Morgunblaðið - 21.12.1988, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. DESEMBER 1988
Ofgar göfga
Lfklega muna allir eftir laginu
Ung, gröð og rík, sem varð
óhemju vinsæit um árið, svo að
segja öllum að óvörum. Lágið
flutti sveitin PS&Co, sem komin
er á kreik aftur með plötuna Öfg-
ar göfga, sem á er epískt rokk
með textum sem rista dýpra en
flest það sem boðið er uppá í
froðupoppi dagsins f dag.
PS&Co er að stofninum til Pjet-
ur Stefánsson, myndlistarmaður
og starfsmaður fréttastofu Sjón-
varps. Rokksíðan ræddi við Pjetur
um öfgana m.a.
Segðu mór frá plötunni.
Bakgrunnurinn liggur trúlega
nokkuð langt aftur. Tryggvi Húb-
ner, sem ég tel alltaf vera hinn
helminginn af PS&Co., hefur alltaf
sýnt því mikinn áhuga sem ég hef
verið að semja, við erum nágrann-
ar og hann lítur oft inn. Nú, ég
sýndi honum lög sem hann var
fljótur að átta sig á. Þegar við svo
fórum í hljóðver kom í Ijós að hann
kunni lögin og var kominn með
hugmyndir um það hvað við ættum
að gera og hann er einskonar út-
setjari á meðan það má segja að
ég sé stjórnandi.
Þessi plata er tekin upp og
hijóðblönduð á 27 klukkustundum
og ef ég ber það saman við það
sem ég hef gert áður þá er ég
mjög ánægður. Þökk sé Sigurði.
Snúum okkur að lögunum. Eitt
af þeim heitir Kvennapopp og
sjálfsagt eiga margir eftir að mis-
skilja þann texta.
Kvennapopp er óður til lífsins,
óður til fjöfaldaðar kvennamenn-
ingar ... Kvennapopp er skipulögð
margföldun á stöðu konunnar í
þjóðfélagi nútímans. Það er dálítið
erfitt að ræða um lagið, óg gæti
eins sagt að þetta sé nútíma út-
færsla á Söknuði Jónasar. Ég hef
gaman af því að fara í kirkjur þeg-
ar ég er í útlöndum, því þar finnur
maður svo vel fyrir þögninni. [ kaþ-
ólskum kirkjum er líka svo mikið
af líkneskjum af Maríu mey og þær
minna mig svo á hina einstæðu
íslensku móður með barnið og
barnavagninn. Upp frá þeim hug-
renningum spretta lög eins og
Kvennapopp.
Það á til að gleymast að karl-
menn eru líka menn.
í laginu Betra Iff er spurt hvort
það sé einhver von um betri
heim.
Þetta er bara lag um mig og þig
og alla aðra. Á öllum tímum hefur
menningin boðið manninum upp á
andlegar og veraldlegar eftirlíking-
ar. í dag get ég t.d. fengið eftirlík-
ingar af þjáningu, gleði, hamingju,
kærleik, bílum, geimförum o.s.frv.
Viðbrögð mín eru einföld, einlæg.
Tengist Fréttastofublúsinn
því?
Ég er í þeirri aðstöðu sem
starfsmaður á fréttastofu að sjá
t.d. erlendar fréttir áður en þær
eru matreiddar oní áhorfandann
og mér finnst það alltaf vera sama
dekkið sem brennur í ísrael og það
er alltaf verið að lemja sömu börn-
Með vottorð í leikfimi/Bjartmar Guðlaugsson:
Syngjandi
alþýðuskáld
Bjartmar Guðlaugsson sló hressilega f gegn fyrir síðustu jól með
plötu sinni „í fyigd með fullorðnum11. Nú hefur hann sent frá sér
aðra plötu f svipuðum anda og ber sú heitið „Með vottorð í leik-
fimi“. Bjartmar er þar við sama heygarðshornið, með léttar og
grfpandi laglfnur og þó fyrst og fremst frábæra texta, sem bera
lögin uppi.
