Morgunblaðið - 03.10.1987, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1987
49
Minning:
Anna Sigurjóns-
dóttir Borðeyri
Fædd 11. september 1900
Dáin 24. september 1987
Hin langa þraut er liðin
nú loksins hlaustu friðinn
og allt er orðið rótt,
nú sæll er sigur unninn
og sólin björt upp runnin
á bak við dimma dauðans nótt.
(V.Briem)
í dag, laugardaginn 3. október
1987, verður lögð til hinstu hvfldar
amma okkar, Anna Siguijónsdóttir
frá Borðeyri.
Amma var fædd í Laxárdal í
Hrútafirði, 11. september 1900,
eldri dóttir hjónanna Dagmar Jón-
asdóttur og Sigurjóns Guðmunds-
sonar bónda þar. Guðrún systir
hennar lést fyrir allmörgum árum.
Amma giftist ung Ingólfí Jóns-
syni frá Valdasteinsstöðum. Voru
þau fyrst í húsmennsku á Prest-
bakka en fluttust árið 1925 að
Gilhaga, innsta bæ sýslunnar, og
hófu búskap þar.
Ingólfur afi lést árið 1932. Með
óbilandi kjarki og dugnaði hélt
amma áfram búskap á þessum af-
dalabæ með stóran bamahóp.
Lengst af naut hún aðstoðar Bjöms
Þórðarsonar sem var vinnumaður
hjá henni svo og móður sinnar.
Einnig komu bömin fljótt til hjálp-
ar. Oft var þröngt í búi og vinnu-
dagurinn langur á litla heiðarbýlinu.
Amma fluttist að Prestbakka árið
1943 og bjó þar til 1948. Síðar
varð amma ráðskona Bamaskólans
á Borðeyri í fjölda ára með miklum
myndarbrag. Þar vann hún mikið
starf og segja má að hún hafí verið
bömunum á heimavistinni sem
móðir.
Einnig var hún ráðskona hjá
vegavinnuflokki sýslunnar í allmörg
sumur. Síðustu æviárin var hún
vistmaður á Dvalarheimili aldraðra
í Borgamesi, nema síðustu mánuði
þegar heilsu tók að hnigna, þá lá
hún á Fjórðungssjúkrahúsinu Akra-
nesi.
Böm afa og ömmu eru 5, þau
em: Sigríður Jóna, gift Rögnvaldi
Helgasyni, nú búsett í Borgamesi,
Siguijón bóndi í Skálholtsvík,
kvæntur Sigfríði Jónsdóttur, Dag-
um fleiri áratuga skeið. Talaði hann
um heiðarlöndin og smölum sauðfjár
af meiri tilfínningu en flestir aðrir
og þekkti þau gerla. Sést það vel í
þætti hans, Göngum og réttum 2.
bindi, sem út kom árið 1949.
Fleira er til í rituðu máli frá hendi
Ágústs. Árið 1970 kom út bókin
„Ágúst á Hofí leysir frá skjóðunni"
og ári seinna bókin „Ágúst á Hofí
lætur flest flakka". Báðar munu
bækur þessar verða taldar gagn-
merkar fyrir heimilda sakir og því
meira, sem lengra líður frá.
í fyrsta lagi lýsa bækumar sögu-
manninum sjálfum og hugðarefnum
hans. í öðm lagi lýsa þær mannlífínu
í Vatnsdal á fyrri hluta 20. aldar. í
þriðja lagi em þær merkar pólitískar
heimildir, þó einkum um sögu
Bændaflokksins svonefnda. í fjórða
lagi em svo í síðari bókinni sögð
saga mæðiveikinnar án talna, af
manni sem þreifaði á gangi veikinn-
ar vítt og breitt um landið og
skynjaði viðbrögð fjáreigenda við
þeim óhugnaði sem fylgdi því að
eiga dauðadæmdan bústofn.
