Morgunblaðið - 23.12.1988, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. DESEMBER 1988
Guðmundi Þorbjömssyni veitt viðurkenning Brunabótafélagsins fyr-
ir sanrræði. Frá vinstri: Jón Þórðarson, starfsmaður tjónadeildar
BÍ, Guðmundur Þorbjömsson, Ásgeir Guðmundsson, eigandi tré-
smiðjunnar, Ingi R. Helgason, forstjóri BÍ og Þorgeir Halldórsson,
deildarstjóri hjá BÍ.
Veitt viðurkenn-
Hæstiréttur:
Hlutaflárloforð til Haf-
skips hf. ekki endurkræf
HÆSTIRÉTTUR hefur hrundið úrskurði skiptaréttar Reykjavík-
ur, sem komist hafði að þeirri niðurstöðu í Qórum prófinálum,
að hlutafjárloforð sem söfiiuðust í útboði Hafskips hf. í febrúar
1985 væra ekki skuldbindandi og þeir sem hefðu skrifað sig fyr-
ir auknu hlutafé ættu kröfur í þrotabú Hafskips hf.
Niðurstaða skiptaréttar hafði greiðslustöðvun og verið gefið upp
byggst á því að formgallar hefðu
verið á hlutafjárútboðinu og að lof-
orð um hlutafjáraukningu hefðu
verið gefin á röngum forsendum
vegna villandi upplýsinga stjómar
og endurskoðenda fyrirtækisins. Þá
hefði ekki tekist að ná þeirri hluta-
ijáraukningu, sem stefnt hafði verið
til gjaldþrotameðferðar að gera þá
kröfu í þrotabúið að hlutafjárloforði
verði rift. í einu málanna skilaði
Guðrún Erlendsdóttir hæstaréttar-
dómari sératkvæði og taldi að þar
að riftunar hlutafjárloforðanna
hefði ekki verið krafist óeðlilega
seint og vildi hún staðfesta hinn
áfrýjaða úrskurð í því máli. Auk
Guðrúar dæmdu hæstaréttardóm-
aramir Guðmundur Jónsson, Guð-
mundur Skaftason, Hrafn Braga-
son og Haraldur Henrysson settur
hæstaréttardómari málin.
Hlutagáraukning Hafskips:
ing fyrir snarræði
GUÐMUNDI Þorbjömssyni afgreiðslumanni í Trésmiðju Á. Guð-
mundssonar í Kópavogi var nú í vikunni aflient viðurkenning frá
Brunabótafélagi Islands vegna snarræðis er hann sýndi þegar
eldur kom upp á vinnustað hans að kvöldi 15. desember.
Guðmundur Þorbjömsson átti
leið ffamhjá vinnustað sínum er
hann varð eldsins var. Eftir að
hafa kallað á slökkvilið hóf hann
sjálfur aðgerðir til að slökkva eld-
inn, og var nánast búinn að því
er slökkviliðið kom á vettvang.
Ingi R. Helgason forstjóri
Brunabótafélagsins, Þorgeir Hall-
dórsson deildarstjóri og Jón Þórð-
arson úr tjónadeild BI heimsóttu
Guðmund á vinnustað hans og af-
hentu honum blómakörfu sem
þakklætis og viðurkenningavott
frá Brunabótafélaginu, en að sögn
Inga R. Helgasonar kom Guð-
mundur í veg fyrir tugmilljóna
króna tjón með snarræði sínu.
að.
í niðurstöðum allra dómanna fyr-
ir Hæstarétti segir að telja verði
að kröfumar byggist eingöngu á
því að stefndu eigi rétt á riftun.
Einnig segir í dómunum: „Ekki
þykja eins og hér stendur á skipta
máli hveijar ástæður [stefndi] ber
fyrir riftuninni." Þá segir að þegar
virtir séu hagsmunir lánardrottna
Hafskips hf., sem hlutu að treysta
á þessa miklu hlutafjáraukningu,
verði að telja að stefndu hafí orðið
að koma riftunarkröfum sínum
fram án ástæðulauss dráttar. Þar
sem það teljist ekki hafa verið gert,
en einn aðilanna hafði krafist rift-
unar í desember 1985 en aðrir í
apríl 1986, sé ekki unnt eftir að
fyrirtækið hafði gengið í gegnum
Stærsta skip íslendinga kemur til landsins í fyrsta sinn:
Mér líst vel á Brúarfoss
- segir Erlendur
Jónsson skipstjóri
„MÉR LÍST vel á Brúarfoss,
hann er sterkbyggður og það
er góður aðbúnaður um borð,“
sagði Erlendur Jónsson, skip-
stjóri á Brúarfossi, í samtali við
Morgunblaðið i gær, fimmtu-
dag. Brúarfoss, sem er stærsta
skip í eigu íslendinga, kom til
landsins í fyrsta skipti í fyrra-
kvöld og lagðist við Klepps-
bakka í Sundahöfii. „Það er
alltaf gaman þegar Eimskip
bætir við sig betri tækjum. Brú-
arfoss er mikið þyngri og svifa-
seinni en þau skip sem ég er
vanur og það þarf að gæta vel
að þvi að hann skemmi ekki
bryggjur og skip í höfn,“ sagði
Erlendur.
