Morgunblaðið - 30.01.1991, Blaðsíða 2

2
1991 .lAU/iAl, .08 H'JOAqU>nvgi^ (UUAJaVIUOHOÍj
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 1991
*
Prófessorsstaða í skurðlækningum við HI:
Kosning verður end-
urtekin í læknadeild
KOSNING prófessors í handlæknisfræðum við Háskóla íslands verð-
ur endurtekin í læknadeild þar sem sá umsækjandi er flest atkvæði
fékk í deildinni náði ekki tilskildum meirihluta. Að sögn prófessors
Gunnars Guðmundssonar, forseta læknadeildar, verður væntanlega
kosið aftur síðari hluta febrúarmánaðar.
Morgunblaðið/Þorkell
Frá málflutningi í borgardómi i gær. Viðar Már Matthíasson flytur mál sitt, dómarar eru Allan V.
Magnússon, Friðgeir Björnsson og Jón L. Amalds. Gunnlaugur Claessen, ríkislögmaður, er yst til hægri.
Prófmál BHMR flutt í borgardómi í gær;
Deilt um hvort bráðabirgða-
lögin ganga gegn stjómarskrá
MUNNLEGUR málflutningur í prófmáli BHMR vegna afnáms kjara-
samnings bandalagsins með bráðabirgðalögum í ágúst var í borgar-
dómi Reykjavíkur í gær. Málið var höfðað af félagsmanni í Félagi
íslenskra náttúrufræðinga, en FIN hafði samflot með BHMR í kjara-
samningunum. Búist er við dómi á næstu vikum.
Viðar Már Matthíasson hrl., lög-
maður sækjanda, krafðist launa,
sem umbjóðandi hans var sviptur
með setningu bráðabirgðalaganna,
þó félagsdómur hefði dæmt honum
þau. Hann hélt því fram að bráða-
birgðalögin stæðust ekki, þar sem
þau stönguðust á við íjórar greinar
stjórnarskrárinnar. Aðallega væri
það 2. grein, um þrískiptingu ríkis-
valdsins, þar sem löggjafinn hefði
breytt úrskurði dómstóls og 67.
grein, um eignarrétt, enda hefðu
féiagsmenn BHMR verið sviptir
launum, sem þeir ættu rétt á og
væru eign í þeim skilningi. 28. grein
stjómarskrár setti það skilyrði að
brýn nauðsyn þurfi að vera til setn-
ingar bráðabirgðalaga, en svo hefði
ekki verið. Loks kæmi 73. grein,
um félagafrelsi, líka I veg fyrir að
bráðabirgðalögin öðluðust stjórnar-
farslegt gildi, þar sem svo harkaleg
atlaga gerði starfsskilyrði stéttarfé-
lögum óviðunandi.
Gunnlaugur Claessen, ríkislög-
maður, krafðist sýknu af kröfum
stefnanda og sagði með bráða-
birgðalögunum hefði dómi Félags-
dóms ekki verið breytt, en löggjaf-
inn hefði rétt til að breyta gildandi
rétti fyrir framtíðina. 67. grein
stjórnarskrárinnar ætti ekki við, því
ekki væri hægt að lfta á laun, sem
ekki hefði verið unnið fyrir, sem
eign í skilningi hennar. Þá legði
bráðabirgðalöggjafmn sjálfur end-
anlegt mat á hvort um brýna nauð-
syn hefði verið að ræða, en ekki
dómstólar. Að lokum sagði Gunn-
laugur að 73. grein ætti ekki við.
Hún kveður á um að mönnum sé
frjálst að stofna félög og brot á
greininni teldist ef þeim væri mein-
að það með einhveijum hætti.
Málið dæma Friðgeir Björnsson,
yfirborgardómari, sem er dómsfor-
seti og meðdómendur hans, þeir
Allan V. Magnússon og Jón L. Arn-
alds, borgardómarar.
Á fundi læknadeildar í desember
var fyrst kosið á milli þeirra um-
sækjenda, sem hæfnisnefnd hafði
talið hæfa til að gegna embættinu.
Síðan var kosið á milli þeirra
tveggja, sem þá fengu flest at-
kvæði, þeirra dr. med Brynjólfs
Mogensen, yfirlæknis á bæklunar-
deild Borgarspítalans, og dr. med.
Halldórs Jóhannssonar, dósents við
læknadeild HÍ. 63 atkvæðisbærir
fulltrúar tóku þátt í kosningunni
milli Brynjólfs og Halldórs og hlaut
Brynjólfur 31 atkvæði, Halldór 30
atkvæði, einn seðill var auður og
einn ógildur.
