Morgunblaðið - 18.10.1988, Page 1

72 STÐUR B
238. tbl. 76. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 1988
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rúmenía:
Hætt við að aftná
sjö þúsund þorp?
Vín. DaUy Telegraph.
RÚMENSK stjómvðld hafa, að
sögn fulltrúa á Ráðstefhunni um
öryjggi og samvinnu í Evrópu
(ROSE), fallið frá áformum um
að jafiia sjö þúsund þorp við
jörðu. TU stóð að flytja íbúana,
sem einkum era af ungverskum
og þýskum uppruna, í háhýsa-
hverfi í borgum landsins og
leggja jarðnæðið undir sam-
yrkjubú.
Talið er að mikil reiði erlendis,
Filippseyjar:
Samkomulag
umbandarísk-
ar herstöðvar
Washíngton. Reuter.
BANDARÍKIN og Filippseyjar
undirrituðu i gær samkomulag
sem felur í sér að bandarísk
stjóravöld greiða 1,46 milljarða
dala (69 mil(jarða isi. króna) fyr-
ir að fá að hafa áfram herstöðv-
ar á Filippseyjum. Hann nær til
ársins 1991 en eftir er að semja
um hvað gerist þá.
Tuttugu þúsund bandarískir
starfsmenn bandaríska hersins hafa
aðsetur í Subic-flotastöðinni og
Clark-herflugvellinum, auk flög-
urra smærri herstöðva. Bandaríkja
menn líta á herstöðvamar sem
ómissandi hlekk f vömum sinna
hagsmuna í Asíu.
Aðdragandi samningsins er lang-
ur og fóm Filippseyingar fram á
mikla hækkun á aðstöðugjaldinu.
Undanfarið hafa Bandaríkjamenn
greitt 180 milljón dali á ári fyrir
herstöðvamar.
einkum í Ungveijalandi, og áskoran-
ir frá sendinefndum Ástralíu, Bret-
lands og Kanada á RÖSE hafi vald-
ið stefnubreytingunni hjá rúmensk-
um yfírvöldum. Rúmenska sendi-
nefndin á ráðstefnunni hefur neitað
að tjá sig um málið en vænst er
opinberrar staðfestingar innan tíðar.
Eyðilegging þorpanna sjö þúsund,
sem eru um það bil helmingur þorpa
landsins, átti að vera hápunktur í
þeirri stefnu einræðisherrans, Nik-
olais Ceausescus, að afmá öll sér-
kenni minnihlutahópa í landinu. Nú
virðist sem rúmensk yfírvöld ætli
einfaldlega að láta þorpin og íbúa
þeirra sigla sinn sjó. I nýrri bygging-
aráætlun Ceausescus er þorpanna
sjö þúsund ekki getið. Talið er að
þorpsbúar geti framvegis ekki reikn-
að með aðstoð ríkisins við að fínna
sér efnivið til viðhalds og nýbygg-
inga.
Júgóslavía:
Reuter
Reyntað bjarga hvölum
í viku hafa eskimóar í Barrow nyrst i Alaska haldið vök opinni fyrir þijá gráhvali, en sú tegund er
í útrýmingarhættu. íshellan fraus saman yfir hvölunum þegar þeir voru á leið suður á bóginn til
Kahforniu. ísbrjótur átti i gær 250 mílur ófaraar að Barrow til að bijóta hvölunum leið úr prisund-
inni en þeir eru orðnir mjög máttfarair af viðureigninni við ísinn. Áform eru einnig uppi nm að
toga hvalina með hjálp þyrlu sjö milna vegalengd eftir ísnum út á opið haf.
Leiðtogar Serba og Albana
deila hart í miðstjóminni
Rplomr). Rpntpr
SNÖRP orðaskipti urðu milli
leiðtoga Serba og Albana á mið-
stjórnarfundi júgóslavneska
kommúnistaflokksins í gær.
Slobodan Milosevic, hinn um-
deildi formaður flokksdeildar-
innar i Serbiu, sagðist reiða sig
Tímamótaheimsókn
Reuter
Elisabet Englandsdrottning kom í gær í fyrstu opinbera heim-
sókn bresks þjóðhöfðingja til Spánar. Soffia Spánardrottning
sést hér taka móti Elísabetu. Bretadrottning og Jóhann Karl
Spánarkonungur eru Qórmenningar, Viktoría drottning er lang-
amma beggja. Tengsl konungsQöIskyldna á Bretlandseyjum og
Spáni má rekja aftur til ársins 1170 þegar Elenóra systir Rikharðs
(jónsþjarta gekk að eiga Alfons VIII af Kastillu.