„Ég er búinn að starfa hjá Eim-
skipafélaginu frá árinu 1941,"
sagði Erlendur. „Ég hef verið
fastur skipstjóri hjá félaginu síðan
árið 1964 og var síðast skipstjóri
á Álafossi. Brúarfoss fer á milli
Hamborgar, Antwerpen, Rotterd-
am, Immingham í Bretlandi og
Reykjavíkur og við förum aftur
frá Reykavík 29. þessa mánaðar,"
sagði Erlendur Jónsson.
Brúarfoss er 172,95 metrar að
lengd, 21,74 metrar að breidd og
Morgunblaðið/Júlíus
Erlendur Jónsson skipstjóri á Brúarfossi. í baksýn sést Brúar-
foss liggja við Kleppsbakka í Sundahöfii.
13,55 metrar að dýpt. Skipið er
7.122 brúttórúmlestir og burðar-
geta þess er 12.192 tonn, að sögn
Þorkels Sigurlaugssonar hjá Eim-
skipum. Laxfoss, sem er systur-
skip Brúarfoss og næst stærsta
skip íslendinga, kom í fyrsta
skipti til landsins á miðvikudaginn
í síðustu viku. Laxfoss er 172
metrar að lengd, 21,74 metrar að
breidd og 12,28 metrar að dýpt.
Skipið er 5.754 brúttórúmlestir
og burðargeta þess er 9.855 tonn.
Olúflutningaskipið Hamrafell,
sem selt var til Indlands árið 1966,
var 167,48 metrar að lengd, 20,79
metrar að breidd og 11,75 metrar
að dýpt, að sögn Magnúsar Krist-
jánssonar hjá Siglingamálastofn-
un ríkisins. Burðargeta Hamra-
fells var 16.730 tonn, að sögn
Óttars Karlssonar skipaverkfræð-
ings hjá skipadeild Sambandsins.
Hallgrímskirkjutjjrn,
76m hár
Morgunblaótð/ GÓI
BRÚARFOSS, skip Eimskipafélags ísiands hf.
Stærsta skip sem íslendingar hafa eignast.
Mesta lengd: 172,95m
Mesta breidd: 21,74m
Dýpt: 13,55m
Brúttólestir: 7.122,19
LAXFOSS, skip Eimskipafélags íslands hf.
Næststæsta skip sem íslendingar hafa eignast.
Mesta lengd: 172,00m
Mesta breidd: 21,74m
Dýpt: 12,28m
Brúttólestir: 5.754,10
Níu höfðu formlega
krafist ógildingar
NÍU aðilar, greiðendur um það bU 18 miUjóna króna, höfðu form-
lega krafðist riftunar hlutaQárloforða sinna til Hafskips í skipta-
rétti. Talið er víst að mál annarra er aðUanna flögurra verði leyst
á grundvelli fyrirliggjandi niðurstöðu Hæstaréttar. Hlutaflár-
aukningin hafði verið ákveðin á aðalfúndi Hafskips h/f, 9. feb-
rúar 1985. Þar var samþykkt að auka hlutafé félagsins um 80
mUljónir króna. 7. júní sama ár höfðu 76 mUljónir selst og vora
70 milljónir greiddar með skuldabréfum en 6 milljónir með öðram
hætti, tækjum eða reiðufé. Skuldabréfin hefiir Útvegsbankinn
fengið afhent upp I kröfiir sínar I búið.
Málin fjögur höfðuðu Finnbogi
Kjeld, Matthías Kjeld, Saltsalan h/f
og Tækja-Tækni h/f. Þessir aðilar
höfðu skráð sig samtals fyrir 10-11
milljónum króna og greitt með
skuldabréfum, en Tækja-Tækni að
hluta til með gámagrindum. Auk
formgalla hafa verið settar fram
þær ástæður að stjómendur Haf-
skips hefðu ekki veitt réttar upplýs-
ingar um raunverulega stöðu fyrir-
tækisins þegar ákvörðun um hlutaf-
járkaupin var tekin. Einnig hefði
of lítið hlutafé safnast og útboðið
því ekki tekist.
