Morgunblaðið - 12.09.1989, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. SEPTEMBER 1989
23
Var Hinrik VIII Bretakonung-
ur illa haldinn af skyrbjúg?
St. Andrews á Skotlandi. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
BRESKUR sag’nfræðingfur telur að Hinrik VIII Bretakonungur
hafi þjáðst af skyrbjúg og megi skýra ýmis verk hans með því.
Einnig hafi hann dáið úr næringarskorti en ekki kynsjúkdómum
eða bólusótt.
í síðastliðinni viku birtist ritgerð
í History Today eftir bandariska
sagnfræðinginn Rosan Maclean.
Hún er að rannsaka skyrbjúg og
hlutverk hans í sögunni. Hún leið-
ir rök að því að siðasta áratuginn,
sem Hinrik VIII. lifði, en hann var
á dögum frá 1491 til 1547, hafi
hann þjáðst af alvarlegum skyr-
bjúg, en ekki gigt eða sárasótt,
eins og venjulega hefur verið ta-
lið. En Hinrik er frægastur fyrir
að hafa átt 6 konur og rofið tengsl
ensku kirkjunnar við Róm. Páll
Gyllenhammar kynnti tillögu sína
á alþjóðlegri ráðstefnu um um-
hverfismál, sem fram fór í Gauta-
borg nýlega. Hann leggur til að í
háskólanum verði 150 starfsmenn
í fullu starfi, þar af 60 vísindamenn
er sinni mengunarrannsóknum.
Háskólinn sjái einnig um að mennta
og þjálfa 150 námsmenn og starfs-
menn iðnfyrirtækja. Hann telur
mikilvægt að þeir sem stunda rann-
sóknir á þessu sviði hafi náið sam-
starf við starfsmenn iðnfyrirtækja
til að geta fylgst með tækniþróun-
inni.
Gyllenhammar áætlar að stofnun
slíks háskóla kosti um milljarð s.
kr. og að rekstrarkostnaðurinn
verði um 250-300 milljónir á ári.
Hann leggur til að reksturinn verði
fjármagnaður með vöxtum af
tveggja milljarða s. kr. sjóði. Hann
segir að háskólinn eigi að vera rek-
inn sem óháð stofnun og að best
sé að setja hann niður þar sem
bæði gætir sjávar- og loftmengun-
ar. Telur hann Kaupmannahöfn
ákjósanlegan stað fyrir háskólann.
Forstjórinn leggur til að EFTA-
löndin stofni háskólann í samein-
ingu. Einnig segir hann koma til
greina að Norðurlöndin taki þetta
Viöeigumtilá lager og til
afgreiðslu STRAX 4JH
bátavélar ásamt öllum
fylgihlutum í stærðunum
41, 52, 63 og 74 hö á sér-
lega hagstæóu verði.
Ráðgjöf — Þjónusta
BÍLABORG H.F.
FOSSHÁLS11, SlMl 6812 99
Melsteð segir um Hinrik VIII.:
„Hann var harðstjóri mikill, mis-
lyndur og sællífur.“
Síðustu tíu árin, sem Hinrik
VIII. lifði, var hann veikur í fótum,
mjög þrútinn í andliti og nefið á
honum féll saman. Hann skipti
einnig skapi mjög ört. Allt þetta
eru einkenni skyrbjúgs.
Skyrbjúgurinn átti sér orsakir
í fæðuvenju enska aðalsins. Hann
borðaði einvörðungu kjöt en ekki
ávexti og grænmeti eins og aðall-
inn á meginlandinu. Árið 1539 gaf
að sér en náist ekki samstaða um
það beri Svíum að stofna hann einir.
Gyllenhammar segir að brýn þörf
sé á slíkum háskóla því mengunar-
vandamálin þurfi að leysa í síðasta
lagi fyrir næstu aldamót.
Hinrik VIII.
Thomas Elyot, frægasti læknir
þess tíma í Englandi, út bók, þar
sem ráðið var mjög eindregið frá
neyzlu ávaxta. Læknir Jakobs I.
Stúarts, sem uppi var á 17. öld
taldi grænmeti og ávexti óholla.
Það var ekki fyrr en á 18. öld
að menn áttuðu sig á því, að orsök-
in fyrir skyrbjúg var skortur á
c-vítamíni, sem hafa mátti úr
ávöxtum og grænmeti.
Ekki eru þó allir sérfræðingar
sannfærðir: Dr. Glyn Redworth,
rannsóknarfélagi á Kristsgarði við
Oxford-háskóla og sérfræðingur í
Tudor-tímanum, segir að Hinrik
hafi látizt 56 ára gamall, sem
hafi verið hár aldur þá. Þetta sé
skemmtileg kenning, en hún sé
ekki líkleg til að breyta gangi sög-
unnar.
Gyllenhammar, forstjóri Volvo:
EFTA-löndin stofiii um-
hverfisverndarháskóla
PEHR G. Gyllenhammar, forstjóri Volvo-fyrirtækisins í Svíþjóð, hef-
ur lagt til að aðildarríki Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) leggi
þijá milljarða sænskra króna (um 28 milljarða ísl. kr.) til að stofiia
evrópskan umhverfísverndarháskóla.