Forseti íslands skipar í embættið
að fenginni tillögu menntamálaráð-
herra og óskaði ráðuneytið eftir
lögfræðilegu áliti lögskýringa-
nefndar Háskólans á því hvort til-
skilinn meirihluti atkvæðisbærra
fulltrúa sem kveðið er á um í lögum
væri að baki Brynjólfí. Niðurstaða
lögskýringanefndar var sú að svo
væri ekki, hann hefði fengið 31
atkvæði, en 63 fulltrúar voru á
fundinum. Menntamálaráðuneytið
vísaði málinu þá aftur til lækna-
deildar Háskólans. Að sögn dr.
med. Gunnars Guðmundssonar, for-
seta deildarinnar, verður fjallað um
málið á fundi deildarráðs fljótlega,
en kosning fer síðan væntanlega
fram síðari hluta febrúar.
Dr. med. Hjalti Þórarinsson hefur
verið prófessor í skurðlækningum
við Háskóla íslands undanfarin ár,
en hefur látið af störfum fyrir ald-
urs sakir.
Flateyri:
Eldur í beit-
ingarskúrum
Flateyri.
ELDUR kom upp í þremur beit-
ingarskúrum á Flateyri kl. 18 í
gær, en skúrarnir eru allir undir
sama þaki. Þrír línubátar höfðu
þar aðstöðu en ekki var ^jóst í
gær hversu mikið Ijón varð
vegna eldsins.
Að sögn Hinriks Kristjánssonar,
framkvæmdastjóra Brimness hf.,
er fyrirsjáanlegt að útgerð bátanna
þriggja mun stöðvast um einhvem
tíma á meðan komið verður upp
nýrri beitingaraðstöðu.
Um eina klukkustund tók að
slökkva eldinn. Eldsupptök voru
enn ókunn í gærkvöldi.
Magnea
Fjármálaráðherra:
F orsetar alþingis kanni vinnu-
brögð Ríkisendurskoðunar
FJÁRMÁLARÁÐHERRA sendi forsetum alþingis bréf í gær þar sem
hann fer fram á að þeir taki skýrslu Ríkisendurskoðunar um sölu
Þormóðs ramma hf. til rækilegrar athugunar, og kanni vinnubrögð
við gerð hennar, forsendur og framsetningu. Ein af ástæðunum er
sú, að sögn Ólafs Ragnars Grímssonar, að Ríkisendurskoðun sendi
frá sér úttekt á Þormóði ramma fyrir tæpu ári þar sem stofnunin
taldi fyrirtækið svo illa statt að stefndi í gjaldþrot. Nú komi hins
vegar fram skýrsla frá Ríkisendurskoðun um að fyrirtækið sé arð-
vænlegt. Ljóst sé að önnur hvor skýrslan fái ekki staðist.
Ráðherra sagði að á síðasta ári
hefði Ríkisendurskoðun metið stöðu
Þormóðs ramma fyrir Atvinnu-
tryggingasjóð, vegna beiðni fyrir-
tækisins um aðstoð úr sjóðnum.
Niðurstaðan hefði orðið sú þá, að
Þormóður rammi væri eitt þeirra
fyrirtækja sem væru svo illa stödd
að þau gætu ekki staðið við skuld-
bindingar sínar gagnvart sjóðnum.
Lagði ráðherra fram minnisblöð
Jóhanns Antonssonar, fulltrúa
ráðuneytisins í stjórn Atvinnu-
tryggingasjóðs, þar sem fram koma
útreikningar Ríkisendurskoðunar á
Ljóst að kjör landsmanna munu
ekki batna á yfirstandandi ári
- sagði Einar Oddur Kristjánsson, formaður VSÍ, á aðalfundi FÍS
EINAR Oddur Kristjánsson, formaður Vinnuveitendasambands
íslands, sagði á aðalfundi Félags íslenskra stórkaupmanna í gær,
að ljóst væri að kjör landsmanna myndu ekki batna á árinu.
Spár bentu til að hagvöxtur yrði enginn vegna loðnubrests og
minni orkuframkvæmda en búist var við. „Við verðum því að
standa frammi fyrir því, að segja við Iaunþega að við vitum ekki
um neinar tekjur. Það mun verða ákaflega sárt og erfitt," sagði
Einar Oddur.
Einar Oddur sagði að forystu-
menn launþegasamtakanna vildu
leggja áherslu á að bæta kjör
hinna Iægst launuðu. „Hver vill
ekki taka undir það? Mig minnir
að ég hafi heyrt þetta áður,“ sagði
hann. Benti hann á að millifærslur
í þjóðfélaginu næmu 15—20 mill-
jörðum, sem færu úr einum vasan-
um í annan. „Oftast úr einum
vasanum í annan á sömu flíkinni,"
sagði hann.