Sjá má af framansögðu að Ágúst
á Hofí var langdvölum frá heimili
sínu og búrekstri. En hann bjó þar
ekki einn. Þann 9. júní, á þrítugasta
afmælisdegi sínum, árið 1922,
kvæntist hann Ingunni Hallgríms-
dóttur bónda í Hvammi Hallgríms-
sonar. Var hún traustur persónuleiki
og búkona mikil. Fataðist henni
hvergi í bústjóminni eða bmgðust
ráð er vanda bar að höndum og
maður hennar var víðsfjarri. Virti
Ágúst konu sína mikið og blómgað-
ist bú þeirra vel. Dætur eignuðust
mar, gift Pétri Bjömssyni, búa í
Reykjavík, Kristjana Halla, gift
Grími Benediktssyni, búa á Kirkju-
bóli í Steingrímsfírði og Inga, gift
Þorsteini Valdimarssyni, búa í
Borgamesi. Bamabömin em 16 og
bamabamabömin 25 svo afkom-
endahópurinn er stór. Börnin vom
ávallt gleðin hennar ömmu, hvort
sem það vom hennar afkomendur
eða bömin í bamaskólanum.
Oll eigum við bamabömin ljúfar
minningar um góða ömmu með létta
lund sem alltaf var tilbúin að gera
okkur eitthvað til góða.
Með þessum fáu línum viljum við
kveðja kæra ömmu fullviss þess að
henni hefur vel verið fagnað á
næsta tilvemstigi.
Far þú í friði
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Bamabörn
í dag, laugardaginn 3. október,
er til moldar borin amma okkar,
Anna Siguijónsdóttir. Amma var
nýorðin 87 ára er hún sofnaði svefn-
inum langa.
Okkur systkinin langar til að
minnast hennar því hún var okkur
mjög kær og góð amma. Margar
skemmtilegar minningar koma
fram í huga okkar er við lítum til
liðinna ára, þegar við heimsóttum
ömmu á Borðeyri, þar var oft glatt
á hjalla því hún amma var alltaf í
góðu skapi og mikið að gerast í
kringum hana. Hún var gestrisin
mjög og hafði gaman af að gefa
fólki góðgerðir og stinga mola upp
í litla munna. Oft dvaldi amma hjá
okkur í Borgamesi. Nutum við þá
frásagna frá uppvaxtarárum henn-
ar í Laxárdal, þar sem hún ólst upp
í stórum frændsystkinahópi.
„Til himins upp þig hef, mín sál,
til himins fljúgi lofgjörð þín.
Upp, upp, mitt hjarta, hugur, mál,
með helgum söng, því dagur skín.“
(Sb. 1886 - P. Jónsson)
þau þijár, Valgerði, er varð hús-
freyja á Geitarskarði, Rögnu, sem
búsett er í Hafnarfírði og Vigdísi,
húsfreyju á Hofí. Hlúir Vígdís vel
að skógarreitunum á Hofí og er
meiri „blómadrottning" en almennt
gerist um sveitakonur. Var það föð-
ur hennar mjög geðþekkt og var
hugur hans bundinn heima á Hofi
og við „heiðarlöndin björt og breið“
til síðustu stundar í lífí hans, en
síðustu misserin allmörg dvaldi hann
á Héraðshælinu á Blönduósi. Ing-
unni konu sína missti Ágúst 4. mars
árið 1951, mjög um aldur fram. Var
hún jarðsett í heimagrafreit á Hofi
í skjóli tijánna sem maður hennar
gróðursetti fyrir meira en sjö áratug-
um. Þar verður Ágúst lagður til
hinstu hvíldar í dag við hlið konu
sinnar. Lauf tijánna munu falla á
hvflubeð þeirra hjóna og veita skjól
fyrir haust- og vetrarvindum. En
með nýju vori munu trén laufgast
aftur og fuglar setjast á greinar
þeirra og endumýjast þá það líf sem
Ágúst á Hofi dáði svo mjög og naut.
Að síðustu skulu svo Ágústi B.
Jónssyni færðar þakkir fyrir langt
samstarf og fjölmargar ánægjulegar
samverustundir, bæði í byggð og
óbyggð. Þeirra nutum við báðir og
eru þær mér hugþekkar og kærar.
Enginn harmur er við för aldraðs
fólks af okkar sýnilega tilveruskeiði,
en það eru þáttaskil sem enginn fær
umflúið.
Við hjónin sendum dætrum
Ágústs á Hofi, mönnum þeirra, böm-
um og bamabömum, samúðarkveðj-
ur.
