Morgunblaðið - 25.07.1989, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. JULI 1989
Námsmannaheimtu-
frekjan takmarkalaus
eftir Magn ús H.
Skarphéðinsson
Formaður Stúdentaráðs Jónas Fr.
nokkur Jónsson belgir sig út hér í
Morgunblaðinu 14. júlí sl. af hneyksl-
un sem og eflaust flestir aðrir sjálfs-
elskir og heimtufrekir íslenskir
námsmenn heima og erlendis gerðu
og gera vegna ummæla Jóns Bald-
vins Hannibalssonar ráðherra nú
nýverið þess efnis að íslenskt þjóð-
félag hafi ekki efni á „þessu örlát-
asta námsstyrkjakerfi sem nokkur
þjóð telur sig hafa efni á“.
Ég er í mörgu sammála ráðherran-
um í þessu máli. Því ég er orðinn
yfir mig þreyttur á þessari einhliða
kröfupólitík flestra hópa í heimi hér
sem aðstöðu til þess hafa.
Pabbadrengjafélagið Vaka
fremst í útgerðinni
á ríkissjóð
Stúdentaráðsformaðurinn er tals-
maður eins alharðasta og sjáifselsk- •
asta heimtufrekjuhópsins sem
íslenskt þjóðfélag inniheldur nú —
ef frá eru taldir flugmenn, flestir
tannlæknar og tannréttingasérfræð-
ingar sem og þorri annarra sérfræð-
inga í iæknastétt.
Stúdentar eru hópur sem hefur
lifibrauð sitt algerlega af því að gera
út á ríkið og daglaunamenn og kon-
ur íslensks samfélags. Því undarlegri
er þessi aðgangsharka að ríkinu að
fósturskóli ftjálshyggjumannanna og
Sjálfstæðisflokksins, Vaka — „Félag
lýðræðissinnaðra stúdenta" fer nú
með meirihlutavöldin í þessu heimtu-
freka stúdentaráði Háskóla íslands.
Líta verður líka á atgangshörku
hálaunaðra heimtufrekju-erindreka
stúdenta eins og formanns Stúdenta-
ráðs sem klassískt framapot ungra
Kveðjuorð:
Hermann
Árnason
Jrá Aðalvík
Fæddur21. nóvemberl905
Dáinn 10. júlí 1989
í örfáum orðum langar okkur að
minnast afa okkar, Hermanns
Árnasonar sem lést í Landspítal-
anum 10. júlí sl.
Hermann bjó lengst af í Aðalvík.
Þar kynntist hann eftirlifandi konu
sinni Sigurlaugu Friðriksdóttur.
Þau giftust á jóladag 1927 og voru
því búin að vera gift í rúmlega 60
ár þegar Hermann lést.
Þeirra böm eru 12, sem öll eru
á lífi. Elstur þeirra er faðir okkar
Árni, sem kvæntur er Önnu Ólafs-
cfáttur, næstur er Friðrik sem var
kvæntur Jóhönnu Guðmundsdóttur,
Þómnn gift Davíð Guðbergssyni,
Þorgerður gift Gunnari Valdimars-
syni, Gunnar kvæntur Huldu Þor-
grímsdóttur, Jónína gift Jakobi Sig-
urðssyni, Guðný gift Halldóri Geir-
mundssyni, Óli kvæntur Guðríði
Hannibalsdóttur, Ingi Karl kvæntur
Ragnheiði Jónsdóttur, Gísli kvænt-
ur Margréti Guðjónsdóttur, Ingi-
björg í sambúð með Stefáni Stef-
ánssyni og Heiðar kvæntur Herdísi
Gísladóttur. Afkomendur Sigur-
laugar og Hermanns eru orðnir 128.
Samband okkar við afa og ömmu
var ekki mikið þar til þau fluttu til
Reykjavíkur 1965. Þeirra heimili í
Reykjavík var lengst af í Drekavogi
20. Þar var okkur ávallt tekið opn-
um örmum, enda vildu þau halda
miklu sambandi við alla sína afkom-
endur og notuðu þau til þess hvert
tækifæri. Má þar nefna afmælis-
ðaga þeirra, en þá var öllum boðið
í súkkulaði og kökur. Var þá oft
uppa í framaleit í pólitík og ríkisem-
bættaútgerð frekar en háþróaða hug-
myndafræði einhverra þjóðfélags-
hóga.
