Morgunblaðið - 28.06.1986, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B OG LESBÓK
STOFNAÐ1913
141. tbl. 72. árg.
LAUGARDAGUR 28. JÚNÍ1986
Prentsmiðja Morgunblaðsins
i s# 4 n
* : V í %
Nordfoto/Símamynd
Einn skipbrotsmanna um borð í björgunarbáti norsku ferjunnar.
Atta saknað eftir
árekstur skipa
KaupmannahXfn, AP. *
SEX FULLORÐINNA og tveggja bama var saknað í gœrkvöldi
eftir árekstur sænska strandferðaskipsins Sydfjord og norsku
farþegaferjunnar Peter Wessel í í Skagerak f hádeginu í gær.
Engan sakaði um borð i ferjunni, en þar voru 1.300 manns,
farþegar og áhöfn.
Árekstur skipanna varð undan
Skagen, nyrsta hluta Jótlands.
SydQord var á siglingu frá Lands-
krona í Svíþjóð til Belgíu með
málmgrýti er Peter Wessel sigldi
á bakborðssíðu þess. Sökk Syd-
Qord samstundis og liggur flakið
á grunnsævi. Kafarar voru sendir
á vettvang eftir að það fannst til
að kanna hvort einhveijir þeirra,
sem saknað er, kynnu að vera þar
álífí.
Þremur úr áhöfn Sydfjord tókst
að bjarga um borð í feijuna, einum
þeirra alvarlega slösuðum. Peter
Wessel var i áætlunarferð frá
Larvik í Suður-Noregi til Frede-
rikshavn á Jótlandi þegar árekst-
ur skipanna átti sér stað.
Ríkisstjóm Crax
is biðst lausnar
Róm, AP.
BETTINO Craxi, forsætisráð-
herra Ítalíu, sagði af sér fyrir
sig og ráðuneyti sitt í gærkveldi,
f kjölfar þess að ríkisstjórn hans
tapaði leynUegri atkvæða-
greiðslu f italska þinginu, þar
sem ríkisstjómin hefur meiri-
hluta. Francesco Cossiga, forseti,
bað Craxi um að sitja f embætti
þar til ný ríkisstjóra hefði verið
mynduð.
Fimm flokka samsteypustjóm
Craxis hefur verið við völd frá 4.
ágúst 1984 eða lengur en nokkur
önnur nkisstjóm á Italíu frá því í
lok síðari heimstyrjaldarinnar.
Ágreiningur hefur verið innan ríkis-
stjómarinnar undanfaríð milli Sós-
(alistaflokks Craxys og flokks
Kristilegra demókrata um það hvor
flokkurinn skuli hafa forsætisráð-
herraembættið með höndum.
Craxi hraðaði för sinni heim til
Ítalíu í gær af fundi leiðtoga EB-
ríkjanna í Haag í Hollandi eftir að
ljóst varð um úrslit atkvæðagreiðsl-
unnar í þinginu. Þingið felldi stjóm-
arfrumvarp, sem miðaði að því að
einfalda skatta og tekjustofna sveit-
arfélaga með 293 atkvæðum gegn
266. Stjómarandstæðingar túlkuðu
úrslit atkvæðagreiðslunnar þannig
að stjómarflokkamir hefðu ekki
lengur taumhald á þingmönnum
sínum. Fyrr um daginn felldi þingið
hins vegar vantraust á stjómina
með 338 atkvæðum gegn 230.
Leiðtogafundur EB-ríkjanna:
Krafist lausnar
Nelsons Mandela
Haag, Jóhannesarborg, AP.
