Morgunblaðið - 05.05.1987, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. MAÍ 1987
Bandaríkjaþing:
Opinberar vitna-
leiðslur í vopna-
sölumálinu hefiast
Washington, Reuter.
RANNSÓKN á vopnasölumálinu verður haldið áfram fyrir írana fyrir bandarísk vopn. Á
opnum tjöldum í dag. Sjónvarpað verður beint í Banda-
ríkjunum frá yfirheyrslum þingsins á embættismönnum.
Bæði fulltrúadeild Bandaríkjaþings og öldungadeild starfa
saman í þessu máli og hefur það ekki gerst áður.
Nefndir fulltrúa- og öldunga-
deildar, sem skipaðar voru sérs-
taklega vegna vopnasölumálsins,
voru enn að undirbúa lista yfir
þá, sem verða yfirheyrðir, í gær
en búist er við að um 50 menn
verði kvaddir til yfírheyrslu.
Tilkynnt var á sunnudag að
Richard Secord herforingi, sem
nú er sestur í helgan stein, bæri
fyrstur vitni og á eftir honum
kæmi Robert McFarlane, fyrrum
yfirmaður þjóðaröryggisráðsins
(NSC).
Þingnefndimar í vopnasölumál-
inu eru með svipuðu sniði og
nefndimar, sem stjómuðu opin-
berum yfirheyrslum í Watergate-
málinu árið 1978. Þær vom
skipaðar í janúar til að rannsaka
erfiðasta mál, sem stjóm Ronalds
Reagans forseta hefur lent í: sölu
á vopnum til stjómarinnar í íran
og greiðslur til skæmliða í Nic-
aragua.
Ákveðið var að nefndir beggja
deilda þingsins skyldu vinna sam-
an að rannsókin málsins. Formenn
nefndanna era demókratar, Dani-
el Inouye öldungadeildarþingmað-
ur frá Hawaii og Lee Hamilton
fulltrúadeildarþingmaður frá In-
diana.
„Þetta er alvarlegt atvik í sögu
Bandaríkjanna og áhyggjuefni og
frá því verður að greina án leik-
rænna tilburða," sagði Inouye
þegar hann tilkynnti að nefndun-
um hefði verið steypt saman.
„Hvorki þingið, né bandaríska
þjóðin myndi láta viðgangast að
hvor rannsóknamefnd um sig
væri að keppast um að ná í vitni
og athygli eins og í fjölleikahúsi."
Inouye sagði í grein, sem birt-
ist í The New York Times á
sunnudag að vopnasölumálið væri
meira hneyksli heldur en Water-
gate vegna þess að það varðaði
alþjóðleg málefni og stefnu
bandarískra stjómvalda í utanrík-
ismálum.
Inouye og Hamilton virðast
staðráðnir í því að koma í veg
fyrir að svo verði litið á sem demó-
kratar séu að taka í gegn forseta,
sem er í veikri stöðu þótt enn
njóti hann vinsælda, sérstaklega
vegna þess að gengið verður til
forsetakosninga árið 1988.
Aðstoðarmenn segja að yfir-
heyrslunum verði skipt í þrennt.
Fyrsti hluti yfirheyrslnanna verð-
ur um fé, sem rann í vasa
skæmliða, sem beijast gegn
stjóm Sandinista í Nicaragua.
Þetta fé var tekið af greiðslum
sama tíma var ólöglegt í Banda-
ríkjunum að veita skæmliðum í
Nicaragua opinbera aðstoð.
Annar hluti þeirra verður um
sölu á vopnum til írana, sem eiga
í stríði við íraka, á ámnum 1985
og 1986. Ekkert stjómmálasam-
band er milli írana og Bandaríkja-
mannaog á ámnum 1979 til 1981
héldu íranar fimmtíu og tveimur
Bandaríkjamönnum í gíslingu.
í þriðja hluta yfirheyrslnanna
verður fjaliað um þau lög, sem
farið hefur verið kringum eða
hafa verið brotin í þessu máli, og
kannað hvar ábyrgðin liggur.
Búist er við að lokaskýrsla
nefndanna verði lögð fram í haust
og þar verða tillögur um hvemig
þingið eigi að bregðast við. Að-
stoðarmenn nefndanna hafa sagt
að rúmlega þijú hundmð menn
hafi verið yfirheyrðir og nefndar-
menn hafi farið yfir um hundrað
þúsund skýrslur og skjöl frá Hvíta
húsinu og öðmm stofnunum. Þá
hafí verið settar fram hundrað og
fimmtíu stefnur til að fá menn til
að bera vitni, komast yfir skjöl
og veita vitnum, sem talin vom
ómissandi fyrir rannsóknina, und-
anþágu frá málshöfðun.
