Morgunblaðið - 04.05.1989, Blaðsíða 53

Morgunblaðið - 04.05.1989, Blaðsíða 53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. MAÍ 1989 Minning: ÁsgeirH. Guð- mundsson frá Bjargi Fæddur 27. desember 1907 Dáinn 23. mars 1989 Margs er að minnast, margt er hér að þakka. Guði sé lof fyrir liðna tið. Margs er að minnast, margs er að sakna Guð þerri tregatárin strið. (Vald. Briem.) Elsku afi minn, Ásgeir Helgi Guðmundsson frá Bjargi í Búðar- dal, lést aðfaranótt sunnudagsins 23. apríl. Hann afi var búin að vera svo veikur og var orðinn svo þreyttur og ég veit að honum líður vel þar sem hann er núna. Það er margs að minnast um hann afa, svo margar góðar og hlýj- ar minningar. Þó eru minnisstæð- astar kvöldstundimar okkar saman þegar ég var barn, þau ófáu skipti sem hann las fyrir mig ævintýra- söguna hans Lofts Guðmundssonar „Síðasti bærinn í dalnurn". Aldrei þreyttist hann á því að lesa sömu söguna fyrir hana Boggu sína aftur og aftur. Þetta er sagan okkar, sagði hann. Afi minn var fróður maður um sögu íslands. Þó var Grettis saga í miklu uppáhaldi. Kannski þeir hafí átt eitthvað sameiginlegt, afi og Grettir, því ófáir gullpeningar áskotnuðust afa fyrir fimi hans í íþróttum. Til er sú saga að honum hafí ekki munað um á yngri ámm að labba á höndum íþróttavöllinn þveran og endilangan. Þegar ég komst á skólaaldur voru einkunnir mínar til fyrirmynd- ar í íslandssögu, því hann afi minn hafði sagt mér þær á mínu tungu- máli, sem gerði þær miklu minnis- stæðari og skiljanlegri. Ég dvaldist hjá ömmu minni og afa til fjögurra ára aldurs og 16 sumur vestur í Búðardal. Átti ég mér búkofa sem ég hafði svona nokkurn veginn erft frá frænda mínum og frænku. Þar dvaldist ég tímunum saman. Kom þá afí í „heimsókn“ til að gá hvort dytta þyrfti að einhverju í húsinu mínu og jú, jú, það þurfti nú að negla nagla hér og þar og upp var afí kominn með hamar og nagla því ekki mátti nú húsið „hrynja“. Sérstök hefð var þegar var verið að svíða svið. Þá áttum við lappirn- ar og einungis voru þær borðaðar ef vasahnífur var við höndina. Ég passaði mig alltaf að hafa hann til- búinn og svo var maður svo roggin og talaði með kallahreim og beygði sig alla og sveigði, ó, jú, jú, maður var nú að borða lappir með honum 'afa. Ég get haldið endalaust áfram, minningarnar eru svo ótalmargar. Þessi fallegi og reisti maður lifir í minningum hjá mér alla ævi. Það góða veganesti sem hann gaf mér geymi ég og varðveiti. Ég þakka þær góðu stundir sem ég átti með honum. Ég kveð hann og vitna í orð hans úr bréfi til mín: „Þakka þér fyrir allar yndislegu samverustundimar sem við áttum saman og aldrei gleymast.“ Elsku amma mín, guð styrki þig og varðveiti. Mamma, Hilmar og Huldís, Guð blessi ykkur öll. Með friði. Borghildur Það er erfítt að trúa því að afi sé dáinn. Eri nú líður honum vel hjá guði. Við systkinin munum ávallt eiga góðar minningar um afa sem okkur þótti svo vænt um. Það voru ekki fá skiptin sem hann kom við heima og sótti mig þegar ég var lítil til að fara í hesthúsin að gefa hestunum sem voru líf hans og yndi. Ég var aðeins tveggja ára þegar ég fór fyrst að fara með honum. Þá setti hann mig upp á heyið og ég horfði á hann meðan hann gaf þeim. Ávallt fór ég með honum þar til við fluttum til Reykjavíkur. Eftir að við fluttum suður fórum vð saman í útreiðar- túra. Bróðir minn var það lítill þá að hann gat ekki komið í heimsókn og þá var oft stungið nammi í lítinn munn þegar spilið var búið og feng- inn koss í kaupbætir. Árið 1986 lamaðist afi vinstra megin og var í sjö mánuði á spítala, en afi var duglegur og gat byrjað að ganga aftur með staf og fór hann tvisvar í viku í dagvistun í Hátúni 12, þar fékk hann mjög góða umönnun hjá starfsfólkinu og eiga þau þakkir skildar. Afi