Morgunblaðið - 02.04.1985, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. APRÍL 1985
Kosningabaráttan hafin f Svfþjóð:
Hægri sveifla meðal ungs fólks
— eftir Pétur
Pétursson
Það er greinilegt að kosninga-
baráttan er nú hafin hér í Svíþjóð.
Kosningadagurinn er ekki fyrr en
í september, en bæði leiðtogi jafn-
aðarmanna, forsætisráðherrann
Olof Palme, og leiðtogi móderata,
Ulf Adelsohn, eru komnir á stjá og
heilsa nú fyrst aðallega upp á
liðsmenn sína, starfsliðið, sem
getur skipt sköpum þegar nær
dregur kosningum.
Þessir tveir eru taldir líklegast-
ir til þess að mynda stjórn eftir
kosningar — Palme, ef jafnað-
armenn og kommúnistar fá meiri-
hluta, en Adelsohn ef borgara-
flokkarnir þrír fá meirihluta.
Móderötum sem eru lengst til
hægri af borgaraflokkunum, hefur
aukist mjög fylgi upp á síðkastið
og allt bendir til þess að þeir komi
sterkastir út úr kosningunum af
þessum þremur og þá liggur bein-
ast við, ef borgaralegur meirihluti
fæst, að formanni þeirra verði fal-
ið að mynda ríkisstjórn. Sá hæng-
ur er þó á að Miðflokkurinn, sem
lengst af hafði forsætisráð-
herraembættið í seinustu borgara-
legu stjórninni, hefur ekki fengist
til þess að lýsa því yfir að hann
muni standa að slíkri stjórn.
Nemendur ekki lengur
vinstri sinnaöir
Nýjustu skoðanakannanir sýna
að það er einkum og sérílagi meðal
yngstu kjósendanna sem móderat-
ar hafa aukið fylgi sitt og það á
kostnað jafnaðarmanna og komm-
únista. Það er greinilegt að sú
bylgja til vinstri innan þessa hóps
sem hófst í lok sjöunda áratugsins
er nú gengin yfir. Greinileg breyt-
ing í þessa átt hefur átt sér stað
síðustu 4 árin, eins og eftirfarandi
tafla sýnir:
Fylgi flokkanna meðal kjósenda
milli 18 og 24 ára (prósentutölur).
1981/82 1982/83 1983/841984/85
Móderatar Frjálsl. 244 304 38 37
(Folkpartiet) 44 3 6 74
Miðn. 8 11 8 9
Sósialdem. 524 45 404 38
Komm. (Vpk) 74 7 5 5
AArír 3 34 2J> 3,5 (Heimild: Sifo.
Ulf Adelsohn formaður Móderataflokksins tekur við blómum úr hendi for-
manns ungra móderata við upphaf kosningabaráttunnar.
skoðanakannana prófessor Hans
Zetterberg. Þeir trua á einka-
reksturinn og vonast eftir því að
þar sé vinnu að fá þegar þeir losna
af skólabekk. Þetta kemur m.a.
fram í breyttum viðhorfum gagn-
vart forstjórahlutverkinu: Það er
ekki lengur fúlt að vera forstjóri.
Boðskapurinn frá hægri
Ulf Andelsohn er meðvitaður
um þennan meðvind og hefur þeg-
ar heimsótt nokkra skóla til þess
að ræða við nemendur og virðist
þar fá góðar undirtektir. Hann
boðar skattalækkanir — lækkaðan
tekjuskatt og telur það forsendu
fyrir því að Svíþjóð geti aftur orð-
ið efnahagslegt velferðarríki. „Það
verður að borga sig að vinna,“ seg-
ir hann hvað eftir annað. Adel-
sohn gagnrýnir mjög þær tillögur
sem jafnaðarmenn hafa sett fram
um það að hindra lækna í því að
hafa eigin læknamóttökur við hlið
starfa sinna á almennum sjúkra-
húsum. Hann vill koma á sam-
keppni í heilbrigðiskerfinu og tel-
ur ríkiseinokun orsaka of dýra
heilbrigðisþjónustu. Hann fullyrð-
ir að einkaþjónusta geti verið mun
ódýrari og hagkvæmari, auk þess
sem hún gefur fólki valfrelsi —
fólk á að fá að velja lækni og
sjúkrahús. Frelsi vill leiðtogi mó-
derata einnig í fjölmiðlum, sér-
staklega sjónvarpi þar sem hann
er mjög óánægður með ríkiseinok-
un sænska ríkisútvarpsins.

Athugið að við veitum hjónum og systkinum 20% afslátt svo og öllum
félagsmönnum Stjórnunarfélags íslands. Jafnframt vekjum við athygli á því
að starfsmenntunarsjóður Starfsmannafélags Ríkisstofnana greiðir þátt-____
m tökugjöld félagsmanna sinna á námskeiðum Mímis.
