Morgunblaðið - 09.03.1985, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MARZ 1985
Peningamarkaðurinn
GENGIS-
SKRANING
8. mars 1985
Kr. Kr. Toll-
Ein. KL 09.15 Knnp Snla gengi
lDoUarí 42300 42,920 42,170
IStpund 45350 45377 45,944
Kin. dollirí 30528 30,613 30,630
lDönskkr. 3,4889 3,4987 35274
1 Norsk kr. 43607 43729 4,4099
lSenskkr. 4,4090 4,4213 4,4755
lFLnurk 6,0452 6,0621 6,1285
1 Fr. fnnld 4,0775 4,0890 4,1424
1 Belg. franki 0,6199 0,6216 0,6299
lSr.franki 14,6275 14,6685 143800
1 Holl. gyllini 11,0104 11,0412 11,1931
íy-þmuk 125582 12,4931 12,6599
lftlíra 0,02000 0,02006 0,02035
1 Austurr. sch. 1,7734 1,7783 13010
1 Poiteseudo 03283 03289 03304
lSppeseti 03258 03264 03283
lJ*p.jen 0,16336 0,16382 0,16310
1 frskt pund 38320 38,928 39345
SDR. (SérsL
drattarr.) 40,4252 405394 413436
1 Belg. franki 0,6162 0,6180
INNLÁNSVEXTIR:
Spamjóötbakur--------------------- 24,00%
Spariijódireikningir
meö 3ja mánaða uppaðgn
Alþýðubankinn............... 27,00%
Búnaöarbanklnn.............. 27,00%
lönaðarbankinn1*............ 27,00%
Landsbankinn................ 27,00%
Samvinnubankinn.............. 27,00%
Sparisjóöir3)............... 27,00%
Utvegsbankinn............... 27,00%
Verzlunarbankinn............ 27,00%
maö 0 mánaöa upptögn •
Alþýöubankiniai!!™*.aftST....:;. 30,00%
Búnaöarbankinn ;r......l.....31,50%
lönaöarbankinn1)............ 36,00%
Samvinnubankinn..............31,50%
Sparisjóöir3).................3150%
Útvegsbankinn................31,50%
Verzlunarbankinn............. 30,00%
meö 12 mánaöa uppaögn
Alþýðubankinn................ 32,00%
Landsbankinn..................31,50%
Sparisjóöir3)..................3230%
Utvegsbankinn.................3230%
maö 10 mánaöa uppsðgn
Búnaöarbankinn.............. 37,00%
Alþýöubankinn................ 30,00%
Búnaöarbankinn................31,50%
Landsbankinn...................3130%
Samvinnubankinn................3130%
Sparisjóöir....................3130%
Utvegsbankinn................. 3030%
veroiryggoir reiKnmgar
miöað viö lánakjaranaitðlu
maö 3ja mánaöa uppaögn
Alþýöubankinn................. 4,00%
Búnaöarbankinn................. 230%
lönaðarbankinn1 >............. 0,00%
Landsbankinn.................. 230%
Samvinnubankinn............... 1,00%
Sparisjóöir3'.................. 130%
Utvegsbankinn................. 2,75%
Verzlunarbankinn.............. 1,00%
maö 6 mánaöa upptögn
Alþýðubankinn.................. 630%
Búnaöarbankinn................ 330%
Iðnaöarbankinn1).............. 330%
Landsbankinn.................. 330%
Samvlnnubankinn................ 330%
Sparisjóöir3'................. 3,50%
Útvegsbankinn................ 3,00%
Verzlunarbankinn.............. 2,00%
Ávitana- og hlauparaikningan
Alþýöubankinn
— ávisanareikningar........ 22,00%
— hlaupareikningar......... 16,00%
Búnaöarbankinn.............. 18,00%
Iðnaöarbankinn...............19,00%
Landsbankinn................ 19,00%
Samvinnubankinn
— ávisanareikningar........ 19,00%
— hlaupareikningar..........12,00%
Sparisjóðir................. 18,00%
Útvegsbankinn................ 1930%
Verzlunarbankinn.............19,00%
Stjömureikningar
Alþýöubankinn2).............. 8,00%
Alþýöubankinn.................9,00%
Safnlán — heimilialán — IB-lán — piútlán
meö 3ja tH 5 mánaöa bindingu
lönaöarbankinn............... 2730%
Landsbankinn................ 27,00%
Sparisjóöir................. 27,00%
Samvinnubankinn............. 27,00%
Útvegsbankinn............... 27,00%
Verzlunarbankinn............ 27,00%
6 mánaöa bindingu eöa lengur
Iðnaöarbankinn.............. 30,00%
Landsbankinn................ 27,00%
Sparisjóöir...................3130%
Utvegsbankinn............... 29,00%
Verzlunarbankinn............ 30,00%
Kjörbök Landtbankant:
Nafnvextir á Kjörbók eru 35% á ári. Innstæöur
eru óbundnar en af útborgaörí fjárhæö er
dregin vaxtaleiörétting 2,1%. Þó ekki af vðxt-
um liðins árs. Vaxtafærsla er um áramót. Ef
ávöxtun á 3 mánaöa vísitölutryggöum reikn-
ingi aö viöbættum 2,50% ársvöxtum er hærri
gildir hún og fer matið fram á 3 mánaöa fresti.
