sósíalisma, hann er því
ósammála ítölskum kommúnist-
um. Gullkistuvörður Alþýðu-
bandalagsins vill ekki dæma
handhafa skipunarvaldsins í
hreyfingu heimskommúnismans.
Raunar tekur hann afstöðu með
málsvörum Kremlverja: Tilraun-
ir mega eiga sér stað, en viður-
kennið rétt Kremlverja til að
stöðva þær, ef þær mistakast að
þeirra mati.
★
Friðrik Ólafsson hefur lagt for-
setaembættið í Alþjóðaskáksam-
bandinu, FIDE, að veði í barátt-
unni fyrir því, að syni og eigin-
konu skákmeistarans Viktor
Kortsnojs verði leyft að fara frá
Sovétríkjunum. Fréttir herma, að
kommúnistaríkin ætli að efna til
samblásturs gegn Friðriki í FIDE
fyrir mannúðlega afstöðu hans.
I apríl 1981 fór fram söfnun
undirskrifta meðal íslendinga til
stuðnings málstað Korstnojs í
átökum hans við sovéska stjórn-
kerfið. Þegar afhenda átti skjalið
í sovéska sendiráðinu, var neitað
að taka á móti því þar. En fleiri
sögðu nei, þegar þetta skjal var
sýnt þeim. Það gerði Sigurjón
Pétursson, forseti borgarstjórnar
Reykjavíkur og efsti maður á
lista Alþýðubandalagsins. Hann
neitaði að skrifa undir bréf til
Kremlverja til stuðnings Korts-
noj. Forvígismenn undirskrifta-
söfnunarinnar sögðu, að Sigurjón
Pétursson hefði ekki séð sér fært
að undirrita áskorunina vegna
þessarar setningar í henni: „011-
um má vera ljóst, að ekkert jafn-
ræði er með keppendum (þ.e.
þeim Kortsnoj og Karpov í
heimsmeistaraeinviginu í skák
innsk. Bj.Bj.) þegar ríkisstjórn
annars heldur fjölskyldu hins í
gíslingu."
F riðrik Ólafsson frestaði
heimsmeistaraeinvíginu í Meranó
sl. haust einmitt í þeirri von, að
jafnræði skapaðist með Karpov
og Kortsnoj með frelsun fjöl-
skyldu hins síðarnefnda. Friðrik
Ólafsson hefur lagt forsetastöðu
sína í FIDE að veði gagnvart
kommúnistaríkjunum einmitt
vegna þess atriðis, sem forseti
borgarstjórnar Reykjavíkur, Sig-
urjón Pétursson, setti fyrir sig,
þegar hann var beðinn að lýsa yf-
Ingi R. Helgason
Friðrik Ólafsson
ir stuðningi við málstað Korts-
nojs.
★
Pravda, málgagn sovéska
kommúnistaflokksins, gerði
harða hríð að ítölskum kommún-
istum, eftir að þeir fóru að tala
um „þriðju leiðina" og gjaldþrot
októberbyltingarinnar 1917. Éng-
in árás verður gerð á Inga R.
Helgason í Prövdu vegna um-
mæla hans í Helgarpóstinum —
ekki vegna þess að sovésku áróð-
ursmeistararnir telji Inga R. ekki
árásarinnar virði heldur vegna
hins, að þeir líta á orð hans sem
stuðning við sig. Frá áramótum
hafa ítalskir kommúnistar legið
undir árásum í Prövdu, hins veg-
ar birtist þar hinn 4. apríl sl.
harðorðasta grein um Island um
langt árabil. Var verið að gagn-
rýna Alþýðubandalagið? Nei,
þvert á móti, það var verið að
taka undir þann áróður Þjóðvilj-
ans og mr. Ó. Grímssonar, að ís-
landi hafi verið breytt í „banda-
ríska árásarstöð".
Alþýðubandalagið rauf ekki
sérstakt samband sitt við sovéska
sendiráðið, þótt ýmsir flokks-
broddar skrifuðu undir áskorun-
ina til stuðnings Kortsnoj. Sigur-
jón Pétursson verndaði vináttuna
við Sovét með því að skrifa ekki
undir. Þeir kommúnistaflokkar,
sem telja sér fyrir bestu að tala
tungum tveim um tengsl sín við
höfðingjana í Kreml, fela tvö-
feldnina með einföldum hætti.
Einhver forystumaður í flokkn-
um gengur fram fyrir skjöldu á
úrslitastundu og sannar Sovét-
mönnum hollustuna. Sigurjón
Sigurjón Pétursson
Viktor Kortsnoj
Sigurður E. Guðmundsson
Pétursson gegndi þessu hlutverki
í apríl 1981.
★
Ingi R. Helgason vill ekki
dæma Sovétstjórnina með orðum
sínum, Sigurjón Pétursson vill
ekki styggja Sovétstjórnina með
undirskrift sinni. Ingi R. Helga-
son og Sigurjón Pétursson eru
ekki einungis á sama báti að
þessu leyti, þeir hafa unnið sam-
an að stjórn Reykjavíkurborgar.
Ingi R. sat fyrir vinstri borgar-
stjórnarmeirihlutann í stjórn
Sinfóníuhljómsveitarinnar og
komst í fréttirnar fyrir nokkrum
misserum, þegar hann þóttist
vera að útvega hljómsveitinni fé
til Þýskalands- og Austurríkis-
farar.