giftist ömmu 1937 og reyndist hún honum alveg sérstaklega vel í hans veikind- um. Það voru ekki ófá sporin sem hún þurfti að stíga þegar hann þarfnaðist hjálpar hennar, var hún ólöt við að annast hann og lagði sig alltaf fram við að hvetja hann áfram til framfara í veikindunum. Honum hrakaði allt í einu og 5. apríl var hann fluttur mikið veikur á Borgarspítalann og saknaði ég hans mikið þegar hann gat ekki verið hjá okkur á fermingardaginn minn 9. apríl. Sunnudaginn 23. apríl dó svo hann afí minn, nú hef- ur hann öðlast hvíld og líður vel. Elsku amma, guð blessi þig og styrki í framtíðinni. Með þessum fáu orðum ljúkum við systkinin þessari grein og geym- um minninguna um góðan afa sem þótti svo vænt um barnabörnin sín og barna sem sakna afa síns. Við kveðjum með þessari bæn. Bænin má aldrei bresta þig búin er freistingin ýmislig þá líf og sál er lúð og þjáð lykill er hún að drottins náð. (H. Pétursson) Brynhildur og Ásgeir Helgi Kallið er komið, komin er nú stundin, vinaskilnaðar viðkvæm stund. (V.Br) Elskulegur faðir minn er dáinn. Hann lést 23. apríl eftir reynslu erfiðs sjúkdóms, sem hann hafði borið með stillingu og þolinmæði um árabil. Þegar góður faðir er kvaddur hinsta sinn hér í heimi, er sannar- lega hægt að taka undir með sama skáldi og hér að framan: Margs er að minnast margt er hér að þakka. Faðir minn var mér innilega góð- ur. Hann lætur mér nú eftir marg- ar fagrar og ógleymanlegar minn- ingar frá samverustundunum á liðn- um árum. Þær eru verðmætasti arfurinn, sem hann gefur mér svo verðmætur er sá arfur, að hann eyðist aldrei. Hvernig ætti ég að geta gleymt því, að hjá honum fékk ég alltaf skjól og styrk, þegar eitt- hvað amaði að, á hvaða aldurs- skeiði sem ég var. Og dæturnar mínar þijár áttu hjartarúm hjá hon- um, alltaf tók hann á móti þeim með bros á vör, þær senda afa sínum ástar þakkir fyrir samveru- stundirnar sem þeim voru svo dýr- mætar. Ég skal gæta mömmu uns þau hittast á ný. Ég flyt föður mínum þökk fyrir allt og allt. Huldís Á meðal þess góða fólks, sem ég endur fyrir löngu kynntist í Dölum vestur, voru ágætishjónin Borghildur Hjartardóttir og Ásgeir Guðmundsson, Bjargi, Búðardal, en á heimili þeirra dvaldi ég langdrægt tvo vetur og þann síðari með konu og ungbarn. Nú er Ásgeir fallin fyrir sigð þess slynga sláttumanns, sem völl- inn slær öllum betur. Hann lést í Borgarspítalanum í Reykjavík hinn 23. apríl sl. eftir skamma legu þar, en hafði lifað við heilsubrest um 3ja ára skeið. Ætla má, að dauðinn hafí verið honum líknsamur eins og heilsu hans var komið. Starfs- dagurinn var líka orðinn langur og strangur á köflum, því oft lá honum fjall í fang allt frá æskudögum. Fyrst þegar ég sá Ásgeir, þá datt mér í hug listamaður, enda munu slíkar hneigðir ekki hafa ver- ið fjarri eðli hans. Hann var maður dökkur á hár, bjartur yfirlitum, grannur og léttur í hreyfíngum. Snyrtimennskuna bar hann utan á sér hvar sem hann fór og allt lék í höndum hans, þá hafa vildi. Glað- ur var Ásgeir í öllu viðmóti og hafði næmt skopskyn, en fór vel með það sem kyrrt mátti liggja, þá var lund- in kvikunæm og hjartað gott, sem undir sló. Kjör lítilmagnans voru honum hugstæð, enda maður þeirr- argerðar, sem illa þoldi aumt að sjá. Ekki naut Ásgeir neinnar skóla- göngu í æsku utan bamaskóla, en mannkostir og góðir hæfileikar reyndust honum haldgott veganesti á lífsins leið. Oft gat hann gert hluti, sem ekki vom á annarra færi. Ég minnist þess að eitt sinn, þegar ég var hjá honum, þá tók hann að byggja hús yfir smá kindahóp, sem hann átti, en nokkurt skepnuhald fylgdi honum löngum, enda lét hon- um öðmm betur með þær að fara. Eitthvað greip ég á nefndri hús- byggingu með honum, en vissi ekki hvernig hús mætti verða úr því efni, sem hann hafði í höndunum. En upp kom húsið og sem meira var, að það var svo smekklega og vel úr garði gert að undmn sætti, þeg- ar hugsað var til ruslahrúgunnar, sem úr var byggð. Þegar ég svo lauk lofsorði á húsasmíðina bar að nágranna hans og sagði: „Það er sem ég segi. Það er eins og hann Geiri geti stundum gert hlutina úr engu.