Morgunblaðið - 22.11.1985, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER1985
19
t—
Guðmundur L. Friðfinnsson
ingur á alla grein* segir Guðmund-
ur svo kunni að hafa orðið »vegna
næringarskorts í bernsku, sjúk-
dóma eða rangrar meðhöndlunar*.
Um hjón ein segir Guðmundur:
»Munnmælasögur herma að aldrei
ættu þau undirsæng í rúm sitt en
hvíldu alla stund á heydýnu.«
Þetta var undir lok átjándu aldar.
Þegar leið á nítjándu öld virðist
hvort tveggja hafa skánað nokkuð:
efnahagur og þá um leið húsakost-
ur og viðurværi. Lifsbaráttan hélt
þó áfram að vera hörð.
Hins vegar var mjög tekið að
rætast úr á fyrri hluta þessarar
aldar þegar kynslóð Guðmundar
var að vaxa úr grasi. Enda bjart
yfir minningunum þegar hann
horfir um öxl:
»Eiginlega finnst mér að tilver-
an hafi verið ákaflega góð í sér og
blæbrigðarík á þeirri tíð ... mann-
fólkið gaf sér tíma til að fara í
heimsóknir til að spila og smakka
á jólatertunni á nágrannabæjun-
um. En krakkar undu sér vel við
að skrefa stjörnulýst svell á skaut-
um eða renna sér á sleða, kannski
bara á rassinum, ef sleði var ekki
til. Því var tjaldað sem til var.«
Báðir voru foreldrar Guðmund-
ar hneigðir til bóklestrar. En tími
var naumur til þess háttar, sem
og annars munaðar. Vinnan varð
að ganga fyrir. En fólk tók þá líka
eftir og festi í minni það sem það
sá, heyrði og las.
Þeim, sem mætur hafa á þjóð-
legum fróðleik, eru Örlög og ævin-
týri kærkomin lesning. Guðmund-
ur L. Friðfinnsson er næmur fyrir
»ölduróti timans* (svo stuðst sé
við orðasamband hans sjálfs) og
því ágætur sögumaður. Hann hef-
ur þess háttar notalegt, illkvitnis-
laust skopskyn sem alltaf hefur
þótt fremur sjaldgæft á landi hér.
Og merkilega vel hefur honum
tekist að tengja saman hina sund-
urlausu þætti í þessu riti sínu.
Haldi hann áfram og segi frá því
sem drifið hefur á daga hans sjálfs
gæti það orðið ekki síðri lesning.
Nafnaskrá (yfir mannanöfn),
sem fylgir þessu síðara bindi rits-
ins, fyllir hvorki meira né minna
en sextán síður, þéttprentaðar með
smáu letri. Það er því vel mann-
margt í þessum frásögnum Guð-
mundar svo ekki sé fastar að orði
kveðið.

Saga úr dópstríðinu
Myndbönd
Árni Þórarinsson
Bandaríski leikstjórinn James
Bridges hefur ekki fram til þessa
náð að komast í fremstu röðina
vestur í Hollywood, en myndir hans
hafa yfirleitt vakið nokkra athygli.
Bridges er persónulegri leikstjóri en
margir starfsbræður hans vestra að
því leyti að hann skrifar jafnan
handrit sín sjálfur. Hins vegar eru
vinnubrögð hans býsna hefðbundin,
þótt vönduð séu og smekkleg. Við-
fangsefnin eru stundum í djarfara
lagi, — eins og fyrsta mynd hans
The Baby Maker (1970) sem fjallaði
um efni sem undanfarið hefur kom-
ist inn í opinberar umræður, þ.e.
konu sem lánar líkama sinn hjónum
til að þau geti eignast barn, og vin-
sælasta og þekktasta mynd Bridges,
The China Syndrome (1979) var
tímabært innlegg í vangaveltur um
hættur kjarnorkuvera. Aðrar myndir
Bridges hafa daðrað létt við afþrey-
ingariðnaðinn eins og The Paper
Chase (1973), gamansöm mynd um
háskólalíf, og Urban Cowboy (1980),
þar sem John Travolta var ætlað að
kynvæða bandarískar kúrekakrár og
tókst það. Nýjasta mynd Bridges,
blaðamannaþrillerinn Perfect sem
einnig teflir fram Travolta, er á hinn
bóginn eitt mesta „flopp“ í kvik-
myndaframleiðslunni í Bandaríkjun-
um þetta árið.
Næsta mynd James Bridges á
undan Perfect heitir Mike’s Murd-
er. Hún hefur litla athygli vakið
og fengið dræma dreifingu. Hingað
er hún hins vegar komin á mynd-
böndum undir merkjum Warner
Home Video. Mike’s Murder er
gerð 1984 og á ýmsan hátt óvenju-
leg mynd og forvitnileg, þótt í heild
sé hún misheppnuð. Debra Winger,
sú ágæta unga leikkona sem
Bridges „uppgötvaði" í Urban
Cowboy, leikur ósköp venjulega
stúlku í Los Angeles sem í gegnum
kynni sín af gömlum kærasta,
nefndum Mike í titli myndarinnar,
kemst í tæri við þann harðsnúna
og hættulega ofbeldisheim sem
útbreidd dópneysla hefur skapað
neðanjarðar í borginni. Þegar
nefndur Mike hverfur og er myrtur
reynir Winger að komast að örlög-
um hans og á sjálf fótum sínum
fjór að launa.
Mike’s Murder veitir hnýsilega
innsýn í úrkynjun og örvæntingu
þessa mannlífs, en Bridges hefur
því miður gleymt að veita mynd-
inni klára dramatíska byggingu.
Hún er frekar róleg í tíðinni af
amerískri mynd að vera og tekst
að skapa alveg ljósa stemmningu
og umhverfislýsingu, en hún veit
ekki hvað hún á að gera við sögu
sína. Persóna Wingers er aðlað-
andi og vel túlkuð, en dóplýðurinn
er vægast sagt þokukenndur, ekki
síst drifkraftur sögunnar, nefndur
Mike. Aftur á móti er félagi hans
einn, sturlaður af dópáti, ansi
magnaður og ógeðfelldur í túlkun
óþekkts leikara, Darrel Larson að
nafni. Þegar Mike’s Murder er
lokið er maður litlu nær um til-
ganginn með þessari sögu úr dóp-
stríðinu. En hún var svo sem
áhugaverð á meðan á henni stóð.
Stjörnugjöf: Mike’s Murder * *
Greiðslukorta-
viðskipti
Nú getaauglýsendur Morgunblaðsins
greitt auglýsingar sínar
meö VISA og EUROCARD.
Auglýsendur geta hringt inn auglýs-
ingar, gefið upp kortnúmer sitt og
veröur þá reikningurinn sendur kort-
hafa frá VISA og EUROCARP.

V/SA E
Um leiö og þessi þjónusta er tekin upp
veitum viö þeim sem staögreiöa aug-
lýsingar 5%afslátt.
JMtogtntftfiiftUÞ
Auglýsingadeild

TIL: Sjálfstæðísmanna
FRA: Stuðníngsmönnum
MAGNÚSAR L. SVEINSSONAR,
forseta borgarstjórnar
VARÐAR: Prófkjör vegna borgarstjórnar-
kosninganna í Reykjavík
f ÞaÓ er míkílvægt að forsetí borgar-
stjórnar komi sterkur út úr próf-
kjörínu.
Kjósum því Magnús L. Sveínsson,
forseta borgarstjórnar, í 2. sætið.
STUÐNINGSMENN & 84988