Katkö-reikningur:
Verzlunarbankinn
tryggir aö innstæöur á kaskó-reikning-
um njóti beztu ávöxtunar sem bankinn
býöur á hverjum tíma.
Sparíbök meö sérvöxtum hjá Búnaöarbank-
anum:
Nafnvextir eru 35,0% á ári. Innistæöur eru
óbundnar, en dregin er 1,8% vaxtaleiörétting
frá úttektarupphæö.
Vextir liöins árs eru undanþegnir vaxtaleið-
réttingu. Vaxtafærsla er um áramót. Geröur er
samanburöur viö ávöxtun 3ja mánaða verö-
tryggöra reikninga og reynist hún betri, er
ávöxtunin hækkuð sem nemur mismuninum.
Arsávöxtun 18 mánaöa reikninga er borin
saman vö ávöxtun 6 mánaða verötryggöra
reikninga. Vaxtafærsla tvisvar á ári.
Spariveltureikningar
Samvinnubankinn.............. 2430%
Innlendir gjaldeyrítreikningar
Bandaríkjadollar
Alþyöubankinn................. 930%
Búnaöarbankinn....... ....... 8,00%
lönaöarbankinn....... ........ 830%
Landsbankinn.................. 730%
Samvinnubankinn...............7,00%
Sparisjóöir...................8,00%
Útvegsbankinn.................7,50%
Verzlunarbankinn.............. 730%
Steríingspund
Alþýöubankinn....
Búnaöarbankinn...
lönaöarbankinn....
Landsbankinn....
Samvinnubankinn.
Sparisjóöir......
Útvegsbankinn...
Verzlunarbankinn.
Vettur-þýtk mörk
Alþýöubankinn....
Búnaóarbankinn...
lönaöarbankinn....
Landsbankinn....
Samvinnubankinn
Sparisjóðir.....
Útvegsbankinn...
Verzlunarbankinn.
Dantkar krönur
Alþýóubankinn...
930%
1030%
1130%
.10,00%
8,00%
830%
10,00%
.10,00%
430%
. 430%
5,00%
. 4,00%
. 4,00%
. 430%
. 4,00%
. 4,00%
.93*;
Búnaóarbankinn................ 10,00%
lönaóarbankinn...... ..........8,00%
Landsbankinn..................10,00%
Samvinnubankina....... ...... 830%
Sparísjóóir.................... 830%
Útvegsbankinn................. 10,00%
Verzlunarbankinn..............10,00%
1) Mánaöariega er borin taman áraávöxtun
á verötryggöum og óverðtryggöum Bönut-
reikningum. Áunnir vextir veröa leiðráttir í
byrjun natta mánaöar, þannig aö ávðxtun
veröi miðuö viö það reikningsform, tem
harrí ávöxtun ber á hverjum tíma.
2) Stjörnureikningar eru verötryggðir og
geta þeir tem annaö hvort eru ekfri en 64 ára
eöa yngri en 16 ára ttofnað tlíka reikninga.
3) Trompreikningar. Innlegg öhreyft í 6
mánuöi eöa lengur vaxtakjör borín taman
viö ávðxtun 6 mánaöa verðtryggðra reikn-
inga og hagttæðarí kjðrín valin.
