Morgunblaðið - 27.04.1985, Blaðsíða 23

23
góðum árangri. Því fylgir oft mikil
tækniþekking og aðgangur að hrá-
efnum og mörkuðum, sem voru áð-
ur lokaðir. Við skulum ekki van-
meta heldur þann hag, sem við
getum haft af auknum umsvifum
erlendra fyrirtækja hérlendis,
stórra og smárra.
Það þykir ekkert tiltökumál, að
tekin séu erlend stórlán til fram-
kvæmda svo fremi sem það sé á
vegum ríkisins. Það virðist því
jafnframt eðlilegt, að fyrirtæki fái
beinan aðgang að erlendu lánsfé,
ef þau leggja sjálf fram nauðsyn-
legar tryggingar.
Við þurfum meira fjármagn.
Við erum fá í stóru og frekar
harðbýlu landi og höfum sem bet-
ur fer vanist góðum lífskjörum,
sem við viljum ógjarnan missa.
Háar tekjur einstaklings geta ein-
ungis fengist með mikilli fram-
leiðni og ríkulegri arðsemi fjár-
magns. Við borgum ekki hærri
laun með minnkandi þjóðartekj-
um.
Nýjasta tækni
Við eigum að hætta að tala um
að þessi og hin atvinnugreinin og
verksmiðjan muni gefa svo og svo
mörg störf. Við eigum að stæra
okkur af því að nýja gosefnaverk-
smiðjan í Surtsey þurfi aðeins 3
starfsmenn og nýja örtölvuverk-
smiðjan í Dritvík aðeins 7 menn,
enda þótt tekjurnar af hvorri
þeirra fyrir sig séu áætlaðar
ámóta og heildarvelta allra
prjónastofa á landinu.
Takmarkið hlýtur að vera að
skapa öllum landsmönnum sem
hæstar tekjur og það gerum við
einungis með því að einbeita
okkur að fjárfrekum rekstri en
ekki mannfrekum, hvort sem er í
stórum eða smáum fyrirtækjum.
Þess vegna er einnig svo mikil-
vægt að við tileinkum okkur alla
nýjustu tækni svo fljótt sem verða
má til að spara vinnuafl í einni
grein til að nýta það í aðra og svo
koll af kolli eftir því sem tækninni
fleygir fram.
Erlendis hefur bryddað á þeim
ótta, að tölvur og önnur hátækni
muni draga úr atvinnu. Ef til vill
er hægt að finna dæmi um það
þar, en hérlendis á það að vera
órafjarlægur möguleiki og reynd-
ar í sjálfu sér þversögn, að við
viljum hafa þetta fáa starfsfólk,
sem ísland sf. hefur yfir að ráða, í
störfum sem vélar geta unnið.
Það væri þá líka auðvelt að
skapa mikinn fjölda starfa í fisk-
vinnslunni með því að leggja til
hliðar allar flökunar- og flatn-
ingsvélar, hverjum sem dytti það
nú í hug. Þrátt fyrir allt tal um að
fárra starfa sé að vænta í fisk-
iðnaði er staðreyndin sú, að þar
vantar nú hundruðir manna til
vinnu, svo vægt sé til orða tekið og
það kemur því miður niður á af-
komu greinarinnar í heild og þar
með landsmönnum öllum.
Geta ekki tekið áhættu
Við þurfum að skapa atvinnu-
rekstri mun betri aðstöðu en hann
hefur nú og fyrsta skilyrði er að
ná verðbólgunni niður, enda ætti
það að vera brynasta hagsmuna-
mál launþega um leið. Það er
ósköp þægilegt. að láta verðbólg-
una leysa allan vanda frá degi til
dags, en hún skapar vanda, sem er
óleysanlegur síðar meir; skuldir,
sem engin ræður við að greiða.
Við þurfum að koma á hvetjandi
kerfi til arðbærrar fjárfestingar.
Sparnaður er upphaf auðs, segir
einhvers staðar. Græddur er
geymdur eyrir, segir á öðrum stað.
