Morgunblaðið - 19.09.1989, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 1989
17
Óheillavænleg þróun
sé, því eftir að hafa keypt ákveðið
tonnatal, vilja menn fá að ná því þó
að til þess þurfi að drepa hálfvaxinn
fisk og þaðan af smærri.
Að gefa veiðarnar fijálsar innan
þess ramma, sem hér hefur verið
fjallað um, mun útrýma þeirri spili-
ingu sem kvótasalan hefur leitt af
sér, og að hægt sé áð leggja heil
byggðarlög í rúst af því að kvótinn
þeirra hafði verið nýttur til þess að
verðbæta gamlar fúafjaiir, sem ein-
hver útgerðarmaður þurfti að losna
við.
Eins og fram kemur í ummælum
Ólafs Þ. Þórðarsonar getur útgerðar-
maður selt skip sitt með kvóta fyrir
allt að 30% yfir matsverði-og þar
með kvóta þess burt úr viðkomandi
byggðarlagi. Eftir situr bæjarfélag
með skerta atvinnumöguleika. At-
vinnuleysi heldur innreið sína og
brottflutningur fólks fylgir í kjölfar-
ið. Eignir falla í verði og góð íbúar-
hús seljasta ekki nema fyrir 30% af
brunabótaverði eða þaðan af minna.
Jafnvel hesta- og hundahús í
Reykjavík verða veðhæfari í lána-
stofnunum heldur en góð íbúðarhús
og fiskverkunarstöðvar í kvótalaus-
um útgeraðarstöðum á landsbyggð-
inni.
Viðlagasjóður bætir mönnum tjón
af náttúruhamförum, en tjón af völd-
um lagasetningar alþingismanna
þætir engin trygging.
Ftjáisar veiðar með slíkum að-
haldsramma og hér um ræðir mun
aftur færa útgerð og fiskvinnslu til
þeirra staða, þar sem sóknin er hag-
kvæmunst og jafnan tryggja það að
nýliðun sé nægileg á hverjum tíma.
í dag étum við ekki aðeins okkar
hlut af auðlindinni, heldur erum við
farin að éta af diskum barna okkar
og barnabarna. Það er vond stefna
og frá henni verður að hverfa.
Höfundur er skipstjóri á IsnRrði.
E* EGGERT KRISTJÁNSSON H/F
eftir Pétur Bjarnason
Allmikil umræða og blaðaskrif
hafa að undanförnu verið um fisk-
veiðistefnuna, sem nú er í gildi og
einnig þá sem framundan er.
Mér finnst athyglisverðust af-
dráttarlaus ummæli formanns LÍÚ
um að við höfum haldið uppi alltof
þungri sókn í ungfiskinn og að henni
verði að linna. Þetta eru athyglisverð
ummæli manns, sem stendur jafn
nærri þeim málum, sem um er rætt,
og á þeim ber vissulega að taka
mark.
1. desember 1983, þegar undirrit-
aður var ennþá starfsmaður veiðieft-
irlits sjávarútvegsráðuneytisis á
Vestfjörðum, sendi ég sjávarútvegs-
ráðherra bréf, þar sem ég viðraði þá
hugmynd að þorskkvótanum yrði
úthlutað í stykkjatali í stað tonna-
tals, og tonnatalið gefið frjálst.
Þannig yrði það fært í hendur
skipstjórnarmanna sjálfra hvað mörg
tonn þeir gætu fengið út úr leyfðum
fiskafjölda. Það mundi auka heildar-
tekjur af sjávarútvegi og draga úr
ungviðisdrápi, þar sem stofninn
mundi veiðast ofan frá.
Þó þessi tillaga fengi ekki hljóm-
grunn á þeim tíma hefur hún alltaf
vakað í huga mér og nú þegar mað-
ur heyrir í fréttum að hún sé til
umræðu hjá norskum stjórnvöldum,
sem helstu bjargræðisleið þeirra of-
veiddu fiskistofna, þá leyfi ég mér
að vekja athygli á henni aftur.
Sem dæmi um hvaða verðmæti
felast í mismunandi aldri fiska má
vitna í skýrslu um sókn í árganginn
frá 1973. Árið 1976 voru veiddar
úr þeim árgangi 24 milljónir fiska,
sem vigtuðu þá aðeins 26 þúsund
tonn, 1,1 kg. meðaltal. 130 milljónir
fiska veiddir árið 1955 vigta 530
þúsund tonn, meðaltal 4,1 kg. 130
milljónir fiska veiddii' 1987 vigta 380
þúsund tonn, meðaltal 2,9 kg. Minnk-
unin á heildarafla í kílóum með veidd-
um sama fiskafjölda verður 150 þús-
und tonn. Það munar um minna.
Þetta er ógnvænleg þróun og get-
ur ekki haldið áfram. Þessi þróun
er bein afleiðing af þeirri fiskveiði-
stefnu, sem fylgt hefur verið. Hún
hefur örvað menn til gegnarlauss
tonnatalskapphlaups án nægilegs til-
lits til þess einstaklingsfjölda, sem
þarf í hvert tonn. Ég held að reynsl-
an sýni okkur að sú stjórnunarað-
ferð, sem nú er viðhöfð, hafi gengið
Aftnæliskveðja;
Þórdís G. Bridde
Þórdís G. Bridde er 90 ára í dag.
Þórdís fæddist á Eyrarbakka og bjó
lengst af á Búðarstíg 1 á Bakkanum
eða þar til hún flutti til Reykjavíkur
1910.
