Morgunblaðið - 03.12.1985, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER1985
41
MorgunblaöiÖ/Sv.P.
Laufabrauðsgerö var í fullum gangi í Brauðgerð Kristjáns Jónssonar er fréttaritari Morgunblaðsins kom í heimsókn
á dögunum. Þann dag var reiknað með því að gerðar yrði 10.000 kökur. Hér er verið að fletja deigið á borði, áður
en kökurnar eru mótaðar.
Laufabrauösgerö í full-
um gangi á Akureyri
200.000 kökur gerðar fyrir þessi jól?
Almennar sparisjóðsbækur:
Vextir nei-
kvæðir um 12%
Draga þarf úr lánsfjárþörf aðila sem
leita á erlendan lánsfjármarkað
Laufabrauðsgerð hefur lengi tíðk-
ast á Norðurlandi og í höfuðstað
fjórðungsins hafa margir metrar af
laufabrauðsdeigi rúllað á borð um á
undangengnum dögum. Báðar
brauðgerðir staðarins, Brauðgerð
Kristjáns Jónssonar og KEA, hafa
um áraraðir bakað laufabrauð fyrir
jólin — „sem fólk síðan sker út og
steikir sjálft," eins og Júlíus
Snorrason, hjá Brauðgerð Kristjáns
ALMANNAVARNIR héldu björg-
unaræfingu 'laugardag. Æfingin
fór fram í fjölbýlishúsum sem eru
í byggingu á Ártúnsholti og voru
þar settar á svið afleiðingar jarð-
skjálfta. Æfinging var lokaverk-
efni á námskeiði, sem hófst sl.
miðvikudag, í vettvangsstjórn við
meiriháttar áföll. Rúmlega tutt-
sagði í samtali við Morgunblaðið.
Nú stendur laufabrauðsgerðin
sem hæst. Júlíus sagði fyrirtæki
sitt hafa bakað 120.000 kökur af
laufabrauði í fyrra en „draumur-
inn er 150.000 kökur í ár. Við
byrjuðum á laufabrauðsgerðinni
árið 1970 og hún hefur aukist ár
frá ári,“ sagði Júlíus. Brauðgerð
Kristjáns sendir laufabrauð út um
allt landi. „Þetta er gamall siður
ugu manns tóku þátt í námskeið-
inu, yfirlögregluþjónar, aðstoðar-
yfirlögregluþjónar, slökkviliðs-
stjórar og fólk frá landssamtökum
björgunarsveita. Auk þess sendu
björgunarsveitir í Reykjavík,
Kópavogi, Hafnarfirði, Seltjarnar-
nesi og Mosfellssveit hver um sig
15 manns á æfinguna.
hér á Akureyri en þetta virðist
vera að ryðja sér mikið til rúms í
Reykjavík líka. Það er að verða
fastur liður í jólaundirbúningnum
að fjölskyldur setjist niður saman,
skeri út laufabrauðskökur og
steiki."
Hjá Brauðgerð KEA fengust
þær upplýsingar að líklega yrðu
bakaðar um 50.000 laufabrauðs-
kökur fyrir þessi jól og yrði það
nokkur aukning frá því í fyrra.
„Við seljum mikið hér i bænum
og þá höfum við marga fasta við-
skiptavini á Reykjavíkursvæðinu
— burtflutta Ákureyringa sem
ekki geta hugsað sér að halda jól
án laufabrauðs," sagði Jónas Hall-
grimsson bakari hjá KEA í samtali
við Morgunblaðið.
Jólalesbók
barnanna
EINS og undanfarin ár mun jólales-
bók barnanna koma út með jóla-
blaði Morgunblaðsins.
Börn og unglingar eru hvött til
að senda lesbókinni efni sem fyrst.
Reynt verður að birta sem mest
af efni frá börnum og unglingum
og stefnt að því að hafa það sem
fjölbreytilegast eftir því sem rúm
leyfir.
Sendið jólalesbók barnanna því
frumsamið efni, sögur, ljóð, gátur,
fræðsluefni, fréttir, hugleiðingar
um jólaboðskapinn, skrýtlur og
hvaðeina sem ykkur dettur í hug.
Valið verður úr því efni sem
berst og birt í blaðinu. Efnið þarf
að berast fyrir 7. desember nk.
Utanáskriftin er:
Jólalesbók barnanna,
c/o Morgunblaðið,
Aðalstræti 6,
101 Reykjavík.
Það er aðalreglan samkvæmt
norrænum rétti að fara skal með
kröfuréttindi eins og lausafé. Menn
hafa rétt til að selja kröfur á því
verði sem eigandi sættir sig við og
kaupandi fellst á. Affoll eru því
lögleg og teljast ekki okur, sagði
Friðrik Sophusson efnislega í um-
ræðu um okur á Alþingi fyrir
skemmstu.
í sumum tilvikum ákveður
Seðlabankinn vexti, sagði þing-
maðurinn, en annarsstaðar er það
frjálst. „Nú er skekkjan orðin svo
mikil að innlánsvextir á almenn-
um sparisjóðsbókum, sem eru 22%
samkvæmt ákvörðun Seðlabank-
ans, eru, ef við tölum um raun-
vexti, neikvæðir um 12%.“ Á sama
tíma eru aðrir vextir, sem eru
verðtryggðir í lánskjaravísitölu,
að meðaltali 5% jákvæðir raun-
vextir.
