Morgunblaðið - 13.09.1988, Qupperneq 72

72
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 1988
Tillögur Alþýðuflokks-
•ins í efnahagsmálum
Til þess að færa niður verðbólgu,
bæta rekstrarafkomu útflutnings-
fyrirtækja, tryggja atvinnuöryggi
og eyða óvissu I efnahagsmálum
er lagt til að ríkisstjómin ákveði
ráðstafanir sem komi þegar til
framkvæmda. í þessu skyni verði
sett bráðabirgðalög eftir því sem
þörf krefur. Ráðstafanir eru:
Verðstöðvun
1) Verðstöðvun á grundvelli 7. gr.
laga nr. 56/1978 um verðlag,
samkeppnishömlur og órétt-
mæta viðskiptahætti framleng-
ist til 31. janúar 1989.
Launa-og
búvöruverðstöðvun
2) Gildistími bráðabirgðalaga nr.
74/26. ágúst 1988 umf restun
á hækkun launa og búvöruverðs
framlengist til 31. janúar 1989.
Frestun á
fiskverðsákvörðun
3) Lágmarksverð það sem ákveðið
>• var með tilkynningu Verðlags-
ráðs sjávarútvegsins, dags. 3.
júní 1988, framlengist til 31.
janúar 1989.
Verðjöfnun til
fry stiiðnaðarins
4) Stjóm frystideildar Verðjöfnun-
ídag
- íengy m við
nýjar isvip
arsjóðs fískiðnaðarins verði
heimilt að taka innlent eða er-
lent lán með ríkisábyrgð að §ár-
hæð 550 milljónir króna. And-
virði lánsins skal nota til greiðslu
verðbóta úr hinni almennu
frystideild sjóðsins og skal við
ráðstöfun þess tekið sérstakt til-
lit til afkomu frystiiðnaðarins.
Lækkun vaxta og
fjármagnskostnaðar
5) Seðlabankinn reikni dráttarvexti
eigi sjaldnar en mánaðarlega og
birti þá í Lögbirtingablaðinu.
Þessir dráttarvextir skulu gilda
næsta mánuðinn eða þar til
næsta tilkynning er birt í Lög-
birtingablaðinu. Jafnframt
skulu dráttarvextir framvegis
reiknast sem dagvextir frá og
með gjalddaga og fram að
greiðsludegi.
6) Stjóm Seðlabankans verði heim-
ilt að ákveða sérstaklega vaxta-
mun innlánsstofnana við
ákvörðun vaxta á afurðalánum
til sjávarútvegsins.
7) Seðlabankanum verði fallið í
samráði við viðskiptaráðuneytið
að halda áfram viðræðum við
lánastofnanir um lækkun vaxta.
Sú hjöðnun verðbólgu sem
áframhaldandi verðstöðvun hef-
ur í för með sér ætti að gefa
færi á u.þ.b. 10% lækkun nafn-
vaxta í þessum mánuði til við-
bótar þeirri vaxtalækkun sem
kom til framkvæmda 1. septem-
ber sl. og enn frekari lækkun
síðar.
8) Fjármálaráðherra beiti sér fyrir
lækkun vaxta á spariskírteinum
ríkissjóðs um 3% í samningum
við lánastofnanir og lífeyris-
sjóði. Seðlabankanum verði falið
að fylgja þessari raunvaxta-
lækkun eftir á öðmm sviðum
lánamarkaðarins og vinna að
almennri lækkun raunvaxta.
9) Ríkisstjómin samþykki beina
íhlutun Seðlabankans um
vaxtaákvarðanir lánastofnana,
skv. 2. málsgrein 9. gr. Seðla-
bankalaga nr. 36/1986, fáist
ekki viðunandi niðurstaða um
vaxtalækkanir í viðræðum við
þær.
