Morgunblaðið - 22.11.1985, Qupperneq 48

48
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER1985
Minning:
Gísli Jóhannes-
son frá Bláfeldi
Fæddur 31. mars 1902
Dáinn 14. nóvember 1985
Það var þungbúinn nóvember-
morgunn þegar ég frétti lát mágs
míns Gísla Jóhannessonar frá Blá-
feldi. Fréttin kom ekki á óvart,
hann hafði verið sjúkur um nokk-
urt skeið og síðasta árið ekki haft
fótavist m.a. af völdum slyss er
hann varð fyrir, fyrir fáum árum.
Gísli var fæddur í Hagaseli í Stað-
arsveit, sonur hjónanna Kristínar
Jónsdóttur og Jóhannesar Gísla-
sonar. Hann ólst upp i Hagaseli
ásamt fjórum systkinum og var
næstelstur þeirra. Faðir Gísla mun
hafa verið fyrsti organisti í Stað-
arstaðarkirkju oggegndi því starfi
um árabil ásamt hreppstjórnar-
störfum í Staðarsveit. Heimilið
hefur verið menningarheimili.
Gísli byrjaði snemma að taka
til hendi við bústörfin, og um mikla
skólagöngu var ekki að ræða.
Áhugi og meðfæddar gáfur hafa
hjálpað mörgum fátækum manni
til mikils þroska. Fróðleiksfýsnin
fékk útrás við lestur bóka, enda
kom bókasafn snemma í Staðar-
sveit.
Gísli stundaði sjómennsku
margar vertíðir suður með sjó, og
hefur áreiðanlega lagt til heimilis-
ins eins og ungir menn gerðu
gjarnan. Árið 1927 festi Gísli kaup
á jörðinni Bláfeldi í sömu sveit og
fluttist þangað ásamt foreldrum
sínum og hóf þar búskap.
Bláfeldur var betri jörð til ábúð-
ar og óviða er náttúrufegurð meiri
á Snæfellsnesi. Tignarleg fjöll í
norðri og jökullinn trónar við
vesturhimin. Grónar hraunbreiður
og fallegir iækir. Hinn ungi bóndi
mun hafa tengst staðnum órjúf-
andi tryggðarböndum.
Á uppvaxtarárum var Gísli mjög
virkur í Ungmennafélagshreyfing-
unni enda félagslega sinnaður.
Hann tók snemma virkan þátt í
framfaramálum sveitar sinnar og
átti sæti í sveitarstjórn árum
saman. «
Ég kynntist ekki Gísla fyrr en
hann var kominn á miðjan aldur,
er hann og Guðrún Fjóla Lúthers-
dóttir, systir mín, hófu hjúskap.
Fjóla er ættuð frá Bergsholti í
Staðarsveit. Ég var þá raunar barn
að aldri, en fyrstu kynni voru ljúf
og mér óhætt að fullyrða að aldrei
bar skugga á samband okkar þó
oft væri vík milli vina. Nokkur
aldursmunur var á þeim Fjólu og
Gísla, en eftir því tók ég aldrei
nema maður væri minntur á það
af öðrum.
Fyrstu minningar mínar tengd-
ar Gísla eru, að ég sé hann fyrir
mér á þeysireið á ljósum hesti.
Slíka gæðinga átti Gísli, að draum-
urinn um að fá að fara á bak
hestinum fallega var ótímabær svo
ungum strák sem ég var þá.
Árið 1946 brugðu þau hjón búi
og fluttu til Reykjavíkur. Margar
ástæður munu hafa verið fyrir
því, einkum þó, að húsakostur var
orðinn lélegur og þau talið betri
afkomumöguleika í höfuðborginni.
