Morgunblaðið - 14.12.1989, Blaðsíða 34

sser aaaMaaga .r r HUOAflUTMMia aiaAjaviunHOM
"MOTKGUNBLXÐIÐ ' FIMMTUDAGUR 14. DESEMBERTH89 ‘ ‘
Frá fundi utanríkisráðherra 24 ríkja í gær.
Fundur 24 ríkja í Brussel:
Reuter
Bankasamruni;
Danske Bank stærst-
ur á Norðurlöndum
Kaujimannahöfn, Stokkhólmi. Reuter.
STJORNENDUR danska bankans Provinsbanken tilkynntu í fyrradag
að hann muni sameinast Den Danske Bank og Handelsbanken í jan-
úar en við það verður til stærsti banki Norðurlanda, Danske Bank.
Heildareignir hins nýja banka munu nema 400 milljörðum danskra
króna, jafnvirði 3.700 milljarða ísl. króna.
Þá var tilkynnt um bankasamein-
ingu í Stokkhólmi í síðustu viku.
Þar ákváðu stjórnendur Nordban-
ken að taka kauptilboði PK-banken
og mun nýi bankinn bera nafn þess
fyrrnefnda. Heildareignir nýja
bankans nema 309 milljörðum sæn-
skra króna, 3.090 milljörðum ísl.
króna.
Tveir af þremur stærstu bönkum
Noregs, Bergen Bank og Den
Norske Creditbank, ákváðu að sam-
einast sl. október og búist er við
tíðindum af þessu tagi úr finnska
fjármálaheiminum á næstunni.
Talsvert hefur verið um samein-
ingu banka á Norðurlöndunum í
haust. í síðustu viku var t.a.m.
ákveðið að sameina bankana Pri-
vatbanken, SDS og Andelsbanken
í nýjan banka sem heita mun UNI
Bankdanmark. Heildareignir þeirra
námu 300 milljörðum danskra
króna um síðustu áramót. Hinn nýi
Danske Bank og UNI Bankdan-
mark munu sín á milli ráða um 60%
fjármagnsmarkaðarins.
Styðja þróunarhanka fyrir
Ungverjaland og Pólland
^ Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Á FUNDI 24 ríkja um stuðning við Pólland og Ungverjaland sem
haldinn var í Brussel í gær kom fram áhugi þátttökuríkjanna á
aðild að fyrirhuguðum fjárfestinga- og þróunarbanka fyrir Ung-
verjaland og Pólland. Jaftiframt Iýstu fundarmenn áhuga sínum á
að gefa Austur-Þjóðverjum, Tékkóslóvökum, Búlgörum og Jú-
gólsövum kost á að njóta styrktaraðgerðanna að uppfylltum
ákveðnum skilyrðum.
Jón Baldvin Hanniblasson ut-
anríkisráðherra, sem sat fundinn
fyrir íslands hönd, sagði að íslend-
ingar hefðu áhuga á þátttöku í
jöfnunarsjóði sem setja á upp til
að styrkja gjaldmiðla ríkjanna. Jón
Baldvin sagði enga ákvörðun hafa
verið tekna um aðild að þróunar-
bankanum að svo stöddu en
íslensk stjórnvöld hygðust kynna
sér málið.
íslendingar hefðu þegar komið
á fót samstarfsverkefni við Ung-
veija um nýtingu jarðhita sem
væri töluvert stórt verkefni. Um
frekari matvælasendingar sagði
Jón Baldvin að það yrði metið
þegar ljós væri árangur af þeim
sendingum sem þegar hefðu farið
frá íslandi.
Hugað að fleiri ríkjum
í yfirlýsingu sem birt var í
Brussel í gærkvöldi kemur fram
mikil ánægja fundarmanna með
þá þróun sem á sér stað í lýðræði-
sátt í Póllandi og Ungveijalandi.
Lagt er til að styrktaráætlanir
verði færðar út og látnar ná til
Tékka, Búlgara, Austur-Þjóðveija
og Júgóslava þegar sýnt þykir að
samskonar breytingar staðfestist
í löndum þeirra.
Sársaukafullar breytingar
Utanríkisráðherra Póllands og
Ungveijalands ávörpuðu fundinn
og gerðu grein fýrir stjómmála-
legri og efnahagslegri stöðu
ríkjanna.
I máli pólska ráðherrans kom
fram að þær breytingar sem eiga
sér stað þar í landi séu mjög sárs-
aukafullar, verðbólga sé mikil í
Póllandi og kaupmáttur, sem var
lítill, hafi rýmað um 20-30%. Þeir
verst stöddu séu á barmi hungurs-
neyðar. Ástandið í Ungveijalandi
er ekki jafn alvarlegt enda land-
búnaður þar þróaðri og ekki yfir-
vofandi matvælaskortur.
í ályktuninni kemur fram að
mörg ríkjanna hyggja á frekari
matvælaaðstoð strax í upphafi
næsta árs.
