Morgunblaðið - 14.12.1989, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. DESEMBER 1989
Frelsishelja í nekt sinni
Bókmenntir
Jóhann Hjálmarsson
Gabriel García Márquez: HERS-
HÖFÐINGINN í VÓLUNDAR-
HÚSI SÍNU. Guðbergur Bergs-
son þýddi. Forlagið 1989.
„Hvernig losna ég úr þessu völ-
undarhúsi!" spyr frelsishetjan
Símon Bolívar í desember árið
1830, en þá á hann skammt eftir
ólifað. Um það þegar farið er að
halla undan fæti hjá honum frjallar
skáldsaga Gabriels García Már-
quez.
Hið mannlega og jafnframt
aumkunarverða í fari leiðtogans
sem frelsaði Ameríku undan
spænskum nýlenduherrum er
dregið fram í dagsljósið af mis-
kunnarlausu raunsæi sem líka er
yljað ljóðrænu.
Gabriel García Márquez er
meistari í því að lýsa hinu hold-
lega, gleði og hrellingum líkamans
og.það gerir hann óspart í Hers-
höfðingjanum í völundarhúsi sínu.
Ekki fimmtugur er hershöfðinginn
orðinn eins og hvert annað skar,
en það hindrar hann ekki í að girn-
ast konur og samrekkja þeim.
Meðal þeirra fáu sem gegna
veigamiklu hlutverki í skáldsög-
unni er þjónn Bolívars, Jose Palac-
íos, og hin ástríðufulla fylgikona
hans, Manúela Saenz. Eins og í
fleiri skáldsögum García Márquez
em nöfn margra persóna nefnd
án þess að þær verði sérstakiega
minnisstæðar. Þetta er mjög áber-
andi í Hershöfðingjanum í völund-
arhúsi sínu og ruglar lesandann
og dregur oft úr áhrifamætti frá-
sagnarinnar.
García Márquez er ekki um-
hugað um að auðvelda lesendum
sínum að fylgja söguþræðinum.
En list hans sem stundum er bund-
in við magnaðar stemmningar er
þess eðlis að ekki verður komist
hjá því að hrífast.
Sagt er frá að í annarri heim-
sókn hershöfðingjans til Mompox
Gabriel García Márquez
hafi ekið vagnalest eftir götum
miðbæjarins „með konum á ýms-
um aldri og af ólíku litarafti og
fylltu loftið af eggjandi ilmi. Þær
riðu í söðli með litríkar satínsól-
hlífar, klæddar fínasta silki sem
átti ekki sinn líka í borginni. Eng-
inn bar til baka þær getgátur að
■ ÚT ER KOMIN hjá Máli og
menningu skáldsagan Börn Ar-
bats eftir sovéska rithöfundinn
Anatoli Rybakov, í þýðingu Ingi-
bjargar Haraldsdóttur. Þessi bók
hefur vakið mikla athygli á Vesturl-
öndum að undanförnu og hefur í
hugum manna orðið að eins konar
tákni Glasnost-stefnunnar, enda
eru
í henni gerðar upp sakirnar við
ógnir Stalínismans, segir í fréttatil-
kynningu útgefanda.
■ BOKA ÚTGÁFAN Skuggsjá,
Hafnarfirði, hefur endurútgefið
þetta væru hjákonur hershöfðingj-
ans sem ferðuðust á undan hon-
um“.
Þegar búið er að lýsa því yfir
að getgáturnar hafi verið rangar
eins og margar slúðursögur sem
lengi loddu við hershöfðingjann
kemur málsgrein sem er upphaf
kostulegra ævintýra hans með
fegurðardís frá sömu borg:
„Hann var svo viðkvæmur fyrir
öllu sem var sagt um hann, réttu
eða röngu, að hann náði sér aldrei
eftir skröksögur og barðist við að
leiðrétta þær fram á dauðastund-
ina. Engu að síður varaði hann sig
lítið á þeim. Eins og í önnur skipti
hafði hann líka hætt orðstír sínum
vegna konu á fyrri leið sinni um
Mompox.“
Það er ekki nýtt að skrifaðar
séu bækur um valdið og spilling-
una í kringum það, fánýti þess í
samanburði við sönn mannleg
verðmæti. Hershöfðinginn í völ-
undarhúsi sinu segir okkur ekki
neinn nýjan sannleik, en gyllingin
á styttu Símons Bolívars flagnar
lítið eitt. Eftir sitja minningar um
ijörlega skrifaða kafla, minnis-
stæð atvik í lífi hershöfðingjans
og þessu kemur Guðbergur Bergs-
son vel til skila í þýðingu sinni.
bókina Lækningamáttur þinn eftir
Harold Sherman. Bókin er 192 bls.
að stærð. Ingólfur Árnason þýddi
bókina.
■ BÓKA ÚTGÁFAN Skuggsjá,
Hafnarfirði, hefur sent frá sér þijár
nýjar þýddar skáldsögur í bóka-
flokknum Rauðu ástarsögurnar.
Það eru bækurnar Lykilorðið eftir
Else-Marie Nohr, Svikavefúr eftir
Erik Nerlöe og Enginn sá það
gerast eftir Evu Steen. Bækurnar
voru þýddar af Skúla Jenssyni og
Sverri Harldssyni.
Jólagjöfin
fyrir örbylgjuofnaeigendur
gerir gæfumuninn i matreiöslunni
í töfrapottinum geturðu matreitt kjúklinga, svína-
kjöt og lambakjöt með góðum árangri í örbylgjuofn-
inum þínum og fengið fallega brúningu á steikina.
Töfrapottarnir fást í þremur stærðum fyrir alla ofna.
Verð kr. 1.425 - kr. 1.865 - kr. 2.390.
íslenskar leiðbeiningar fylgia.
Einar Farestveit&Co.hf.
BORGARTÚN 28. SÍMAR: (91) 16995 OG 622900 - NÆG BÍLASTÆÐI
til Spánor
fyrir
B krónur*
Pað er varla til sá íslendingur, sem ekki
gleðst yfir símtali að heiman þegar
hann er erlendis.
Þegar þú hringir til vina og œttingja
erlendis fœrðu áti efa að heyra hvað
veðrið er gott þarna úti, veitingahúsin
fráhœrog nœturlífið eldfjörugt. Mundu
hara hvað það getur verið ánœgjulegt
fyrir þá að heyra hljóðið í gamla
landanum og nýjustu fiskisögurnar að
heiman.
Fjölskyldan getur skiþst á að tala og
fyrr en varir hafa allir ferðast til
útlanda á mun ódýrari hátt en með
þessum hefðhundnu leiðum.
Pá er ekki úr vegi að láta það fylgja með
að það sé góður siður, þegar maður
ferðast út fyrir landsteinanna, að
hringja reglulega heim og láta vita af
sér.
* Miðaö við 1 mín. símtai (Háð breytingum ágjaldskrá.) ■
Verð á mín.
Norðurlöndin (að frátöldu Finnlandi) kr. 60
Finnland og Holland kr. 66
Bretland, Spánn og V.-Þýskaland kr. 73
, Frakkland kr. 85
Grikkland, Ílalía og Sovctríkin kr. 95
Bandaríkin kr. 111
PÓSTUR OG SÍMI
Við spörum þér sporin
“ Breytist samkvœmt gjaldskrá.