Gísli hóf störf við trésmíðar og
hygg ég að hann hafi haft af því
mikla ánægju. Fáa menn þekki ég,
sem faglærðir eru, er hafa haft
jafn mikinn faglegan áhuga og
Gísli hafði. Á skömmum tíma
ávann hann sér virðingu sam-
starfsmanna sinna fyrir færni í
starfi. Því miður lauk hann ekki
löggiltu iðnnámi, en hann öðlaðist
kunnáttu, sem kom honum að góðu
gagni síðar. Dvölin í Reykjavík
varð skemmri en margir bjuggust
við. Húsnæðisskortur var þá öllu
meiri en nú, lítið framboð og að-
gangur að fjármagni takmarkaður
til húsnæðiskaupa. Um tíma flutti
fjölskyldan að Laxnesi og starfaði
Gísli við kúabúið þar. Þau hafa
örugglega verið sammála um það
hjónin að flytjast aftur að Bláfeldi
þrátt fyrir fyrirsjáanlega örðug-
leika, uppbyggingu húsa og ræktun
lands, og ekki mun fjárhagslegur
ávinningur hafa orðið af þessum
búferlaflutningum. Með aidraðri
móður Gísla og syninum Jóhannesi
Lúther er fæddist ári áður en þau
fluttu til Reykjavíkur hófu þau
hjón uppbyggingu útihúsa og
reistu myndarlegt íbúðarhús. Lítill
munur var gerður á nóttu og degi
og mun eiginkonan unga hvergi
hafa dregið af sér. Nú kom sér vel
fengin reynsla Gísla við húsabygg-
ingar. ósjaldan heyrði ég Gísla
minnast með hlýhug allra þeirra
mörgu er lögðu þeim hjónum lið
við uppbygginguna. Þar voru ná-
grannarnir fremstir í flokki og
held ég að á engan sé hallað þó ég
nefni Leif Þorleifsson á Hólkoti
sem alltaf var fyrstur á vettvang
og oftast óbeðinn. Vinátta þeirra
Gísla var byggð á gagnkvæmu
trausti, nánast eins og um fóst-
bræður væri að ræða. Skömmu
eftir að fjölskyldan fluttist í nýja
húsið dvaldi ég á Bláfeldi um tíma
til þess að reyna að hjálpa til við
að mála og þ.h. innanhúss. Þá
kynntist ég Gísla mági mínum að
nokkru ráði. Gísli hafði einstakt
lag á að umgangast unglinga. Góð-
látlegt grin og hófleg alvara skipt-
ust á. Ábendingar um það sem
betur mátti fara, án þess að draga
kjark úr þeim er til var talað. Ég
hef síðan fundið það á dóttur
minni og syni, sem bæði hafa
dvalið á Bláfeldi öllum sumrum
frá því þau voru um 5 ára aldur,
að þannig hafa þau skynjað nær-
veruna við Gísla.
Þau eru mörg börnin, sem dval-
ist hafa á Bláfeldi sér til ánægju
og þroska. Þar var ekki einungis
um að ræða systkinabörn hjón-
anna, heldur börn víða að. Því
miður fer þeim börnum fækkandi,
sem eiga þess kost að dveljast á
sumrin í sveit. Það eru nánast
forréttindi þeirra, sem eiga ætt-
ingja til sveita og þá undir skiln-
ingi þeirra komið og manngæsku
að taka börn til dvalar.
Sonin Sæmund eignuðust þau
hjón 1954, hann er bókhaldari að
atvinnu og er kvæntur Erlu Sig-
valdadóttur meinatækni.
Jóhannes Lúther hefur tekið við
búsforráðum á Bláfeldi og þykir
hinn efnilegasti bóndi.
Hjá Fjólu og Gísla ólst einnig
upp systurdóttir Gísla, Guðbjörg
Guðmundsdóttir.
Gísli var heilsuveill hin síðustu
ár og ekki bætti þar um, er hann
varð fyrir alvarlegu slysi fyrir 3
árum. Hann náði sér aldrei alveg
eftir það og dvaldist langdvölum á
sjúkrahúsum. Hugurinn var samt
á Bláfeldi og við búskapinn. Vilja-
styrkurinn var mikill og eitt sinn
fór hann heim af sjúkrahúsinu án
þess að vera útskrifaður, því hon-
um þótti batinn koma of seint.
Fjóla átti einnig við vanheilsu að
stríða og svo fór að þau vistuðust
bæði á Élliheimilinu Grund í byrj-
un þessa árs. Þar andaðist Gísli
sem áður segir þann 14. þ.m. Við
hjón munum alltaf minnast
ánægjustunda á Bláfeldi. í eld-
húsinu bar margt á góma, bæði
gaman og alvöru, Gísli var einkar
fróður um menn og málefni. At-
burðir á Snæfellsnesi urðu ljóslif-
andi í frásögn hans, en hann var
einnig spurull, sérstaklega við þá
sem komu langt að og höfðu ferð-
ast erlendis.