LEIÐTOGAR ríkja innan Evrópubandalagsins (EB) skoruðu f gær á
ríkisstjórn Suður-Afríku að láta Nelson Mandela og aðra svarta
andstöðuleiðtoga lausa eða horfast að öðrum kosti f augu við mögu-
leikann á efnahagslegum refsiaðgerðum. Þá ákváðu leiðtogarnir að
Sir Geoffrey Howe, utanrikisráðherra Bretlands, muni sækja Suður-
Afríku heim og reyna að koma á samningaviðræðum milli rikisstjórn-
arinnar og blakkra leiðtoga landsins. Pik Botha, utanrikisráðherra
Suður-Afríku, sagði i gærkveldi að rfkisstjórnin myndi virða áskorun
EB-rikjanna að vettugi og ef til efnahagsþvingana kæmi myndi
Suður-Af ríka beita nágrannariki sin efnahagsþvingunum.
Leiðtogamir samþykktu að efna-
hagslegar refsiaðgerðir komi til
framkvæmda innan þriggja mán-
aða, ef ríkisstjóm hvíta minnihlut-
ans í Suður-Afríku verður ekki við
kröfum þeirra. Gert er ráð fyrir að
þá verði sett á bann við innflutningi
á kolum, stáli og gullmynt til EB-
landanna og nýjar fjárfestingar í
Suður-Afríku verða bannaðar. Þess
er krafíst að Nelson Mandela verði
látinn laus án nokkurra skilyrða og
að aflétt verði banni á stjómmála-
flokka, svo sem á Afríska þjóðar-
ráðið (ANC). Segir í yfírlýsingu
leiðtoganna að viðræður um þjóðar-
sátt geti ekki átt sér stað á meðan
að viðurkenndir leiðtogar blökku-
manna sitji í fangelsum og samtök
þeirra séu bönnuð.
Leiðtogar kirkjudeilda mótmæl-
enda í Suður-Afríku, samþykktu í
gær áskorun á íbúa landsins um
að neita að tilgreina kynþátt sinn
á opinberum slqölum. Ef nægilega
margir verða við þessari áskomn,
þá myndi grundvöllurinn undir
kjmþáttastefíiunni hrynja, segir í
ályktun kirkjuráðsins. Sex létust til
viðbótar á síðasta sólarhring í
Suður-Afriku og hafa þá samtals
72 látist frá setningu neyðarlaga
fyrr í þessum mánuði.
Blaðamannafélag Suður-Afííku
tilkynnti í gær að svartur blaðamað-
ur hefði verið numinn á brott af
fjórum vopnuðum hvítum mönnum.
Blaðamaðurinn er sonur Walters
Sisulu, eins af leiðtogum ANC, en
hann situr í fangelsi. Harry Conroy,
aðalritari félagsins, skoraði á ríkis-
stjómina að hafa uppi á Zwelakhe
Sisulu og sagði: „Það er farið að
líta þannig út að ríkisstjóm Botha
sé að feta í fótspor dauðasveita".
Bettino Craxi
AP/Slmamynd
Samkvæmt ítölskum lögum er
hægt að hafa leynilegar atkvæða-
greiðslur um öll frumvörp og
þingsályktunartillögur, nema van-
trausttillögur. Craxi hefur aftur og
aftur krafist þess að leynilegar
atkvæðagreiðslur yrðu afnumdar í
þinginu. Sagði hann fréttamönnum
að þær tíðkuðust hvergi í lýðræðis-
ríkjum nema á Ítalíu.
Kristilegir demókratar og Sósíal-
istar kenndu liðhlaupum úr sínum
röðum um úrslit atkvæðagreiðsl-
unnar. Ciríaco de Mita, leiðtogi
Kristilegra demókrata, hefur und-
anfamar vikur haldið því fram að
Craxi hefði ekki lengur stuðning til
að stjóma og kristilegur demókrati
ætti að taka við forsætisráðherra-
embættinu. Kristilegir demókratar
em stærsti flokkurínn á ítalfu, með
yfír 30% atkvæða og hafa verið
leiðandi afl í öllum ríkisstjómum á
Ítalíu frá stríðslokum. Flokkur
Craxis hefur fengið um 13% at-
kvæða.