Þegar Svavar Gestsson lá sem
viðskiptaráðherra undir ámæli
fyrir lélega framgöngu gagnvart
Sovétstjórninni vegna olíuvið-
skipta, kallaði ,hann á Inga R.
Helgason og gerði hann að trún-
aðarmanni sínum í olíuviðskipta-
nefnd. Þar stóð Ingi R. vörð um
„líftaugina”, en það heiti gaf Ein-
ar Olgeirsson, hinn gamalreyndi
foringi kommúnista á íslandi,
olíuviðskiptunum við Sovét.
Þeir Ingi R. Helgason og Sigur-
jón Pétursson hafa á kjörtímabili
vinstri meirihlutans í borgar-
stjórn Reykjavíkur unnið að'
framgangi sameiginlegs áhuga-
máls: Að peningar Reykvíkinga
verði notaðir til að kaupa Ikar-
us-strætisvagna frá Ungverja-
landi. Þetta hefur verið pólitískt
stefnumál Alþýðubandalagsins
utan borgarstjórnar og innan og
Ingi R. Helgason var lögfræðing-
ur Samafls, sem hefur umboðið
fyrir Ikarus.
Samskipti alþýðubandalagsfor-
ingjanna við ungversku bílaverk-
smiðjuna eru raunar ekki aðeins
staðfesting á áhuga þeirra á aust-
urviðskiptum, þau staðfesta einn-
ig tvískinnunginn, sem einkennir
alla afstöðu Aiþýðubandalagsins
til launþega. í Ungverjalandi búa
verkamenn við sama réttleysi og í
öðrum kommúnistaríkjum, þar
yrðu baráttumenn fyrir frjálsum
verkalýðsfélögum handteknir
eins og í Póllandi. Ungverski
kommúnistaflokkurinn bannar
verkamönnum með vopnavaldi að
stofna með sér frjáls samtök.
Verkamenn í Ikarus-verksmiðj-
unum hafa ekki rétt til að semja
um kaup og kjör. Verkföll teljast
þar til landráða. Réttleysi ung-
verskrar alþýðu leiðir til þess, að
kommúnistastjórnin getur arð-
rænt hana og notað vinnuafl
hennar til að undirbjóða strætis-
vagna, sem smíðaðir eru í löndum
eins og Svíþjóð, þar sem verka-
menn njóta fyllstu mannréttinda.
★
í öllum lýðfrjálsum löndum
verða kommúnistaflokkar að
stíga erfiðan línudans. Þeir verða
að gæta sín út á við gagnvart
Moskvuvaldinu og halda þannig á
málum inn á við gagnvart kjós-
endum, að sem minnst beri á
hollustunni við Kremlverja. Til
að stunda blekkinguna inn á við
finnst kommúnistum það best,
þegar yfirlýstir stuðningsmenn
annarra flokka koma þeim til
hjálpar. Það er engin tilviljun, að
svo margir fyrrverandi fram-
sóknarmenn skipi trúnaðarstöður
í Alþýðubandalaginu. Enginn
þarf heldur að efast um fögnuð-
inn í innsta hring, þegar Sigurður
E. Guðmundsson, efsti maður á
lista Alþýðuflokksins, gaf þessa
yfirlýsingu í Alþýðublaðinu á
laugardaginn: „Mín skoðun er sú,
að margir í trúnaðarstörfum
fyrir Alþýðubandalagið séu
raunverulegri jafnaðarmenn.“(!)
Ragnar Arnalds, fjármálaráð-
herra og fyrrum formaður Al-
þýðubandalagsins, lauk blaða-
grein í vikunni með þessum orð-
um: „Á Alþýðubandalagið virkar
faðmur Vinnuveitendasambands-
ins eins og faðmlag kolkrabbans."
Öðru máli gegnir um rauða kol-
krabbann, faðmur hans umlykur
Alþýðubandalagið og samstarfs-
menn þess í borgarstjórn Reykja-
víkur án þess að þeir ymti eða
skrimti.
Björn Bjarnason
Guðmundur S. Guðjónsson Bjarney Gísladóttir
Jón Guðmundsson
Herdís Jónsdóttir
Biidudaiur: Framboðslisti
sjálfstæðismanna
FR AM BOÐSLISTI Sjálfstæðisfé-
lags Arnarfjarðar til sveitarstjórna-
kosninga, sem fram fara 22. mai
1982, hefur verið tilkynntur. Listann
skipa:
Til hreppsnefndar:
Guðmundur Sævar Guðjónsson,
trésmiður, Kríubakka 4, Bjarney
Gísladóttir, húsmóðir, Dalbraut
11, Jón Guðmundsson, verkstjóri,
Grænabakka 4, Herdís Jónsdóttir,
kennari, Hafnarbraut 2, Guð-
mundur R. Einarsson, skipstjóri.
Dalbraut 16, Guðbjörg S. Frið-
riksdóttir, húsmóðir, Arnarbakka
6, Jngrid Guðmundsson, póstaf-
greiðslum., Otradal, Þórir Ág-
ústsson, verslunarmaður, Sól-
heimum, Steinþór Steingrímsson,
skrifstofumaður, Gilsbakka 4, Sig-
urður Gíslason, verkamaður,
I^önguhlíð 38.
Til sýslunefndar:
Runólfur Ingólfsson, rafveitu-
stjóri, Arnarbakka 6, Margrét G.
Einarsdóttir, húsmóðir, Dalbraut
26.