§

15.-26. apríl
i simum
10004 og
21655
GREIÐSLUKORTAÞIÓNUSTA
MALASKOLINN
E
Skoðanakannanir þær sem tafl-
an byggir á sýna þá sem afstöðu
tóku, og byggja á viðtölum við um
800 manns. Fjöldi þeirra sem ekki
taka afstöðu til flokkanna hefur
aukist nokkuð, eða frá 11% af
þeim sem spurðir voru 1981 í 15%
1985.
Þegar þeir úr þessum hopi sem
stunda nám eru athugaðir sér-
staklega kemur enn meiri munur í
ljós. 46% nemenda styðja nú mód-
erata. Kommúnistar hafa misst
mesti fylgi. Fyrir fjórum árum
fylgdi þeim um 20% að máli en nú
aðeins 5%. Unga fólkið virðist lað-
ast meir að hugmyndum einstakl-
ingshyggjunnar en áður — trúa
meira á einstaklinginn og framtak
hans en lausnir heildarinnar þeg-
ar um er að ræða að leggja
grundvöllinn að bættum kjörum
og velfarnaði í framtíðinni. Ungl-
ingarnir nú eru að þessu leyti lík-
ari ungu kynslóinni á sjötta ára-
tugnum, segir framkvæmdastjóri
„Það er hrein og bein hindrun á
upplýsingastreymi til neytenda að
banna auglýsingar í sjónvarpi,"
segir hann, og boðar nýja sjón-
varpsrás (þá þriðju) sem ekki á að
vera ríkisrekin og algerlega fjár-
mögnuð með auglýsingum. „Það er
ekkert sem bendir til þess að
menn truflist á geðsmunum við
það að horfa á sjónvarpsauglýs-
ingar,“ segir hann og vitnar í það
að um 125 önnur lönd leyfi þær.
Hann líkir frelsi í sjónvarps-
sendingum við prentfrelsi og tján-
ingarfrelsi yfirleitt og vill láta
einstaklinginn sjálfan fá að ráða á
þessu sviði sem og á mörgum öðr-
um. Allt lítur út fyrir það að
spurningin um frelsi einstaklings-
ins og forsjá ríkisins verði eitt
aðaltemað í komandi kosningu
hér.
Pétur Pétursson er tréttamaður
Mbl. i Lundi Svíþjóð.
Félagsráð Félags kúabænda á Suðurlandi:
Mótmælir framkomn-
um hugmyndum um
virðisaukaskatt
FÉLAGSRÁÐ nýstofnaðs Félags
kúabænda á Suðurlandi kom á
fimmtudag saman til síns fyrsta
fundar eftir stofnfund félagsins.
Rætt var og ályktað um ýmis
hagsmunamál bænda. Meðal
annars var mótmælt framkomn-
um hugmyndum um virðisauka-
skatt, þar sem hann leiddi til
hækkunar verðlags landbúnað-
arvara og minni sölu.
Guðmundur Lárusson á
Stekkum II sagði í samtali við
Mbl. að rætt hefði verið um þá
mismunun sem mjólkuriðnaður-
inn byggi við miðað við aðra
drykkjarvöruframleiðslu. Færu
þeir fram á að áhrif söluskatts
og aðflutningsgjalda í verði
mjólkur yrði endurgreitt þannig
að vörurnar gætu Iækkað. Sagði
hann að mjólkurvörur ættu í
harðri samkeppni við aðrar
drykkjarvörur þar sem ekki
þyrfti að greiða þessi gjöld af
vélum. Nefndi hann sem dæmi
að greidd væru öll gjöld af vél-
um til nýju mjólkurstöðvarinn-
ar í Reykjavík en ef framleiða
ætti ávaxtasafa með þeim væru
þær undanþegnar gjaldtöku.
Þá var einnig fjallað um
heyskaparmál á Suðurlandi sem
menn höfðu miklar áhyggjur af
að sögn Guðmundar. Sagði hann
að samþykkt hefði verið að
skora á Framleiðsluráð að því fé
sem tekið hefði verið af kúa-
bændum með verðskerðingu á
mjólk í fyrra, sem nam um 11
milljónum kr. á öllu Iandinu,
yrði varið til að styrkja bændur
til að bæta heyskapinn, m.a.
með votheysverkun, súgþurrkun
og fleiru.
Miklir sinubrun-
ar í Flóanum
Sclfossi 31. mare.
MIKLIK sinubrunar voru hér austur í
Flóa nú um helgina. Stórir flákar
mýra og móa voru sviðnir eftir bruna
og reykjarmekkir stigu til lofts. Svip-
aða sjón mátti sjá austan Þjórsár, þar
brenndu menn sinu enda hægt um vik
því jörð er mjög þurr.
Eftir aö rökkva tók glampaöi á
eldana sem lýstu upp reykjarmekk-
ina svo úr fjarlægð líktist þetta
jarðeldum eins og þeir gerast á
Kröflusvæðinu.
En sinubrunar minna á vorið og
brunaþefurinn er hluti þeirra hugs-
anatengsla sem vorkoman myndar.
Sig. Jóns.