Morgunblaðið - 12.08.1988, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. ÁGÚST 1988.
31
Hjörleifur Guttormsson:
Samnmgar um veiði-
réttindi sérmál
Blandist ekki við deilur um lögsögumörk
Á FUNDI utanríkismálanefndar Alþingis í gær, þar sem rædd voru
ummæli utanríkisráðherra Dana, Uffe Elleman-J ensens um alþjóðleg-
an gerðardóm í lögsögumarkadeilum við Jan Mayen, gerði Hjöríeif-
ur Guttormsson, fulltrúi Alþýðubandalagsins í nefndinni svohljóð-
andi bókun:
ingar eða undansláttur komi til
greina gagnvart öðrum þjóðum og
alls ekki að alþjóðlegur gerðardóm-
ur fjalli um mál er varða landhelgi
okkar.
Spumingunni um hugsanleg
skipti á veiðiréttindum, t.d. við
Grænlendinga, á ekki að blanda
saman við þetta mál, heldur halda
slíkum þáttum algerlega aðgreind-
um.
2. Varðandi deilur Norðmanna
og Dana f.h. Grænlendinga um
mörk lögsögu milli Grænlands og
Jan Mayen tel ég að afla þurfí ítar-
legra gagna og ræða málið, m.a. í
utanríkismálanefnd, áður en íslend-
ingar taki formlega afstöðu til
hugsanlegrar aðildar að alþjóðleg-
um gerðardómi um málið.l
3. Þá vísa ég til samþykktar þing-
flokks Alþýðubandalagsinds frá 28.
júli sl., þar sem harðlega er átalin
sú ákvörðun dómsmálaráðherra að
sleppa færeyska loðnuveiðiskipinu
Sjúrði Tollakssyni eftir augljóst
landhelgisbrot.
1. Varðandi íslensku fiskveiðilög-
söguna og grannlínupunkta sem
hún miðast við tel ég að engir samn-
Málverka-
sýning á
Hvolsvelli
ÓLAFUR Th. Ólafsson, búsettur
á Selfossi, hefur opnað mál-
verkasýningu í „Hlíðarenda“ á
Hvolsvelli.
Á sýningunni era 22 vatnslita-
myndir, 3 blýantsteikningar og 3
olíumyndir.
Ólafur lauk prófí frá Myndlista-
og handíðaskóla íslands 1979.
Hann hefur síðan þá haldið 5 einka-
sýningar og tekið þátt í nokkram
samsýningum.
Sýningin stendur til 28. ágúst nk.
(Fréttatilkynning)
Morgunblaðið/Charles Egill Hirt
Þota Lion Air á Keflavíkurflugvelli áður en hún hélt upp í siðasta flugið með VR-félaga til Þýska-
lands í sumar.
2000manns með Lion Air til Þýskalands
SÍÐASTA flug flugfélagsins LionAir með félags-
menn Verslunarmannafélags Reykjavíkur og
fjölskyldur þeirra til orlofsdvalar i Þýskalandi
var á fimmtudagsmorgun. Þetta var fjórða flug-
ið með VR-félaga til Þýskalands. Um 500 manns
hafa faríð með hveiju flugi og sætanýting hefur
veríð nánast 100%.
Að sögn Magnúsar L. Sveinssonar, formanns VR,
hefur félagið haft 17 orlofshús á leigu. Allir, sem
hafa dvalið þar, hafa komið ánægðir heim að sögn
Magnúsar og allt gengið eins og best varð á kosið.
„Sem dæmi um verðið get ég nefnt að fyrir fímm
manna fjölskyldu kostaði flug, bíll og hús 28.300
krónur á mann,“ sagði Magnús.
Magnús sagði að menn væra nú þegar famir að
spyija hvort ekki yrði framhald á þessum ferðum.
„Eg vona að svo verði, en einnig vona ég að við
getum náð hagstasðum samningum við innlenda
aðila um þessar ferðir," sagði Magnús.