ÚTLÁNSVEXTIR:
Almennir víxlar, forvextir_________31,00%
Viðtkiptavíxlar
Alþýöubankinn............... 32,00%
Landsbankinn................ 32,00%
Búnaöarbankinn.............. 32,00%
lönaöarbankinn............... 3230%
Sparisjóöir.................. 3230%
Samvinnubankinn........ .... 32,00%
Verzlunarbankinn............. 3230%
Yfirdráttarlán af hlaupareikningum:
Viöskiptabankamir........... 32,00%
Sparisjóöir................. 32,00%
Endurteljanleg lán
fyrir innlendan markaö____________ 24,00%
lán í SDR vegna útflutningtframl.. 930%
Skuldabráf, almenn:--------------- 34,00%
Viötkiptatkuldabréf:.............. 34,00%
Verðtryggð lán miðaö viö
lántkjaravísitölu
í allt aó 2% ár....................... 4%
lengur en 2% ár....................... 5%
Vanskilavextir_______________________ 48%
Óverötryggö tkukfabráf
útgefin fyrir 11.08/84............ 34,00%
Lífeyrissjóðslán:
Lífeyriasjóður ttarftmanna ríkitint:
Lánsupphaeö er nú 300 þúsund krónur
og er lániö visitölubundiö meö láns-
kjaravísitölu, en ársvextir eru 5%.
Lánstími er allt aö 25 ár, en getur veriö
skemmri, óski lántakandi þess, og eins
ef eign sú, sem veö er í er lítilfjörleg, þá
getur sjóöurinn stytt lánstímann.
Lífeyritajóöur verzlunarmanna:
Lánsupphaaö er nú eftir 3ja ára aöild aö
lífeyrissjóönum 144.000 krónur, en fyrir
hvern ársfjóröung umfram 3 ár bætast
viö lániö 12.000 krónur, unz sjóósfélagi
hefur náö 5 ára aöild aö sjóönum. A
tímabilinu frá 5 til 10 ára sjóösaöild
bætast viö höfuöstól leyfilegrar láns-
upphæðar 6.000 krónur á hverjum árs-
fjóröungl, en eftir 10 ára sjóósaöild er
lánsupphæöin oröin 360.000 krónur.
Eftir 10 ára aöild bætast við 3.000 krón-
ur fyrir hvern ársfjóröung sem líöur. Því
er í raun ekkert hámarkslán í sjóönum.
Höfuöstóll lánsins er tryggöur meö
lánskjaravísitölu, en lánsupphæöin ber
nú 5% ársvexti. Lánstíminn er 10 til 32
ár aö vali lántakanda.
Lántkjaravítilalan fyrir mars 1985 er
1077 stig en var fyrir febr. 1050 stig.
Hækkun milli mánaöanna er 2,6%. Miö-
aö er viö vísitöluna 100 í júní 1979.
Byggingavísitala fyrir jan. til mars
1985 er 185 stig og er þá mióaö viö 100
í janúar 1983.
Handhafatkuldabráf í fasteigna-
viöskiptum. Algengustu ársvextir eru nú
18-20%.
ólfur Þórlindsson, prófessor hef-
ur unnið að athugunun á vinnu-
tíma og vinnuaðstöðu kennara í
samstarfi við þá sjálfa.
Athugun Þórólfs er þáttur í
víðtaekri rannsókn, sem ráðu-
neytið hefur falið honum að
stjórna, og á að leiða í ljós hver
árangur sé af skólastarfi á ís-
landi og gefa vísbendingu um
gæði menntunarinnar."
Breytingar á starfí
kennarans
— I endurmatsskýrslunni er
vitnað til ákvæða í lögum og
reglugerðum undanfarinna ára,
þar sem vikið er að störfum
kennara og þeim lagðar ýmsar
skyldur á herðar. En er víst að
kennarastarfið hafi samt breyst
svo ýkja mikið á þessum tíma?
Segja orðin í lögunum alla sög-
una? Þurfa kennarar að sinna
nemendum sínum meira en fyrir
t.d. 20 árum, og gera þeir það?
Ég held að margir foreldrar
mundu svara þessu neitandi.