Það er rétt, svo langt sem það
nær. Okkur er þó mikilvægast að
menn vilji leggja fjármuni í at-
vinnurekstur sem ekki aðeins skili
arði heldur líka atvinnu fyrir
landsmenn alla. Til þess þarf
skattalög, sem hvetja almenning
til að leggja fé í miklum mæli í
atvinnurekstur en ekki í stein-
steypu eða myndbönd. Með því
einnig að veita fyrirtækjum auð-
veldan aðgang að lánsfé er hægt
að ætlast til að upp sprytti hér
meira af áhættuatvinnurekstri,
sem er nauðsynlegur til að tryggja
framfarir.
Ákvarðanir hljóta eðli málsins
samkvæmt ýmist að vera réttar
MORGUNBLADIP, IiAUGARDAGUH 27, APRlL 1986
eða rangar en mismunurinn á
okkur hér og fyrirtækjum víða er-
lendis er sá að fyrirtæki hérlendis
hafa yfirleitt ekki efni á því að
taka neina áhættu. Við gætum oft
ekki að því að það getur verið ör-
lagaríkasta ákvörðunin að taka
ekki ákvörðun.
Við mættum yfirleitt líta öðrum
augum á fjármagnið heldur en
gert hefur verið. Ég er sannfærður
um, að atvinnureksturinn hefur
nú byr, sem hann þarf að nota til
að breyta um stefnu. Við verðum
að vera fljót að átta okkur á því á
hvern hátt við getum aðlagað
fyrirtækin breyttum aðstæðum,
hika ekki við að leggja niður
óarðbæra starfsemi og snúa okkur
að öðru. Við þurfum að reyna að
gera okkur mat úr þeirri þekkingu
sem við höfum aflað okkur með
rekstri fyrirtækjanna, úr þeim
samböndum sem við höfum náð og
nýta það til þess að breyta því
gamla eða byggja upp nýjan rekst-
ur, sem hæfir betur nýjum tíma.
huga að heimsmarkaði og aðstoð-
um þá við það. Sakir smæðar sinn-
ar er þeim brýn nauðsyn að standa
sameiginlega að markaðsfærslu
iðnaðarvara enda þótt séreinkenni
varanna haldi sér til fulls.
Bendum síðan öllum þesssum
aðilum á, að erlendir aðilar eru
a.m.k. flestir menn eins og við og
oftast þorandi að eiga við þá
viðskipti, jafnvel að lofa þeim að
leggja fé eða þekkingu með sér til
samvinnu, þó að það þýði ein-
hverja eignaraðild þeirra að ís-
lenskum fyrirtækjum. Það gerir
þá aðeins áhugasamari og veitir
víst ekki af.
Brýnum fyrir versluninni nauð-
syn þess að gæta ítrustu hag-
kvæmr.i og þjónustuaðilunum að
minnast einfaldleikans.
Þökkum skólakerfinu það að að-
laga sig enn betur þörfum at-
vinnulífsins með því að gefa ungu
og menntuðu fólki betri tækifæri í
atvinnulífinu.
En fyrst og síðast þurfum við
hvert fyrir sig að draga fram gall-
ana í okkar eigin rekstri, hverjir
sem þeir eru, og laga þá-
Við þurfum að tileinka okkur
aukna sérhæfingu og meiri
verkaskiptingu i öllum greinum og
ná þannig meiri afköstum og hag-
kvæmni.
Við verðum fyrst og síðast að
skapa atvinnurekstri þau skilyrði
að bankar vilji aftur fá fram-
leiðslufyrirtæki í viðskipti og
sparifjáreigendur sjái sér hag í
því að taka þátt í atvinnurekstri.
Við munum þá fljótlega sjá að
betur mun ganga og að meira
verður til skiptanna handa stjórn-
endum og starfsfólki íslands sf. og
því munu allir fagna — kerfið
líka.
Höíundur er framkvæmdastjóri
Sölusamlags íslenskra fískfram-
leiðenda. líann flutti þetta erindi á
aðalfundi Vinnuveitendasambands
íslands.
Fundir:
Launamál
kvenna
Framkvæmdanefnd um launamál
kvenna heldur fundi víðs vegar um
landið í dag, laugardag, og á morg-
un. Fundir þessir verða á Pat-
reksfirði í dag kl. 14, Sauðárkróki í
dag eða morgun (nánar auglýst á
staðnum), Húsavík í dag kl. 14, Nes-
kaupstað í dag kl. 14, Höfn í Horna-
firði á morgun kl. 16 og í Hafnarfirði
á morgun kl. 14.
