Morgunblaðið - 13.12.1987, Side 4

Morgunblaðið - 13.12.1987, Side 4
4 C MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. DESEMBER 1987 HEIMILISLÆKNIRINN Hagnýtt rit til þess að fletta upp í Sigurður Thorlacius læknir Rætt við Sigurð Thorlacius lækni, sem ritstýrði verkinu Nýlega kom hjá bókaforlaginu Iðunni þriggja binda verk sem ber nafnið Heimilislæknirinn. Þetta er að meginstofni þýðing á bresku riti. Ritstjóm hefur Sigurður Thorlacius læknir annast. I sam- tali við blaðamann Morgunblaðs- ins sagði Sigurður að þegar rit þetta kom út i Bretlandi hafi ein- tak verið sent hingað til lands og eftir nokkra íhugun hafi verið ráðist í að gefa það út. Sigurður kvaðst hafa þýtt nokkrar bækur um læknisfræðileg efni á undan- förnum árum og í framhaldi af þvi hafi hann verið beðinn að ann- ast ritstjóm og þýðingu á verkinu. Sigurður leitaði síðan til ýmissa manna til að fá þá til að þýða ein- staka kafla og „það gekk í sumum tilvikum og sumum ekki,“ eins og hann orðaði það. Tveir kaflar eru að mestu frum- samdir í rítinu. Það eru annars vegar kafli um heilbrigðiskerfíð sem Guð- jón Magnússon aðstoðarlandlæknir samdi. Islenska heilbrigðiskerfíð er töluvert ólít hinu breska og því var þessi háttur hafður á að sögn Sigurð- ar. í þeim kafla eru staðgóðar upplýsingar um gerð heilbrigðiskerf- isins og hiutverk lækna og annarra heilbrigðisstétta innan þess. Hinn kaflinn er um sjúkdóminn eyðni, sem varla var farinn að bijótast út að marki þegar verkið kom út í Bret- landi. Með tilliti tíl þess sem síðar hefur gerst þótti rétt að hafa sér- stakan kafla um þennan sjúkdóm. Það er Sigurður Guðmundsson smit- sjúkdómafræðingur sem skrifar þann kafla og gefur þar ýmsar upplýsing- ar, m.a. hveijir eru í áhættuhópum og hvar fólk getur fengið fyllri upp- lýsingar um eyðnisjúkdóminn. „Það er ekki gert ráð fyrir að þessar bækur geti komið í stað lækna," sagði Sigurður ennfremur. „Þessar bækur eru sniðnar fyrir al- menning og því ekki ítarlegar miðað við td. kennslpbækur sem lækna- nemar læra. í kennslubókum er farið miklu ítarlegar ofan í öll smáatriði ekki síst á þetta við þegar fjallað er um meðferð og lyfjagjöf. Það er líka gengið út frá að lesandinn hafi ekki mikla þekkingu á sjúkdómum og fjallað um efnið með tilliti til þess.“ Það kom fram í máli Sigurðar að hann teldi mikinn feng að útgáfu þessa rits. „Það hefur bæði kosti og galla að gefa almenningi kost á öllum þessum upplýsingum sem í ritinu koma fram,“ sagði Sigurður. „Kost- imir eru þeir að fólk er þá betur inni í þvi sem gerist í líkama þess sjúka og geta þá líka nýtt sér miklu betur þær upplýsingar sem læknirinn gefur því. Mér hefur sem lækni þótt tölu- vert á skorta að fólki hefði næga þekkingu til þess að geta áttað sig á þeím upplýsingum sem því hafa verið gefnar. Gallamir em hins veg- ar þeir að fólk kann að ýkja með sér alls kyns verki og eitthvað af því sem það er að lesa um, og jafnvel telja sig fársjúkt án þess að það eigi við nokkur rök að styðjast. í þeim tilvik- um myndi fólk vafalaust leita til læknis og hið rétt þannig koma fram. Það skal tekið skýrt fram að þó í bókinni séu kort þar sem fólk er leitt á milli einkenna og geti þannig á vissan hátt sjúkdómsgreint sig þá er sjúkdómsgreining ekki einfalt mál. Þessi bók á ekki að koma í stað- inn fyrir lækni heldur auðvelda læknum starf sitt og auðvelda fólki að fá upplýsingar bæði um heilbrigð- an líkama og sjúkan. í fyrsta hluta ritsins em ráðleggingar um hvemig hægt sé að viðhalda heilbrigði. I þriðja hlutanum er fjallað um hina ýmsu sjúkdóma. Algengir sjúkdómar fá þar mun ítarlegri umfjöllun en þeir sjaldgæfari. í síðasta kaflanum er fjallað um heilbrigðiskerfið og heilsugæslu á ýmsan hátt. Einnig er fjallað um lyf og birtur lyfjalisti og svo fjallað um dauðann og í því sam- bandi dánarvottorð, greftmn og fleira. í bókariok er svo kafli um slys og neyðartilvik. Þetta er því mjög alhliða efni sem fólki gefst kostur á að kynna sér.