Olíumálaráðherrar OPEC-ríkjanna:
Vonffóðirum
samkomulasf
Brioni, Jújrósiaviu. AP. ^ J
Bríoni, Júgóslaviu. AP.
OLÍUMÁLARÁÐHERRAR OPEC, Samtaka olíuframleiðslurikja, eru
vongóðir um að samkomulag náist um aðgerðir til þess að hækka
oliuverð. „Við erum að nálgast hver annan, hvað snertir öU meginat-
riði. Ég tel að við munum komast að samkomulagi, “ sagði Ahmed
Zaki Yamani, oUumálaráðherra Saudi-Arabíu, við fréttamenn eftir
fundinn í gær.
Rilwanu Lukman, olíumálaráð-
herra Nígeríu, sem tók við forseta-
embætti samtakanna á miðviku-
daginn var, sagði hins vegar að það
væri of snemmt að segja til um það
hvort einróma samkomulag næðist
á fundinum. Sagði hann að ákveðn-
ar tillögur hefðu verið lagðar fram
og væru til umræðu. Lukman sagð-
ist vonast til þess að samkomulag
næðist ekki síðar en um helgina.
Varaði hann aðra ráðherra við því
að láta hafa nokkuð eftir sér um
hvemig viðræðumar gengju.
OPEC-ríkin hættu að takmarka
olíuvinnslu sína í desember f vetur
í von um að ná á sitt vald stærri
hluta heimsmarkaðarins. Olli þessi
ákvörðun 50% verðlækkun á olfu
og er verðið nú 12-15 Bandaríkja-
dalir olíufatið. Ríkin ræða nú um
að minnka framleiðsluna um 1-2
miHjónir olíufata og telja að það
muni duga til þess að hækka verðið
upp í 17-20 dali.
Nicaragua:
Útkoma blaðsíns
LaPrensa bönnuð
Man&gua, Haag, AP.
RÍKISSTJÓRN Nicaragua hefur bannað útkomu blaðsins La Preasa,
sem er eina stjórnarandstöðublaðið í landinu, um óákveðinn tíma,
að þvi er Carlos Holmann, framkvæmdastjóri blaðsins sagði i gær.
Engin ástæða var gefin fyrir lokun blaðsins. Ríkisstjóra Bandaríkj-
anna fordæmdi i gær bannið á útkomu blaðsins. Alþjóðadómstóllinn
i Haag fordæmdi í gær stuðning Bandarikjanna við skæruliða, sem
beijast gegn sljórnvöldum í Nicaragua.
„Við munum leggja málið fyrir
æðstu yfírvöld og heimta skýringu
á því sem er að gerast þar sem
engin ástæða var gefín fyrir lokun-
inni,“ sagði Holmann við frétta-
menn. Útkoma blaðsins er bönnuð
degi eftir að Daniel Ortega, forseti
Nicaragua, sagði að stjómarand-
staðan yrði að gera afstöðu sína
ljósa eða að öðrum kosti verða að
„þögulum samsærismönnum"
skæruliða, sem beijast með stuðn-
ingi Bandaríkjanna fyrir því að
steypa stjómvöldum af stóli. Ortega
sagði þetta eftir að fulltrúadeild
Bandaríkjaþings samþykkti 100
milljón dala hemaðaraðstoð við
skæruliða.
La Prensa hefur iðulega orðið
fyrir barðinu á ritskoðun frá því
ríkisstjóm Sandinista tók við völd-
um 1978-79 og útkoma blaðsins
hefur stundum verið bönnuð nokkra
daga í senn. Frá 1. mars 1982 hefur
blaðið 41 sinni ekki komið út vegna
mikillar ritskoðunar, en þá vom
sett neyðarástandslög f landinu. La
Prensa átti ríkan þátt í falli ríkis-
stjómar Somozas, sem sat að völd-
um áður en Sandinistar tóku völdin
eftir byltingu þjóðarinnar.
Sjá ennfremur: „Aðstoð Banda-
ríkjanna við contra-skæruliða
fordæmd" á bls. 24.