Morgunblaðið - 27.04.1985, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. APRlL 1985
27
Fjársjóðurinn
Eitt kann Sigurður Líndal:
vandaða framsetningu efnis.
Grein hans er vel orðuð, þættir
eru skipulega raktir, það efni 13.
aldar sem hann ber helzt fyrir
brjósti er skýrt markað — innan
þess rannsóknarsviðs, sem engin
festa er í. Einhver hélt að við ís-
lendingar ættum fjársjóð í elztu
rannsóknarefnum landnámsins,
fjársjóð sem gæti vísað öðrum
veginn fram — skýrt stofnun
Goðaveldisins og einkum tengsl
þess við trúarbrögð auk hug-
myndafræði fornaldar. Það er
þetta sem Sigurður sleppir. Hann
kemur ekki auga á mikilvægustu
rannsóknarefnin — lætur sem
einu skýringarinnar sé að leita í
kristnu efni síðmiðalda, sem
EKKI verði borið við heiðna hug-
myndafræði forna. En þá spyr les-
andinn: Hví varð lögunum ekki
raskað? Hví voru þau varanleg?
Hvað var það sem gerði þau forn-
helg og óumbreytanleg? Sigurður
gefur ekkert svar. Kannski verður
svar hans það, að á þessum til-
tekna stað sé það mál ekki til um-
ræðu — en þá er heldur ekkert til
umræðu, sem við þessi megin-
atriði er miðað. Allt er þá í raun-
inni eitt allsherjar Núll — yfir
réttri hárgreiðslu.
Ómarktækar rannsóknir
Samkvæmt akademiskum siða-
reglum BAR Sigurði Líndal að
taka afstöðu til þeirra lausna sem
borizt hafa um grundvallarvand-
ann — eðli Goðaveldisins. Hann
gat viðurkennt ellegar hafnað eft-
ir atvikum — en ekki þagað. Hvor-
ugt reynir hann. Frá sjónarmiði
vísindalegra rannsókna fer þannig
ekkert millí mála um það, að Sig-
urður telur rannsóknir undanfar-
inna áratuga á hugmyndafræði
Goðaveldisins ómarktækar. Fólst
sú afstaða raunar í yfirlýsingu
hans um Núllið. Ef þessi er ekki
merkingin skýtur prófessor í
lögfræði helztu gögnum máls und-
an — þeim meginatriðum sem úr-
slitum kunna að ráða í rannsókn.
Við hljótum að endurtaka það, að
enginn getur ætlað lagaprófessor
slíkt athæfi.
En við þetta stækkar gatið í
rökleiðslunni. Ef nemendum er
kennt, að sjálfsagt sé að vfkjast
undan meginvanda í rannsókn
máls — hvi skyldu þeir dæma rétt,
er þeir setjast í sæti dómara? Eða
hví skyldu lögfræðingar rannsaka
mál í botn? Hversu rétt verður
dæmt á skakkri undirstöðu?
Þannig víkkar Sigurður Núllið
upp í eina allsherjar spurningu
um gat þekkingarinnar: Hversu
marktækar eru niðurstöður laga-
prófessorsins í Skírni?
Skattskýrslan
Einhvern veginn minnir grein
Sigurðar Líndal mig á skatt-
skýrslu. Rétt er raðað í sérhvern
dálk, hver liður tíundaður af natni
og nákvæmni, vitnað í heimildir,
rétt orðtök notuð á réttum stað.
Að vísu kemur manni spánskt
fyrir sjónir að sjá framteljanda
telja sig þurfa að biðjast afsökun-
ar á að senda skattskýrslu til hlut-
aðeigandi yfirvalds, en það er
skýrt af kurteisi í upphafsorðum:
þar sem þeir háskólamenn hafa
ekki haft neitt að tfunda á þessu
sviði í heila öld — og því ekki sent
frá sér sjóðsyfirlit — má búast
við, að skattaframtalið komi á
óvart.
Afsakið að ég geri yður ónæði.
Á öllu þessu er bara einn hæng-
ur: grundvöllinn skortir, horn-
steininn, sjóðinn sem reiknað er
útfrá. Ekki bregzt að þarna er fag-
mannlega unnið, texti nákvæmur,
allt slétt og fellt, kontó í bezta
lagi, sjá, debft er jafnt og kredft.
Verður vart á snyrtilegri skatt-
skýrslu kosið. Enda skilja allir
það, að ef ekki er unnt að reikna
það út af hugviti, sem strokað hef-
ur verið út af blaði, er það, reikn-
ingslega séð, ekki til. Mfn spurn-
ing var sú, hvort þess þyrfti þá
ekki að leita. Hér höfum við svar
lagaprófessorsins.
Hið íslenska nátturufræðifélag:
Fyrirlestur um hraunhella
Alltaf er gaman þegar skatt-
skýrslur eru fagrar og unnar af
nákvæmni. En það var bara þetta
með fjársjóðinn, milljónina, sem
ætluð var undirstaða efnahags-
reiknings. Enginn getur ætlazt til
að hennar sjái stað í tíundarlög-
unum nýju.
Hún var ekki talin fram.
Tilvitnanir:
‘> Skírnir 1984: Siguróur Líndal, Lbg
og lagMsetoing I islenxkt þjóðreldinu
3>»
T>Z
*>-
Höfundar er forstödumaður Mála-
skólans Mímis.
„HRAUNHELLAR á íslandi" nefn
ist fyrirlestur sem Árni B. Stefáns-
son augnlæknir flytur í stofu 201 í
Árnagaréi mánudaginn 29. aprfl nk.
og hefst hann kl. 20.30.