Eitt atvik er mér sérstaklega
minnisstætt. Bjarta sumarnótt
urðum við vitni að því að fyrsti
maðurinn steig fæti sínum á tungl-
ið og í þessu sama eldhúsi urðu
heimspekilegar umræður um þann
atburð. Gísli hafði margt til mál-
anna að leggja og kom þá greini-
lega í ljós hin styrka trú hans.
Þessar fátæklegu línur eru eng-
inn minnisvarði um Gísla Jóhann-
esson, heldur skrifaðar af þakklæti
fyrir umhyggju hans og vináttu.
Við hjónin sendum Fjólu inni-
legar samúðarkveðjur svo og son-
um og tengdadóttur. Börn okkar
eiga dýrmætar minningar um Blá-
feld og húsbóndann þar.
Guð blessi minningu Gísla Jó-
hannessonar.
P.B.L.
Þann 14. nóvember 1985, andað-
ist á Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund, bróðir minn, Gísli Jóhann-
esson frá Bláfeldi Staðarsveit. Það
var oft erfitt síðustu árin eftir að
hann varð veikur og þurfti hann
oft að dvelja á sjúkrahúsum. En
mesta gleði hans var er hann
komst heim um tíma þar sem fjöl-
skyldan og sveitin voru hans bezta
hlutskipti.
Gísli var bóndi á Bláfeldi í Stað-
arsveit. Hann keypti jörðina af
móðurbróður sínum, Guðmundi
Jónssyni. Gísli ræktaði tún og
engjar og byggði fallegt íbúðarhús.
Þar kynntist hann eftirlifandi
konu sinni Fjólu Lúthersdóttur og
eignuðust þau tvo syni, Jóhannes
Lúther, fæddur 16. ágúst 1945, og
Sæmund Kristinn Bláfeld, fæddur
7. febrúar 1953. Jóhannes Lúther
er nú bóndi á Bláfeldi og hefur
verið foreldrum sínum stoð og
styrkur í starfi. Sæmundur fluttist
til Reykjavíkur, útskrifaðist úr
Verzlunarskóla íslands. Hann er
giftur Erlu Sigvaldadóttur, meina-
tækni, og hafa þau hjónin verið
þeim Gísla og Fjólu yndisleg er
þau þurftu að dvelja hér fyrir
sunnan.
Ég á Gísla og hans konu, Fjólu,
mikið að þakka. Þau fóstruðu upp
elstu dóttur mína, Guðbjörgu
Guðmundsdóttur, til fimmtán ára
aldurs og systkini hennar voru þar
nokkur sumur líka við leik og störf.
Að Bláfeldi var alltaf gott að
koma til að njóta hvíldar og hress-
ingar.
Að endingu vil ég þakka Fjólu
það mikla líknarstarf sem hún er
búin að inna af hendi, að fylgja
bróður mínum og dvelja á sjúkra-
húsinu Grund, honum til huggun-
ar.
Fjóla, Lúlli, Sæmi og Erla, ég
votta ykkur innilega samúð. Guð
blessi framtíð ykkar.
Sólveig D. Jóhannesdóttir
í dag, 22. nóvember verður
frændi okkar, Gísli Jóhannesson
frá Bláfeldi, kvaddur hinstu
kveðju frá Neskirkju kl. 13.30.
Hann lést að Elli- og hjúkrunar-
heimilinu Grund, fimmtudaginn
14. nóvember.
Gísli var fæddur í Hagaseli í
Staðarsveit, sonur hjónanna
Kristínar Jónsdóttur og Jóhannes-
ar Ólafs Gislasonar hreppstjóra
og organista Staðarkirkju í mörg
ár. Þau fluttu að Bláfeldi 1927 og
bjó Gísli með þeim til 1942, en þá
tók hann við búinu og hóf búskap
með eftirlifandi konu sinni, Guð-
rúnu Fjólu Lúthersdóttur frá
Bergsholti í Staðarsveit. Það beið
þeirra mikið verk að byggja öll
húsin á jörðinni og rækta landið.