Styrkur Bjartmars er nefnilega
fólginn í því hversu létt hann virð-
ist eiga með að yrkja. í því sam-
bandi vil ég ganga svo langt að
kalla hann skáld, því hann er
miklu frekar skáld.en venjulegur
poppari. Alþýðuskáld væri
kannski nær sanni því Bjartmar
notar hið venjulega talmál pöp-
ulsins" til að koma boðskap
sínum á framfæri. Boðskapurinn
er kannski ekki alltaf augljós, en
undir hárfínu háðinu og fyndninni
leynist oftast ádeila í einni eða
annarri mynd. Textar Bjartmars
eru afar myndrænir og honum
tekst aö lýsa daglegu lífi manna
af slfkri innlifun að maður kann-
ast við sjálfan sig í annarri hverri
vísu.
Sem lagasmiður reisir Bjartm-
ar sér ekki hurðarás um öxl, enda
gerir hann sér sjálfur manna best
grein fyrir því að það eru textarn-
ir sem skipta öllu máli. Lögin eru
þó mörg prýðileg í sínum einfald-
leika, þótt ekkert laganna á þess-
ari plötu jafnist á við aðalsmell
Bjartmars frá því í fyrra, „Týnda
kynslóðin". Ég sé enga ástæðu
til að fara hér út í spekingslegar
vangaveltur um hljómgæði eða
hljóðfæraleik á þessari plötu,
enda hvoru tveggja í góðu lagi.
Sjálfur fer Bjartmar vel með lög
sín og einhvern veginn hef ég á
tilfinningunni að lítið yrði í þau
varið ef hann flytti þau ekki sjálf-
ur. Þessi plata er nokkurn veginn
eins og við var að búast frá
Bjartmari, skemmtileg afþreying
fyrir þá sem hafa gaman af nettu
háði, smellinni textagerð og auð-
lærðum laglínum.
Sveinn Guðjónsson
in. Þegar ég só þetta allt finn ég
hvað ég er smár og það er mann-
réttindakrafa að fá að lifa betra lífi.
Hugmyndir og hugsjónir verða allt-
af samar við sig. Lag eins og
Fréttastofublús kemur vitanlega til
af því að óg vinn á fréttastofu. Ég
er ekki að leggja neitt mat á það
sem þar fer fram, en ég veit að
það skiptir máli hvað er í fréttum
og hvernig þáð er sagt.
Nú veltur yfir landið flóð aug-
lýsinga þar sem hinum og þess-
um er hampað í litprnetuðum
glamúr sem lausnara íslenskra
poppmenningar. Ertu ekki
hræddum um að þi'n rödd verði
hjáróma?
Ég kynni vel við það. Skugginn
er mér kærari en sviðsljósið. Þessi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
plata er leikur, útgáfan er fyrir fáa
útvalda því ég handmála hvert
umslag, sem sagt ekkert umslag
eins, ég sníð mér stakk eftir vexti.
Af hverju nafnið ofgar göfga.
Sannleikurinn er manninum
æðri og öfgar göfga. Þar að auki
er þessi staðhæfing falleg og gefur
marga túlkunarmöguleika. Ég er
maður draums og innsæis.
Haukur Morthens/Gullnar glæður:
Vönduð útgáfa á sí-
gildum dægurlögum
Það mun hafa verið árið 1944
sem Haukur Morthens hóf feril
sinn sem dægurlagasöngvari og
vakti hann þá strax athygli fyrir
góða rödd og fágaðan flutning,
sem ætíð hefur verið hans aðals-
merki. Haukur mun hafa sungið
rúmlega 300 lög inn á hljómplötur
og nú hefur fyrirtækið Taktur
gefið út 26 lög á geisladiski sem
flest hver eru löngu orðin
klassísk og gefa góða mynd af
vönduðum vinnubrögðum Hauks
og þeirra sem með honum léku
á árum áður.
