Morgunblaðið - 03.10.1987, Blaðsíða 33

32
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1987
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1987
33

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannesseri,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 55 kr. eintakið.
Háskólinn og
atvinnulífið
Víða um lönd hefur mik-
ill og vaxandi áhugi
verið á auknu samstarfí milli
háskóla og atvinnulífs. Slík
samvinna á sér auðvitað
langa sögu en frægasta
dæmið síðustu áratugi er
vafalaust samstarf atvinnu-
fyrirtækja, sérstaklega í
rafeinda- og tölvuiðnaði, og
háskólakennara í Kalifomíu.
Þar hefur slíkt samstarf leitt
til þess að risafyrirtæki hafa
orðið til á skömmum tíma.
Samvinna af þessu tagi hef-
ur einnig borið mikinn
árangur annars staðar í
Bandaríkjunum, t.d. á svæð-
inu í kringum Boston og í
Suðurríkjunum.
Samstarf atvinnulífs og
háskóla færist mjög í vöxt í
mörgum Evrópulöndum, í
Bretlandi, Þýzkalandi og á
öllum Norðurlöndum. Það er
ánægjulegt að fylgjast með
því, hvað Háskóli íslands
leggur nú mikla áherzlu á
að efla þessi tengsl. Sú var
tíðin, að háskólinn var fyrst
og fremst stofnun, sem út-
skrifaði verðandi embættis-
menn. Það breyttist og árum
saman hefur vel menntað
fólk frá Háskóla íslands
gengið í þjónustu atvinnu-
lífsins og látið mikið að sér
kveða. Margir af helztu for-
ystumönnum í atvinnulífí
okkar nú sóttu menntun sína
til Háskóla íslands og öfluðu
sér síðan framhaldsmennt-
unar erlendis.
Háskólinn leitast nú við
að koma þeirri þekkingu,
sem er að fínna innan veggja
hans til skila til atvinnulífs-
ins, svo að hún megi nýtast
þar. Þetta er gert með
margvíslegum hætti. Hér
hefur orðið til a.m.k. eitt
mjmdarlegt fyrirtæki, sem
er beinlínis ávöxtur af þró-
unarstarfí í Raunvísinda-
stofnun Háskólans. Þá hefur
háskólinn í samstarfí við
aðra beitt sér fyrir byggingu
tæknigarða, sem eiga að
skapa eðlilegt umhverfí fyrir
samstarf háskólamanna og
atvinnulífs. Það er orðið al-
gengara en áður var, að
háskólakennarar starfi í
tengslum við atvinnufyrir-
tæki, jafnframt kennslu-
störfum við háskólann.
Auðvitað eru vissar hættur
í því fólgnar m.a. þær, að
háskólinn missi góða starfs-
menn til atvinnulífsins, enda
launakjör háskólakennara
slíkt hneyksli, að ekki er við
því að búast, að háskólanum
haldist til lengdar á hæfí-
leikamönnum.
Að sumu leyti hafa at-
vinnuvegimir sýnt þessu
samstarfi við háskólann tak-
markaðan áhuga, sam-
kvæmt því, sem fram kom í
ræðu háskólarektors á kynn-
ingarfundi um samskipti
háskólans við íslenzkt at-
vinnulíf. Vafalaust stafar
það að mestu leyti af þekk-
ingarskorti á þeim möguleik-
um, sem felast í slíku
samstarfí. Þá er hugsanlegt,
að atvinnufyrirtæki hér telji
sig ekki hafa bolmagn til
þess að leggja fram fjármuni
til rannsóknarstarfa, sem
skila sér kannski ekki nægi-
lega fljótt að þeirra mati.
En þetta á áreiðanlega eftir
að breytast enda sýnir
reynslan frá öðrum löndum,
að atvinnulífið getur hagn-
ast gífurlega á samstarfí við
háskóla og háskólakennara.
Það gerir háskólinn- líka.
Tengsl við atvinnulífið gera
störf háskólakennara bæði
áhugaverðari og opna þeim
nýja sýn á hversdagsleg
vandamál í atvinnulífínu,
sem þeir mundu ella ekki
kynnast.