Árni er manna fróðastur um ís-
lenska hella og hefur eytt mörgum
stundum f rannsóknir á þeim.
Hann ræðir um myndun þeirra og
ýmsar aðrar forvitnilegar hraun-
myndanir. Árni sýnir litskyggnur
teknar inni í hellum, m.a. úr Rauf-
arhólshelli, Borgarhelli og hellin-
um Jörundi austan Hlöðufells.
Hinn síðastnefndi fannst fyrir
nokkrum árum, en honum hefur
verið lokað fyrir almennri umferð
vegna óvenjulegra og hárra dropa-
steina, sem sýndar verða myndir
af. Dropasteinar í Jörundi eru nær
þeir einu, sem vitað er um, því að
óbætanlegar skemmdir hafa verið
unnar á öðrum eins og í Víðgemli
og Bláfjallahellum.
Fyrirlesturinn er haldinn á veg-
um Hins íslenska náttúrufræðifé-
lags og er hinn síðasti á þessum
vetri, en nú taka við leiðbein-
inganámskeið og sumarferðir á
vegum félagsins. í maí verða tvö
námskeið, annað þann 2. maí um
þörunga í fjörum og hitt þann 23.
maí um steingervinga og för eftir
löngu liðnar lífverur. Þá verða
ferðir í tengslum við námskeiðin
þann 5. og 25. maí auk fuglaskoð-
unarferðar um Reykjanes 11. maí.
Síðar í sumar verða fleiri ferðir
farnar, en allar frekari upplýs-
ingar eru veittar á Náttúrufræði-
stofnun íslands.
(í)r frétUtilkynningii.)
Aldurshópur Ráðlagður dagskammtur af kalki í mg Samsvarandi kalk- skammtur í mjólkur- glösum (2,5 dl glös)* Lágmarks- skammtur í mjólkurglösum (2,5dlglös)**
Börn I-10ára 800 3 2
Unglingar 11 -18 ára 1200 4 3
Ungt fólk og fullorðið Ófrfskar konur og 800“' 3 2
brjóstmœður 1200"" 4 3
■ Hér er gert róð fyrtr að allur dagskammturinn at kalkl koml úr mjólk.
“ Að sjóltsðgðu er mögulegt að fó allt kalk sem likamlnn þarf úr ððrum malvœlum en mjólkurmat
en sllkt krefst nókvœmrar þekkingar ó nœrlngarfrœðl. Hér er mlðað vlð neysluvenjur eins og
þœr tlðkast I dag hér ó lóndl.
” Margir sérfrœðlngar telja nú að kalkþörf kvenna eftlr ttðahvörf sé mun meirl eða 1200-1500
mg ó dog
” Nýjustu staðlar fyrlr RDSI Bandarlkjunum gera rðð fyrir 1200 tlll 600 mg ó dag fyrlr þennan hóp.
Mjólk inniheldur meira kalk en nœr allar aðrar fœðutegundir og auk
þess B-vítamln, A-vItamín, kallum, magntum, zink og fleiri efni.
Um 99% af kalkinu notar Itkaminn til vaxtar og viðhalds beina og tanna.
Tœplega 1 % er uppleyst I llkamsvökvum, holdvefjum og frumuhimnum,
og er það nauðsynlegt m.a. fyrir blóðstorknun, vöðvasamdrótt,
hjartastarfsemi og taugaboð. Auk þess er kalkið hluti af ýmsum
efnaskiptahvötum.
Til þess að líkaminn geti nýtt kalkið þarf hann D-vítamln, sem hann fœr
m.a. með sólböðum og úr ýmsum fœðutegundum, t.d. lýsi. Neysla
annarra fœðutegunda en mjólkurmatar gefur sjaldnast meira en
300-400 mg ó dag, en það er langt undir róðlögðum dagskammti. Úr
mjólkurmat fœst miklu meira kalk, t.d. 800 mg úr u.þ.b. þremur glðsum
af mjólk.
Heteiu heimildr. BæWngurinn Kak og beinþyming efdr dr. Jón Óflar Ragnaisson og Nutrilion and Physicai Fitness, 11. úlg.
0 _______ ■rf' eftir Briggs og CaAoway, Holt Reinhardt and Winston, 1984
MJÓLKURDAGSNEFND

—

þegar vöxturinn er hraður*
Unglingar verða að fá uppbyggilegt fœði vegna
þess hve vöxtur þeirra er hraður á tiltölulega fáum
árum. Þar gegnir mjólkumeysla mikilvœgu hlutverki
þvf án mjólkur, og kalksins sem í henni er, ná
unglingamir síður fullri hceð og styrk.
Komið hefur í Ijós að neysluvenjur unglinga
fullnœgja sjaldnast lágmarks kalkþörf og er þeim
þvf einkar hœtt við hinum alvarlegu afleiðingum
kalkskorts síðar á œvinni. Sérstaklega eru stúlkur í
hœttu þvf þeim er hœttara við beinþynningu og
Mjólk í hvert mál
hðrgulsjúkdómum í kjölfar bameigna. Kalksnauðir
megrunarkúrar og lélegt matarœði virðist einnig
einkenna neysluvenjur stúlkna fremur en drengja.
Fjögur mjólkurglös á dag innihalda lágmarkskalk-
skammt fyrir unglinga og neysla undir þvf marki
býður hœttunni heim. Það er staðreynd sem
unglingar og foreldrar þeirra œttu að festa í minni
því þegar vöxturinn er hraður er hver dagur
dýrmœtur.
• Mjólk: Nýmjólk, léttmjólk.
eða undanrenna.