Grímur Gislason
Með þessum fátæklegu orðum
viljum við þakka henni fyrir allt sem
hún hefír gert fyrir okkur systkin-
in. Blessuð sé minning hennar.
Helga, Björn Bjarki, Valur
og Ingólfur
Fimmtudaginn 24. september sl.
lést á sjúkrahúsinu á Akranesi,
Anna Siguijónsdóttir frá Borðeyri.
Anna var fædd 11. september
árið 1900 í Laxárdal í Bæjar-
hreppi. Foreldrar hennar vom
Siguijón Guðmundsson og kona
hans Dagmar Jónsdóttir er bjuggu
þar. Þar ólst Anna upp ásamt syst-
ur sinni Guðrúnu, sem var 2 ámm
yngri. Guðrún er látin fyrir nokkr-
um ámm.
Árið 1921 giftist Anna Ingólfi
Jónssyni frá Valdasteinsstöðum.
Árið eftir fluttust þau að Prest-
bakka og vom þar til 1925. Þá
fluttu þau á innsta bæ í sveitinni,
Gilhagá. Þar var tekið til hendinni
við búskapinn, enda stækkaði fjöl-
skyldan. Gilhagi var afskekkt og
aðdrættir erfiðir, enginn akfær veg-
ur og því varð að fará á hestum
eða fótgangandi. Ekki fengu þau
hjónin lengi að búa saman, dauðinn
gerir ekki alltaf boð á undan sér.
Ingólfur lést 11. júní 1932.
Þau eignuðust 5 börn, sem em
Sigríður gift Rögnvaldi Helgasyni
lengi búsett á Borðeyri, nú í Borgar-
nesi, Siguijón bóndi í Skálholtsvík,
kvæntur Sigfríði Jónsdóttur. Dag-
mar, gift Pétri Björnssyni, búsett í
Reykjavík. Kristjana Halla, gift
Grími Benediktssyni bónda á
Kirkjubóli og Inga gift Þorsteini
Valdimarssyni, búsett í Borgamesi.
Það var erfítt fyrir ekkju með 5
böm að komast áfram á þessum
ámm. Yngsta barnið fæddist um
sama leyti og bóndinn féll frá.
Vissulega urðu ýmsir til að hjálpa,
en allt valt á Önnu og hún bilaði
ekki. Hún bjó áfram í Gilhaga til
1943 að hún fluttist að Prestbakka
og var þar til 1948. Gilhagi fór í
eyði og hefur ekki byggst síðan.
Árið 1948 fluttist Dagmar dóttir
hennar ásamt manni sínum að
Hrútatungu í Staðarhrepp og hófu
búskap þar á hálfri jörðinni á móti
foreldmm mínum og bjuggu þar til
1951. Anna dvaldi þar langtímum
saman hjá þeim á þessum ámm.
Á þessum ámm urðu mín fyrstu
kynni af þessari góðu konu, en
ekki þau síðustu. Það var ávallt
tekið vel á móti stráksnáðanum
þegar hann var að skjótast yfír í
hinn endann á húsinu.
Haustið 1951 gerðist Anna mat-
ráðskona við heimavistarbarna-
skóla sem settur var á laggimar á
Borðeyri. Þama hófst nýr þáttur í
lífí hennar. Anna var meira en ráðs-
kona bamanna, hún gekk þeim í
moður stað þann tíma sem bömin
dvöldu í skólanum hveiju sinni.
Húsmóðirin í skólanum fylgdist vel
með, hefði einhver meitt sig, eða
kom blautur inn eða leiddist ein-
hveijum, þá var Anna ávallt tilbúin
að aðstoða eða hugga og telja kjark
í viðkomandi ef þess þurfti með.
Vissulega siðaði hún okkur til þegar
þess þurfti með og ekki vomm við
ávallt hlýðin og stundum gat orðið
hávaðasamt, en ég held að g geti
fullyrt að allir krakkamir mátu
hana það mikils að þeim þótti veru-
lega miður ef henni var gert á
móti skapi. Kennarar vom ekki
margir við skólann oftast bara einn,
en ég fullyrði að á milli þeirra og
Önnu var ávallt hið besta samstarf.