„Það má vera,“ segir Ragn-
hildur, „en svo mikið er víst, að
það er ekki síður þörf fyrir það
núna en fyrir t.d. 20 árum.“
Og Ragnhildur heldur áfram:
„Á hitt ber að líta, að starf
framhaldsskólakennara í vel-
flestum námsgreinum hefur tek-
ið örari breytingum á síðustu
fimmtán árum en áður var,
vegna þróunar í vísindum og
tækni, og vegna mikilla breyt-
inga í þjóðfélaginu. Þetta veldur
þyí að kennarinn þarf að taka
j^p^slcgt í skólanum nýjum tök-..^,
jfrft. Á það er líka áð líta, aT?
nemendur koma misjafnlega
undirbúnir i framhaldsskólana
núna og það leggur meiri vinnu á
herðar kennaranna. Fyrir ára-
tugum síðan var það miklu fá-
mennari hópur, sem fór í fram-
haldsskólana, og það voru þeir
sem höfðu náð bestum námsár-
angri. Núna eru nemendurnir
aftur á móti miklu meira mis-
munandi er þeir byrja í fram-
haldsskólunum. Það má segja, að
þarna sé sami vandinn og þeir
grunnskólakennarar striða við
er hafa nemendur með mjög
mismunandi námsgetu i sama
bekk.“
Fjölbreyttur kennarahópur
— Nú hefur orðið mikil breyt-
ing á menntun kennara á undan-
förnum árum. Við höfum t.d.
kennaraháskóla í stað kennara-
skóla. En höfum við eignast
betri kennara, en við höfðum?
„Nú er erfitt að svara. Mér
fannst sjálfri ég hafa marga
mjög hæfa kennara, og eiginlega
forystumenn á sínum fræðasvið-
um, þegar ég var í menntaskól-
anum. Sama munu margir mínir
jafnaldrar segja. Kennarahópur-
inn er miklu stærri núna. Sá
hópur sem nú og á síðustu árum
hefur lokið háskólaprófi er
miklu fjölmennari en áður og
menntunin fjölbreyttari. Sú
staðreynd ætti að gefa fram-
haldsskólunum miklu fleiri
tækifæri til að fá fleiri góða
kennara en áður var. Og ef að
líkum lætur ættu framhalds-
skólanemar að njóta góðs af
þessu.
En það er auðvitað rétt sem
kennarar segja,“ bætir Ragn-
hildur við, „að til þess þurfum
við að geta boðið upp á aðgengi-
leg laun fyrir þá, sem hæfni og
menntun hafa.“
Lögverndun starfs-
heitis kennara
— Fram hefur komið að ráðu-
neytið hyggst lögvernda starf og
starfsheiti kennara. Getur það
ekki leitt til þess að kennarahóp-
urinn verði þrengri og fjöl-
breytnin, sem þú talar um,
hverfi?
„Ég hef ekki fengið í hendur
tillögur samstarfsnefndarinnar,
sem hefur unnið að þessu. Að
þessu verki er unnið samkvæmt
ósk kennara og i framhaldi af
kjarasamningum þeirra nú f
haust. Upphaflega hafði ég
hugsað mér að þarna yrði fyrst
og fremst um að ræða löggild-
ingu starfsheitis, því að starfs-
réttindin eru vernduð í lögunum
um embættisgengi kennara og
skólastjóra. Hitt er auðvitað
ljóst að í slíkri löggjöf verða að
vera undantekningarákvæði,
sem tryggja það að unnt sé að
halda uppi skólastarfi.
Annars hafa kennarasamtökin
af skiljanlegum ástæðum lítið
minnst á lögverndun síðustu
daga.“
— Það er stundum talað um
að nauðsynlegt sé að setja heild-
arlöggjöf um málefni fram-
haldsskóla.
„Mér finnst," segir Ragnhild-
ur, „það mál ekki eins mikilvægt
og mönnum þótti á sinni tið,
enda hefur mikið vatn runnið til
sjávar síðan framhaldsskóla-
frumvarpið var fyrst lagt fram.
Það gerði ráð fyrir mikilli sam-
ræmingu i framhaldsskólum og
að þeir yrðu sem líkastir. Mér
finnst reynslan hafa leitt í ljós,
að mismunandi fyrirkomulag
getur mæta vel þrifist hlið við
hlið og þar með aukið fjölbreytn-
ina fyrir einstaklingana. Hins
vegar þarf að greiða fyrir þvi að
hægt sé að flytjast milli fram-
haldsskóla á auðveldan hátt, t.d.
þegar skipt er um búsetu.