Á öllum stöðunum verða tveir
ræðumenn frá framkvæmda-
nefndinni ásamt einum eða tveim-
ur ræðumönnum frá viðkomandi
stað. Á fundunum verður rætt um
taunamismun kynjanna og leiðir
til úrbóta.
Þetta er í annað sinn sem fram-
kvæmdanefndin efnir til funda um
landið.
Hvatt til framkvæmda
Fyrir mér vakir einvörðungu að
hvetja menn til framkvæmda. En
auðvitað geri ég mér grein fyrir því,
aö það er auðveldara um að tala en í
að komast.
Við verðum að treysta undir-
stöðuna, sjávarútveginn, og gera
hann aftur arðbærri grein, sem
skilar hagnaði og skapar ótal störf
í þjónustugreinunum i kringum
hann. Við getum mætt tímabund-
inni offjárfestingu í fiskiskipum
með því að aðstoða útvegsmenn
við að selja eða leggja skipum sín-
um svo önnur geti stundað hag-
kvæman veiðiskap úr takmörkuð-
um stofnum á meðan. Verum
minnugir þess, þess, að fyrst um
sinn mun aðeins sjávarútvegurinn
fær um að gefa af sér þann skjóta
bata, sem allir vonast eftir, en þar
erum við að sækja í takmarkaða
auðlind, sem nýta ber af skynsemi.
Sú skynsemi þarf að felast í því
að við sækjum í stofnana, þar sem
það er ódýrast, þegar það er hag-
kvæmast og á þann hátt sem skil-
ar okkur mestum afrakstri, þegar
til lengri tima er litið. Við höfum
fiskifræðinga og reiknilíkön til að
styðjast við. Eyðum samt ekki
fyrirfram þeirri ábótavon, sem
kann eða kann ekki að verða að
veruleika.
Leggjum svo enn meiri rækt við
aukin gæði afla og bætta vinnslu i
landi með því að ná samstöðu um
vinnulöggjöf, sem ekki eyðileggur
hráefnið í stórum stíl.
Fylgjumst vel með öllum nýj-
ungum og látum einskis ófreistað
að halda því mikilvæga forskoti,
sem við höfum á öllum mikilvæg-
ustu fiskmörkuðum okkar.
Aukum jafnt og þétt verðmæti
alls þess sem við vinnum, með enn
auknum kröfum um gæði og ör-
ugga þjónustu, en látum ekki
blindast af hjali um fullvinnslu.
Hún á rétt á sér í auknum mæli
með breyttum neysluvenjum, en
aðeins ef hún skilar arði.
Við erum að gera gjaldeyris-
verslunina frjálsari, en þurfum þá
um leið að setja á stofn gjaldeyr-
ismarkað. Annars munum við
fljótlega sitja uppi með tvöfalt
gengi.
Treystum útflutninginn og
stöðu okkar á erlendum mörkuð-
um með auknu samstarfi og sam-
eiginlegu átak allra aðila og nýt-
um okkur þannig kosti stórrekst-
urs og samtakamáttar, þó við
verðum áfram ávallt smáir
Hvetjum söluamtökin til meiri
samvinnu sín í milli til að fullnýta
yfirburði þeirra hvers á sínu
svæði og bætum upplýsingamiðlun
um möguleika okkar erlendis.
Hrindum í framkvæmd hugmynd-
um viðskiptaráðherra um útflutn-
ingsráð til að freista þess að ein-
falda og sameina alla framan-
greinda þætti.
Bændur hafa verið býsna dug-
legir að laga sig að nýjum aðstæð-
um og breyttum tíðaranda. Stór-
gallað kvótakerfi dregur þó þar úr
árangri. Gerum þeim Ideift að
auka hagkvæmni og ná meiri arð-
semi með því að þeir hafi beinan
hag af hagkvæmum framkvæmd-
um og skynsamlegum rekstri.
Hvetjum iðnaðinn til að líta enn
meira út fyrir landsteinana og

Vinningar tii
á 500þúsund krónur
MIÐI ER MÖGULEIKI
HAPPDRÆTTI
Dvalarheimilis aldraöra sjómanna
með /jölda stórravinninga
íbúðarvirmingur
Jyrir 2,5mi]ljórar króna