Morgunblaðið - 28.06.1986, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 28. JÚNÍ 1986
33
80% aukning á
smjörbirgðum
Nýr ostamarkaður hefur opnast í Kanada
UM SÍÐUSTU mánaðamót voru til i landinu 657 tonn af smjöri og
smjörva. Á sama tima í fyrra voru birgðimar 364 tonn og er aukn-
ingin á milli ára því 293 tonn, eða 80%.
Ostabirgðir voru 762 tonn, 47
tonnum meira en í fyrra. Aftur á
móti var minna til af mjólkurdufti
og tengdum afurðum. Þetta kemur
fram í nýlegu fréttabréfi Osta- og
smjörsölunnar.
Heildarsala á smjöri og smjörva
fyrstu §óra mánuði ársins nam 387
tonnum, sem er 4% aukning miðað
við sama tímabil á síðasta ári.
Ostasalan nam á sama tímabili 744
tonnum og er það um 3% aukning.
Nýlega gaf landbúnaðarráðherra
út nýja reglugerð um greiðslu fyrir
mjólk eftir árstímum. Samkvæmt
henni er gert ráð fyrir lægri greiðsl-
um fyrir sumarmjólkina en allmiklu
hærri greiðslu fyrir haust- og vetr-
armjólk. Hvert verðlagsár verður
að gera upp sérstaklega, þannig að
það sem dregið verður af verði
sumarmjólkurinnar í ár kemur sem
uppbót á haust- og vetrarmjólk á
þessu verðlagsári.
í fréttabréfi OSS kemur fram að
frá áramótum hafa verið fluttar út
mjólkurvörur sem hér segin 45%
ostur 443 tonn, undanrennuduft
100 tonn, nýmjólkurduft 225 tonn,
kasein 20 tonn og Óðalsostur 123
tonn.
Nýr markaður hefur opnast i
Kanada fyrir Óðalsost og hajfa verið
seld þangað 50 tonn, en Osta- og
smjörsalan gerir sér vonir um að
geta seit þangað 150-200 tonn á
ári. Markaður þessi gefur sama
verð og Bandaríkjamarkaður og er
því þýðingarmikið ef hægt verður
að ná fótfestu þar, segir í frétta-
bréfinu.
Lögreglan ósk-
ar eftir vitnum
Lögreglan í Reykjavík
óskar eftir vitnum, sem gætu
aðstoðað við að upplýsa tvö
mál.
Fyrra málið varðar fjögurra bif-
reiða árekstur á Suðurlandsbraut.
Áréksturinn varð um klukkan eitt
aðfaranótt 18. júní si., fyrir framan
húsið númer fjögur við Suðurlands-
braut. Ökumaður síðustu bifreiðar-
innar í árekstrinum ákvað að hverfa
á braut og óskar lögreglan eftir
því að hann láti í sér heyra, eða
einhver, sem séð hefur til ferða
hans.
Síðara málið er nýrra af nálinni.
Það var í gærmorgun, föstudag,
að bifreið fór inn um glugga versi-
unar á homi Snorrabrautar og
Hverfisgötu. Þegar að var komið
var enginn í bifreiðinni, sem hafði
staðið í stæði gegnt versluninni.
Ef einhver gæti skýrt hvemig bif-
reiðin komst úr stæði þessu og inn
um giugga verslunarinnar, þá þigg-
ur lögreglan upplýsingamar með
þökkum.
Morgunbladið/Börkur
Francois Sido, yf irmaður frönsku listflugsveitarinnar, við flugvél sína á Keflavíkurflugvelli.
Franska flugsveitin:
„Komum síðar og sýnum“
LISTFLUGSVEIT franska flughersins, Patrouille de France.
hafði stutta viðdvöl á Keflavíkurflugvelli sl. miðvikudag og
fimmtudag.
Sveitin er á leiðinni til Banda-
ríkjanna um Grænland og Kan-
ada. Þar ætlar hún m.a. að sýna
við afhjúpun á frelsisstyttunni á
þjóðhátíðardegi Bandaríkja-
manna, 4. júlí, eftir viðamiklar
viðgerðir, en Frakkar gáfu sem
kunnugt er styttuna á sínum tíma.
Að sögn Francois Sido yfir-
manns flugsveitarinnar fengu þeir
ekkert sérstakt flugveður á leið-
inni til ísiands frá Skotlandi. Sido
flýgur sjálfur einni af flugvélun-
um tíu sem eru fransk-þýskar af
gerðinni Alpha en auk þeirra
komu hingað þijár flugvélar til
aðstoðar.
Flugvélamar sýndu ekki list-
flug hér að þessu sinni en Sido
vonaðist til þess að það yrði unnt
á bakaleiðinni, um miðjan júlí. Þá
væri ætlunin að fljúga lágflug
yfir Reykjavík ef veður leyfði.