“ Menn gætu hugsað að verk sem þetta myndi úreldast fjótt en að sögn Sigurðar er sú ekki raunin. Vegna þess hvað ritið er almenns eðlis og stiklað á stóm, em minni Ifkindi til þess að það verði úrelt. Helstu fram- farir læknavísindanna gerast oft innan sérgreina læknisfræðinnar og þá í ýmsu því sem nákvæmara er en það sem fjallað er um í þessari bók. „Erfitt er að spá um hversu lengi þetta verk stendur fyllilega fyrir sínu,“ sagði Sigurður. „En ég gæti hugsað að það liðu mörg ár áður en mikilla breytínga tæki að gæta.“ í máli Sigurðar kom fram að ýmis ljón vom á veginum í sambandi við þýðinguna. „Það er nú svo að marg- ir þeir sem að óreyndu telja sig ágætlega færa um að þýða gefast upp í miðjum klíðnum, mesta vanda- málið virðist þá oftast það áð koma erlendu máli yfir á sitt eigið. Með svona verk gætir líka þeirra vand- ræða að ekki em til íslensk orð yfir allt sem í verkinu kemur fram. Þess má geta að Læknafélag íslands er að gefa út íðorðasafn svonefnt, en það orðasafn er að koma út þessa dagana og var ekki tilbúið til notkun- ar þegar bækumar um Heimilislækn- inn vom að skapast á fslensku.“ Sigurður Thorlacius „kemur úr fjölskyldu þar sem mikið hefur jafnan verið unnið að þýðingum", eins og hann orðar það. Sigurður er sonur Ömólfs Thorlaciusar sem mikið hefur unnið að þýðingum. Það hafa bræður Sigurðar einnig gert, svo og móðir hans Guðný sem nú er látin. Sigurð- ur vann við ritstjóm verksins og þýðingu þess meðan hann enn dvalði við störf á sjúkrahúsi í Noregi, en hann er sérfræðingur í heila-og taugasjúkdómum. „Munurinn á vinnu hér og í Noregi er að þar þyk- ir það mikill kross að bera að þurfa að vinna einhveija yfirvinnu. Það þykja hins vegar mikil hlunnindi hér. I Noregi fannst mér ég hafa nógan tíma til þýðingarstarfanna þar sem ég vann ekki yfirvinnu. Kosturinn við þýðingarstarfíð er sá að maður getur gripið til þess hvenær sem maður er vel upplagður og gefst laus stund. Það var aftur á móti talsvert önugt að ritstýra þessu verki frá Noregi og var oft tilefni mjög fjör- ugra bréfaskrifta bæði við þýðendur 'og svo forlagið. Umfangsmikil þýð- ingarstörf með annarri vinnu em því aðeins gerleg að aðrir í flölskyldunni séu sáttir við þá tilhögun mála og jafnvel hjálpi til. Konan mín aðstoð- aði mig mikið við þýðingu og frágang á þessu riti. Sigurður gat þess að hann færi senn að vinna að þýðingu bókar um bakverki fyrir Iðunni og er að auki að skrifa sjálfur bók um höfuðverk. Að lokum sagði Sigurður að í Bandaríkjunum hefðu læknar verið svo ánægðir með ritið Heimilislækn- irinn, að það var gefið út í nafni bandaríska læknafélagsins. „ Ég hef sýnt íslensku útgáfuna nokkrum læknum og þeir hafa verið vel án- ægðir með hana. Verk þetta er þó eins og fyrr sagði fyrst og fremst sniðið að þörfum almennings sem hagnýtt rit til þess að fletta uppí þegar þörf krefur. Það er ekki ætlað til kennslu í skólum né heldur fyrir Iækna enda eiga allir almennir íslenskir læknar vita það sem kemur fram í þessu verki“. Það þarf ekki að bíða eftir væntanlegri tollalækkun. Við höfum lækkað verðið á þessari f rábæru samstæðu frá Al WA Já, þetta ersvo sannarlega jólagjöf fjölskyídunnar. CP 550. Útvarp meðLB, MB, FM og SW. Magnari 2x30W. 5 banda tónjafnari. Tvöfalt segul- band með „High Speed Dubbing", Metal, CR02. Plötuspilari hálfsjálfvirkur, tenging fyrir C.D. Hátalarar 50W. Frábærtóngæðifrá AIWA ^jdarkjör^ EHSH Söluaðilar: Reykjavfk: Hagkaup.Skeífunni. Hagkaup, Kringlunni. Nesco, Laugavegi. Kópavogur: Tónborg. Akranes: Skagaradfó. Borgarnes: Shellstöðin. Búöardalur: Versl. Einars Stefánssonar. Bolungarvík: Versl. Jóns Fr. Einarssonar. Sauðárkrókur:Radiólinan. Húsavik: Radlóver. Akureyri:Tónabúðin. _ Egilsstaðir: Verslunarfólag Austurlands, Fellabæ. Skagaströnd: Söluskálinn. D í * i Kaa iooær Verð áður 31.980 Verð nú 28.785 stgr. mSSESSSSGSSik Sendum I póstkröfu.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.