Morgunblaðið - 12.11.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. NÓVEMBER 1988
Aðalvlk og Bergviík, togarnir sem fára frá Keflavík til Sauðárkróks. HK ræður ekki við rekstur þeirra og vill losna við þá í skiptum fyrir frystiskipið Drangey. Skagfirðingar
vilja fá þessi skip til að létta á stöðu sinni og tryggja vinnslu i landi.
Þessi gagnrýni
er ósmekkleg
- segir Guðjón B. Ólafsson um gagn-
rýni á SÍS vegna togarasölumálsins
„Mér finnst þessi gagnrýni væg-
ast sagt nokkuð ósmekkleg,"
sagði Guðjón B Ólafsson i sam-
tali við Morgunblaðið um gagn-
rýni á þátt Sambandsins í togara-
sölumálinu. „Það er eins og menn
þurfi alltaf að klína öllu á Sam-
bandið þegar eitthvað er.“ Guð-
jón segist hafa falið Ólafi Jóns-
syni allan málarekstur varðandi
Hraðfrystihús Keflavíkur, þar á
meðal viðræður við fúlitrúa El-
deyjar hf og annarra sem hafa
óskað eftir að kaupa annað eða
bæði skip HK. Forráðamenn El-
deyjar hf rituðu Guðjóni bréf
vegna málsins þar sem þeir fóru
fram á liðsinni hans tíl að halda
skipunum í héraði.
um starfhæfan grundvöll, þá gildi
það ekkert síður fyrir aðra aðila en
Sambandið, þannig að ef einhveijir
aðrir aðilar eiga eftir að koma inn
í sömu mynd og við erum í þarna
í dag, þá breytast ekkert forsend-
ur.“
Guðrjón sagði að á meðan mis-
vægi er á kostnaðarþróun innan-
lands og erlendis, þá verði vanda-
mál viðvarandi í þessum iðnaði.
„Það eina sem er að gerast núna
er það, að verið er að lagfæra þá
miklu skuldasöfnun sem hefur átt
sér stað á liðnum árum, breyta
þeim skuldum til viðráðanlegri veg-
ar fyrir fyrirtækin. En það vantar
ennþá rekstrargrundvöll."
Morgunblaðið/Snorri Snorrason
Drangey SK 1. Þetta skip á að selja til Hraðfrystihúss Keflavikur. Drangey heilfrystir aflann, annan
en þorsk. Um 40 milljónir króna mun kosta að setja vinnslubúnað um borð i skipið til þess að það geti
talist fúllgildur frystitogari. Skagfirðingar vilja ekki skipið, Hraðfrystihús Keflavikur ætlar að bjarga
rekstri sínum með því.
„Það er rétt að Sambandið er
meirihluta eignaraðili að Hrað-
Togarasala Hraðfrystihúss Keflavíkur:
frystihúsi Keflavíkur og það er
þannig til komið að leitað var til
Sambandsins þegar fyrirtækið var
komið í mikinn vanda og fjárhags-
leg þrot. Sambandið setti þá hlut-
afé inn í fyrirtækið til þess að reyna
að bjarga því. Nú stöndum við
frammi fyrir þvi að þetta hlutafé
er tapað og síðan hafa okkar bestu
menn verið að leita að Ieiðum til
að ná fram hagræðingu í greininni.
Þeir komust að þeirri niðurstöðu,
meðal annars vegna þess að það
hefur verið umtalsverður skortur á
vinnukrafti í Keflavík, það hefur
meðal annars þurft að nota erlend-
an vinnukraft til þess að halda hús-
unum gangandi, og út af áfram-
haldandi taprekstri hússins, þá
komust menn að þeirri niðurstöðu
að skynsamlegasta lausnin sem
hægt væri að fínna væri þessi: Að
styrkja stöðu Sauðárkróks með því
að Iáta þá hafa tvo ísfísktogara og
fá í staðinn frystitogara sem hefur
í dag starfsgfrundvöll og gera hann
út frá Keflavík. Og loka húsinu, að
sinni, þar til að hægt væri að finna
fyrir það starfhæfan grundvöll.
Við teljum að þegar við tölum
Hagsmunir HK ekki í fyrir-
rúmi, heldur sambandsins
- segir stjórnarformaður Eldeyjar hf., sem vill kaupa togarana
ELDEY hf reynir nú að fá því framgengt að fyrirtækið geti keypt
annan eða báða togara Hraðfrystihúss Keflavíkur, sem ætlunin er
að selja til Sauðárkróks og fá i staðinn hálffrystitogarann Drangey.
Jón NorðQörð stjórnarformaður Eldeyjar hf segir að ekki verði séð
að hagsmunir HK séu hafðir í fyrirrúmi við þessi kaup, þar sem
rekstur Drangeyjar muni ekki geta staðið undir sér vegna mikilla
skulda sem hvila muni á skipinu. Þá segir hann Byggðastofiiun gefa
ranga mynd af neikvæðum áhrifúm togarasölunnar og að Suðurnes
séu afskipt í sjóðakerfinu. Eldey hf var stofriað fyrir rúmu ári síðan
i þeim tilgangi að koma í veg fyrir að skip verði seld frá Suðurnesj-
um og gerir nú út tvö fiskiskip.
