Morgunblaðið - 09.10.1990, Blaðsíða 56

>6
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. OKTÓBER 1990
„ Nút'tma txlcríi,.. 47 h^eéircL
Sex seJcúrtdum
mig.
Ekkí liðsinnt sem skyldi
Til Velvakanda.
Núna eftir kvein mikið og hátt
um aukna aðstoð félagsstofnana við
fólk sem getur ekki séð fótum sínum
forráð, hlýnar mér um hjartaræturn-
ar (gott er að eiga góða að). Sérstak-
lega þegar meginþorri skjólstæðinga
félagsmálageirans virðast vera ein-
stæðir foreldrar sem ekki geta fram-
fleytt sér og sínum. Allt af hinu
góða en sorglegt til þess að vita a
kaupmáttur skuli vera svo rýr að
fólk framfleyti sér ekki.
Eg er ein af þessum einstæðu
foreldrum, reyndar að eigin vali og
líkar vel. Er á meðan er, kannski á
ég eftir að skipta um skoðun. Mig
langar til þess að segja frá því þeg-
ar ég leitaði eftir tímabundinni að-
stoð í sameiginlegan sjóð allra lands-
manna. Þannig er mál með vexti að
ég þurfti að leita læknis vegna fótar-
meins, nánar tiltekið innri liðbönd í
ökkla voru illa teygð eftir slæmt
misstig. Nóg um það, aðgerðin var
framkvæmd 17. ágúst 1990 ogtókst
vel. Heim fór ég daginn eftir að eig-
in ósk enda ekkert að mér nema það
eitt að fóturinn var í gifsi frá tá-
bergi upp að hné, fyrirmæli voru um
að ég tæki lífinu með ró og greri
sára minna næstu 48 daga. Gan-
glimum hafði fjölgað um einn þrátt
fyrir það að vinstri fóturinn væri
óvirkur. Eg var sem sé sett á hækjur.
Brátt rann upp fyrir mér eigin
aumingjadómur. Það var sama
hvernig ég brölti og barðist um, illa
gekk baráttan við húsverkin (íbúðin
er því miður ekki sjálfhreinsandi).
Ljúflingarnir mínir fjórir björguðu
sér með mat og drykk en ekki upp-
þvottinn. Fötin þeirra eru á einhvern
óskiljanlegan hátt mjög skítsælin og
þvo sig ekki sjálf, hvað þá að fat.nað-
urinn láti svo lítið að brjóta sig sam-
an sjáifur og ganga í snyrtilegri röð
inn í skápa. Sjálf hökti ég úr rúminu
á klósettið, af klósettinu inn í stofu-
sófa. Hraut og slefaði í þessum
ágætu húsgögnum milli þess sem
ég reyndi að stjórna afkvæmunum
með illskeytta rödd og hækjurnar
einar að vopni. Eg hef reyndar þá
trú að aðrar aðferðir dugi betur en
þarna lá ég í eymd minni (að eígin
mati) og lét mér líða illa. Sá í hendi
mér að ég hafði brugðist sem uppal-
andi, þ.e. börnin mín gengu illa um.
Við gefumst aldrei upp og allir
gömlu og góðu málshættirnir hennar
mömmu flugu upp í hugann. En jafn-
vel þó bjartsýnin létti þér lífið, hlóðst
drullan og draslið upp og gerir enn.
Eftir viku hringdi ég í okkar ágæta
sveitarstjóra og bað um aðstoð,
heimilisaðstoð svona einu sinni til
tvisvar í viku þar sem ég ætti ekki
auðvelt með að framkvæma þau
ýmsu verk sem fylgja rekstri heimil-
is. Hann tók máli mínu ekki illa,
vildi athuga hvað tíðkaðist annars
staðar, bera beiðni mína undir
hreppsnefnd. Eg barmaði mér há-
stöfum og hefði brotnað niður og
grátið í símann ef þetta hefði verið
sjónvarpssími. Sveitarstjórinn taldi
mig ekki alveg ósjálfbjarga, ég ætti
fullt hús af stálpuðum börnum sem
gætu hjálpað (sem þau og gera).
Það var satt hjá honum, ég á fjögur
böm á aldrinum átta til sautján,
bæði falleg og dugleg. En sam-
kvæmt kenningum samfélagsins er
nægilega mikið á börn einstæðra
foreldra lagt, þ.e. alltaf ein heima,
ala sig upp sjálf og allt það sem því
fylgir (og ekki verri fyrir vikið). Eg
benti manninum á þessa staðreynd.