„Hvenær ætlum við að hætta
að veita fullfrísku fólki styrki? Til
hvers er verið að veita félagslega
aðstoð til fólks á besta aldri, sem
er hraust og í góðri vinnu?“ spurði
Einar. Sagði hann að þegar hjálpa
ætti þeim verst settu færi það
venjulega svo í framkvæmd að
stór hluti aðstoðarinnar færi til
alls almennings. „Við og samtök
Iaunamanna höfum brugðist. Það
er sannarlega til fólk sem á við
bágindi að stríða og ég held að
það sé ekki mjög fjölmennur hóp-
ur, en ég vona að okkur takist
að bæta kjör þess.“ Sagði hann
að eina leiðin til þess væri að
bæta starfsskilyrði atvinnulífsins.
Einar sagði að þjóðarsáttar-
samningarnir hefðu náð því mark-
miði að koma í veg fyrir minnk-
andi kaupmátt. Hins vegar væru
efasemdum um samninginn víða
sáð í þjóðfélaginu. „Ég get ekki
annað en tekið eftir því, þegar
kennarar í hagfræði við háskólann
kveða sér hljóðs og segjá slíka
samninga ganga þvert á lögmál
markaðarins. Því miður hafa mjög
margir tekið undir þetta. í allri
Evrópu er sátt um, að grundvall-
arforsenda þess að markaðurinn
virki sé stöðugleiki og til að ná
þeim stöðugleika þarf járnaga á
launamarkaði og peningamark-
aði. Agi á launamarkaðnum er
forsenda þess að markaðurinn
vinni og ftjáls samkeppni fái not-
ið sín, svo kjörin geti batnað.
Þetta hefur gengið best eftir þar
sem aginn hefur verið mestur.
Hjá þeim þjóðum sem stöðugleik-
inn er mestur hafa kjör fólksins
batnað mest og vöxturinn verið
mestur," sagði hann.
Einar sagði að eini kosturinn
væri að taka höndum saman við
launafólk því hagsmunir atvinnu-
fyrirtækja og launafólks færu
saman í því að auka velgengni
fyrirtækjanna. „Við eigum að
ganga fram og hlusta ekki á þær
raddir sem segja að í haust sé
ekkert framundan annað en
átök,“ sagði hann.
Sjá frétt um aðalfund FÍS á
bls. 27.
stöðu fyrirtækisins og neikvætt mat
á framtíðarmöguleikum þess allt
fram á árið 1995. Kemur þar fram
að Ríkisendurskoðun taldi að eigið
fé fyrirtækisins yrði neikvætt um
hundruð milljóna á komandi árum.
Ráðherra sagði að þrátt fyrir skuld-
breytingu sem ríkissjóður veitti
Þormóði ramma á síðasta ári skýri
hún engan veginn misræmið í mati
Ríkisendurskoðunar.
Ráðherra gagnrýnir líka í bréfinu
að Ríkisendurskoðun skuli hafa
sniðgengið alla fortíð fyrirtækisins
í nýju skýrslunni og ekki gert ráð
fyrir breyttu fyrirkomulagi í stjórn-
un fískveiða. Þá hafí stofnunin
reiknað kvóta fyrirtækisins sem
eign þess þrátt fyrir að í 1. grein
fiskveiðilaga sé sérstaklega tekið
fram að kvóti myndi ekki eignar-
rétt.
Vísar ráðherra til upplýsinga frá
Þjóðhagsstofnun um framlegðar-
hlutfall meðal fyrirtækja með sömu
uppbyggingu og Þormóður rammi.
Þar kemur fram að framlegð er
9,5% af tekjum en í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um verðmæti fé-
lagsins var reiknað með 14,2%
framlegð. Sagði ráðherrann að mis-
munandi mat á framlegð fyrirtækis
gæti skipt sköpum fyrir virði fyrir-
tækie. Þá sagði hann að Ríkisendur-
skoðun rökstyðji ekki forsendur
sínar um arðsemiskröfu af tjárfest-
ingum í Þormóði ramma sem einnig
geti skipt sköpum.
Bendir ráðherra á að forsetar
alþingis séu yfirmenn Ríkisendur-
skoðunar og vill að þingmönnum
gefist tækifæri til að ræða um sölu
hlutabréfanna, hlufyerk og stöðu
Ríkisendurskoðunar í tengslum við
mál af þessu tagi, og um þau álita-
mál sem upp koma í þessu sam-
bandi vegna kvótaúthlutunar sam-
kvæmt lögum um stjórn fiskveiða.