á stuðning annarra sjálfsstjórn-
arlýðvelda landsins við kröfii
hans um aukin yfirráð yfir
Kosovo, sjál&stjórnarhéraði inn-
an Serbiu. Serbar hafa sakað
albanska meirihlutann i hérað-
inu nm mikinn yfirgang. „Serbar
ásælast ekki lendur i öðrum lýð-
veldum landsins en við höfum
fullan hug á yfirráðum á heima-
velli,“ sagði Milosevic i ræðu
sinni. Azem Vlasi, háttsettur fé-
lagi í flokksdeild kommúnista-
flokksins í Kosovo, svaraði með
þessu orðum: „Það er hættuleg
árátta að nota gifuryrði og áróð-
ursvél til að þrýsta á gjörvafla
forystu Kosovo-héraðs.“
Efnt var til miðstjómarfundarins
í gær til að bregðast við verstu
stjórnmálakreppu í sögu júgóslavn-
eska kommúnistaflokksins. Átök
þjóðflokka í Serbíu, stærsta lýð-
veldi landsins, hafa stigmagnast
og óttast flokksforystan að ríkið
sé að liðast í sundur. í setningar-
ræðu miðstjómarfundarins sagði
Stipe Suvar, leiðtogi kommúnista-
flokks Júgóslavíu, að þjóðemis-
sinnar stefndu miðstjómarvaldi í
landinu í voða. Orðum hans var
beint til Serba sem efnt hafa til
fjölmennra mótmælaaðgerða und-
anfama mánuði til stuðnings Mi-
losevic, leiðtoga sínum. Flokks-
forystan í Vojvodina, sjálfsstjómar-
héraði í Serbíu, hefur þegar þurft
að segja af sér vegna óeirðanna.
Búist var við því fyrir miðstjóm-
arfundinn í gær að þar yrði til-
kynnt um mestu hreinsanir innan
flokksins frá upphafí. Gerður hefur
verið listi yfír þá sem fjúka eiga
og að sögn má þriðjungur mið-
stjómarinnar og stjómmálaráðsins
eiga von á brottvikningu. Strax á
sunnudag sögðu tveir félagar í
stjómmálaráðinu af sér embætti,
Milanko Renovica frá Bosníu-
Herzegóvínu og Kolj Siroka frá
Kosovo.
Reiknað er með að miðstjómar-
fundinum verði fram haldið í dag
og boðað hefur verið til neyðar-
fundar á morgun, miðvikudag, til
að ræða stjómarskrárbreytingar,
þar með talin stjómarfarsleg tengsl
Serbíu og Kosovo.
Bandaríska vikuritið Time:
Nancy brýtur lof-
orð og feer lánuð föt
New York. Reuter.
Bandariska vikuritið Time segir frá þvi i þessari viku að Nancy
Reagan, eiginkona Ronalds Reagans Bandaríkjaforseta, hafi brot-
ið loforð sitt frá árinu 1982 um að hætta að fá lánuð dýr föt og
skartgripi hjá þekktum tiskuhönnuðum. Að auki hefiir henni láðst
að telja fatalánið fram til skatts i samræmi við bandarisk lög
um siðferði í stjórasýslu. Að sögn Marlins Fitzwaters, talsmanns
Bandaríkjastjórnar, „hafa þessar árásir á forsetafrúna komið
forsetanum úr jafiivægi“.
Fyrir sex árum hét Nancy
Reagan því að hætta að þiggja
dýrar tískuvörur að láni eftir að
sú venja hennar komst í hámæli
og olli pólitísku hneyksli. Time
vitnar í David Hayes, tískuhönnuð
í Los Angeles, sem segist hafa
lánað Nancy milli 60 og 80 kjóla
undanfarin átta ár og hafí það
haft mjög góð áhrif á söluna hjá
honum. Starfsmenn hjá tískufyr-
irtæki James Galamos hafa svip-
aða sögu að segja. Chris Blazak-
is, sem áður vann hjá Galamos,
og vinnur að bók um forsetahjón-
in, segir að Nancy hafí sjaldnast
borgað fyrir föt frá klæðskeranum
og ekki skilað þeim nema þau
væru lagfæringar þurfí.
Ónafngreindur starfsmaður hjá
gimsteinasalanum Harry Winston
segir einnig að Nancy hafi öðru
hverju fengið dýra skartgripi að
láni, m.a. demantseymalokka að
verðmæti 800.000 dalir (38 millj-
ónir ísl. króna). Lokkana hafi hún
einungis borið utan Banda-
ríldanna.
I gær sagði Elaine Crispen,
talsmaður forsetafrúarinnar, að
lögfræðingar Hvíta hússins hefðu
mælt með því árið 1982 að Nancy
hætti að fá lánuð föt til að forð-
ast vandræði en það þýddi ekki
að slíkt bryti í bága við lög.