“ Asgeir fæddist að Sælingsdal í Hvammssveit þann 27. desember árið 1907, sonur hjónanna Stein- unnar Sigurðardóttur og Guðmund- ar Sæmundssonar, sem búskap hófu í Ljárskógaseli á hörðu vori og þurfti þá að ganga 14 snjótröpp- ur niður í lágan og lekan torfbæinn þar. Sjálf sagði Steinunn mér, að þá hefði sér þótt nóg um. Að öðm leyti þekki ég lítið til búskaparsögu þeirra hjóna, en hitt er víst, að Guðmundur féll frá þegar Ásgeir var aðeins 10 ára gamall og hlaut hann þá að fara til vandalausra um skeið, líklega í tvö ár. Sú lífsreynsla varð honum mjög minnisstæð og mun hafa mótað lífsviðhorf hans að nokkm, enda erfítt að vera maður næmra tilfínn- inga í hörðum heimi. Þann 31. júlí 1937 steig Ásgeir það heilla spor að ganga að eiga Borghildi Hjartar- dóttur frá Bjarnastöðum í Saurbæ, hina mestu myndar konu og fork að dugnaði. Þau höfðu þá þegar hafið búskap á Skerðingsstöðum í Hvammssveit og bjuggu þar í 3 ár, en þar eftir í 3 ár á Kambsnesi í Laxárdal. Á síðasta ári þeirra þar fauk af þeim íbúðarhúsið til ónýtis, sem til þess varð, að þau fluttu til Búðardals. Þar byggðu þau sér hús, sem hlaut nafnið Bjarg, og þar stóð heimili þeirra lengst. Ásgeir stundaði löngum þá vinnu, sem til féll, en upp úr 1950 tóku þau hjón- in að stunda veitingasölu, fyrst í félagsheimilinu Sólvangi og síðar í skála, sem þau byggðu við íbúðar- húsið. Sá skáli brann svo til kaldra Guðmundur Guð- laugsson Fæddur 14. október 1900 Dáinn 23. apríl 1989 Er voraði, eftir langan og erfiðan vetur, barst mér lát Guðmundar Guðlaugssonar, sem eftir stutta legu, lézt á Borgarspítalanum. Árið 1963 fór ég til Los Angeles í boði amerískra vina og dvaldist einnig í þó nokkuð langan tíma hjá Guð- mundi og eiginkonu hans, Borghildi Pétursdóttur, sem þar voru búsett í einni af útborgum þessarar stóru borgar, þar sem bæði var fagurt og rólegt að vera. Frú Borghildur og fyrri eiginmaður hennar voru góð- vinir okkar hjóna, en við skilnað þeirra fluttist Bebba, eins og við kölluðum hana, til L.A., þar sem hún átti skyldfólk, og þar kynnist hún og giftist seinni eiginmanni sínum Guðmundi Guðlaugssyni, sem þá starfaði við þarlent tryggingafélag. Guðmundur hafði þá búið vestanhafs í Qölda mörg ár. Víst er, að Bebba hafði fengið góðan og umhyggjusaman eigin- mann, og dvölin á heimili þeirra var verulega ánægjuleg. Margir íslend- ingar eins og ég hafa notið fyrir- greiðslu og gestrisni þeirra ágætu hjóna. Ekkert var sparað að sýna manni sem bezt borgina og farið á sem flesta staði. Oft keyrði Guð- mundur okkur, konu sína og mig, til fallegra staða og sérkennilegra, sem fengur var að sjá, enda var hann þaulkunnugur borginni og bú- inn að vera þar lengi. Sama var að segja um konu hans. Þó við Bebba færum oft í bíltúr með Guðmundi, fórum við stundum í strætisvagni. - Kveðja Og mikið var gaman að þeysa með Bebbu í strætisvagninum og horfa yfir þessa fallegu og stórfenglegu borg, því margt var þar að sjá og heyra. Þetta var eins og að koma í nýjan heim, fullan af sól og góðu veðri, fjölskrúðugu lífi, mikilfengleg- um verklegum framkvæmdum og iðandi tilbreytingu. Þegar hitabylgj- an kom, stóðum við Islendingarnir okkur ekkert síður en innfæddir. Einnig voru ættingjar Bebbu heim- sóttir, og var okkur þar vel fagnað og tekið á móti okkur með mikilli gestrisni. Sama var að segja um gestaboð hjá þeim hjónum. Þar var glatt á hjalla og allir skemmtu sér vel. Árið 1965 fluttu þau hjón