Jóhann H. Níelsson, einn skipta-
stjóra þrotabúsins, kvaðst telja allt
eins líklegt að, hefði Hæstiréttur
dæmt þrotabúinu í óhag, hefðu all-
ir aðrir þátttakendur í hlutafjár-
aukningunni einnig reynt að end-
urkrefja búið.
Finnbogi Kjeld hafði ekki kynnt
sér efni dómanna þegar Morgun-
blaðið innti hann eftir álits á þeim.
Hann sagði að alls hefðu fyrirtæki
hans - auk Saltsölunnar, Skipafé-
lagið Víkur og Víkurbraut - verið
skráð fyrir um 15 milljóna króna
hlut. Finnbogi kvaðst persónulega
hafa skráð sig fyrir, að hann minnti,
um 300 þúsund krónum.
Uppsafhaður söluskattur loðdýrabænda:
SÍL heldur eftir
60% endurgreiðslu
Loðdýrabændur sem eru hættir geta
átt á hættu að tapa sínum hluta
SAMBAND íslenskra loðdýraræktenda (SÍL) hefiir fengið greiddar
25 mifijónir kr. frá ríkissjóði vegna uppsafiiaðs söluskatts í loðdýra-
rækt á áranum 1986 og 1987. Fjárhæðinni er skipt á milli loðdýra-
bænda eftir Qölda refa- og minkahvolpa. SÍL hefúr greitt bændum
40% af hlut þeirra en 60% er ráðstafað til greiðslu á skuld bænda
við þjónustufyrirtæki í eigu loðdýrabænda, samkvæmt ákvörðun
landbúnaðarráðuneytisins.
Við myndun núverandi ríkis-
stjómar var ákveðið að endurgreiða
söluskatt til loðdýrabænda og físk-
eldisstöðva. Fiskeldisstöðvamar fá
sínar greiðslur eftir áramót en 25
milljónimar em fyrsta greiðsla til
loðdýrabænda og dugar fyrir öllum
uppsöfnuðum söluskatti í greininni
árið 1986 og um 78% af söluskatti
ársins 1987. Heitir þetta reyndar
ekki lengur endurgreiðsla á uppsöfn-
uðum söluskatti, heidur „aðstoð við
loðdýrarækt ákvörðuð með hliðsjón
af uppsöfnun söluskatts vegna
rekstrargjalda búgreinarinnar."
Sveinbjöm Eyjólfsson deildar-
stjóri í landbúnaðarráðuneytinu seg-
ir að loðdýraræktin hafí þurft á
stuðningi að halda vegna þrenginga
að undanfömu og væri þessi aðstoð
liður ( því. Ákveðið hefði verið að
standa þannig að útborgun sölu-
skattsins að hann kæmi loðdýra-
ræktinni í heild að sem mestu gagni.
Sá hluti peninganna sem SÍL heldur
eftir, það er 60%, á að ganga til
greiðslu á skuldum bænda við fóður-
stöðvar, skinnaverkunarstöðvar, SÍL
og Hagfeld og önnur þjónustufyrir-
tæki í eigu bænda. Sveinbjöm sagði
að ef peningamir dygðu fyrir þessum
skuldum ætti SÍL að greiða bændum
afganginn sem fyrst.
Þeir sem hættir eru í loðdýrarækt
eiga á hættu að fá ekki sína hlut-
deild í söluskattinum. Hlutur þeirra
gengur allur til greiðslu skulda við
ofangreinda aðila og ekki er ákveðið
hvað gert verður við eftirstöðvamar
ef einhveijar verða. Sveinbjöm sagði
að trúlega fengju þeir bændur sem
áfram sætu á jörðum sínum, þó þeir
væm hættir með loðdýr, eftirstöðv-
amar greiddar út en afgangur þeirra
sem væru hættir búskap og fluttir
yrðu nýttir í aðra hluti sem kæmi
loðdýraræktinni í heild til góða.
Hann sagði að þetta yrði gert sam-
kvæmt nánari ákvörðun landbúnað-
arráðherra. Þetta þýðir að loðdýra-
bóndi sem hættur er búskap og flutt-
ur af jörð sinni en er skuldlaus við
fyrirtæki loðdýrabænda fær væntan-
lega ekki krónu af þeim uppsafnaða
söluskatti sem hann greiddi á ámn-
um 1986 og 1987.