Stjóm Eldeyjar hf hefur sent
Guðjóni B. Ólafssyni forstjóra Sam-
bandsins bréf, þar sem farið er fram
á liðveislu hans til að fá skip HK
keypt. Þar eru nefndar þijár leiðir
til að halda skipunum heima og
tryggja rekstur HK. Þær em í
fyrsta lagi að Eldey kaupi annan
togarann og létti þannig 200 millj:
óna króna skuldabyrði af HK. í
öðm lagi að Eldey kaupi hlut Sam-
bandsins í HK og loks í þriðja lagi
að Eldey hf útvegi 150-200 milljón-
ir króna nýtt hlutafé og þar af yrði
íslenskir aðalverktakar hf.:
Ekkert erindi hefur borist
ÍSLENSKIR aðalverktakar hafa
verið nefndir sem hugsanlegur
Qármögnunaraðili við kaup Eld-
eyjar hf á togurum Hraðfrysti-
húss Keflavíkur eða við hluta-
Qáraukningu. Vilhjálmur Árna-
son stjórnarformaður Aðalverk-
taka segir að ekkert erindi hafi
borist um það mál, hins vegar
hafi farið fram óformlegar við-
ræður um það við utanríkisráð-
herra, eins konar kynningarvið-
ræður.
„Það var borið undir mig fyrst af
Steingrími Hermannssyni á meðan
hann var utanríkisráðherra, en ekki
þannig að ég legði það fyrir stjóm-
ina. Hann var svona að viðra þetta
mál. Nýi utanríkisráðherrann, Jón
Baldvin, hann bað okkur að hitta
sig, alla stjómina, fyrir skömmu og
þá ræddi hann þetta mál við stjóm-
ina svona fram og aftur og það var
skilið við þetta á því stigi án þess
að nokkur lína fengist í málið og
þannig situr þetta ennþá," sagði
Vilhjálmur Ámason.
hlutur Eldeyjar 100 milljónir.
Jón Norðíjörð segir að Eldeyjar-
menn álíti þriðja kostinn í tilboði
sínu til Sambandsins vera bestan.
„Það er sú tillaga sem við viljum
reyna að fá menn til að tala við
okkur um. Aukið hlutafé er það, sem
þarf til að leysa þessi vandræði sem
em að hrella þá. Eftir þvf sem við
lomumst næst em skuldir fyrirtæk-
isins um 400 milljónir í dag og þá
sjáum við að miðað við söluverð
togaranna og eignir þessa fyrirtæk-
is er það síður en svo á hausnum.
Togaramir era auðvitað mikils virði
vegna þess að verið er að selja þenn-
an fískkvóta."
íslenskir Aðalverktakar hafa ver-
ið orðaðir við Eldey hf allt frá stofn-
un félagsins. Jón Norðflörð segir
að ekkert hafí formlega verið rætt
við Aðalverktaka. „Við vitum að á
þessum vettvangi er til fjármagn
sem gæti orðið okkur að liði. Við
höfum ekki haft aðgang að þessu,
eins og einhver orðaði það, spilverki
sjóðanna. Við höfum alls ekki verið
í náðinni hjá þessu ríkisfjármagni
hvar sem það liggur í sjóðunum. “
Jón var spurður hvort Eldey hf
þurfí að taka lán til að kaupa skip-
in. „Það hefur ekki alveg skýrst
ennþá. Hlutafjársöfnun hjá Eldey
gekk ágætlega til að byija með.
Síðan dró úr þegar leið á árið en
núna í þessari umræðu hefur hún
tekið vemlegan kipp.“
Jón telur greinargerð Byggðar-
stofiiunar um málið hliðholla Skag-
fírðingum og neikvæða fyrir Suður-
nesin. Hann nefnir sem dæmi að
þar er talað um að erfítt sé að
manna fiskvinnslu HK. „Þama er
verið að tala um tímabundið ástand.
Þetta hefur auðvitað komið upp oft
áður á Suðumesjum vegna þess að
við höfum flugvöllinn og hann hefur
oft skapað mikla sveiflu í atvinnu,
það vita menn og hafa ekki gengið
gruflandi að. Önnur áhrif, eiris og
til dæmis að sjö ársverk við löndun
úr skipunum, em ekki talin. Talað
er um að þama fái Suðumesjamenn
skuldlítið skip. Við spyijum þá:
Hveijar verða skuldimar þá þegar
upp er staðið? Við fáum það út að
Drangeyjan muni standa í að
minnsta kosti 300 milljónum í
skuld.“ Hann segir ársaflaverðmæ-
tið geta orðið í besta falli 200 millj-
ónir króna og kveðst efa að Drang-
ey geti staðið undir rekstri sínum
með svo miklar skuldir. „Það lítur
út frá okkur séð að þama sé sá
aðili sem á stærstan hlut að máli,
Sambandið, að flytja ísfisktogarana
sem fá við það aukinn þorskkvóta
á bilinu þúsund til tólf hundmð tonn
og auðvitað um leið að bæta fyrir
mistök sem hafa verið gerð fyrir
norðan í fjárfestingum, að byggja
upp dýrt frystihús og að breyta
Drangeynni eins og henni var breytt
sem er óumdeilanlega mistök. Við
sjáum ekki að hagsmunir Hrað-
frystihússins hafí verið hafðir í fyr-
irrúmi í þessu dæmi, eins og tals-
maður þess hefur viljað halda
fram,“ sagði Jón Norðfjörð.