Morgunblaðið - 27.04.1985, Blaðsíða 4

4

Búnaðarbankinn lækk-
ar vexti um 1,5—2%
BÚNAÐARBANKINN hefur til-
kynnt Seðlabankanum lækkun
vaxta frá og með 1. maí næstkom-
andi. Tilkynnti bankinn vaxtalækk-
unina sl. miðvikudag, þ.e. sama dag
og Iðnaðarbankinn og Landsbank-
inn tilkynntu vaxtalækkun eins og
Mbl. skýrði frá á fimmtudag.
Jón Adólf Guðjónsson, banka-
stjóri í Búnaðarbankanum, sagði í
samtali við Mbl. að bankinn hefði
ákveðið að lækka almenna útláns-
vexti um 1,5—2% vegna lækkandi
verðbólgu. I framhaldi af ákvörð-
un Seðlabankans um lækkun
sparisjóðsvaxta um 2% væri frek-
ari vaxtalækkun til skoðunar í
bankanum.
1700 ársverk fara í
að horfa á myndbönd
íslendingar eyða 3,9 milljónum
klukkustunda í að horfa á mynd-
bönd á ári, samkvæmt útreikningi
tímaritsins Myndar. Þetta samsvar-
ar um 1700 ársverkum. Til saman-
burðar voru unnin 1500 ársverk hjá
Sambandi íslenskra samvinnufélaga
árið 1983.
{ aprílhefti tímaritsins segir
einnig frá því að framleiðendur
myndbanda hafi í hyggju að setja
1400 nýja titla á markað á þessu
ári. Hins vegar er því haldið fram
að markaðurinn þoli aðeins um
helming þess magns, þar sem
hann sé nú þegar mettur og vel
það.
Meðalverð á spólu er um 4000
kr. og til þess að hún borgi sig og
leigan fái einhvern arð þarf að
leigja spóluna 50—60 sinnum á ár-
inu. Ef gert er ráð fyrir að 1400
nýir titlar komi á markaðinn í ár
þyrftu útleigur að vera á bilinu
3,5—4,2 milljónir til þess að dæm-
ið gengi upp.
Sigtún til sölu
Kostar 30 milljónir króna
SKEMMTISTAÐURINN Sigtún við
Suðurlandsbraut er til sölu, og er
uppsett verð nálægt 30 milljónum
króna. I fasteignaauglýsingum
Morgunblaðsins í fyrradag birtist
auglýsing þar sem sagði að til sölu
væri eitt vinsælasta diskótek bæjar-
ins. Jón Guðmundsson hjá Fast-
eignamarkaðnum upplýsti blm. Mbl.
að þetta diskótek væri Sigtún.
Jón sagði að Fasteignamarkað-
urinn hefði fengið Sigtún í einka-
sðlu. Hann sagði að Sigmar Pét-
ursson ætlaði að selja það sem
hann ætti eftir af húsinu, en áður
var hann búinn að selja salinn
niðri. Það sem nú er til sölu er 900
fermetra salur uppi og 300 fer-
metra húsnæði niðri, sem Jón
sagði að gæti hentað vel fyrir
bjórstofu.
Björg Þorsteinsdóttir við eina af myndunum á sýningunni í Norræna
hÚSÍnu. Morgunblaðið/Friðþjófur
Norræna húsiö:
Sýningu Bjargar lýkur annaö kvöld
BJÖRG Þorsteinsdóttir opnaði sýningu á collage-myndum í Norræna
húsinu þann 13. aprfl sl. Sýningu Bjargar lýkur annað kvöld, en hún er
opin frá kl. 14.00—22.00 í dag og á morgun.
Blm.Morgunblaðsins ræddi við
Björgu í gær og bað hana að lýsa
þessari tækni, collage.
„Þetta hefur oft verið nefnt
samklippa á íslensku," sagði
Björg. „Eg nota handunninn jap-
anskan og kínverskan pappír og
gegnlita hann með vatnslitum
eða olíulitum. Pappírinn er síðan
klipptur eða rifinn og límdur á
flöt.