Mikilvægustu vitnin verða aftur
á móti ekki kvödd fyrir nefndimar
fyrr en í júni. Þá munu Oliver
North, sem rekin var úr starfi
sínu í þjóðaröryggisráðinu 25.
nóvember, og fyrmrn yfirmaður
hans, John Poindexter, sem sagði
Reuter
Daniel Inouye, öldungadeildarþingmaður og formaður annarra
þingnefndanna, sem saman rannsaka vopnasölumálið, hlýðir á
Warren Rudman, annan varaformanna nefndanna, í sjónvarpsvið-
tali. Inouye kvaðst í viðtalinu telja að Ronald Reagan forseti
hefði vitað meira um greiðslur til skæruliða í Nicaragua, en viður-
kennt hefur verið i Hvíta húsinu.
af sér sama dag, stíga eiðsvamir
upp í vitnastúkuna og ijúfa þögn
sína. Þeir, sem stjóma rannsókn-
inni, telja að þeir hafi lausnina á
málinu undir höndum. North og
Poindexter hafa neitað að bera
vitni í málinu og skotið sér bak
við fimmta ákvæði stjómarskrár-
innar, sem kveður á um að maður
þurfí ekki að láta í té upplýsing-
ar, sem gætu leitt til sakfellingar
hans.
Þeir geta þó ekki notið skjóls
af fimmta ákvæðinu til eilífðam-
óns. Tvær þingnefndir hafa greitt
atkvæði með því að North, Po-
indexter og rúm tylft annarra
manna verði að takmörkuðu leyti
undanþegnir málhöfðun. Þessir
menn fá tryggingu fyrir því að
vitnisburður þeirra verði ekki not-
aður gegn þeim fyrir rétti.
Samkvæmt samkomulagi milli
þingnefndanna og Lawrence
Walsh, sérskipaðs rannsóknar-
dómara, sem einnig stjómar
rannsókn á málinu, munu Po-
indexter og North ekki bera vitni
opinberlega fyrr en eftir 15. júní.
Vildi Walsh fá tíma til að safna
upplýsingum og sönnunargögnum
áður en þeir leysa frá skjóðunni.
Walsh lét koma skýit fram
síðasta þriðjudag að hann væri
andvígur því að menn yrðu undan-
þegnir málssókn. Slíkt stæði
rannsókn sinni fyrir þrifum og
kvaðst hann vona að þingið veitti
North ekki slíka undanþágu.
North varði á sunnudag gerðir.
sínar í vopnasölumálinu. Kvaðst
hann ætíð hafa haft bandaríska
hagsmuna að leiðarljósi og myndi
hann „aldrei nokkurn tíma játa
sekt sína“.
Poindexter bar á laugardag
fyrsta sinn vitni fyrir rannsóknar-
nefndum þingsins og fór yfir-
heyrslan fram fyrir luktum
dymm.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Kiwanismenn á Selfossi ásamt fulltrúum þeirra stofnana og féiaga
sem fengu gjafir afhentar.
Selfoss:
Kiwanisklúbburinn Búr-
' fell afhendir gjafír og styrki
Selfossi.
Kiwanisklúbburinn Búrfell af-
henti á félagsfundi 28. apríl
síðastliðinn nokkrum félagasam-
tökum og stofnunum gjafir sem
klúbbfélagar hafa aflað fjár til
með ýmis konar starfsemi, svo
sem flugeldasölu.
Fjölbrautaskóla Suðurlands var
afhentur vandaður myndvarpi,
Sambýli þroskaheftra við Árveg
fékk ferðastyrk, Björgunarsveitin
Tryggvi Gunnarsson fékk afhentan
farsíma og utanborðsmótor auk
peningaupphæðar sem var afsláttur
af flugeldum sem keyptir vom.
Loks fékk endurhæfíngardeild
Sjúkrahúss Suðurlands nuddtæki.
Gjafir kiwanismanna sem þessar
em árlegur viðburður í starfí
klúbbsins og koma að góðum notum
.eins og kom fram í máli þeirra sem
við þeim tóku. Sig. Jóns.
Ólafur íshólm frá björgunar-
sveitinni Tryggva Gunnarssyni
reynir farsímann.