Ég skal svara því strax hér að
mér finnst þessum þremur milljörð-
um króna sem ausið er í vita botn-
lausan og síhungraðan námslánasjóð
sífellt verr varið með því að skófla
þeim í þennan stúdentalýð sem virð-
ist hafa það eitt helsta markmið í
lífl sínu að skara eld að eigin köku,
fremur en að láta kjör eða aðstæður
annarra í þjóðfélaginu sig einhveiju
varða. Litlar líkur eru á að heimtuf-
rekjan minnki eftir að út á vinnu-
markaðinn er komið þegar bróður-
partur þessa sama fólks fer aftur í
vinnu hjá hinu opinbera.
Námslán er blóðkreist fé
úr öðru vinnandi fólki
Þetta er breyting sem áður var
og er pabbadrengjafélaginu Vöku
þar mestu að þakka. Þó er langur
vegur frá því að vinstrimenn í HÍ
séu hér saklausir. Hjá þeim byijar
heimtufrekjan og útgerðin á ríkið og
skatta launþeganna og atvinnulífsins
fyrir allar aldir eins og sagan sýnir
okkur best. En hjákátlegt er að sjá
fijálshyggjustóðið mest allt í þessum
bransa einnig.
Hér þýðir ekkert að fela sig á bak
við markmiðin um jafnrétti til náms
vegna búsetu, efnahags fóreldra eða
einhverra annarra göfugra mark-
miða, eins og þetta útgerðarlið
skreytir sig sifellt með til að ná
meiru fé út úr ríkinu.
Útgerðarliðið verður að gera sér
grein fyrir því að þessir peningar eru
blóðkreistir undan nöglum vinnandi
fólks þessa lands, fólks sem bróður-
parturinn af mun aldrei hafa neinar
tekjur í líkingu við flesta háskóla-
fjölmenni þó húsakostur væri ekki
mikill.
Samheldni fjölskyldunnar kom
kannski best í ljós með því, að áður
en jólahátíðin gekk í garð, komu
allir, sem vettlingi gátu valdið í
Drekavoginn og borðuðu skötu að
vestfirskum sið.
Við viljum nú þakka afa okkar
þær mörgu ánægjulegu samveru-
stundir, sem við áttum með honum
og óskum honum alls góðs í nýjum
heimkynnum. Ömmu okkar sem
dvelur nú á hjúkrunarheimilinu
Skjóli sendum við innilegar samúð-
arkveðjur.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé laf fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V.Briem)
Hanna, Magga, Ólafúr, Sigur-
laug, Hermann, Jón Ingi,
Þórunn og Qölskyldur þeirra
menntaða menn hérlendis. Því
heimtufrekjan hættir ekki við út-
skriftina frá Háskólanum. Hreint
ekki. Versnar um allan helming. Því
þá upphefst sami söngurinn aftur á
margföldum styrk; meiri pening,
minni vinnu og ennþá huggulegra líf.
Þeir námsmenn sem ekkert kemur
sjálfstæði þessa lands við, efnahags-
legt, menningarlegt eða þá bara
hemaðarlegt, hvað þá kjör vinnandi
fólks geta ekki átt mikinn kröfurétt
á samfélagið.
Engin samúð stúdenta
lengur með hugsjónum
þjóðfélagsins
Sú var tíðin að námsmannasam-
tökin létu sig varða almenn þjóð-
félagsmál sem og flest réttlætismál
sem tekist var á um í þjóðfélaginu.
Stúdentar voru lengst af í farar-
broddi fyrir hreinsun landsins af er-
lendum her sem algerlega hefur týnst
hjá þeim. Baráttumálið stóra; Úr
Nató — Herinn burt! heyrist hvorki
né sést lengur þar á bæ.