Frumkvæði Háskóla ís-
lands að því að efla tengslin
við atvinnulífið er eitt af því
ánægjulegasta, sem er að
gerast í mennta- og atvinnu-
málum um þessar mundir.
Það sýnir, að Háskóli íslands
nýtur forystu manna, sem
eru tilbúnir að brydda upp á
nýjungum, sem geta haft
mikla þýðingu fyrir framtíð
þjóðarinnar. Þess vegna ber
að styðja þetta framtak há-
skólans svo sem framast er
: kostur.
Hermenn við skotæfingar.
Þyrlur sem notaðar voru við æfingarnar.
Kanada:
Varalið Bandaríkjahers
æfir landvamir Islands
Norðmenn hafa mótmælt þessari
ákvörðun og enn er óvíst hvemig
skarð kanadísku sveitannna verð-
ur fyllt.
ARICE
Höfuðstöðvar varaliðsins, sem
sent verður hingað til lands telji
stjómvöld það nauðsynlegt, em í
Massachusetts í Bandaríkjunum.
Yfírstjóm þeirra nefnist ARICE
(U.S. Army Forces Iceland) og
heyrir undir 94. herstjómina, sem
stjómar öllum varaliðssveitum
Bandaríkjahers sem er að fínna á
Nýja Englandi.
Æfíngar varaliðsins fara að
jafnaði fram einu sinni í mánuði.
Fjórar stórar æfíngar hafa verið
skipulagðar á vegum ARICE frá
því henni var komið á fót árið
1984. Hingað til hafa þær farið
fram innan landamæra Banda-
ríkjanna utan einu sinni. Að þessu
sinni var ákveðið að þær fæm
fram í Kanada. Flutningur liðsafl-
ans yfír landamærin var viðamikið
verkefni og vora flutningavélar
notaðar í því skyni auk þess sem
lestir flutningabifreiða fluttu
tækjabúnað og vistir norður yfír
landamærin. Þetta er í fyrsta
skipti sem öllum liðsaflanum sem
heyrir undir 94. herstjómina er
safnað saman á einum og sama
staðnum en árið 1985 fóm fram
mun umsvifaminni æfíngar í
Gagetown. Þá vom æfíngamar
einskorðaðar við einstakar flokks-
deildir en nú gafst tækifæri til
að æfa iiðsflutninga herfylkja.
Sjálfar æfingamar fóm fram
frá 8. til 16. ágúst en sveitimar
vom alls 15 sólarhringa í Kanada.
Sérfræðingar töldu heppilegt að
æfa vamir íslands í Gagetown þar
sem landslagi þar mun svipa
nokkuð til þess sem er að fínna
hér á landi. Yfírmenn ARICE
kváðust á hinn bóginn gera sér
ljóst að ekki væri unnt að líkja
fyllilega eftir raunvemlegum að-
stæðum hér á landi. Landið er
hijóstmgra og erfíðara yfírferðar
en æfíngasvæðið í Kanada en í
New Bmnswick er bæði að fínna
berangur og skóga.
Ekkert til sparað
Á hinn bóginn gafst herforingj-
um nú tækifæri til að æfa mun
umsvifameiri liðsflutninga en áður
vegna þess að æfíngasvæðið var
Brynvagnar af gerðinni M-118.
Herbílalest á leið til æfíngasvæðisins við Gagetown.
RÚMLEGA 5.000 manns úr
sveitum varaliðs landhers
Bandarikjanna voru við æfing-
ar I Gagetown f New Bruns-
wick-fylki í Kanada í
ágústmánuði. Liði þessu er
ætlað að koma til varnar ís-
landi bijótist út átök milli
stórveldanna. Tveir íslending-
ar voru viðstaddir og fylgdust
með æfingum, þeir Arnór Sig-
uijónsson, sem starfar f
höfuðstöðvum Atlantshafs-
bandalagsins í Briissel og
Magnús Bjamason, starfsmað-
ur varnarmálaskrif stof u
utanríkisráðuneytisins.
Samkvæmt vamaráætlunum
Atlantshafsbandalagsins er gert
ráð fyrir því að sendar verði á
vettvang varaliðssveitir bijótist
út átök milli stórveldanna til að
mynda í Evrópu. Liðsflutningar
þessir em háðir samþykki stjóm-
valda í þeim löndum sem áætlað
er að senda sveitimar til. í vamar-
stöðinni í Keflavík em fámennar
öryggissveitir sem ætlað er að
veija hemaðarlega mikilvæga
staði á óvissu- og átakatímum.