Afmæliskveðja:
Þórlindur Magnús-
son fv. skipstjóri
Það er alveg áreiðanlegt að
tengdafaðir minn, Þórlindur Magn-
ússon, kann mér litlar þakkir fyrir
að skrifa þetta greinarkom og vekja
þannig athygli á því að í dag, 5.
maí, er hann áttræður.
Ég gríp tækifærið nú, þegar hann
er staddur á Mallorka og nýtur þar
sólar og góðra veiga og treysti því
að mér verði fyrirgefíð þegar hann
kemur heim, endumærður á sál og
líkama.
Þórlindur ber aldurinn vel, það
er víst og satt, og er aldeilis ekki
sestur í helgan stein þó aldurinn
sé orðinn hár. Af lifandi áhuga fylg-
ist hann með öllum hræringum
samfélagsins og kann ekki síður
skil á íþróttum og pólitík en við sem
yngri emm. Hann heldur sjálfstæði
sínu í hugsun og gjörðum þrátt
fyrir árin öll og langan starfsdag.
Þórlindur Magnússon er einn af
Hrafnistumönnum íslands og hefur
á langri sjómanns- og skipstjóraævi
marga hildi háð, bæði til lands og
sjávar. I nærri íjóra áratugi var
hann farsæll og fengsæll skipstjóri
og ávallt í fremstu fylkingu þeirra
sem tileinkuðu sér nýjungar og
framfarir. Það er mikil saga og
merkileg, en óskráð.
Þórlindur var fyrst formaður árið
1926 á Agli SU og síðan á ýmsum
bátum, tengst á Björgu SU 9, allt
til ársins 1963. Eftir að hann kom
í land starfaði Þórlindur við sfldar-
mat og verkstjóm við sfldarsöltun
og var með sjálfstæðan atvinnu-
rekstur á Eskifirði. Á Eskifirði var
heimili hans framundir 1970, en
þá flutti hann til Reykjavíkur. En
Þórlildur er fæddur á Eyri við Reyð-
arfjörð og þaðan á hann góðar
æskuminningar. Þórlindur hefur
mátt sjá á bak tveimur eiginkonum.
Fyrri konu sína, Guðnýju Hall-
grímsdóttur, missti hann á gamlárs-
dag árið 1943. Áttu þau einn son
Magnús Bjarka, vélstjóra á Nes-
kaupstað. Seinni kona Þórlinds var
Guðrún Þórólfsdóttir, en hún lést
16. júní 1970. Eignuðust þau tvö
böm, Þórólf prófessor í Reykjavík,
og Katrínu, hjúkmnarfræðing í
Vestmannaeyjum.
Þórlindur hefur ekki alltaf siglt
í blíðum byr. Alloft var ágjöf og
siglt í kröppum sjó. Og ekki vom
það alltaf náttúmöflin sem reynd-
ust honum þyngst í skauti, heldur
þröngsýni og íhaldssemi þeirra sem
við var að eiga. Þórlindur hefur
alltaf verið ákveðinn og stefnufast-
ur og ekki látið hlut sinn fyrir
neinum. Það hefur verið lærdóms-
ríkt að kynnast æðmleysi og
skapstyrk tengdaföður míns, sem
aldrei hefur bugast, þrátt fyrir oft
erfið örlög. En vissulega hefur hann
einnig borið gæfu til velgengni og
farsældar. En hvort sem hann hefur
mátt þola súrt eða sætt hefur hann
ávallt tekið öllu með karlmennsku.
„Sá er háttur hetjulundar,
hvað sem féll í skaut,
veiklast ei í velgengninni,
vaxa í hverri þraut."
(Om Amarson)
I mínum huga er Þórlindur
Magnússon búinn þeim dyggðum
fornra kappa, sem við metum svo
mikils, en þær em: drengskapur,
heiðarleiki og æðmleysi, hver svo
sem örlögin leiða manninn og einn-
ig á Þórlindur í ríkum mæli
umhyggju fyrir því veika og smáa.
Ég vil nota þetta tækifæri til að
flytja tengdaföður mínum innilegar
hamingjuóskir með afmælið og flyt
kveðjur frá bömum og bamaböm-
unum, sem vonast til að eiga
margar góðar stundir með afa í
framtíðinni.
Þórlindur hefur dvalið á Hrafn-
istu í Reykjavík síðustu árin.
Kjartan Om Sigurbjörnsson