Morgunblaðið - 01.03.1988, Blaðsíða 67

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. MARZ 1988

HLUTDEILD RAFMAGNS í VÍSITÖLU
FRAMFÆRSLUKOSTNAÐAR
1984 1985 1986 1987 1988
F - FEBRÚAR
N- NÓVEMBER
MEÐALVERÐ TIL ALMENNINGSRAFVEITNA
RAUNGILDI SEM HLUTFALL AF MEÐALVERDI 1984
MIÐAÐVIÐ VÍSITÖLU BYGGINGARKOSTNADAR
1984 1985 1986 1987
Greinargerð um rafmagns-
verð Landsvirkjunar
MORGUNBL ADINU hefur boríst
eftirfarandi greinargerð frá
Landsvirkjun:
Undanfarið hafa á opinberum
vettvangi komið fram ýmsar rangar
og villandi fullyrðingar um raf-
magnsverð til Landsvirkjunar til al-
menningsrafveitna. Hefur einkum
borið á því að látið sé að því liggja
eða beinlínis staðhæft ranglega að
hækkanir á sl. ári á rafmagnsverði
í smásölu eigi fyrst og fremst rót
sína að rekja til hækkana á heild-
sðluverði Landsvirkjunar og að verð-
hækkanir Landsvirkjunar séu gífur-
legar miðað við hækkanir á verði
annarrar opinberrar þjónustu. Jafn-
framt hefur í umræðunni borið á
þeirri skoðun að skortur á verðjöfnun
FRAMBOÐ á ferskum fiski i
Bretlandi hefur valdið nokkurrí
verðlækkun í upphafi þessarar
viku. Vegna þessa var meðalverð
hjá ' Börgvin EA aðeins 55,61
króna á kfló, er hann seldi í
Hull, þrátt fyrir ágætan fisk.
Verð fyrir karfa í Þýzkalandi er
nú tæpar 60 krónur á kflóið.
Björgvin EA seldi alls 153 tonn,
mest þorsk í Hull á mánudag. Heild-
arverð var 8,5 milljónir króna, með-
alverð 55,61. Mikið framboð er á
brezku mörkuðunum nú. í lok
sfðustu viku brældi í Norðursjónum
ÓPERAN Turandot verður sýnd
af myndbandi frá Vínaróperunni f
íslensku óperunni í kvöld, þriðju-
daginn 1. mars, kl. 20. Það er
Styrktarfélag íslensku óperunnar,
sem stendur fyrir sýningunni og fer
hún fram á hliðarsvölunum í Gamla
hjá Landsvirlqun sé ástæðan fyrir
breytilegu smásöluverði rafmagns
milli landshluta. Hér er að sjálfsögðu
um misskilning að ræða því lögum
samkvæmt selur Landsvirkjun raf-
magn samkvæmt sömu gjaldskrá á
öllum afhendingarstöðum f öllum
landshlutum. Um þróun gjaldskrár-
verðsins er hins vegar rétt að eftir-
farandi staðreyndir komi fram, sem
tala sínu máli og leiðrétta þann
ranga og villandi málflutning, sem
getið er um hér að framan.
1. Þróun rafmagnsverðs Lands-
virkjunar 1984—1987 í saman-
burði við gjaldskrárhækkanir
annarra opinberra fyrirtækja.
Af neðangreindri töflu má sjá að
á árinu 1987 er gjaldskrárhækkun
og hópuðust skipin því til hafnar,
flest með góðan afla. Framboð er
mikið nú og verð Iágt í samræmi
við það.
Viðey RE seldi á mánudag 206
tonn, mest karfa. Heildarverð var
12 milljónir króna, meðalverð
58,22. Verð á karfa hefur farið
hækkandi frá því það fór niður í
um 30 krónur á kflóið fyrir um
hálfum mánuði síðan. Mikið fram-
boð á fiski er í Þyzkalandi þessa
vikuna og var því búizt við að verð
yrði í lægri kantinum, undir 50
krónum á kflóið.
bíói. Upptakan er frá 1983 og í
hlutverkunum eru Eva Marton sem
Turandot, José Carreras sem Calaf
og Katia Ricciarelli sem Liu. Sýn-
ingin tekur um 2 tíma. Aðgangur
er heimill styrktarfélögum og öðr-
um á kostnaðarverði.
Landsviriqunar alls 28,3%. Meðal-
talshækkun þeirra opinberu aðila,
sem taflan tekur til er hins vegar
33,7% og mesta hækkunin 85,0%.
