Morgunblaðið - 02.04.1985, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. APRÍL 1985
55
Konurnar, sem sýndu kjólana hennar Aöalbjargar á sýningunni í safnaðarheimili Langholtssóknar. Sjálf er hún
þriðja frá hægri.
„Pensill milli prjóna“
Flest okkar, sem slitum barn-
skóm í afdölum og núverandi eyði-
býlum Barðastrandarsýslu, mun-
um hvert orð fór af gáfum og list-
fengi Strandamanna og kvenna,
norðan fjallanna.
Það var ekki einungis í rímna-
skáldskap, sögnum og ævintýra-
legum svaðilförum og sigrum yfir
stormum vetrar og vættum fjalla,
heldur einnig í hagleikssmíðum og
snilli, sem væru fjölkynngi næst.
Sá hét Sæmundur Björnsson,
nefndur búfræðingur, sem gaf
slíkum sögnum byr og ljóma og
litu. Hann var að norðan. Hann
var einn fyrsti barnakennari ts-
lands og jarðræktarmaður. Bera
jarðabætur hans í Múlasveit enn
nafnið Sæmundarflatir. Ljóð hans
og lögin, sem hann kenndi óma
enn á vörum „barnanna" að vest-
an.
Það var samt ekki fyrri en
hingað kom til Reykjavíkur, að ég
sannfærðist um að myndlistin átti
ekki síður sinn gróðurreit í hug-
arheimi og hjartaslögum Stranda-
manna þarna við hið yzta haf, þar
sem sól vakti allar nætur um
Jónsmessu hvert vor. Ég varð þá
heimiliskennari heilan vetur hjá
Tryggva Magnússyni málara og
kynntist börnum hans, og þeirra
meðfæddu gáfum og innsýni í
töfraheima lita og tóna.
Þetta varð mér einmitt í huga
úr helgum heimi æskuminninga,
þegar ég kom á listsýningu Aðal-
bjargar Jónsdóttur í safnaðar-
heimili okkar við Sólheima um
daginn, á afmælisdegi kvenfélags-
ins.
Hún er vaxin úr jarðvegi víð-
sýnis, birtu og fegurðar á Strönd-
um norður. Og er í sannleika barn
síns byggðarlags að atorku og
snilli.
Hún hafði að vissu leyti verið
ein þeirra, sem uppgötvaði lindir
sinnar listskyggni og verksnilli,
þegar þær kvenfélagssystur Lang-
holtssafnaðar voru að vinna og
safna fé til kirkjubyggingar og
líknarstarfsemi á vegum kirkju
sinnar, sem þá fyrirfannst engin.
En nú er hún einmitt vaxin úr
hugsjónum fólks, ekki sízt kvenna,
víða að komnu úr byggðum lands
og vekur athygli og aðdáun er-
lendra sem íslenzkra. Þannig hafa
einmitt konur orðið frumkraftur
musteranna, sem nú gnæfa um
borgina alla, en voru í heimi hins
ósýnilega fyrir ótrúlega fáum ár-
um.
En átök þeirra, atorka og fórn-
arlund hefur um leið eflt þeirra
eigin sálarþroska undir yfirskrift
skáldsins, sem sagði í sinni speki:
„Musteri Guðs eru hjörtun, sem
trúa.“
Þessi sýning, sem brosti við
gestum í sölum safnaðarheimilis-
ins þessa góudaga, er því ekki síð-
ur eitt af ljúfustu vorblómúm and-
legs þroska á guðsríkisbraut en
sýnileg handaverk íslenzkrar hús-
freyju að vestan. Og jafnvel sýn-
ingarsalirnir hefðu aldrei orðið til
og öll sú fjölbreytta starfsemi,
sem þar dafnar daglega, ef þjónar
Guðs, konurnar í kvenfélaginu,
hefðu ekki keppzt um að „láta
bæði hug og hönd og hjarta saman
vinna“, eins og ein þeirra orðaði
það.
Listmunir þeir, sem ljómuðu á
veggjum báru ímynd íslenzkrar
náttúru. Þar sem svanir flugu í
lofti og steinar töluðu og sungu lög
og ljóð minningalandsins heiman
að, vitnuðu um fegurð, frið og gleði
með hverjum pensildrætti. En er
það ekki einmitt ríki Guðs á
jörðu? Og viðhafnarkjólar og
veizluklæði unnin eigin hendi af
fágætum krafti og frábærri snilld,
fengu sannarlegan helgiblæ helgi-
klæða í mínum augum, þar sem
þeir bylgjuðust sem brúðarkjólar
við höfðinglegar hreyfingar sýn-
ingarkvenna einmitt á vígðum
palli „stóra salsins", sem var
kirkjan okkar í aldarfjórðung í
einum fjölmennasta söfnuði, sem
Reykjavík hefur alið.
Það má því segja, að frá mínu
sjónarmiði, fyrsta, síðasta og
gamla prestsins í þessu musteri
helgra minninga, eignaðist þessi
fallega en yfirlætislausa sýning þá
dýrð, sem lýst er á landamærum
hins sýnilega og ósýnilega með
orðum skáldspekingsins, er hann
segir:
„Af eilífðarljósi bjarma ber.“
Um sýninguna sjálfa er mér
sjálfsagt bezt að segja sem fæst.