Þau eignuðust tvo drengi, Jó-
hannes Lúther, sem hefur annast
búið í mörg ár og verið foreldrum
sínum styrk stoð, og Sæmundur
Kristinn Báfeld, menntaður frá
Verslunarskólanum, kvæntur Erlu
Sigvaldadóttur meinatækni, bú-
sett í Reykjavík.
Þegar við fréttum af láti Gísla
hrannast upp minningar og þakk-
læti í huga okkar um þetta yndis-
lega heimili, sem var eins og okkar
annað heimili á þeim árum sem
börn eru sem leir í mótun og þau
áhrif voru okkur mikil blessun.
Á Bláfeldi var oft gestkvæmt
eins og á svo mörgum íslenskum
sveitaheimilum og tóku húsráð-
endur vel á móti öllum sem að
garði bar. Sóttu börnin í að vera
þar. Gísli og Fjóla hafa haft mörg
börn í sveit sem gefur að skilja
eftir 40 ára búskap, og urðum við
bræður þar með og dvaldi Sölvi
þar einnig tvo vetur, svo það er
margs að minnast. Alltaf þegar
við erum á ferðinni er komið við
á Bláfeldi og ekki síst þegar veður
er ótryggt og alltaf er okkur tekið
jafn vel.
Gísli varð fyrir því slysi að fót-
brotna illa haustið ’82, og náði sér
aldrei eftir það, svo þau hjónin
fluttu suður á Elli- og hjúkrunar-
heimilið Grund þar sem honum
var hjúkrað af bestu getu og gat
Fjóla því verið hjá honum þar til
yfir lauk. Gott var fyrir þau að
eiga Sæma og Erlu búsett í
Reykjavík þegar þau fluttu suður.
Um leið og við kveðjum Gísla
með hlýjum endurminningum
vottum við og fjölskylda okkar
ykkur Fjólu, Lúlla, Sæma og Erlu
einlægar samúðarkveðjur.
Tryggvi og Sölvi Konráðssynir.
+
Eiginmaöur minn, faðir, tengdafaöir og afi,
HENRIK SV. BJÖRNSSON,
andaöist íBorgarspítalanum fimmtudaginn 21. nóvember.
Gróa Torfhildur Björnsson,
Sveinn Björnsson,
Guöný Hrafnhildur Björnsson,
Helga Björnsson,
tengdabörn og barnabörn.
Í
WALTER SEEBER,
f. 1919, varareeöismaöur íslands í Mílanó,
er iátinn.
Fyrir hönd aöstandenda,
Einar Ágústsson sendiherra.
+
Eiginkona mín,
GRETHE HELBÆK,
andaöist 14. nóvember.
Jaröarförin hefur fariö fram í kyrrþey.
Aage Helbæk.
+
Eiginmaöur minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi
VÍKINGUR JÓHANNSSON
fyrrv. tónlistarskólastjóri og amtsbókavöröur,
Tangagötu 13, Stykkishólmi,
sem varö bráökvaddur þann 15. nóvember sl., veröur jarösunginn
frá Stykkishólmskirkju iaugardaginn 23. nóvember kl. 14.00.
Sigurborg Skúladóttir,
Jóhann Víkingsson, Guöný K. Óladóttir,
Guðrún L. Víkingsdóttir, Viðar Vésteinsson,
Skúlí Víkingsson, Ingibjörg Kaldal,
Halldór Víkingsson,
Ingvar Víkingsson,
og barnabörn.
+
Systir mín,
ELÍN GUÐNADÓTTIR,
Bárugötu 8,
veröur jarösungin frá Frikirkjunni í Reykjavík föstudaginn 22.
nóvemberkl. 13.30.
Þórdís G. Bridde.
Birting afmœlis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minningar-
greinar verða að berast blaðinu með góðum fyrirvara.
Þannig verður grein, sem birtast á í miðvikudags-
blaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á mánudag
og hliðstætt með greinar aðra daga. í minningargrein-
um skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess skal einnig
getið, af marggefnu tilefni, að frumort ljóð um hinn
látna eru ekki birt á minningarorðasíðum Morgun-
blaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð og með góðu
línubili.