Alpha-flugvélamar eru tveggja
sæta og mikið notaðar við kennslu
í franska flughemum en þegar
þeim var flogið hingað var einung-
is flugmaður um borð og er einnig
svo á flugsýningunum.
Flugmennimir era að sögn
Sidos valdir úr hópi sjálfboðaliða
meðal orrastuflugmanna Frakka
og komast færri að en vilja.
Hrefnur taldar úr flugvél
Hvalarannsóknaráætlun Hafrannsóknarstofnunar kemur til með
að kosta um 70 milljónir króna. Hún var gagngert, endurskoðuð í
kjölfar umfjöllunar Alþjóða hvalveiðiráðsins í fyrra. M.a. var hætt
við hrefnumerkingar á árunum 1986 og 1987.1 staðinn verður gerð
tilraun með umfangsmikla flugtalningu á íslenska strandsvæðinu í
júní og júli í ár. Fyrsta flugið var í gær og annað fyrirhugað í dag.
I tengslum við tímabundið bann
á hvalveiðum í atvinnuskyni, frá
1986 til 1989, ákvað Alþjóðahval-
veiðiráðið að heildarúttekt skyldi
gerð á hvalastofnum í heiminum til
að auðvelda ákvörðun um hvort, og
þá hvemig, hvalveiðar skyldu tekn-
ar upp aftur 1989.
Fjögurra ára hvalarannsóknará-
cetlun Hafrannsóknarstofnunar er
Lýsir
Bandalagjaf naðarmanna:
andstöðu
við nýjar úthlut-
unarreglur LIN
ÞINGFLOKKUR Bandalags jafn-
aðarmanna hefur sent frá sér
ályktun, þar sem hann lýsir
andstöðu sinni við þá „átthaga-
fjötra, sem Sverrir Hermanns-
son, mennta málaráðherra, ætlar
að leggja á ungt fólk með því
að takmarka möguleika þess til
náms erlendis," eins og komist
er að orði.
Orðrétt segir í samþykkt þing-
flokksins:
„Þingflokkurinn tekur undir það
sjónarmið Eyjólfs Sveinssonar, for-
manns Stúdentaráðs, að endurskoð-
un reglna um námslán skuli miða
að bættri nýtingu ijármagns og
betri menntun í landinu fremur en
hærri lánsupphæðum til einstakra
námsmanna.
Þær breytingar, sem nú hafa
verið gerðar á úthlutunarreglum
Lánasjóðsins hvetja til fábreytni í
námsvali, auk hættu á þröngsýni
og eru almennri menntun í landinu
til skaða.
Þær ganga gegn vaxandi sam-
skiptum á sviðum menntunar, lista
og vísinda, sem nú gætir um allan
heim.
Þótt menntamálaráðherra þyki
menntunin dýr, ber honum að
minnast þess að fáfræði og heimótt-
arskapur munu reynast okkur enn
dýrari."
ffamlag íslendinga til þessarar
heildar úttektar. Áætlunin hófst
formlega um síðustu áramót. Hún
beinist að öllum [veim þáttum sem
taldir era geta gefið mikilsveiðar
upplýsingar um ástand og veiðiþol
hvalastofna hér við land og þátt
[jeirra í lífkerfi hafsvæðisins. Þetta
era umfangsmestu rannsóknimar á
hvölum sem era stundaðar við
Norður-Atlantshaf, og engin merki
sjást enn um að þær þjóðir sem
beita sér gegn hvalveiðum í Alþjóða
hvalveiðiráðinu hafí uppi áform um
rannsóknir á þessu sviði á næs-
tunni, að því er segir í fréttatilkynn-
ingu frá Hafrannsóknarstofnun. 12
manns munu að jafnaði vinna að
rannsóknunum.
Rannsóknaráætlunin var lögð
fyrir vísindanefnd hvalveiðiráðsins
á sl. ári. Þar komu fram ýmsar
ábendingar varðandi framkvæmd
og gagnsemi einstakra verkefna,
einkum þeirra sem tengdust rann-
sóknum á veiddum hvölum. Áætlun-
in gerði ráð fyrir takmörkuðum
veiðum á langreyð, sandreyð og
hrefnu, til að fylgjast með aldurs-
dreifíngu, vexti og viðkomu hval-
anna, sem er ein aðalforsenda þess
að hægt sé að meta veiðiþol stofn-
anna. Rannsóknir á veiddum dýram
gerir einnig kleyft að gera fjöl-
þættar rannsóknir á líffræði hval-
anna, s.s. orkubúskap, fæðuþörf og
greiningu tegundanna í stofna.