Mývatn:
Kísilgúmám í Syðriflóa
spillti lífríki vatnsins
- segir Árni Einarsson líffræðingur
Náttúruverndarráð kynnti um síðustu helgi skýrslu þeirra Árna
Einarssonar, Hlyns Óskarssonar og Hafliða Hafliðasonar um lífríkið
i Syðriflóa Mývatns. Að sögn Árna Einarssonar benda niðurstöður
rannsóknanna til þess að vinnsla á kisilgúr úr Syðriflóa hefði af-
drifarík áhrif á fuglalíf og silungsveiði i vatninu. „Með þvi værum
við að færast aftur um 2300 ár. Jafnvel þótt vatnið dýpkaði aðeins
um einn metra hefði það slæm áhrif á lifsskilyrði í vatninu og verð-
ur að koma í veg fyrír að slík spjöll verði unnin,“ sagði Árni. Fram-
kvæmdastjórí Kisiliðjunnar mótmælir þvi harðlega að ályktanir séu
dregnar af skýrslunni um framtíð kisilgúrnámsins.
„Við álitum að þetta sé ekki
nægilega viðamikil rannsókn til
þess að hún gefi tilefni til að álykta
um framtíð Kísiliðjunnar. Það er
ábyrgðarleysi gagnvart starfs-
mönnum verksmiðjunnar að gefa
slíkar yfirlýsingar. Þetta er spum-
ing um að nýta vatnið skynsam-
lega. Við höfum lært að nýta fiski-
stofnana í hafínu af skynsemi og
kísilgúrinn er fiskur okkar Mývetn-
inga,“ sagði Róbert B. Agnarsson
framkvæmdastjóri Kísiliðjunnar.-
Skýrslan byggir á niðurstöðum
rannsókna á borkjama úr botni
vatnsins. Hann nær í gegnum
lífræn setlög niður á grann úr fostu
gjalli um 9'/2 metra frá yfírborðinu.
Neðstu lögin í borkjamanum era
leifar lífvera sem uppi vora fyrir
2300 áram. Með samanburði við
gjósku úr þekktum eldgosum er
hægt að rekja breytingar á lífríki
vatnsins eftir þeim plöntu og dýra-
leifum sem fínnast í kjarnanum.
Þegar lesið er í borkjamann kem-
ur í ljós að gróskutímabil átu í vatn-
inu hófst þegar það hafði grynnkað
að því marki að sólarljós náði niður
á botninn í ríkum mæli. Þessi þátta-
skil verða á 17. öld og fær vatnið
þá það svipmót sem það hefur í
dag, að sögn Áma.
Kisiliðjan dælir botnlögunum upp
og vinnur úr j>eim kísilgúr. Þessu
má að sögn Áma líkja við malar-
Morgunblaðið/Snorri Snorrason
Séð úr Slútnesi
nám, rana er bragðið á botninn og
dælt þar til eftir verður hola. Mý-
vatni er skipt í tvo aðskilda hluta,
Ytriflóa þar sem Kísiliðjan tekur
efni og Syðriflóa. Ef Syðriflóinn
dýpkaði mætti því gera ráð fyrir
að áta þrifist verr í vatninu áð sögn
Áma.
„Mývatn er í raun tvö vötn og í
Ytriflóa má heita að kúluskítur, sem
er uppistaðan í fæðu kafanda, fái
ekki þrifist. Syðriflói er því þýðing-
armestur fyrir kafendur. Ytriflói er
mikilvægur fyrir fugl eins og grá-
endur og álftir sem nærast á gróðri,
en það má segja að Syðriflói sé þar
sem hjarta Mývatns slær,“ sagði
Ámi.
„Það stendur í skýrslunni að
mest lífríki hafi reynst vera á 6,7
metra dýpi og næsta metranum þar
fyrir neðan. Það mætti því kannski
dæla upp til þess að hjálpa lífríkinu
í vatninu. Eg ætla mér ekki að
vera með fullyrðingar um það hvort
frekara kísilgúmám eigi rétt á sér.
Við þurfum að sýna fulla ábyrgð.
Hér er verið að tala um fyrirtæki
sem veitir helmingi fjölskylda í
Mývatnssveit lífsviðurværi," sagði
Róbert.