Á það hefur hins vegar hefur
verið bent að æskilegt væri að
sérstök deild í ráðuneytinu ein-
beitti sér að málefnum fram-
haldsskólastigsins, en fram-
haldsskóladeild hefur nú verið
sett á stofn í menntamálaráðu-
neytinu."
Einkaskólum ekkert
til fjrirstöðu
•'.sáwlm peísar mundir heyrast
ymsar raddir um breytingar á
fjárhagslegu skipulagi skólanna.
Það er talað um að færa fjár-
magnið til skólanna sjálfra og
hugmyndir um einkaskóla virð-
ast hafa fengið aukinn byr.
„Já, það er í sjálfu sér ekkert
því til fyrirstöðu að stofnaðir
séu einkaskólar, ef einstakl-
ingar, félög þeirra eða stofnanir
vilja hafa slíkt verkefni með
höndum. Lögin leyfa það og það
vantar ekkert nema mannskap-
inn til þess. Ríkið veitir sllkum
skólum stuðning og hefur lengi
gert, sbr. Verslunarskólann og
Samvinnuskólann."
— En hvað segirðu um aukið
sjálfræði skólanna um fjármál
sín, að þeir fái t.d. úthlutað
ákveðinni upphæð, sem þeir ráða
hvernig þeir nota?
„Þessu hefur maður velt mjög
fyrir sér. En þessar hugmyndir
rekast að nokkru leyti á heildar-
uppbyggingu í fjárlagagerð
ríkisins. Mér finnst sjálfri, að
það sé hægt að byrja á því að
fara inn á þetta svið. Ég er sjálf
hlynnt því að skólar og aðrar
stofnanir hafi meira sjálfræði,
sem hvetji þær þá til frumkvæð-
is, en þá ekki bara að þær fái
úthlutað einhverjum tekjum,
heldur ekki síður og jafnvel öllu
fremur, að þær hafi möguleika
til þess að útvega sér tekjur, sem
þær séu sjálfráðar um hvernig
varið sé. Mér finnst t.d. aukin
tengsl skóla og atvinnulífsins
gefa mikla möguleika að þessu
leyti til. Ég held að það geti ver-
ið kennurum, skólum og at-
vinnulífinu mjög til góðs að at-
vinnulífið keypti t.d. námskeið
eða kennslu í skólum, á þeim
tímum sem þeir eru ekki notaðir
fyrir hið reglulega skólastarf,
gegn gjaldi, sem skólinn gæti
notað í sína þágu og að eigin
ákvörðun," sagði Ragnhildur
Helgadóttir, menntamálaráð-
herra.
Sýning . \ - i/ J
Gunnars SpT
Arnar \ 1 \ L \ ¥ \ «
GUNNAR örn Gunnarsson,
myndlistarmaður, opnar sýningu á
teikningum, monotypum og ....
höggmyndum, laugardaginn 9. jiiHiiipy \
mars í Gallerí íslensk list, Vestur-
götu 17, Reykjavík.
Þetta er sextánda einkasýning
Gunnars Arnar, en auk þeirra ■ \
hefur hann tekið þátt í fjölda
samsýninga, bæði hér heima og Eitt verk Gunnars Arnar i symng-
erlendis. unni.
Sýningin verður opin alla ur hún opin frá kl. 14.00 til 18.00.
virka daga frá kl. 9.00 til 17.00. Sýningunni lýkur sunnudaginn
Laugardaga og sunnudaga verð- 24. mars. (FrétUtilkynning)
Hafnarfjörður:
Basar Kvenfélags
Fríkirkjunnar
NÆSTKOMANDI sunnudag, 10.
mars, mun Kvenfélag Fríkirkjunnar
t Hafnarfirði halda basar f Góð-
templarahúsinu og hefst hann að
lokinni guðsþjónustu.
Kvenfélagið hefur ævinlega lagt
mikið af mörkum í þágu kirkjunn-
ar og mun allur ágóði af basarnum
renna til kirkjunnar. Það er því
von okkar sem þar störfum að frí-
kirkjufólk og velunnarar kirkj-
unnar bregðist vel við á sunnudag-
inn og leggi þannig sitt af mörkum
til kirkju sinnar. Sameinumst um
að efla hag kirkjunnar okkar og
mætum á basar Kvenfélagsins að
lokinni guðsþjónustu sem hefst kl.
14.
Einar Eyjólfsson,
fríkirkjuprestur.