Og að þeim ólöstuðum þá hvíldi hið
daglega starf fyrir utan kennslu
ekki síður á henni en kennaranum.
Anna hafði herbergi í skólahúsinu
og varð hún að ganga í gegn um
eitt herbergi barnanna til að kom-
ast í sitt. Það gat því verið ónæði-
samt hjá henni ef kyrrð komst ekki
á tilsettum tíma. Það kom því í
hennar hlut að sjá um að gæta
okkar þegar kennarinn yfírgaf hú-
sið á kvöldin, eða ef hann varð að
bregða sér frá. Matmóðir var hún
með afbrigðum góð og fór vel með.
Þegar ég lít til baka í dag er
mér þakklæti efst í huga fyrir allt
það sem Anna gerði fyrir mig bæði
fyrr og síðar. Og hún var vinur vina
sinna. Það þroskar ungling að
kynnast fólki eins og henni. Anna
var skömleg í fasi og kvik á fæti
og það var tekið eftir henni hvar
sem hún var.
Haustið 1974 var tekið í notkun
nýtt skólahús á Borðeyri og þá
hætti Anna sem ráðskona og um
sama leyti lagðist heimavistin af
og daglegur akstur skólabarna tók
við.
Anna dvaldi í nokkur ár á Borð-
eyri en fór síðan í Borgarnes og
fékk þar pláss á Dvalarheimili aldr-
aðra. Síðstu mánuðina var hún á
sjúkrahúsinu á Akranesi. Eg votta
aðstandendum samúð mína, en
minningin um þessa mætu konu lif-
ir áfram.
Tómas Gunnar Sæmundsson
Anna Siguijónsdóttir, Borðeyri,
andaðist í Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akranesi 24. september síðastlið-
inn, og fer útför hennar fram í dag
frá Prestsbakkakirkju.
Anna fæddist í Laxárdal í Bæjar-
hreppi aldamótaárið þann 11.
september. Foreldrar hennar vom
Dagmar Jónasdóttir og Sigutjón
Guðmundsson bóndi þar.
I Laxárdal ólst Anna upp og átti
þar heima til 1922. Þann 7. maí
1921 giftist hún Ingólfi Jónssyni,
móðurbróður mínum.
Árið eftir flytja þau hjón að
Prestsbakka og em þar í hús-
mennsku næstu þtjú árin. Þar
fæðast tvö elstu börn þeirra.
Vorið 1925 flytja þau að Gil-
haga, innsta bænum í sveitinni. Þar
hófu þau fyrst sjálfstæðan búskap.
Búið var að sjálfsögðu lítið og efna-
hagur þröngur, eins og algengt var
í þá daga. En með nægjusemi og
dugnaði blessaðist þetta og bömun-
um fjölgaði.
En skyndilega dró ský fyrir sólu.
Þann 11. júlí 1932 deyr Ingólfur
úr heiftarlegri lungnabólgu.
Um sama leyti fæddist yngsta
barn þeirra hjóna.
Nú stóð Anna uppi með 5 ung
böm á afskekktum afdalabæ, sem
var án vegasambands, síma og ann-
arra nútíma þæginda. Einhver hefði
gefist upp við slíkar aðstæður. En
það var fjarri skapgerð Önnu að
leggja árar í bát. Hún hélt ótrauð
áfram búskap og tókst að halda
fjölskyldunni saman. Ekkert barn-
anna lét hún frá sér og kom þeim
öllum upp. Erfitt hlýtur þetta að
hafa verið, en hún lét aldrei bilbug
á sér finna. Þarna sýndi Anna
óvenjumikinn kjark, dugnað og
fómfysi sem aldrei verður metin
að verðleikum.
Þess er skylt að geta, að hún
naut góðrar aðstoðar skylduliðs,
vina og góðra granna. í því sam-
bandi nefni ég móður hennar og
systur, Dagmar og Guðrúnu, og
síðast en ekki síst Björn Þórðarson,
sem Dagmar móðir Ónnu tók í fóst-
ur tveggja ára. Björn var um tvítugt
þegar Anna missti mann sinn og
næstu árin var hann heimilinu mik-
il hjálparhella. Börnin vom bráð-
þroska og dugmikil og urðu fljótt
virkir þátttakendur í lífsbaráttunni.