Þingmaðurinn vék síðar að
samanburði á „útreikningi á vöxt-
um í íslenzkum krónum annars-
vegar og í bandariskum dollurum
hinsvegar". Ef tekið er tímabilið
frá 1. janúar 1980 til 31. október
1985 og vaxtastigið borið saman á
lánum í dollurum samkvæmt „líb-
orvöxtum" (útlánavextir á dollara-
lánum á millibankamarkaði í
London, sem gjarnan er miðað við
í alþjóðlegum lánasamningum) í
upphafi hvers tímabils og hinsveg-
ar í islenzkum krónum, og þá er
miðað við meðalvexti verðtryggðra
útlána, þá kemur í ljós að á þessu
tímabili þurftu þeir, sem höfðu
íslenzk lán, að greiða 3,63% í
raunvexti, en þeir sem greiddu í
erlendum gjaldmiðli (bandaríkja-
dölum) 16,52%. Þetta eru meðal-
talstölur yfir þetta tímabil. Hitt
er svo annað mál að þetta hefur
gerbreytzt á þessu ári.
Vextir af lánum, sem eru í döl-
um, frá Iðnþróunarsjóði, sem er
stofnlánasjóður, hafa á þessu
sama tímabili verið 14,6% raun-
vextir að meðaltali, en af innlendu
afurðalánunum hefur meðaltalið
verið mínus 13,24%. Það munar
28% og þá er talað um liðið tíma-
bil.
Þingmaðurinn vék og að því,
hvern veg mætti lækka vexti.
Bezta ráðið sé að draga úr láns-
fjárþörfinni hjá aðilum, sem
drýgstir hafa verið í erlendum lán-
tökum, en þeir séu ekki sizt innan
ríkisgeirans og á áhrifasvæði
stjórnmálamanna. Ef það takizt
að draga saman segl þá minnki
eftirspurn og vaxtastigið lækkar.
Háir vextir eigi ekki sízt rætur í
stórhækkun erlendra skulda, sem
að stærstum hluta var stofnað til
1981 og 1982.
Friðrik Sophusson taldi mikil-
vægt að setja lagareglur um verð-
GUÐMUNDUR Einarsson (BJ) hef-
ur lagt fram í nedri deild fnimvarp
til laga um breytingu á lögum um
vidskiptabanka. Þar er lagt til, að
viðskiptaráðherra skipi bankaráð
ríkisviöskiptabankanna og alþingis-
mönnum verði óheimil seta í banka-
ráðum.
Þingmaðurinn flutti tillögur sama
efnis við meðferð frumvarps til
laga um viðskiptabanka á siðasta
þingi, en þær voru þá felldar. I
greinargerð með frv. segir hann,
að nú hafi skapast sérstakar að-
stæður er réttlæti að tillögurnar
séu endurvaktar: „Einn ríkisbank-
anna stendur frammi fyrir stór-
kostlegum skaða, jafnvel svo að
Friðrik Sophusson, alþingismaður.
bréfamarkað. Að því væri nú
stefnt. Þá þurfi að hverfa frá
miðstýrðum vaxtaákvörðunum. Ef
okurlög verða felld úr gildi um
leið og Seðlabankalögum verður
breytt þurfi hinsvegar að halda i
7. grein þeirra (misneytingar-
greinina), annað hvort með sér-
stökum lögum eða setja þá grein
inn í kaupalög eða aðra löggjöf.
Fyrirspumir:
Upptaka ólög-
legs sjávarafla
ÞRJÁR nýjar fyrirspurnir hafa verið
lagðar fram í sameinuðu þingi.
Eiður Guðnason (A) spyr forsæt-
isráðherra: „Hefur verið staðið við
loforð um fjármagnsfyrirgreiðslu
sem ríkisstjórnin gaf þegar togar-
inn Már var keyptur til Ólafsvík-
ur?“
Skúli Alexandersson (F) spyr
sjávarútvegsráðherra: „1. Hvert er
andvirði upptæks ólöglegs sjávar-
afla frá 1. janúar 1980 til 1. nóv-
ember 1985 og hverjar eru vaxta-
tekjur af því fé? 2. Hvaða fiskur
hefur verið gerður upptækur, hjá
hvaða skipum og hvað eru háar
greiðslur í hverju tilfelli?
3. Hvernig hefur þessu fjármagni
verið ráðstafað, sundurliðað eftir
málaflokkum og aðilum?"
Guðrún Helgadóttir (Abl.) spyr
fjármálaráðherra um kaup á
Dauphine-þyrlu Landhelgisgæsl-
unnar. Spurt er m.a. hvenær samið
var um kaup á þyrlunni, hver
undirritaði samninginn, hvert
kaupverðið var og hvaða aðili eða
aðilar hafa haft umboð hér á landi
fyrir Aerospatiale-verksmiðjurn-
ar, sem þyrluna framleiddi, frá
árinu 1980.
skiptir liundruðum milljóna. Þar
er um eignir skattborgara þessa
lands að ræða. Alþingi hefur kjörið
bankaráðsmenn bankans og er
þannig beinn aðili að þessu máli.“
í greinargerð flutningsmanns er
sú skipan mála, að Alþingi kýs
bankaráðsmenn, harðlega gagn-
rýnd. Hann bendir m.a. á, að þegar
þingið kjósi bankaráðsmenn verði
það beinn aðili að rekstri bank-
anna og beri þar með ábyrgð.
Samkvæmt lögum heyri bankarnir
hins vegar undir viðpskiptaráð-
herra. Þannig beri Alþingi ábyrgð
á störfum embættismanna í bönk-
um án þess þó að þeir heyri undir
þþingið eða að þingmenn fái upp-
lýsingar um störf þeirra.
Morgunbladið/Bjami
Frá björgunaræfingunni sem Almannavarnir stóðu fyrir á laugardaginn.
Björgunaræfing
á Ártúnsholti
Frumvarp Guðmundar Einarssonar (BJ):
V iðskiptaráðherra
skipi í bankaráð