Stúdentar stóðu hér áður fyrr í
orði og verki með verkafólki þessa
lands í baráttu þess fyrir betri
lífskjörum á hinn margvíslegasta
hátt. Þá var tekist á um laun og leyfi-
leg lægstu laun í samfélaginu sam-
fara réttlátri notkun verkfallsvopns-
ins. Þá var einni tekist á um félags-
lega íbúðakerfið og fjöldann allan
af stórum réttlætismálum hér á landi
með allgóðum árangri og sanngjörn-
um að langflestra mati í dag.
Ekki má heldur gleyma því að það
voru stúdentamir á sjöunda og átt-
unda áratugnum hér heima (og er-
lendis) sem höfðu forystu fyrir að
mótmæla heimsveldabrölti risaveld-
anna á smáríkjum um víða veröld
s.s. hinu ógeðfellda stríði bandaríska
Fæddur 5. október 1910
Dáinn 15. júlí 1989
Afi minn, Haraldur Þórðarson,
lést á Landakotsspítala 15. þ.m.
eftir erfiða sjúkralegu, þó ekki hafi
hún verið löng. Þó ég vissi hvert
stefndi, brá mér verulega þegar
mér var sagt að hann væri látinn,
það er eins og maður átti sig ekki
á tilvist dauðans fyrr en hann sæk-
ir einhvem manni nákominn.
Þegar ég var smástrákur og for-
eldrar mínir voru að byggja sig upp
fyrir lífsbaráttuna naut ég þeirra
forréttinda að vera mikið hjá afa
mínum og ömmu í Hólmgarðinum.
Nú em mér efst í huga þær stund-
ir sem ég átti með afa, þegar hann
lagði mér lífsreglumar og sagði
mér á Iifandi hátt frá hvernig heim-
urinn var áður en ég kom til og
áður en mamma og pabbi komu til.
Afi fæddist í Reykjavík 5. októ-
ber 1910, foreldrar hans hétu Þórð-
ur Þorkelsson og Petrína Björns-
dóttir, en þau áttu alls fimm börn
og var afi yngstur þeirra. Langafi
minn fæddist í Gijóta í Reykjavík
og var jafnan kenndur við þann bæ.
Þó að synir hans hafi aldrei búið á
Gijóta þá voru þeir gjarnan kennd-
ir við bæinn, afí var gjaman kallað-
ur Halli í Gijóta. Annars ólst hann
að mestu leýti upp á Spítalastígn-
um.
Árið 1930 kynntist hann ömmu
minni, Rannveigu Björnsdóttur, og
gengu þau í hjónaband 1931. Árið
1930 áttu þau saman dóttur er hét
Margrét en hún lést á öðru ári.
Eftir það áttu þau sjö börn og eru
þau öll á lfi, þau er Björn Hreiðar
f. 1934, Aðalheiður Margrét f.
1938, Björgvin f. 1942, Gylfi f.
■
Magnús H. Skarphéðinsson
„Stúdentar eru hópur
sem hefiir lifibrauð sitt
algerlega á því að gera
út á ríkið og daglauna-
menn og konur íslensks
samfélags.“
hersins á hendur víetnömsku þjóðinni
og innrás sovéskra og annarra aust-
antjaldgheija í Tékkóslóvakíu 1968.
En nu er öldin önnur og önnur teg-
und stúdenta með aðrar hugsjónir
mætt á staðinn.
Helsta kjörorð flestra hópa sem
stunda framboðsraunir meðal stúd-
enta f HÍ er hagsmunagæsla fyrir
okkur! — Við skiptum okkur ekki af
vondum málum í heimi hér. Það eina
sem okkur kemur við erum við,
námslánin okkar og hið ljúfa líf okk-
ar að námi loknu.
Þessum áherslubreytingum í
seinni tíð má að mestu leyti þakka
hægripabbadrengjafélaginu Vöku,
sem og miðjumoðshagsmunafram-
boðinu Umba (Félags umbótasinn-
aðra stúdenta — ???). Og vegna mál-
efna og hugsjónafátæktar vinstri-
sinna hafa þeir apað upp flestar þess-
ar gullnu lífsreglur pabbadrengjanna
til að hrapa ekki í vinsældunum enn
frekar en orðið var hjá nýju stúdenta-
tegundinni.