Yfirtímabilið 1984—1987 er saman-
söfnuð hækkun Landsvirkjunar
57,6% samanborið við 209,7% þjá
þeim aðila sem á mestu hækkunina
og við 115,1%, sem er meðaltals-
hækkunin á fyrmefndu árabili hjá
hlutaðeigandi fyrirtækjum og stofn-
unum.
Sjá töflu 1
2. Rafmagnsverð og vísitala
framfærslukostnaðar.
Þá er það athyglisvert að frá í
febrúar 1984 til og með febrúar
1988 hefur liðurinn „rafmagn" í vísi-
tölu framfærslukostnaðar aðeins
hækkað um 36%. Er hér um að
ræða minnstu hækkun samanborið
við aðra liði vísitölunnar, en vísitalan
hækkaði alls um 135% á þessu tíma-
bili. Jafnframt hefur hlutur raf-
magns í framfærslukostnaði lækkað
á sama tíma úr 2,6% í 1,5%, sbr.
meðfylgjandi súlurit á mynd 1.
3.. Raunverðlækkun.
Meðalverð Landsvirkjunar lækk-
aði að raungildi um 5,6% á árinu
1987 frá 1986 og um 31,0% á árun-
um 1984—1987 eins og sjá má á
meðfylgjandi súluriti á mynd- 2.
4. Rafhitun.
Gjaldskrárverð Landsvirkjunar
miðað við 5300 klst. meðalnýting-
artíma almenningsrafveitna var kr.
1,37 á kWst í árslok 1986, en kr.
1,76 á kWst í árslok 1987. Er hækk-
unin 28,3%. Á sama tíma hækkaði
taxti RARIK vegna heimilisnotkun-
ar, svo að samanburðardæmi sé tek-
ið, úr kr. 4,73 á kWst í kr. 6,44 á
kWst eða um 36,2%, óniðurgreiddur
taxti RARIK vegna rafhitunar úr
kr. 1,73 á kWst í kr. 2,42 á kWst
eða um 39,9% og niðurgreiddur taxti
RARIK vegna rafhitunar úr kr. 1,10
á kWst í kr. 1,79 á kWst eða um
62,7%.
Af þessu sést að hin tiltölulega
mikla hækkun á hinum niðurgreidda
rafhitunartaxta RARIK á árinu
1987 á fyrst og fremst rót sína að
rekja til þess að RARIK hefur hækk-
að sína taxta mun meir en Lands-
virkjun og þar að auki hefur RARIK
hækkað rafhitunartaxta sinn meir
en taxta vegna almennrar notkunar.
Bretland:
Lágt verð á fiski
T)irandot af myndbandi
í Islensku óperunni
Ennfremur vegur það þungt í hækk-
un hins niðurgreidda rafhitunar-
taxta RARIK að niðurgreiðslur hafa
lækkað að raungildi á árinu 1987,
þar sem þær voru óbreyttar á því
ári frá 1986 eða kr. 0,63 á kWst.
Húshitun með olíu áætlast kosta
í dag kr. 1,46 á kWst miðað við
núverandi olíuverð, í samanburði við
kr. 1,79 kWst í rafhitun eins og að
framan greinir. Hefði niðurgreiddur
rafhitunartaxti RARIK hins vegar
ekki hækkað um meir en 28,3% á
árinu 1987 eins og gjaldskrárverð
Landsvirkjunar mundi rafhitun í dag
kosta kr, 1,41 á kWst eða vera kr.
0,05 ódýTari en húshitun með olíu.
Sem dæmi um marklítinn saman-
burð á hitunarkostnaði má taka frétt
í Degi hinn 19. þ.m. um kostnað við
húshitun á Hofsósi, höfð eftir sveit-
arstjóra staðarins. Þar er t.d. aóeins
reiknað með breytilegum kostnaði,
en hvorki fastagjaldi í rafhitun né
föstum kostnaði af rafmagnsnotkun
við fastagjaldi í rafhitun né föstum
kostnaði af rafmagnsnotkun við olíu-
kyndingu. Þá er ennfremur reiknað
með mun meiri raforkunotkun og
minni olíunotkun en venja er í svona
reikningum. Hér á eftir er þetta
sýnt nánar og notaðar sömu forsend-
ur og iðnaðarráðuneytið hefur notað:
Sjá töflu 2
í þessum sérstaka samanburði ber
þó að hafa í huga að í könnun, sem
gerð var fyrir nokkrum árum kom
f Ijós að orkunotkun f rafhituðum
húsum á Hofsósi var óvenju mikil
eða um 15% yfir landsmeðaltali.