Þessum ráðstöfunum verður að
fylgja markviss stefna í ríkisfjár-
málum og lánsfjármálum. í ljósi
þeirrar þenslu sem enn ríkir í efna-
hagsmálum og þar sem horfur eru
á því að þjóðartekjur verði í besta
falli svipaðar á næsta ári og í ár
er nauðsynlegt að fjárlög fyrir árið
1989 verði afgreidd með tekjuaf-
gangi og að lánsfjárlög fyrir næsta
ár byggist á ströngu aðhaldi að
erlendum lántökum. Jafnframt
verður að endurskoða lög og reglur
um erlendar lántökur, meðal annars
verður að endurmeta hvort æskilegt
sé að ríkissjóður beri ábyrgð á lán-
tökum opinberra fjárfestingarlána-
sjóða erlendis.
Um sinn er óhjákvæmilegt að
efnahagsaðgerðir mótist af stöðnun
og jafnvel samdrætti í þjóðartekj-
um. Áfram er þó nauðsynlegt að
vinna að endurskipulagningu og
endurbótum í íslenskum þjóðarbú-
skap. Tímabundnir erfíðleikar mega
ekki drepá framfaraviðleitni {
dróma.
Morgunblaðið/KGA
Jón Baldvin sagði gengisfellingu ekki koma til greina lengur og að
ná þyrfti samkomulagi út frá hugmyndum Alþýðuflokksins um verð-
stöðvun, launafrystingu og millifærslu.
Jón Baldvin á flokkssijórnarfundi Alþýðuflokksins:
Erum reiðubúin að leita
sátta um efnahagsaðgerðir
- þrátt fyrir ásakanir forsætisráðherra í fjölmiðlum
í RÆÐU sinni á flokksstjórnarfundi Alþýðuflokksins sagðist Jón
Baldvin Hannibalsson, formaður flokksins, harma þung orð forsætis-
ráðherra í fjölmiðlum undanfarna daga, en vera reiðubúinn að erfa
þau ekki og leita sátta um væntanlegar efnahagsaðgerðir. Staðan
nú væri sú að gengislækkun hefði verið hafnað og niðurfærsluleiðin
væri úr sögunni vegna andstöðu sjálfstæðismanna. Finna þyrfti lausn
á vanda fyrirtækjanna út frá væntanlegum tillögum forsætisráð-
herra og tillögum Alþýðuflokksins, þar sem gert væri ráð fyrir fryst-
ingu launa, framhaldi verðstöðvunar og 5-600 milljóna króna láni
til frystingarinnar í gegn um Verðjöfnunarsjóð.
Jón Baldvin sagði að forsætisráð-
herra hefði sakað ráðherra Al-
þýðuflokksins um að fara með
blekkingar gegn launþegasamtök-
unum og neytendum, að hafa setið
á svikráðum undanfamar vikur og
íhugað myndun nýrrar stjómar.
Þessar ásakanir forsætisráðherra
em ósanngjamar og ósannar, sagði
Jón Baldvin. Hann hefði rætt þessi
ummæli við forsætisráðherra og
teldi víst að þau hefðu verið látin
falla í hita augnabliksins. Alþýðu-
flokkurinn hefði starfað í ríkis-
stjóminni af heilindum og ekki látið
falla hnjóðsyrði um forsætisráð-
herra á opinberum vettvangi.
Jón Baldvin rakti gang mála
undanfamar vikur og sagði að efna-
hagsvandinn nú lýsti sér fyrir fólk-
inu í landinu í því að von væri á
að fyrirtækin lokuðu næstu daga
og vikur og atvinnuleysi blasti við.
Vandinn væri alvarlegur og bráður
vegna þess að hann varðaði at-
vinnuöryggi fólks.
Mikill þrýstingur hefði verið á
stjómvöld að fella gengið, en ráð-
gjafamefndin sem forsætisráðherra
skipaði hefði hafnað gengisfellingu
eftir að hafa reiknað það dæmi í
tvo daga. „Gengisfelling er ekki
lengur hagstjómartæki. Hún eykur
skuldabyrði og verðbólgu og hjálpar
ekki fyrirtælqum sem em rekin af
lánsfé." Hann sagði að meira að
segja framsóknarmenn — sem
hefðu verið einna helstu talsmenn
gengisfellingar — heyrðust varla
nefna hana á nafn lengur.