Unnið verður að þessum rann-
sóknum í samráði við nnlenda og
erlenda rannsóknaraðila. Ýmsar
stofnanir Háskóia íslands og erfða-
fræðideild Blóðbankans taka þátt í
rannsóknunum og haft verður
samstarf við um 20 erlenda vísinda-
menn, sem era ýmist komnir eða
væntanlegir til landsins á næstunni.
Rannsóknir óháðar veiðunum era
einnig miklar og era þær einna
íjárfrekastar. Hvalir verða taldir úr
flugvélum, fylgst með ferðum
merktra dýra með radíósendi- og
móttökutækjum, hvalir ljósmyndað-
ir o.fl. Hætt hefur verið við hrefnu-
merkingar, en í staðinn verður reynt
að telja hrefnumar úr lofti í júní
og júlí í ár. Háhymingar verða ljós-
myndaðir í október óg nóvember
og sérstakur leiðangur gerður til
að Ijósmynda hnúfubak og steypi-
reyð á næsta ári. Talning hvala
með bergmálstækjum á næsta ári
verður tilraun með nýja aðferð.
Auknar hafa verið í áætluninni
rannsóknir á orkubúskap og við-
komu hvalanna. Sama gildir um
notkun DNA til aðgreiningar hvala-
stofna.
Um síðustu áramót gékk í gildf
samstarfssamningur við Hval hf.
og mun Hafrannsókanarstofnun sjá
um að veiðar og vinnsla fari fram
með þeim hætti að sem best nýtist
til rannsókna. Jóhann Siguijónsson
hefur yfíramsjón með hvalarann-
sóknum á Hafrannsóknarstofnun.
Danskur
karlakór í
heimsókn
DANSKI karlakórinn Arhus
Studenter Sangere heldur tón-
leika í Langholtskirkju sunnu-
daginn 29. júní kl. 16.00 og í
Þjóðkirkjunni Hafnarfirði
þriðjudaginn 1. júli kl. 20.30.
Aðgöngumiðar verða seldir við
innganginn. Kórinn syngur lög af
ýmsu tagi. Stjómandi er Per
Worsöe Laursen og undirleikari
Lone Karlson. Kórinn dvelur hér á
landi í eina viku og greiðir Karla-
kórinn Þrestir í Haftiarfírði götu
þeirra hér á landi.
Hjarta- og æðasjúkdómar:
Rannsóknir á Vestur-íslending-
um og’ íbúum á Norðausturlandi
Að undanförau hefur Dr. Jó-
hann Axelsson fengist við rann-
sóknir á áhættuþáttum hjarta-
og æðasjúkdóma meðal Vestur-
íslendinga í Kanada. Rannsóknir
Dr. Jóhanns hafa einkum beinst
að böraum og ungu fólki á aldr-
inum 7 til 20 ára. Þetta er liður
í stærri samanburðarrannsókn-
um sem taka til afkomenda
Vestur-íslendinga, sem fluttu
vestur til Kanada um síðustu
aldamót, og íslendinga, sem bú-
settir eru á Norðausturlandi. Að
rannsóknum þessum standa Há-
skóli íslands, Tækniháskóli Tex-
asfylkis í Bandaríkjunum auk
þess sem Minningarsjóður um
Aðalstein Kristjánsson hefur lagt
fram fé til þessa verkefnis.
Að auki hefur Dr. Jens Pálsson,
mannfræðingur, rannsakað Vest-
ur-íslendinga á öllum aldri og bein-
ast þær rannsóknir að erfðafræði-
legri samsvöran þessa fólks og
ættingja þess á íslandi.
Rannsóknir Dr. Jóhanns Axels-
sonar miða einkum að því að greina
áhættuþætti hjarta- og æðasjúk-
dóma svo fljótt sem auðið er, því á
unga aldri era mun meiri líkindi
fyrir því að takast megi að halda
slfkum sjúdómum niðri en síðar á
ævinni. Rannsóknir þessar munu
einnig auka þekkingu manna á
orsökum hjarta- og æðasjúkdóma.
Starfsemi hjarta og lungna er
könnuð bæði í hvfld og við áreynslu.
Tekið er hjartalínurit af viðkom-
andi, blóðþrýstingur er mældur og
blóðsýni tekin til rannsókna.
í Gimli rannsökuðu Dr. Jóhann
og samstarfsmenn hans 80 manns^-
af íslensku ættemi og er búist við
að alls muni rannsóknir þessar taka
til 200 Vestur-íslendinga. Vestur-
íslendingar hafa verið hvattir til að
taka þátt í rannsóknum þessum og
hafa viðbrögð þeirra farið fram úr
björtustu vonum þeirra sem að
þessu verkefni standa.