Morgunblaðið - 03.10.1987, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1987
St|örnu-
speki
Umsjón: Gunnlaugur
Guðmundsson
í dag ætla ég að halda
áfram þar sem frá var horfið
og flalla um tilgang og nota-
gildi stjömuspeki. Eg hélt því
fram í gær að oft gleymdust
þarfir einstaklingsins og að
í þjóðfélagi okkar skorti oft
á þekkingu um persónuleika
manna. Ætlun mín er að
benda á það hversu miklum
erfíðleikum þetta þekkingar-
eða hugsunarleysi getur oft
valdið.
Uppeldi
Hugsun okkur bamauppeldi
og foreldra sem ekki hugsa
út í eða vita að bamið er sjálf-
stæður einstaklingur með
sína sérstöku persónugerð.
Hvað getur gerst?
Þvingun
Hættan í því tilviki er aug-
ljóslega sú að foreldramir
taka eigið gildismat og yfír-
færa það hugsunarlaust yfír
á bamið. Það dæmi sem er
hvað frægast er þegar for-
eldrar reyna að þvinga böm
sín í nám sem þá sjálfa lang-
aði í. „Þegar ég var ungur
áttum við ekki kost á há-
skóianámi. Ég skal svo
sannarlega sjá til þess að
sonur minn fari í lögfræði eða
læknisfræði" — þau fög sem
voru hvað virtust í þá tíð.
Það hverjir hæfíleikar bams-
ins em eða hvert löngun þess
tendur til vill síðar oft gleym-
ast.
Hindrun
Einnig kemur það stundum
fyrir að foreldrar reyna að
koma í veg fyrir að bömin
leggi fyrir sig nám eða sæki
í störf sem foreldrið hefur á
einhvem hátt haft lítið álit
á. Dæmi sem þessi eru fjöl-
mörg.
Skilningsleysi
Annað atriði sem einnig get-
ur reynst afdrifaríkt er þegar
persónuleiki foreldris er ólík-
ur persónuleika bamsins. Ef
foreldrið tekur ekki tillit til
þess að til sé eitthvað sem
heitir ólíkt upplag er hætt
við að það reyni að uppræta
þá þætti úr fari bamsins sem
það skilur ekki og teiur
óæskilega útfrá sínu gildis-
mati.
NiÖurbrot
Sem dæmi má nefna að ef
foreldri er alvörugefínn, lok-
aður og agaður persónuleiki
en bamið opið, hresst og
kraftmikið. Þegar bamið ætl-
ar að fá útrás fyrir hið hressa
eðli sitt fyllist foreldrið reiði
og skammar bamið. „Það er
undarlegt hvað þú þarft alltaf
að vera óheflaður og bijálað-
ur krakki. Reyndu að sýna
einhvem sjálfsaga og gæta
virðingar ..." o.s.frv ... —
og uppeldi verður að mark-
vissu niðurbroti.
Tillit
í slíkum sem öðrum tilvikum
getur stjömuspeki verið
gagnleg og beinlínis nauð-
synleg. Hún getur opnað
augu foreldris fyrir því að
bamið er ólíkt því sjalfu og
að taka þurfi tillit til ákveð-
inna eðlisþátta.
Mannþekking
Að sjálfsögðu þarf foreldri
að hafa vit fyrir bami sínu
og miðla þvi reynslu sinni.
En ef lítil mannþekking er
til staðar er hætt við að
mörkin milli þess sem telst
til uppeldis og þess sem er
þvingun verði óljós. Uppeldi
getur þá_ hæglega orðið að
kúgun. Á morgun mun ég
fjalla Iitillega um mannþekk-
ingu með tilliti til skólakerfís-
ins. Það verður um leið
siðasta greinin í þessum
flokki að sinni.

GARPUR
Fy/tST/ DAGUR. ADA/HS PR/MSBc/yi
QÍKlSSrjÓR.1 EhJDAR EthlS Oö li/IHM
------------—tLbvrjadi-.
HEFURÐO TVÖ ) J~A , FD/ZINgi f
FALDAÐGSSl-Ten /með Arr?)
OAIA ÚT!f J FLOKRA i LE/r
AB> KOHUAJGI
ERUM V/E) F/U~‘Ð-
AÐIR !