Staðan nú væri því sú að gengis-
lækkun hefði verið hafnað og niður-
færsluleiðin væri úr sögunni vegna
andstöðu sjálfstæðismanna. Jón
Baldvin sagði að Alþýðuflokkurinr.
hefði lagt fram tillögur sínar í efna-
hagsmálum um leið og forsætisráð-
herra hefði lagt fram „minnisblað"
sitt til að þær lægju ljósar fyrir,
ekki til að leggja fram „kosninga-
plagg". Tillögur Alþýðuflokksins
væm að frysta launahækkanir,
framlengja verðstöðvun og að leysa
vanda útflutningsgreinanna með
5-600 milljóna króna láni með ríkis-
ábyrgð í gegn um Verðjöfnunar-
sjóð.
Jón Baldvin^ sagði að vandinn
fælist í því að íslendingar væm að
fara úr toppámm í lægð. Ef farið
•yrði að tillögum fískifræðinga um
minni þorskafla á næsta ári hefði
þjóðin 3 milljörðum króna minna
að spila úr, en hún héldi áfram inn-
flutningi og eyðslu 10 milljörðum
umfram það sem hún hefði efni á.
Við ættum að framkvæma skammt-
ímalausnimar strax og nota næsta
hálfa árið til að koma á aðhaldi í
ríkisbúskap og koma skipulagi á
fjármálamarkaðinn.
Flokksstjómarfundinum var lok-
að eftir ræðu Jóns Baldvins, en
samkvæmt heimildum blaðsins
munu þeir sem til máls tóku þar
hafa verið á einu máli um að það
ætti að reyna að ná samkomulagi
innan ríkisstjómarinnar um aðgerð-
ir á grundvelli millifærslutillagna
Alþýðuflokksins. Menn sögðu það
ábyrgðarleysi að skorast úr leik nú
og töldu þingrof og kosningar skapa
upplausn og óvissu.
Göngur og rétt-
ir í Hrútaf irði
Stað í Hrútafirði.
FÖSTUDAGURINN 8. septem-
ber heilsaði á líkan hátt og aðrir
dagar þessa sumars, norðanátt
og þoka til fjalla, þó sæmilega
bjart i byggð. Leitir á afrétti
Staðhreppinga höfðu verið
ákveðnar á föstudag og laugar-
dag.
Hrútfírðingar em ekki óvanir
veðri eins og var síðastliðinn föstu-
dag. Það gat orðið ófært veður til
leitar báða dagana, en það er oft
fljótt að breytast og þótt veðurfræð-
ingur segði oddvita um miðjan dag
á föstudag að sama veður myndi
haldast á þessum slóðum fram yfír
helgi rann laugardagurinn á loft
með björtu veðri svo leitarmenn
komu kátir til byggða og vom bún-
ir að koma safíiinu í girðingu vel
fyrir myrkur.
Fjallkóngur Staðhreppinga taldi
að vel hefði smalast og engin óhöpp
komu fyrir í leitinni.
Réttarstörf hófust árla dags á
sunnudag undir ömggri stjóm rétt-
arstjóra, Tómasar Gunnars bónda
í Hrútatungu.
Mannmargt var S Hrútatungurétt
svo sem venja er, brottfluttir koma
í réttir og hitta kunningja og hjálpa
til við réttarstörfín. Kvenfélagskon-
ur söddu hungur réttafólks með
Hluti af safninu á leið til réttar.
kaffí og bakkelsi og hefðbundinni
pylsusölu fyrir böm og fullorðna.
Og svö var að sjálfsögðu hin árlega
hlutavelta til Qáröflunar fyrir Kven-
Morgunblaðið/Magnús Gíslason
félagið og auðvitað kallaði hagnað-
arvonin á alla og miðamir seldust
á örskammri stund og færri fengu
en vildu. ~ mg