frá L.A. heim til Reykjavíkur og hafa búið þar síðan. Eiginmönnum okkar varð strax vel til vina, enda báðir músí- kunnendur, sem höfðu óperusöng í hávegum. Hittumst við oft og nutum góðra samverustunda með þeim á Laugateignum, en þar fór saman fagurt og vel búið heimili, myndar- skapur húsmóðurinnar í matreiðslu og húshaldi, og tónlistar- og söng- þekking húsbóndans, enda var hann lærður söngvari, hafði numið söng árum saman, fyrst í Kaupmannahöfn og síðar í Chicago, og var hann kunnugur ýmsum stórum nöfnum í þessum árum, s.s. Tito Scipa og fleir- um. Hefur hann ritað endurminning- ar sínar um þessi ár, og eru þær mjög skemmtilegar, enda hafði Guð- mundur þá frásagnargáfu, sem unun var á að hlýða. Nutum við þess öll að hlusta á Guðmund segja frá og spila valdar plötur úr sínu stóra og dýrmæta plötusafni, en þar munu 53 kola 1962, en þau létu ekki undan síga, heldur byggðu upp aftur og bættu við gistirými. Síðan ráku þau veitinga- og gistihúsið Bjarg í Búð- ardal þar til þau fluttust til Reykja- víkur árið 1983, þar sem þau bjuggu sér fagurt heimili og mynd- arskapur Borghildar naut sín vel. Reyndar held ég, að undir niðri hafi Ásgeir alltaf langað til að vera bóndi, því meira að segja eftir að hann flutti suður gat hann ekki hestlaus verið. Sú æð, sem tengdi hann dýrunum og Dölunum vestra, hætti aldrei að slá. Gæfumaður var Ásgeir í fjölskyldulífi sínu, enda umhyggjusamur heimilisfaðir og stóð faðmur hans jafnan opinn börnum hans og barnabörnum. Hjónaband hans og Borghildar var byggt á undirstöðum, sem aldrei skulfu, hvað sem í skarst. Heimili þeirra var öllum góður áningarstað- ur og ekki hallaði á með gestrisnina hjá þeim, því bæði voru með gest- risni Dalamanna í blóðinu og höfð- ingslund, sem oft var um efni fram. Barnalán höfðu þau að öðru en því að frumburð sinn, Hilmar Sæ- berg, misstu þau í ungbemsku. Eftirlifandi börn þeirra em Elísabet Ásdís, Hilmar Sæberg og Huldís, allt mannkostafólk, sem fest hefur ráð sitt og er búsett hér í Reykjavík. Barnabömin em orðin sjö. Það var nú reynar aldrei meining mín að skrifa ævisögu Ásgeirs vin- ar míns, enda ekki gert í einni blaðagrein að skrifa ævisögu þess sveitafólks, sem barðist frá allsleysi til allsnægta yfir krepputíma, þegar skæðar pestir heijuðu búsmalann og hlaut auk þess barnsmissi, hús- fok og húsbrana. Meiningin var aðeins sú nú við leiðarlok, að þakka Ásgeiri samfylgdina, kærar stundir og kynni góð. Þótt hann sé nú horfinn fyrir feigðarbrún, þá ber ekki um hann að óttast, því lífsskoðun hans var slík, að hann hafði landsýn yfir hið bráða haf, sem aðskilur lifendur og dauða. Eftirlifandi konu hans, frú Borg- hildi Hjartadóttur, bömum og bamabömum ásamt öðram að- standendum sendum ég og kona mín hugheilar samúðarkveðjur. Vigfús B. Jónsson, Laxamýri. vera plötur, sem enginn annar á hér á lándi. Guðmundur starfaði í mörg ár í Húsgagnaverzluninni Víði, eftir heimkomuna til íslands, og naut hvers manns virðingar, sem honum kynntust. Hann var stór og karl- mannlegur maður, sviphreinn og laglegur og ákaflega unglegur og alltaf í góðu skapi, þannig að fólk áleit hann minnst vera tuttugu áram yngri en hann var í raun og veru. Heilsuhraustur var hann allt sitt líf að mestu, enda hógvær í mat og drykk, hlýlegur í framkomu, en þó hvorki óframfærinn né óákveðinn. Hann var sem sagt traustvekjandi í framkomu og hvers manns hugljúfi. Léttur var hann í spori, einnig í vetur, eins og færðin var slæm. Ég þakka honum fyrir góð og elskuleg kynni, bæði fyrr og síðar, og allt skemmtilegt, og börn mín minnast hans með virðingu og þökk. Elsku Bebba, Guð styrki þig og styðji. Guð blessi minningu Guð- mundar Guðlaugssonar. Ingibjörg Dórothea Thorarensen
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.