Morgunblaðið - 20.05.1982, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. MAÍ1982
17
Lárus Jónsson, alþingismaður:
Dýrar smáskammtalækn
ingar ríkisstjórnarinnar
Um þessar mundir er ríkisstjórnin
að auka niðurgreiðslur á landbúnað-
arvörum. Þær lækkuðu um siðustu
mánaðamót, rétt á meðan verið er að
reikna framfærsluvisitöluna en
hækka aftur fyrsta júní! Að vonum
hafa ýmsir gagnrýnt þessa ráðstöf-
un, jafnvel forseti ASÍ. Við þessar
blekkingar skekkist sá mælikvarði
sem menn nota oftast á verðbólguna
og verðbætur á laun lækka 1. júní.
Með þessu er þó ekki öll sagan sögð.
Gífurlegar fjárhæðir þarf að inn-
heimta af skattborgurunum til þess
að halda þessu sama niðurgreiðslu-
stigi yfir næsta ár. Vegna þess að
ekki hefur þurft að greiða þessi 6%
niður allt árið kosta niðurgreiðslurn-
ar 300 millj. króna í ár, en munu
kosta 450 millj. á næsta ári. I>á þarf
að greiða þessi vísitölustig niður allt
árið. Þetta er svo hrikaleg upphæð,
að hún jafngildir öllum fjárveiting-
um til nýrra vega og brúa, svo og
nýbyggingar grunnskóla, sjúkrahúsa
og heilsugæzlustöðva í landinu.
OniÖurgreiddur
verðbólguhraði
er um 60% á ári
Auðvitað eru þessar niður-
greiðslur einungis gálgafrestur.
Með þeim næst gerviárangur í bili
— lækkun framfærsluvísitölu og
verðbóta á laun. Landbúnaðaraf-
urðir eru alls 'ekki jafn mikill
kostnaðarliður í útgjöldum heim-
ilanna og áður fyrr þegar vísitölu-
grunnurinn var reiknaður út.
Þessi blekking að skattleggja al-
menning til þess að lækka verð á
Aukning niðurgreiðslna kostar álíka og allar fjárveitingar i nýja vegi
og brýr, grunnskóla, sjúkrahús og heilsugæzlustöðvar.
Lárus Jónsson
landbúnaðarafurðum er því dýrt
sjónarspil sem allar líkur eru á að
hinir fátæku tapi á en hinir ríkari
hafi af hagnað. Þeir geta betur
notað sér þennan fáránleika með
því að fylla frystikistur sínar af
niðurgreiddum landbúnaðarafurð-
um.
Þrátt fyrir þessar niðurgreiðsl-
ur er útlit fyrir að hækkun niður-
greiddrar framfærsluvísitölu
verði nálægt 44—45% á þessu ári
en óniðurgreiddur verðbólguhraði
er nú um 60% skv. vísitölu sem nú
er verið að reikna út. Hækkun
byggingarvísitölu og lánskjara-
vísitölu er miklu meiri en niður-
greiddrar framfærsluvísitölu.
Raunveruleg verðbólga er því milli
50 og 60% eftir tveggja ára
„niðurtalningu".
Gátan mikla —
hver varö verö-
bólgan í fyrra?
í nýútkomnu hefti Þjóðhags-
stofnunar segir svo um verðlag á
árinu 1981: „Frá nóvember 1980 til
nóvember 1981 hækkaði fram-
færsluvísitalan í heild um tæplega
48%. Á sama tíma hækkaði bú-
vöraiverð um 73%, annað vöruverð
um 40% og verð þjónustu hækkaði
um 47%.“ Þar segir einnig:
„Framfærsluvísitalan hækkaði
um 51% milli áranna 1980 og 1981.
Búvörur hækkuðu á hinn þóginn
meira eða um 64%. Aðrar vörur
hækkuðu um 46—47%, þjónusta
um 50% og húsnæði um 53%.“ Um
byggingarvísitölu segir: „Hækkun
hennar var frá upphafi til loka
ársins (þ.e. 1981) 45%.“ Hver vill
fullyrða eftir þennan talnalestur,
að það lýsi rétt verðbólguástand-
inu að hamra sýknt og heilagt á
því að verðbólgan í fyrra hafi ver-
ið 40% eins og er orðinn rótgróinn
kækur sumra ráðherra og stjórn-
arsinna?
Viturleg varnaðarorð
forsætisráðherra
Ríkisstjórnin segist stefna að
30% verðbólguhraða á síðari hluta
yfirstandandi árs. Það er víðs-
fjarri að þessu markmiði verði náð
með þeirri gervilausn sem niður-
greiðslurnar eru. Þetta ætti sér-
staklega að vera forsætisráðherra
ljóst. Hann sagði orðrétt í blaða-
grein 28. nóv. 1979: „Niðurgreiðsl-
ur úr ríkissjóði eru komnar úr öllu
hófi... Þessar miklu niðurgreiðsl-
ur skekkja verðlag og draga úr
hvöt til að ráðast í nýjar búgrein-
ar. Þær bjóða heim hættu á mis-
notkun og spillingu. Þær leiða til
þess að hinir ríku fá meira í sinn
hlut úr ríkissjóði en hinir snauðu."
Þetta er hverju orði sannara.
Því hlýtur ríkisstjórnin að stefna
að öðrum og haldbetri ráðstöfun-
um síðar á árinu ef marka má yf-
irlýst markmið hennar og jafn-
framt hlýtur að vera sérstakt
vandamál hvernig unnt verður að
ráða við eða hverfa frá þessum
niðurgreiðslum sem kosta þau
ókjör sem hér hefur verið bent á.
\P
ÁÖt

*****

ISIAND-N.AMERIKA
íyrir kr.
ABC-leiguílug
Arnarílugs til
Toronto í Kanada
sumariö 1982:
Júní Júlí Agúst Sept.
3. 5. 5. 6.
14. 15. 16.
24. 26. 26.
Viö leiöréttum, að ekki er um aö rœða
reglubundiö ácetlunarílug, heldur
svokallaö ABC-leiguílug. Upplýsingar
um ABC-reglurnar eru veittar á
söluskriístoíu Arnarílugs, ásamt
upplýsingum um ílug til allra borga
Vesturheims, sem eru innan seilingar.
^ftARNARFLUG
Lágmúla7, sími 84477