í Gilhaga bjó Anna í 18 ár eða
til ársins 1943. Þá flytur hún að
Prestsbakka og býr þar til 1948.
Árið 1948 hættir hún búskap og
flytur með Dagmari dóttur sinni og
Pétri Bjömssyni tengdasyni að
Hrútatungu. 1951 flytur hún með
þeim að Gilsstöðum.
Árið 1951 hefst nýr kafli í lífi
Önnu. Þá verður hún ráðskona
bamaskólans á Borðeyri. Því starfi
gegndi hún í nærri aldarfjórðung
af miklum myndarskap. Þetta var
þá heimavistarskoli og Anna var
allan sólarhringinn í húsinu og
margt sem á henni mæddi. Hún
eldaði ekki aðeins matinn heldur
var hún líka húsmóðir og reyndist
börnunum eins og góð móðir. Ég
veit að þau hugsa til hennar með
hlýhug og þakklæti.
I þijú sumur var Anna ráðskona
hjá undirrituðum í vegavinnuflokki
í Strandasýslu. Hún var mjög laginn
við alla matargerð og frábær ráðs-
kona. Hvað henni tókst að gera
mikið úr litlu var undravert. Enda
var fæðið hjá henni ótrúlega ódýrt.
En þrátt fyrir sparnað og nýtni, sem
hún hefur oft þurft á að halda, var
maturinn alltaf ljúffengur og snyrti-
lega fram borinn. Það leyndi sér
ekki að Önnu var það metnaðarmál
að maturinn væri bæði góður og
ódýr.
„Matur er mannsins megin", seg-
ir máltækið. Þetta eru orð að sönnu.
Félagsandi og vinnuafköst í vinnu-
flokkum geta bókstaflega farið eftir
því hvernig viðurgjörningur er.
Eins og áður segir eignuðúst
Anna og Ingólfur 5 börn sem öll
eru á lífi og mikið dugnaðar- og
myndarfólk. Þau eru: Sigríður Jóna,
gift Rögnvaldi Helgasyni, Siguijón,
kvæntur Sigfríði Jónsdóttur, Dag-
mar, gift Pétri Björnssyni, Kristjana
Halla, gift Grími Benediktssyni og
Inga, gift Þorsteini Valdimarssyni.
Barnabörnin eru 16 og barna-
barnabörnin eru orðin 25.
Ég hygg að segja megi að Anna
hafi verið gæfumanneskja. Hún
átti barnaláni að fagna. Slíkt er
dýrmætt og ómetanlegt. Hún fékk
vissulega að kenna á andstreymi
og mótlæti í lífinu, en hún bjó yfír
þeim sálarstyrk og innri ró sem
öllu býður birginn og kunni að taka
því sem að höndum bar. ,
Anna var þrekmanneskja og
dugnaðarforkur. Hún var sérstak-
lega hraust og heilsugóð mestan
hluta ævinnar. Það var fyrst er hún
var komin á efri ár sem þrekið fór
að gefa sig. Síðustu fimm árin
dvaldi hún á Dvalarheimili aldraðra
í Borgarnesi.
Þeim fækkar óðum sem fæddir
eru um og fyrir síðustu aldamót.
Aldamótamenn eru þeir oft kallað-
ir. Þessi kynslóð lyfti grettistaki og
við hana stöndum við í mikilli þakk-
arskuld.
Með Önnu eigum við á bak að
sjá glæsilegri, dugmikilli aldamóta-
konu, sem aldrei mátti vamm sitt
vita.
Blessuð sé minning Önnu Sigur-
jónsdóttur.
Ættingjum og vinum sendi ég
samúðarkveðjur.
Þorsteinn Ólafsson
Hollar fjölómettaðar fitusýrur
fyrir hjarta og æðakerfi. Ekkert
annað lýsisþykkni á islandi er
jafn ríkt af omega-3 fitusýrum,
þ.e. 50% innihald af EPA og
DHA. Hylkin innihalda ekki A
og D vitamín.
Gerið verðsamanburð.
J/ti TÓRÓ HF
Síöumúla 32. 108 Reykjavik. n 686964