Bijótist út átök er bandaríska
varaliðinu ætlað að annast land-
vamir íslands óski íslensk stjóm-
völd eftir því. Liðsaflinn yrði að
öllum líkindum fluttur með flug-
vélum hingað til lands en þunga-
flutningar fæm fram á sjó. Af
þessu leiðir að mikilvægt er að
halda siglingaleiðum yfír Atlants-
hafíð opnum og er þetta atriði
einn af homsteinum vamarstefnu
Atlantshafsbandalagsins enda er
talið víst að Sovétmenn myndu
leggja höfuðáherslu á að hindra
birgðaflutninga sjóleiðis til Evr-
ópu frá Bandaríkjunum á átaka-
tímum.
Ekki liggur fyrir hversu langur
tími myndi líða frá upphafí átaka
og þar til varaliðið yrði flutt til
íslands en ákvörðun þar að lút-
andi byggist á mati íslenskra
yfírvalda. Áætlanir ríkja Atlants-
hafsbandalagsins miða að því að
skapa sem mest svigrúm til að
leggja mat á stöðuna skapist
óvissuástand. Þess vegna er allt
eftirlit með umsvifum herafla Sov-
étmanna, líkt og fram fer hér á
landi, mjög mikilvægt. Stjómvöld
í Noregi heimila ekki erlent herlið
á norskri gmnd á friðartímum en
reistar hafa verið birgðastöðvar
sem geyma útbúnað fyrr varaliðið,
sem sent verður til að annast vam-
ir landsins reynist það nauðsyn-
legt. Stjómvöld í Noregi telja
birgðastöðvamar skilyrði fyrir því
að unnt verði að bregðast við á
ábyrgan og jrfírvegaðan hátt verði
öiyggi landsins ógnað. Kanadabú-
ar höfðu skuldbundið sig til að
senda sveitir til vama Noregi á
óvissu- og átakatímum en nýverið
tilkynntu yfírvöld að sveitir þessar
hefðu verið dregnar til baka.
mun stærra en þau svæði sem
notuð hafa verið í þessu skyni í
Bandaríkjunum. Þannig var unnt
að æfa notkun ýmiss konar búnað-
ar sem þykir nauðsynlegur nútíma
herafla. Liðsaflinn beitti sprengju-
vörpum og fallbyssum, æfðar vom
aðgerðir að nóttu til, og þyrlu-
sveitir fengu þjálfun í liðsflutning-
um. Rúmlega 1.000 ökutæki og
21 flugvél vom notuð við æfin-
gamar í Gagetown. Ekkert var
til sparað til að gera þær sem
raunvemlegastar. Ymsar sérsveit-
ir tóku þátt í þeim og má þar
nefna sjúkraliða, slökkviliðsmenn,
sveitir viðgerðarmanna, og fjar-
skiptasveitir. Sjúkrahús var reist
á æfingasvæðinu og póstþjónustu
komið á fót auk þess sem her-
prestar sinntu sálgæslu.
Að sögn Johns Green, yfír-
manns herráðs ARICE, lá tveggja
ára undirbúningur .að baki æfíng-
unum í Gagetown enda segir hann
þetta vera viðamestu heræfíngar
sem fram hafa farið í Kanada.
„Við urðum að taka allan nauð-
synlegan búnað með okkur frá
Bandaríkjunum, ekki aðeins her-
gögn heldur einnig matvæli,
eldsneyti, varahluti í þúsundatali,
færanleg eldhús, þvottahús og
sturtuklefa svo dæmi séu tekin.“
Á.Sv.
**; :
Herbílar sem notaðir voru við æfingamar. Allt gler er hulið til að
koma í veg fyrir endurspeglun.
Fyrirskipanir gefnar. Neðst á myndinni má sjá þjálpargögn sem tákna
vegi, hæðir o.s.frv.
Sveitir verkfrseðinga vinna að smiði fljótandi brúar.
Séð yfir hluta æfíngasvæðisins.
Uppblásið sjúkrahús, sem hýst getur 200 sjúklinga.