Öllu þessu og ýmsu öðru var tekið
með stakri ljúfmennsku af hans
hálfu.
Líður nú 'og bíður, ég hef símsam-
band við sveitarstjórann vikulega,
hann hinn elskulegasti og ég hin
geðversta. Drullan hlóðst upp og
gerir enn og draslið hreyfir sig lítið.
Eg kom mér upp þægilegri aðferð
við að setja í þvottavél. Eg sit á
klósettinu og þvæ allan þann óhreina
þvott sem mér tekst að særa börnin
til að ná í um alla íbúðina. Þá hefst
baráttan við að tæla einhvern til
þess að hengja upp þvottinn (undar-
legt hvað allir hafa mikið að gera).
Seinna þarf að sækja þvottinn, koma
honum til mín, ég brýt línið saman
og baráttan hefst við að koma dulun-
um í skápana. Allt gengur þetta að
óskum svona miðað við aðstæður.
Sambýlisfólki mínu á neðri hæðinni
til mikillar skelfingar fann ég upp
aðferð til þess að ferðast innanhúss
án hækjanna, Eldhúskollur var sett-
ur undir löppina ónothæfu og nú
dröslast ég um allt með tvær hendur
lausar dragandi á eftir mér kollinn
með tilheyrandi hávaða og látum þar
sem ég er manneskja mjög svo stór-
vaxin í allar áttir. Eins og sjá má
er til lausn á öllum málum. Það er
hægt að sópa og skúra á fjórum
fótum ef hnén eru ekki mjög léleg.
Þá er hinsvegar spurning um holl-
ustu með tilliti til aðgerðarinnar.
Nú, samskipti mín við sveitar-
stjórann héldu áfram og á endanum
leit sameiginleg niðurstaða þeirra
hreppsnefndarmanna dagsins ljós
(þremur vikum eftir hjálparbeiðni
mína). Þeir ætluðu að borga 2x2
tíma á viku á móti mér í húshjálp.
Mér varð á að brosa, þakklát fyrir
eyrun því annars hefðu munnvikin
snerst í hnakkanum. En Adam var
ekki lengi í Paradís nú fremur en
fyrr. Það vantaði vottorð um að ég
væri ekki vinnufær, ég bauð mannin-
um annað tveggja að ég mætti til
hans eða hann til mín svo hann sæi
hvernig ég bæri mig að. Reglur eru
og verða reglur. Vottorð skyldi það
vera, ekkert annað gæti bent til
þess að ég væri með gifs á löpp-
inni. Ekkert mál, ég hringdi eftir
vottorði en okkar ágæta kerfí er
seinvirkt.
Nú sit ég á mínum feita rassi og
bíð eftir því að hjálpin berist. Og
þó, núna þegar ijórir dagar eru þar
til ég losna við gifsið fyllist ég óend-
anlegu þakklæti í garð samfélagsins
fyrir veitta aðstoð. Hugulsemina
verður allavega að meta. Hvort hús-
hjálpin kemur skiptir ekki lengur
máli. Heldur sú fullvissa að enginn
deyr úr skít.
Og kannski ef einhver þarf síðar
meir á aðstoð að halda þá verður
komin reglugerð í þessum málum
og ekki þörf á öllu þessu japli, jamli
og fuðri.
Og svo í framhaldi af þessu öllu
verð ég alltaf svo sár þegar fólki
er mismunað eftir búsetu og kyni.
I öðru litlu samfélagi hér ekki mjög
langt í burtu býr maður sem ég
þekki allvel, rétt er að kynbinda
þetta nánar og taka fram að maður-
inn er karlmaður. Þessi karlmaður
er einstæður faðir með fjögur börn.
Ekkert merkilegt við það í sjálfu
sér. Nú, eins og allir í okkar þjóðfé-
lagi þarf hann að vinna mikið frá
heimilinu og börnunum. Hann er
duglegur og hugsar vel um börnin
sín. En hann er ekki einn af þeim
sem fæddust með tuskuna í annarri
hendi og ryksuguna í hinni. Og kýs
auk þess heldur að nota þann tíma
sem hann er heima til þess að sinna
börnunum. Og mér finnst það mikill
kostur því ég er sama sinnis.