„Við eram að vinna að því að
kynna þessar niðurstöður og S
skýrslunni felst engin afstaða til
þeirrar pólitísku ákvörðunar hvort
halda eigi kisilgúmámi áfram í
Mývatni. Ég hef ekki legið á minni
skoðun, en það er erfítt að sitja
undir þeim árásum sem komið hafa
frá forráðamönnum Kísilvinnslunn-
ar. Þeir era augljóslega hagsmuna-
aðilar í þessu máli og vilja gera sem
minnst úr þessum niðurstöðum,“
sagði Ámi Einarsson líffræðingur.
INNLENTV
Morgunblaðið/Gunnar Hallsson
Tim og Pauline um borð í skútu sinni Curlew ásamt Guðmundi P.
Einarssyni og Sigurvin Guðbjartssyni.
Gömul seglskuta
erþeirraheimili.
Bolungarvík.
ÞAÐ ER ekki á hveijum degi sem seglskútu utan úr heimi er siglt í
höfn hér í Bolungarvík. Fyrír nokkrum dögum komu hingað, bresk
hjón á 28 feta vélarlausri seglskútu eftir um 14 sólarhringa siglingu
frá Nýfundnalandi. Þaraa voru á ferð hjónin Tim og Pauline Carp.
Tim þessi hafði dvalið hér i Bolungarvík fyrír um 25 árum og unnið
m.a. i frystihúsinu auk þess sem hann var á handfærum, en siðar
vann hann við sveitastörf i ísafjarðardjúpi. Hér á íslandi var hann i
tvö ár.
Tim byijaði á því þegar landi var
náð að hafa upp á vini sínum, Sigur-
vin Guðbjartssyni, en síðan leit hann
á gamla vinnustaðinn sinn, fshúsið.
Guðmundur P. Einarsson yfir-
verkstjóri sagði að það hefði verið
skemmtilegt að hitta Tim aftur, ekki
hefði hann þó munað eftir honum í
fyrstu, en Tim hafði byrjað á því
að spyija sig á íslensku hvort hann
myndi eftir sér.
Við ijúkandi kaffí og gómsætt
meðlæti um borð í Curlew, en svo
nefnist skútan, fékk fréttaritari nán-
ari upplýsingar um það hvað á daga
þessa unga manns hafði drifið frá
þvi að hann var hér fyrir u.þ.b. aldar-
fjórðungi.
Fljótlega eftir að þau kynntust
keyptu þau þessa skútu sem síðan
hefur verið þeirra heimili I orðsins
fyllstu merkingu.
Skútan er komin nokkuð til ára
sinna eða er orðin 90 ára gömul.
Hún var upphaflega notuð sem feiju-
bátur milli stærri skipa og lands í
Suður-Englandi þar sem stórar skút-
ur gátu ekki lagt að bryggju víðast
hvar.
Frá því að þau Tim og Pauline
eignuðust skútuna hafa þau ferðast
mjög víða um heiminn, þó aðallega
um suðlægar slóðir.
Þau hafa hagað tíma sínum þann-
ig að vinna á vetuma og ferðast á
sumrin.
Oft hafa þau tekið þátt í kappsigi-
ingum og í nokkram þeirra hafa þau
unnið til verðlauna, en jafnan skilað
gripunum aftur til keppnishaldara
eða siglingaklúbba þar sem þau hafa
ekki góða aðstöðu til að geyma slíka
gripi. Tim sagði að menn hristu j
gjaman hausinn er þau mættu á
þessari skútu til keppni, þar sem hún
þykir gamaldags og siglubúnaðurinn
syarar heldur ekki kröfum tímans.
Eins og áður var vikið að kann Tim
ennþá nokkuð í íslensku og virðist
ekki hafa gleymt miklu, allavega
talar hann íslenskuna mjög skýrt,
það var-því forvitnilegt að spyija
Tim hvemig honum hafí tekist að
viðhalda þessari íslenskukunnáttu í
25 ár.
Tim sagðist bara ekki vita það,
hann hefði ekkert gert í því að æfa,_
sig hinsvegar sagði Pauline að hann
ætti það til að tala íslensku upp úr
svefni. Það var nú kominn tími til
að kveðja þessi hressu ungu hjón,
þau hugðust sigla að morgni og var
för þeirra heitið til Englands, enn á
ný lögðu þau því í siglingu og nú
yfír Atlantssála á skútunni sinni
Curlew, sem ber þau hvert þangað^-
sem henni er stýrt.
Gunnar