Á sýningunni eru 48 myndir,
bæði smáar, 70x90 cm og einnig
stórar myndir sem eru yfir 2
metrar."
Hvernig hefur sýningunni ver-
ið tekið?
„Henni hefur verið mjög vel
tekið og vel sótt,“ sagði Björg að
lokum.
Björg Þorsteinsdóttir er fædd
í Reykjavík 1940. Hún stundaði
myndlistarnám í Reykjavík,
Stuttgart og París. Björg hefur
tekið þátt í um 200 samsýning-
um frá árinu 1969, bæði hér á
landi og víða erlendis.
Þetta er áttunda einkasýning
Bjargar.
Borgarfjöröur
eystræ
Veturinn
mildur og
snjólítill
— en fremur
umhleypingasamur
Borgarfirði eystra, 26. apríl.
EKKI ER hægt að segja annað en
liðinn vetur hafi verið hér austan-
lands fremur mildur og snjólítill
en nokkuð umhleypingasamur.
Sömuleiðis var vorið gott, margir
dagar hlýir og páskahretið óvenju-
lega stutt.
Blóm voru farin að springa út
sunnan undir húsveggjum og far-
fuglarnir voru margir hverjir
komnir heim í sumarhagana og
boðuðu komu sína með söng og
kvaki.
Viku fyrir fyrsta sumardag
skipti um, norðanáttin settist
að völdum með éljum og frosti
sem stundum fór um nætur allt
niður í 10—12 gráður. Hljóðnaði
þá söngur fuglanna, þar sem
þeir kúrðu hnípnir í skjóli,
snjótittlingar vitjuðu aftur
bæjar og vorblómin bliknuðu.
Á sumardaginn fyrsta var
messa í Bakkagerðiskirkju, eins
og venja er á þeim degi, þar sem
ungt fólk aðstoðaði við athöfn-
ina og tók þannig virkan þátt í
guðsþjónustunni. í dag var svo
norðan stormur og snjókoma
með 6 gráða frosti. En engu að
síður segir dagatalið að vorið sé
komið og við vonum að það
verði inngangur að mildu og
birturíku sumri.
— Sverrir.
Heilbrígöis- og tryggingamálaráöherra:
Ellilífeyrir einn gefur ekki
rétta mynd af hag aldraðra
í TILEFNI af frétt Morgunblaðsins, laugardaginn 20. aprfl sl.,
þar sem vitnað er í niðurstöður kjararannsóknarnefndar þess
efnis, að kaupmáttur ellilífeyris hefði aldrei verið lægri en á
árinu 1984, sneri Morgunblaðið sér til Matthíasar Bjarnasonar,
heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra, og spurði hann álits á
þessum niðurstöðum. I framhaldi af því hefur Morgunblaðinu
borist eftirfarandi greinargerð frá hedbrigðis- og tryggingamála-
ráðherræ
Kaupmáttur taxta og tímakaups verkamanna og tekjutryggingar, miðað
við vísitölu framfærslukostnaðar. (Heimildir: Tryggingastofnun ríkisins,
Kjararannsóknarnefnd.)
Fjárhagsleg staða manna er
ákaflega misjöfn þegar þeir
komast á lífeyrisaldur. Nægir að
minna á að sumir njóta verð-
tryggðs lífeyris; aðrir hafa eng-
an lífeyri úr lífeyrissjóðum.
Aðgerðir núverandi ríkis-
stjórnar til aðstoðar öldruðum
og örykjum hafa einkum beinst
að því að hjálpa því fólki sem
hefur engar tekjur aðrar en
bætur almannatrygginga. Þess
vegna hefur áhersla verið lögð á
að hækka tekjutryggingu og
heimilisuppbót lífeyrisþega sem
koma þessu fólki sérstaklega til
góða. Minni áhersla hefur verið
lögð á elli- og örorkulífeyrinn
sjálfan, en hann er óháður tekj-
um viðkomandi.