Það sem er hinsvegar merkilegt
við þetta allt saman, er sú staðreynd
að þeir sem sjá um félagsmálagei-
rann í hans samfélagi linntu ekki
látum (tók á annað ár) fyrr en þeir
komu inn á gafl hjá viðkomandi
kvenmanni með fötu í annarri hendi
og tusku í hinni. Skyldi hún vera
þarna tvo tíma á dag og skúra,
skrúbba og bóna.
Eg bað grátandi um aðstoð tíma-
bundið en mér var ekki liðsinnt sem
skyldi. Trúlega hefði samfélagið sem
ég bý í brugðist fyrr eða öðruvísi
við hefði ég verið karlmaður.
Finnst mér þetta hið mesta órétt-
læti og er ósátt mjög við niðurstöður
sem þessar í okkar velferðarsamfé-
lagi.
En sannast nú sem oftar að ekki
er sama hvort þú ert Jon eða séra
Jón.
Hafdís Lilja Pétursdóttir,
Grundarfirði.
HÖGNI HREKKVÍSI
Víkveiji skrifar
Nýlega kom ungur piltur til
hárskera hér í borg, sem ekki
er í frásögur færandi. Þegar að því
kom að greiða fyrir klippinguna
spurði pilturinn, hvað hún kostaði.
Þegar hann hafði fengið upplýsing-
ar um það, beygði hann sig niður,
fór úr öðrum skónum og tók pening-
ana upp úr honum. Hárskerinn
spurði, hvers vegna í ósköpunum
hann geymdi peningana í skónum.
Svarið var athyglisvert og upplýs-
andi.
Pilturinn kvaðst vera búsettur í
Breiðholti og unglingar gætu ekki
farið þar óhultir um, jafnvel ekki
að degi til. Hann gæti átt von á
því, að á sig yrði ráðizt, en ef í Ijós
kæmi, að hann hefði enga peninga
á sér yrði hann látinn í friði. Þess
vegna faldi hann peningana fyrir
klippingunni í skónum.
Hvers konar þjóðfélag er þetta
að verða?
Verðmunur er mikill í verzlun-
um. Fyrir skömmu kom
Víkverji í tvær matvöruverzlanir á
höfuðborgarsvæðinu. í annarri
verzluninni kostaði appelsínu nekt-
ar frá Sól hf. 109 krónur en í hinni
89 krónur. Verðmunur var því 20
krónur.
Yfirleitt er verð hærrá í verzlun-
um, sem hafa opið á kvöldin og um
helgar, eins og eðlilegt er. Kostnað-
ur við, að hafa verzlanir opnar á
þeim tímum sólarhrings er mikill
og þess vegna ekki óeðlilegt, að
viðskiptavinir, sem vilja komast í
verzlanir á þeim tímum þurfi að
borga eitthvað fyrir það í hærra
vöruverði. Um það.var hins vegar
ekki að ræða í ofangreindu tilviki.
Þar var um að ræða tvær verzlan-
ir, sem einungis eru opnar á venju-
legum verzlunartíma.
Verðskyn almennings hefur
aukizt mjög á undanförnum árum,
svo og sú tilfinning, að ástæðulaust
sé að láta hafa sig að fífli með því
að eiga viðskipti við verzlanir, sem
augljóslega sækjast eftir óhóflegri
álagningu.
XXX
Fyrir skömmu var orð á því haft
í þessum dálki, hvílíkt meng-
unarbæli bílastæðin við Kringluna
væru a.m.k. í kyrru veðri. Nú fjölg-
ar mjög yfirbyggðum bílastæðum
og m.a. bílageymslum, sem byggðar
eru í kjöllurum eða á jarðhæð stórra
fjölbýlishúsa. Víkveiji kom í eina
slíka bílageymslu fyrir nokkru og
er skemmst frá því að segja, að
sóðaskapur ýmis konar er með ólík-
indum. Auk þess, sem frágangur á
þessum geymslum er þannig, að
þær eru mjög fráhrindandi er um-
gangur - sennilega unglinga - afleit-
ur. Krass og krot á veggi og að-
stæður allar eru með þeim hætti,
að sóðalegra umhverfi er tæpast
hægt að finna. Er ekkert hægt að
gera til þess að bæta úr þessu?