Eins og hér hefur komið fram er
rpfhitunarverð RARIK kr. 1,79 á
kWst að teknu tilliti til niður-
greiðslna. Hefði hinn niðurgreiddi
rafhitunartaxti RARIK ekki hækkað
um 62,7% á árinu 1987, eins og
raun varð á, heldur um aðeins 28,3%
eins og gjaldskrárverð Landsvirkjun-
ar mundi áætlaður rafhitunarkostn-
aður 400 m húsnæðis á viðurkennd-
um samanburðargrundvelli lækka
úr kr. 59.000 á ári í kr. 46.500 á
ári og verða kr. 3.500 lægri en olíu-
hitunarkostnaður í dag, sem áætlast
kr. 50.000 á ári og fyrir húsnæði
af sömu stærð að meðtöldum kostn-
aði vegna rafmagns og viðhalds.
Niðurstaðan er því óvéfengjanlega
sú að raunverð Landsvirkjunar hefur
lækkað verulega á undanfömum
ámm, sem hefur stuðlað að því að
hlutur rafmagnsverðs f vísitölu
framfærslukostnaðar hefur minnkað
jafnt og þétt eða um 40% frá í febrú-
ar 1984. Þetta skiptir meginmáli í
allri umræðu um rafmagnsverðið.
Stýrimaður á vakt
sofnaði í brúnni
Grindavfk.
. SJÓPRÓFIN vegna strands
Hrafns Sveinbjamarsonar III GK
11 f Hópsnesi austan innsiglingar-
innar tfl Grindavfkur aðfaranótt
19. febrúar lauk fyrir skömmu
hjá bæjarfógetanum f Keflavík.
Að sögn Sveins Sigurkarlssonar
fulltrúa hjá bæjarfógetaembættinu
í Keflavik var niðurstaða sjópróf-
anna sú að stýrimaðurinn sem var
á vakt f brúnni sofnaði.
„Hann mundi eftir sér þegar bát-
urinn átti fjórar til fimm mílur í land.
Hann var búinn að vaka 20 tfma í
róðrinum og fá lítinn svefn undan-
fama sólarhringa þar sem stfft var
róið og róðrar langir. Vélavörður
sem var á vakt með honum hafði
farið niður í venjulegt eftirlit og eitt-
hvað dvalist hjá skipverjum á milli-
dekki sem þar voru við vinnu," sagði
Sveinn.
Kr. Ben.
Athugasemd
Vegna fréttar um verð á grá-
sleppuhrognum f Morgunblaðinu
sl. sunnudag, vildi Guðmundur
G. Halldórsson á Húsavík taka
það fram, að hann teldi aldrei
hægt að selja nema 8-10 þúsund
tunnur af hrognum á þessu árí.
Auk þess vildi hann taka það
fram að hann hefði aldrei verið
umboðsmaður erlendra eða inn-
lendra kaupenda heldur sjó-
mannanna sjálfra.
Tafla 1 Tímabil Samtals
Fyrirtæki 1984—’86 1987 hækkun í %
Hitaveita Reykjavfkur 55.7 34,4 109,3
’Póstur 15á,2 20,5 203,9
'Sími 85,0 20,5 122,9
2Afnotagjöld RÚV 67,4 85,0 209,7
Rafmagnsveita Reykjavíkur 17,0 31,1 53,4
Rafmagnsveitur ríkisins 27,5 40,0 78,5
Sementsverksmiðja ríkisins 68,9 9,8 85,5
Landsvirlqun 22,8 28,3 57,6
Meðaltalshækkun 62,1 33,7 115,1
'Póst- og símagjöld hækkuðu til viðbótar um 20% 15. janúar 1988.
2Afnotagjöld RÚV hækkuðu til viðbótar um 1988. 15% 1. janúar
Tafla 2 Samanburður Venjulegur
Dags samanburður
Stærð húsnæðis m3 400 400
Raforkunotkun kWst/m3 100-125 82
þús. kWst/ár 40-50 33
Rafm.kostnaður þús. kr./ár 60-77 59
Olíunotkun 1/m8 10,5 13,5
1/ár 4200 5400
Heildarkostn. þús. kr./ár 35-40 50
ITENTEj
husgagna-
pgyNS^
pjo
imus-ta
pe>«'*G
FÁLKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8
ÍMI 84670
170
ÖRKIN/SÍA