Heimur tæknilegra listdómara
og fræðimanna á þeirra stofnana-
máli er mér að mestu lokaður. Tel
raunar sjálfsagt, að hver einstakl-
ingur eigi að dæma um fegurð list-
ar frá sínu eigin hjarta og per-
sónuleika. Þar má hið barnslega
viðhorf aldrei gleymast og hjarta-
hreinleiki hinnar fátæku í anda og
hógværu í hugsun, aldrei hverfa
bak við fordóma hrokans eða
augnablikshefðanna.
Hver einasta mynd Aðalbjargar
gat áreiðaniega vakið yndi og
hugsun, ekki sízt á táknlegan hátt.
Þar er myndin „Kaldbakur á
Ströndum" gott dæmi um þann
drengskap og manndóm í sál hvers
íslendings, sem aldrei lætur bug1
ast né breytast gegn myrkrum
heimskunnar né froststormum
hatursins.
Þar eru myndirnar af barni í
brekku eða á flöt, sem horfir í
höfgum draumi og helgri þrá og
hrifningu til framtíðarlanda,
glöggt tákn um útþrá og framtíð-
aróskir á þroskabrautum og
framavegum mannkyns, sem
fljúga á vængjum og við söngva
svananna „í ósynis fjarlægan
heim“. Sú þrá er enn aðal íslenzkr-
ar æsku. Þetta sýna margar fleiri
myndir eins og „Góðurvin í
grjóti”, „Við bæjarlækinn",
„Fossbúinn" og „Blómin í brekk-
unni“, svo eitthvað sé nefnt af
meira en 50 myndum.
Annars finnst mér henni takast
bezt að tjá með blómum, litum
þeirra, lögun og aðstöðu hvers til
annars, þær kenndir frá heimi
minninganna og veröld hins ósýni-
lega að ógleymdri handleiðslu Al-
föður, sem varð mér ógleymanleg-
ast „milli pensils og prjóna" í
safnaðarheimilinu okkar við Sól-
heima.
En sé hugsað til prjónanna, þá
ættu lögfræðingar og iðnfræð-
ingar að sjá og sýna öðrum, hve
íslenzka ullin er fágætt efni til
framleiðslu fegurstu búninga í
öllu sínu tigna yfirlætisleysi, jafn-
vel á helgustu augnablikum ævi
manns.
Hjartans þakkir, kæra Aðal-
björg.
Njóttu heil þinna dverghögu
handa.
Reykjavík, 17. marz 1985.
Arelíus Níelsson
Lenging lífeyrissjóðslána
hjá verzlunarmönnum
AÐALFUNDUR Verzlunarmannafé-
lags Reykjavfkur var haldinn að Hót-
el Esju fyrir nokkru.
Þar kom m.a. fram að stærsta
verkefnið sem félagið vann á árinu
er bygging 60 söluíbúða fyrir aldr-
aða félagsmenn VR, og er þar um
að ræða framkvæmdir upp á um
150 milljónir króna. Verða fyrstu
íbúðirnar tilbúnar í byrjun næsta
árs.
Á aðalfundinum voru einróma
samþykkt mótmæli við fyrirhug-
uðum lögum um virðisaukaskatt,
og var lögð áhersla á að breytingar
á núverandi kerfi yrðu ekki keypt-
ar því verði að almenn skattbyrði
verði þyngd.
Þá fagnaði fundurinn ákvörðun
stjórnar Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna um að gefa sjóðfélögum
kost á að lengja lánstímann um
fimm ár þ.e. úr 10—32 árum í
5-37 ár.
Jafnframt var því fagnað á
fundinum að stjórn Lífeyrissjóðs-
ins hefur nú ákveðið að gefa þeim
félögum sem eru að eignast sina
fyrstu íbúð og hafa ekki notið
lánafyrirgreiðslu hjá sjóðnum áð-
ur kost á láni að upphæð kr.
400.000 til 37 ára í stað kr. 240.000
til 32 ára.
Londonlamb 276,00 pr. kg.
Svinabógur 269,00
Svínalæri 275,00
Svínakótelettur 379,50
Sítrónumareneradur
Lambabógur 279,00
Ávaxtaskreytt
Lambalæri 289,00
Kryddlegið
Lambalæri 289,00
Peking endur 279,00
Þykkvabæjar
Franskar 44,00
ORA grænar
baunir 19,00 V2 dós
Maískorn 49,00 V2 dós
Rauökál 26,00 V2 cjós^
Jarðarber
Bulgar 75,00 Vi dói
Hollenskt rauðkáj,
(íglösum) 49,50s ' 1 ^

Nóatún Nótatúni 17
sími 17261
Nótatún Rofabæ 39 sími 71200
(var óður Árbæjarmarkaður)
Vogaver Gnoðavogi
sími 35990
Álfheimabúðin Álfheimum 4