Upptökurnar eru allar komnar
vel til ára sinna en hljóma engu
að síöur ótrúlega vel. Mun það
ekki síst að þakka því að mun
meiri upptökuhraði var notaður er
þessi lög voru leikin inn á hljóm-
plötur en almennt tíðkaðist. Þetta
gerir það að verkum að góð að-
greining er á milli einstakra hljóð-
færa og suð er lítið sem ekkert.
Að auki er hljóðblöndun öll óvenju-
lega góð. Lögin eru tekin upp á
árunum 1954 til 1962 og kemur
fjöldi hljóðfæraleikara við sögu.
Þessi lög gefa góða mynd af
söngstíl Hauks Morthens og sýna
það og sanna að vinsæidir hans í
gegnum tíðina eru engin tilviljun.
Raddbeiting hans er í hæsta
gæðaflokki auk þess sem honum
hefur ætíð tekist að syngja þau lög
sem hann hefur valið til flutnings
á sinn hátt í stað þess að freista
þess að líkja eftir öðrum. Vitaskuld
hafa textarnir einnig ráðið miklu
um vinsældir laganna en þeir eru
flestir prýðilega þjóðlegir og nægir
þar að nefna: „Kaupakonan hans
Gísla í Gröf“, „Landleguvalsinn",
„Heimkynni -hernskunnar" og „í
landhelginni".
Þrátt fyrir að hæfileikar Hauks
Morthens séu landsmönnum
löngu kunnir má telja líklegt að fjöl-
margif áhugamenn um íslenska
dægurlagatónlist — einkum og sór
i lagi þeir yngri — þekki ekki mörg
þeirra laga sem er að finna á þess-
um geisladiski. Ungir tónlistar-
menn geta lært margt af því að
hlýða á þessar upptökur og fyllsta
ástæða er til að vekja athygli á því
hversu vandaðar útsetningar lag-
anna eru og hljóðfæraleikurinn
framúrskarandi fágaður.
Það er vel að þessari útgáfu
staðið og eiga þeir Gunnar Hrafns-
son og Trausti Jónsson, sem höfðu
verkið með höndum, hrós skilið.
Hljóðfæraleikara er allra getið sem
og útgáfuára og tónlistarmaðurinn
snjalli, Ólafur Gaukur, ritar stuttan
pistil um listamanninn. Það er virð-
ingarvert að ráðist skuli hafa verið
í þessa útgáfu og getur það að
sönnu flokkast undir menningar-
starfsemi en víst er að þessi lög
eiga enn um langa hríð eftir að
höfða til alþýðu manna hér á landi.
Á. Sv.
SannarsögureftirValgeir:
Skemmtilegt og leik-
andi létt leikhúsverk
Valgeir Guðjónsson er alltaf að koma manni á óvart og virðist
raunar sama hvað pilturinn sá tekur sér fyrir hendur, — þar
gerist yfirleitt eitthvað skemmtilegt. Sú er einnig staðreyndin
með plötuna Sannar sögur, sem hefur að geyma tónlist Val-
geirs úr söngleiknum Sfldin er komin.
Það var með hálfum huga að
ég settist niður til að hlusta á
þessa plötu í fyrsta skipti, enda
haföi ég ekki séð söngleikinn.
Þegar upp var staðið var ég
hins vegar orðinn stórhrifinn af
mörgu sem þarna getur að
heyra og núna dauðsé ég eftir
að hafa ekki drifið mig á leik-
ritið á sínum tíma. Þetta hlýtur
að hafa verið bráðskemmtilegt
leikrit úr því lögin eru svona
skemmtileg.
Á þessari plötu sýnir Valgeir
á sér ýmsar nýjar og áhugaverð-
ar hliðar sem tónsmiður og yirð-
ist hann vera jafnvígur á flestar
tegundir tónlistar, hvort heldur
um er að ræða blús, rokk, bal-
löður eða dæmigerð söngleikja-
lög. Textarnir slá þó öllu öðru
við og fer Valgeir þar á kostum
í fyndni og skemmtilegheitum.
Auk Valgeirs eru það leikend-
ur úr leikritinu sem sjá um söng-