GRETTIR
(37/VV PAVfe> 1-2H
>87 United Feature Syndicate, Inc. / PAP pAZF STÓRAH KDS.TUN6 S 'TIL- AT> VIPURKENNA MlSlbK

TOMMI OG JENNI
A/, ,1,/IaTí / 4.. / 1 f 1 , P \ illl ~ l/ÍÖ®®*
TE/yUARyHN OG
þO VERÐDR
LJ'Ó///£>:
DRATTHAGI BLYANTURINN
FERDINAND
SMAFOLK
UJHAT ARE VOU G0IN6 TO
POWMENYOU 6R0U) UP?
ir
UUMAT UUILL YOU
POUJITM ITTMEN?
Þú og þetta heimskulega Hvað ætlarðu að gera þeg- Hvað ætlarðu þá að gera Það fer ágætlega með
teppi! ar þú verður stór? við það? kvöldfatnaði.
BRIDS
Umsjón: Guöm. Páll
Arnarson
Punktalítið úttektardobl Sig-
urðar Sverrissonar var annar af
tveimur lyklum að 15 IMPa
gróða íslands í eftirfarandi spili
úr leiknum við Belga á EM:
Norður gefur; allir á hættu.
Norður
♦ D432
V K763
♦ 93
♦ K97
Vestur
♦ 97
♦ D54
♦ ÁD5
♦ Á10543
Austur
♦ 10
♦ ÁG1098
♦ G64
♦ DG62
Suður
♦ ÁKG865
♦ 2
♦ K10872
♦ 8
Jón Baldursson og Sigurður
voru með spil AV:
Vestur Norður Austur Suður
— Pass Pass 1 spaði
Pass 2spaðar Dobl 4 spaðar
5 lauf Pass Pass 5 tíglar
Dobl 5 spaðar Pass Pass
Dobl Pass Pass Pass
Fagmannleg afgreiðsla hjá
Jóni og Sigurði. Þeir komast í
fímm lauf, sem em óhnekkj-
andi, og ná síðan að dobla fímm
spaða. Jón lyfti laufás og skipti
jfrr í hjartadrottningu. Hann
fékk að eiga þann slag og síðar
tvo á tígul, svo spilið fór tvo
niður: 500 í AV.
Hinn lykilinn að stóru tölunni
fékk Öm Amþórsson að láni frá
Belganum í vestur. Raunar báð-
um Belgunum, því þeir skiptu
sér ekkert af sögnum Amar og
Guðlaugs R. Jóhannssonar. Öm
vakti á spaða, Guðlaugur lyfti í
tvo og Öm stökk í fjóra. Og all-
ir pass.
Vestur kom út með tromp,
sem Öm drap heima og spilaði
strax laufí. Vestur kaus að
dúkka og kóngurinn í blindum
átti slaginn. Þar með var bjöm-
inn unninn og 620 bættust við
töluna á hinu borðinu.
SKAK
Umsjón Margeir
Pétursson
Það er ekki oft í tíu ára sögu
stórmótsins í Tilburg að keppend-
ur verði að gefast upp fyrir 20.
leik. Þetta mátti Victor Korchnoi
þó þola á mótinu f ár sem nú stend-
ur yfir: Hvitt: Hubner, Svart:
Korchnoi, spánski leikurinn. 1.
e4 - e5, 2. Rf3 - Rc6, 3. Bb5 -
a6, 4. Ba4 - Rf6, 5. 0-0 - Rxe4,
6. d4 - b5, 7. Bb3 - d5, 8. dxe5
- Be6, 9. Rbd2 - Rc5, 10. c3 -
Be7, 11. Bc2 - Bg4, 12. Hel -
Dd7, 13. Rfl - Hd8, 14. Re3 -
Bh5, 15. Rf5 - 0-0, 16. Rxe7+
- Rxe7, 17. b4 - Ra4??
18. Bxh7+! — Kxh7, 19. e6 og
svartur gaf. Lokin gætu orðið 19.
— fxe6, 20. Rg5+ — Kg6, 21. g4
með óstöðvandi sókn, eða 19. —
Bxf3, 20. Dd3+ - Be4, 21. Dh3+
og vinnur svörtu drottninguna.
Timman tók forystuna í upphafi,
en Korchnoi var neðstur.