Upplýsingar um kaupmátt
elli- og örorkulífeyris gefa einar
sér mjög ófullkomna, jafnvel
ranga mynd af hag aldraðra og
öryrkja. Til að fá rétta mynd af
kaupgetu og hag þessara hópa,
verður að miða við allar tekjur
þeirra.
Heildartekjur ellilífeyrisþega
sem hefur töku lífeyris við 70
ára aldur og býr einn getur aldr-
ei orðið lægri en 13.727 kr. á
mánuði. Þessi upphæð skiptist
þannig:
Ellilífeyrir 5.808
Tekjutrygging 6.088
Heimilisuppbót 1.831
kr./mánuði 13.727
Ef tekjur elli- og örorkulífeyr-
isþega aðrar en lífeyrir al-
mannatrygginga fara fram úr
3.473 kr. á mánuði lækkar tekju-
trygging og heimilisuppbót um
45 aura fyrir hverja krónu sem
umfram er og fellur alveg niður
við 17.000 kr. á mánuði.
Hafi ellilífeyrisþegi t.d. 7.000
kr. á mánuði úr lífeyrissjóði
verða heildartekur hans 18.662
kr. á mánuði.
Þessi upphæð skiptist þannig:
Ellilífeyrir 5.808
Tekjutrygging 4.501
Heimilisuppbót 1.353
Lífeyrir úr lífe.sj. 7.000
kr./mánuði 18.662
Núverandi rikisstjórn hefur
bæði hækkað frítekjumarkið úr
17.280 kr. í 41. 670 kr. á mánuði
og lækkaö skerðingarhlutfallið
úr 55 aurum í 45 aura af hverri
krónu. Allt eru þetta þættir sem
auka kaupgetu lífeyrisþega.
Eftir því sem lífeyrissjóða-
kerfinu hefur vaxið fiskur um
hrygg hefur þðrfin orðið minni
fyrir almennan elli- og örorku-
lífeyri og það hefur skapað svig-
rúm til þess að beina því fé sem
til almannatrygginga rennur
einkum til þeirra sem ekki eiga í
önnur hús að venda.
Kaupmáttur elli- og örorkulíf-
eyris segir því ekki mikið um
afkomu þessara hópa vegna þess
að enginn er á þessum lífeyri
eingöngu. Kaupmáttur lág-
markstekna elli- og örorkulíf-
eyrisþega þar sem með er talin
tekjutrygging og heimilisuppbót
síðustu 4 ár er sýndur á mynd 1
ásamt kaupmætti hreins tíma-
kaups í dagvinnu og kaupmætti
kauptaxta.
Það er stefna ríkisstjórnar-
innar að hagur aldraðra og ör-
yrkja sé eins góður og geta þjóð-
félagsins leyfir á hverjum tíma.
Þessari stefnu verður haldið
áfram. Ég fól t.d. tryggingaráði
að breyta reglum við útreikning
skerðingarákvæða vegna ör-
orkustyrks um sl. áramót, þann-
ig að eingöngu er miðað við eig-
in tekjur en ekki, eins og verið
hefði, að tekjur maka voru lagð-
ar við tekjur umsækjanda. Þetta
er réttlætismál sem mun veru-
lega bæta hag þessara einstakl-
inga. Þetta þýddi verulega út-
gjaldaaukningu fyrir lifeyris-
tryggingar.
Alltaf má deila um einstakar
leiðir að því markmiði að bæta
hag þeirra verst settu og hvort
bætur almannatrygginga ættu
að vera ögn hærri eða lægri.
En staðreyndin er sú að á síð-
ustu misserum hefur kaupmátt-
ur elli- og örorkulífeyrisþega
haldið í við launaþróunina í
landinu, jafnvel þótt launaskrið
sé tekið með í reikninginn, og
þokast fram úr, sé miðað við
kauptaxta eingöngu.
Hitt er svo áhyggjuefni að
kaupmáttur almennt, bæði aldr-
aðra og öryrkja sem annarra
landsmanna, hefur lækkað. En
það vandamál verður ekki leyst
með uppsláttarfréttum i dag-
blöðum heldur hljóta aðrir
þættir að skipta þar máli.