Foreldrar Þórdísar voru Ólöf
Andrésdóttir frá Eyrarbakka og
Guðni Jónsson frá Skeiðháholti inn-
anbúðarmaður Lefoli-verslunar á
Bakkanum. Systkini Þórdísar voru
Andrés Sveinbjörnsson hafnsögu-
maður hjá Reykjavíkurhöfn og Elín
Guðnadóttir skrifstofumaður hjá
hæstaréttarlögmanninum Svein-
birni Jónssyni. Starfaði Elín hjá
Sveinbirni Jónssyni í 55 ár. Bæði
systkini Þórdísar eru látin.
Þórdís lærði matreiðslu 1920 á
Hótel Skjaldbreið hjá frú Elínu
Egilsdóttur við góðan orðstír og
varð yfirmatreiðslukona og mat-
reiðslukennari á Hótel Skjaldbreið
1923.1927 giftist Þórdís Alexander
Bridde konditormeistara frá Dresd-
en í Þýskalandi hann lést á nýárs-
dag 1974, 76 ára.
Þau hjóniri eignuðust þijú börn,
Hermann 16.5. 1927. Guðna 7.1
1932, Guðni lést 1985 og Ólöfu
Lydíu 29.1. 1935, Ólöf lést 1987.
Hermann giftist 13.12 1948
Hrafnhildi M. Einarsdóttur. Hrafn-
hildur lést 1964. Þau eignuðust
fjóra syni. Hermann er nú giftur
Önnu G. Ánnannsdóttur. Guðni
giftist 21.3. 1953 Hafdísi Jóns-
dóttur, eignuðust þau fimm börn.
Ólöf Lydía giftist 8.12. 1957 Ólafi
R. Ólafssýni eignuðust þau fj^gur
börn. Niðjar Þórdísat', börn, barna-
börn og barnabarnabörn, eru nú
35. Þórdís er heiðursfélagi Kvenna-
deildar Slysavarnarfélags íslands
og heiðursfélagi Sjálfstæðisfélags-
ins Hvöt.
Þórdís tekur á móti gestum í
félagsheimili FIP kl. 16.30, Versl-
unai'húsinu Miðbær Háaleitisbraut
58-60, gengið inn um vesturgafl
Safamýrarálmu.
Karl H. Bridde
sér til húðar vegna þess hvað henni
fylgir mikið ungviðisdráp. Auk þess
sem kvótakerfið hefur hrundið af
stað þvílíkri byggðaröskun að ekki
sér fyrir endann á. Sama er að segja
um ferskfiskútflutninginn, hann hef-
ur átt stóran þátt í atvinnusam-
drætti á landsbyggðinni.
Ég held að athugandi væri að
gefa veiðarnar fijálsar innan ákveð-
ins ramma og snúa sér að annars
konar stjórnun, með samblandi af
reglugerð um gerð og búnað veiðar-
færa og stykkjatals bundnu afnota-
gjaldi, sem færi hækkandi á tonn
með smækkandi fiski og fjölgandi
einstaklingum í tonni.
Fiskveiðar og fiskverkun eru fjár-
mál og þeim ber að stjórna með pen-
ingum, með því að leyfa frjálsa sókn
í vaxinn fisk, en hamla ungviðis-
drápinu með hárri gjaldtöku í formi
stykkjatansbundins afnotagjalds.
Nokkur atriði um
hugsanlega sljórnun
1. Ákveða heildarkvóta þorsks í
stykkjatali en gefa tonnatalið fijálst.
Það leiðir til aukinnar sóknar í eldri
árgangana og stofninn veiðist ofan
frá. Hver eydd kvótaeining skilar
fleiri kílóum og auknu verðmæti.
Áhrif skipstjórnarmanna á að fá sem
flest tonn og mest verðmæti út úr
leyfðum fiskafjölda stóraukast.
2. Ákveða í samráði við Hafrann-
sóknastofnun hvaða aldursflokkar
eigi að vera í veiðinni hveiju sinni,
með tilliti til nýliðunar stofnsins svo
að hann rýrni ekki við veiðarnar.
3. Binda í reglugerð þann búnað
og gerð veiðarfæra, sem sleppir fiski
undir þeirri stærð lifandi út á tog-
inu. Með notkun leggpoka og síðu-
fellingum á yfirbyrði, og hveijum
þeim nýju aðferðum, sem finnast
með áframhaldandi rannsóknum.
4. Að beita stykkjatalsbundnu af-
notagjaldi á veiddan fisk, þannig að
gjald pr. tonn fari hækkandi með
smækkandi fiski. T.d. eftirfarandi:
Pims - virkilega
gottkex.
Pétur Bjarnason
„í dag étum við ekki
aðeins okkar hlut af
auðlindinni, heldur er-
um við farin að éta af
diskum barna okkar og
barnabarna. Það er
vond stefna og frá
henni verður að
hverfa.“
selur þau sín á milli, án þess að hafa
greitt neitt fyrir þau. Slík sala breyt-
ir samt engu til batnaðar í um-
gengni við ungfiskinn, nema síður
Flestir ræða um að selja eigi veiði-
leyfi til útgerðarinnar, úr því að hún
Fjöldi fiska Gjaldeining: Gjald
í tonni pr. stk. kr. pr. tonn kr.
100 5 500
200 5 1.000
300 5 1.500
400 5 2.000
500 5 2.500
%ils
...að sjálfsögðu!
LYFTU
ÞÉR UPP
OG
OPNAÐU
PILSNER