Um það sagði Jón Baldvin að
ekki væru neinir fjármunir tryggð-
ir til þess á fjárlögum næsta árs
en eins og áður sagði yrði lagt
mat á áframhaldandi aðstoð af
íslands hálfu þegar reynsla væri
fengin.
Verkeftium raðað í
forgangsröð
Jón Baldvin sagði að athyglis-
vert að á fundinum hefði verið
lagt mat á þær breytingar sem
ættu sér stað í þessum ríkjum og
hins vegar hefði verkefnum verið
raðað í pólitíska forgangsröð.
Áherslan yrði lögð á jöfnunar-
sjóði, þróunarbanka og áætlanir
um starfsþjálfun í löndunum.
I ályktun sinni gera ráðherrarn-
ir ráð fyrir því að mjög náið sam-
ráð verði um allar aðgerðir til að
styrkja lýðræðisþróunina og sam-
starf verði tekið upp á öllum þeim
sviðum sem mögulegt er, m.a.
lýstu Bandaríkjamenn sig reiðu-
búna til viðræðna um að samræma
þróunarsjóði sína fyrirhuguðum
þróunarbanka.
í lok yfiriýsingarinnar er lögð
áhersla á mikilvægi þeirra
pólitísku- og efnahagslegu breyt-
inga sem eiga sér stað í Sovétríkj-
unum.
Gert er ráð fyrir því að ríkin
24, þ.e. Vestur-Evrópu-ríkin
ásamt Kanada, Bandarikjunum og
Japan, hittist um leið og tilefni
gefst til á næsta ári.
Reuter
Ró færistyfir
Lífið er nú að færast í eðlilegt
horf í Manílu höfuðborg Filipps-
eyja eftir að uppreisnartilraun
gegn Corazon Áquino forseta
var brotin á bak aftur. Hér sést
hermaður sitja flötum beinum
í höfuðborginni — í baksýn er
jólaskreyting.
Umræður í miðstjórn sovéska kommúnistaflokksins um helgina:
„Erum á rangri braut fyrst páfinn
og kapítalistarnir hrósa okkur“
Staðfest að Míkhaíl Gorbatsjov Sovétleiðtogi hótaði að segja af sér
Moskvu. Reuter.
STAÐFEST var í gær að Míkhaíl Gorbatsjov Sovétleiðtogi hótaði
að segja af sér á miðstjómarfúndi sovéska kommúnistaflokksins
um siðustu helgi þegar honum grömdust árásir harðlínumanna í
flokknum. Kemur þetta fram í grein eftir Daniil Granin, þingmann
á fúlltrúaþingi Sovétríkjanna, sem birtist í Moskvufréttum í gær.
Það gerðist markverðast á öðrum degi fulltrúaþingsins í gær að
Nikolaj Ryzhkov, forsætisráðherra Sovétríkjanna, hvatti til þess
að Comecon-ríkin miðuðu við heimsmarkaðsverð í viðskiptum sínum
frá og með ársbyijun 1991.
Granin fékk að sitja miðstjórn-
arfundinn um helgina sem gestur.
Segir hann að Gorbatsjov hafi
sætt þungum ásökunum frá hátt-
settum kommúnistum um að
stefna hans væri röng. „Það kom
ekki á óvart að þessar ræður
særðu Gorbatsjov djúpt. Og það
svo mjög að hann lýsti því yfir
að væru verk hans undafarin ár
metin á þennan veg þá væri hann
reiðubúinn að leggja niður völd.“
Skrif Granins er fyrsta ítarlega
greinargerðin um atburðarásina á
miðstjórnarfundinum sem birtist
í Sovétríkjunum. Indrek Toome,
forsætisráðherra Eistlands, gaf í
skyn á sunnudag í viðtali við dag-
blað í Tallinn að Gorbatsjov hefði
hótað að segja af sér en ritstjóri
Prövdu fullvissaði lesendur sína
síðar um að svo hefði ekki verið.
Granin segir ekki hvernig fund-
urinn hafi þróast eftir þessi um-
mæli Gorbatsjovs en aðrar heim-
ildir segja að harðlínumenn hafi
hætt árásum á Sové.tleiðtogann
við svo búið. Stjórnmálaskýrendur
segja að Gorbatsjov hafi tvisvar
áður hótað að segja af sér síðan
hann komst til valda árið 1985.
Granin lýsir þungum áhyggjum
sínum yf ir því sem hann varð vitni
að á miðstjórnarfundinum. „í
fyrsta skipti heyrði ég beinar
ásakanir á hendur Gorbatsjov úr
munni háttsettra flokksmanna en
ekki á fundi með óánægðum
verkamönnum. Því var haldið
fram að stefna hans væri röng
og tímabært að „fara yfir á rétta
braut“. Einn sagði: ,“ skrifar
Granin.

sogu.
Hver trúir tveimur tíu
ára strákum sem segjast
hafa komist á snoðir um afbrot.
Gunnhildur Hrólfsdóttir kann að segja börnunum
. Spennandi og skemmtileg, myndskreytt barnabók.
ÍSAFOLD