1944, tvíburarnir Þórður og Petrína
f. 1948 og Kristín f. 1952.
Þegar afi kynntist ömmu þá vann
hann hjá bróður sínum á Billiardin-
um, Laugavegi 11. Reyndar var
Einu baráttumál
stúdentanna í dag:
Séu rándýru stúdentablöðin, sem
prentuð eru á glanspappír, skoðuð
síðastliðin misseri má draga helstu
markmið íslenskra stúdenta saman
í nokkur atriði. En þau eru þessi
helst:
Meiri námslán, minni afborganir
af námslánunum, minni námskröfur,
fleiri stúdentaíbúðir, lægri leigu a
stúdentagörðunum, minni skerðingu
námslána vegna hárra tekna á sumr-
in eða í vinnu með náminu, (sem
sagt meiri pening án tillits til mikilla
tekna annars staðar). Fleiri dagvist-
unarpláss fyrir börn námsmanna,
meira frelsi í mætingum í skólanum,
meira frí, meira lýðræði í skólanum
fyrir stúdenta í rekstri skóians, meiri
stjórn í skólanum, betra kennsluhús-
næði, betri bókasöfn og ýmsir styrk-
ir af hinu fjölbreyttasta tagi (enn
meiri pening, meiri pening og minni
kröfur). Og fleira í þessum dúr.
Stúdentar alveg úr
tengslum við allan
raunveruleika
Nei, takk. Við kröfum fólks sem
margt ef ekki flest er ekki í neinum
tengslum við kjör og aðstæður
manna og dýra í heimi hér né raun-
veruleikann í þessu þjóðfélagi al-
mennt, að ógleymdri stöðu vistkerfis-
ins vegna þessa hátimbraða lífsstíls
okkar vesturlandabúa, er ekki hægt
að verða við í stöðunni í dag. Hvað
þá þegar litið er til þess að kröfur
þessar eru nær allar einhliða, og
reyndar nánast óendanlegar ef
grannt er skoðað. Þær hafa engan
sýnilegan endi. Þetta fólk þyrfti
nauðsynlega að lesa m.a. þókina
Endimörk vaxtarins eftir Dennis L.
Meadowes og fleiri og hugsa síðan
málið upp á nýtt.
Það er lítið réttlæti fólgið í svona
pólitík og því lítil ástæða að verða
við kröfum hennar með núverandi
forsendum hennar og hinni glerhörðu
og heimtufreku hagsmunagæslufor-
ystu stúdenta.
Höfundur er nemi í sagnfræði í
Háskóla íslands.
hann um árabil einn besti billiard-
Ieikari landsins og vann til margra
verðlauna. Árið 1932 fer hann í
siglingar og sigldi meðal annars í
Miðjarðarhafinu á norskum skipum.
Hann kemur heim 1933 og byijar
þá að vinna hjá Eimskip en 1942
fer hann að vinna hjá bænum og
vinnur þar allt þangað til hann hef-
ur eigin atvinnurekstur sem skor-
dýraeyðir. Það eru ekki liðin mörg
ár síðan hann hljóp síðast upp og
niður stigaganga með þungan úða-
brúsa á bakinu. Hann var hraust-
menni þangað til hann veiktist fyr-
ir 6—7 árum.
Það sem einkenndi afa mest var
glaðværðin, hann var alltaf hress
og kátur og leit björtum augum á
lífið, stress var ekki til í hans fari.
Hann fæddist inn í fátæka þjóð á
erfiðum tímum, hefur lifað ótrúleg-
ar breytingar og háð harða lífsbar-
áttu með stóra fjölskyldu á sínu
framfæri.
Að lokum viljum ég og fjölskylda
mín senda ömmu minni innilegar
samúðarkveðjur og vona að hún
eigi góða daga fyrir höndum í nýju
íbúðinni sinni á horni Vesturgötu
og Garðastrætis.
Sigfús Bjarnason
habitat
! LAUGAVE
I
<
Vörulistinn er þægilegur
Haraldur Þórðar-
son — Minnmgarorð