Morgunblaðið - 27.03.1991, Side 29

Morgunblaðið - 27.03.1991, Side 29
28 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27 MARZ 1991 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27 MARZ 1991 29 JMto$nnfrlnfcO> Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Árvakur, Reykjavík FlaraldurSveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal- stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar- gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið. Landsfundur o g fiskveiðistefna Iályktun landsfundar Sjálfstæð- isflokksins um sjávarútvegs- mál segir m.a.1: „Sjálfstæðisflokk- urinn telur það mikla þjóðarnauð- syn, að sem mestur friður ríki um sjávarútvegsmál, ekki aðeins innan sjávarútvegsins, heldur með þjóð- inni allri. Gildandi lög um stjórn fiskveiða eru umdeild og endur- skoðun þeirra verður stöðugt að vera í gangi... Mikill tími og fyrir- höfn hefur farið í deilur um stefn- lína í stjóm fiskveiða. Hins vegar hefur sjávarútvegsstefna, sem tek- ur tillit til allra þátta, ekki enn verið mörkuð og næstu ríkisstjóm- ar bíður þar mikið og vandasamt verk.“ í ályktuninni segir ennfremur: „Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki farið með stjóm sjávarútvegsmála sl. 13 ár. Telja verður eðlilegt, að stærsti stjómmálaflokkur landsins fái þetta mikilvæga ráðuneyti í sinn hlut í næstu ríkisstjóm og hafi forystu um mat á árangri þeirrar fískveiðistefnu, sem nú er fylgt samfara endurskoðun og ein- földun fískveiðistefnunnar á næsta ári.“ Eins og af þessum tilvitnunum í ályktun landsfundar um sjávarút- vegsmál má sjá, varð landsfundur- inn ekki sá vettvangur málamiðl- unar milli ólíkra sjónarmiða, sem Morgunblaðið hvatti til fyrir fund- inn. Vafalaust hafa átökin vegna formannskjörsins átt einhvem þátt í því, að landsfundarfulltrúar beindu athygli sinni ekki í nægi- lega ríkum mæli að veigamiklum málum eins og fískveiðistefnunni. Að öðru leyti ber þessi ályktun þess merki, að flokkurinn hefur ekki verið tilbúinn til þess að taka á þessu ágreiningsefni og gera það upp á þessum landsfundi. Með góðum vilja er hægt að segja, að landsfundur Sjálfstæðis- manna hafí ekki lokað neinum dymm með þessari ályktun. Jafn- vel er hægt að líta svo á, að orða- lag ályktunarinnar gefí vísbend- ingu um, að Sjálfstæðisflokkurinn sé ekki sáttur við núverandi fisk- veiðistefnu og sé tilbúinn til þess að takast á við breytingar á henni á síðari stigum. Hins vegar er ómögulegt að gera sér grein fyrir, hvort þar er um að ræða viffa til þess að hverfa alveg frá kvótakerf- inu eða hvort hugmyndin er sú að lagfæra það eitthvað til þess að koma til móts við sjónarmið gagn- rýnenda þess. Þeir, sem telja það skyldu Sjálf- stæðisflokksins að koma í veg fyr- ir, að helzta auðlind þjóðarinnar, fískimiðin, verði eign fámenns hóps manna hljóta að berjast áfram fyr- ir þeim grundvallarbreytingum á fískveiðistefnunni, sem Morgun- blaðið hefur m.a. hvatt til. Það skiptir jafnmiklu máli eftir þennan landsfund eins og fyrir hann, að andstæðingar kvótakerfísins, sem nú skiptast aðallega í tvær fylking- ar, taki höndum saman, jafni ágreining sinn og standi sameinað- ir í baráttunni fyrir breytingum á þeirri fískveiðistefnu, sem nú er í gildi. Hún kemur til endurskoðunar á næstu misserum og eigi að koma í veg fyrir, að kvótakerfíð festi sig í sessi verður að takast á þessum misserum að afla fylgis meirihluta þjóðarinnar fyrir því að gjörbreyta fískveiðistefnunni frá því, sem nú er. Enginn vafí leikur á því, að mikill fjöldi Sjálfstæðismanna er fylgjandi því að taka upp einhvers konar endurgjald, sem útgerðin greiði fyrir afnot af fiskimiðunum. Hins vegar er ljóst, að þessi hópur þarf að eignast talsmann meðal helztu forystumanna flokksins á Alþingi. Vonandi á það eftir að gerast í þeim nýja þingflokki Sjálf- stæðismanna, sem kjörinn verður eftir nokkrar vikur. Það er rétt sem segir í ályktun landsfundar, að það er þjóðarnauð- syn, að friður ríki um sjávarútvegs- mál með þjóðinni allri. Það verður aldrei að óbreyttu kerfi þar sem verið er að safna á fárra manna hendur verðmætum, sem nema hundruðum milljarða. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins gerir sér þetta ljóst. Þess vegna er engin ástæða til þess fýrir andstæðinga kvóta- kerfis að láta hugfallast, þótt ekki hafí orðið meiri árangur á þeim landsfundi, sem nú er nýafstaðinn. Baráttuna fyrir breyttri fiskveiði- stefnu verður að herða innan Sjálf- stæðisflokksins með það að mark- miði, að við endurskoðun hennar á næsta ári verði um gjörbreytingu að ræða. Þjóðin öll njóti afraksturs af þeirri auðlind, sem samkvæmt lögum sem Alþingi hefur sett er sameign þjóðarinnar allrar. Þann eignarrétt verður að virða í fram- kvæmd áður en menn fara að líta á fískimiðin, sem einkaeign vegna hefðar og vangetu stjórnmála- manna til að fínna þá lausn á erf- iðu vandamáli, sem sætt geti þau ólíku sjónarmið, sem efst eru á baugi. Þjóðin mun aldrei sætta sig við, að fámennur hópur líti á þessa sameiginlegu auðlind sem einhvers konar eign þeirra, sem keypt geta ákveðin skip; ekki frekar en hafs- botninn getur orðið annað en sam- eign þjóðarinnar allrar, þegar að því kemur, að hann skili okkur miklum verðmætum. Eignarrétt- arákvæði fiskimiðanna verður að tryggja með eðlilegri framkvæmd, en ekki forréttindum fiskiskipaeig- enda. Það er kjarni málsins. Að öðrum kosti stefnir í stórdeilur, þótt síðar verði. Morgunblaðið er þess fullvisst, að það vakir sízt af öllu fyrir sjávarútvegsráðherra, þótt blaðið hafí ekki treyst sér til að taka undir stefnu hans í þessu vandasama máli. „Besti farmur sem ég hef komið með að landi“ * - sagði Guðfinnur á Fróða sem bjargaði 7 mönnum af Jósef Geir AR „GUÐFINNUR á Fróða náði strax fjórum mönnum í björgun- arbát um borð til sín en við urðum þrír að stökkva í sjóinn þegar Jósef Geir fór skyndilega á hliðina og eiginlega skutluð- umst við í sjóinn,“ sagði Bene- dikt Hallgrímsson skipsljóri á Jósef Geir AR í samtalið við Morgunblaðið í gær þegar Fróði kom með alla skipverjana sjö af Jósef Geir heila á húfi til Þorlákshafnar í gærmorgun." Finni á Fróða náði okkur þrem- ur síðan um borð í einum rykk, kastaði bandi til okkar og stóð frábærlega að öllu.“ Jósef Geir sökk á tíunda tímanum um 11 sjómílur suðaustur af Þorláks- höfn, en Benedikt skipsljóri bað fyrir þakkir til allra björgunar- manná. Þyrlur Landhelgisgæsl- unnar og varnarliðsins voru kallaðar út og Gæsluþyrlan fór af stað, en sneri við þegar skip- veijum hafði verið bjargað um borð í Fróða. Stokkseyrarbát- arnir voru ekki byijaðir að draga netin þegar slysið varð, en Fróði hélt aftur á miðin um hádegisbil í gær. Það var mannmergð á bryggj- unni í Þorlákshöfn þegar Fróði kom með skipbrotsmennina af Jó- sef Geir, en það var rósemi yfír mannskapnum, því vitað var um mannbjörg. „Mannbjörg skiptir öllu máli, skipið sjálft er aðeins tölur sem hægt er að bæta,“ sagði Stefán Runólfsson framkvæmda- stjóri Hraðfrystihúss Stokkseyrar, sem á báða bátana sem um ræðir. „Þegar við sáum að dælurnar höfðu ekki undan lekanum þá köll- uðum við í Guðfinn á Fróða, en hann var 4 mílur frá okkur og tók strax kóssinn á okkur,“ sagði Benedikt. „Þegar Benni kallaði í mig,“ sagði Guðfinnur Karlsson á Fróða, „var suðvestan kvikuskítur, 6-7 vindstig, og ég setti allt í botn, hef aldrei keyrt annað eins, það logaði allt, enda sigldum við þess- ar 4 mílur á 15 mínútum. Jósef Geir var þá all siginn og við náðum strax fjórum mönnum, en það var hálfgerður barningur að halda í horfínu við bátinn og svo sökk hann skyndilega. Það gekk vel að ná mönnunum úr sjónum, enda voru þeir allir í flotgöllum, en ég skal ekki segja hvernig þetta hefði endað hefði þeirra ekki notið við. Þeim var funheitt í göllunum." „Þegar ég hafði náð sambandi Jósef Geir ÁR, frá Stokkseyri, sekkur suður af Þorlákshöfn í gærmorgun. Sjö manna áhöfn var bjargað. Skipbrotsmenn af Jósef Geir stíga frá borði á Fróða, sumir á sokka- leistunum. Fróði kemur til Þorlákshafnar með skipbrotsmennina. Morgunblaðið/Snorri Snorrason Jósef Geir, 47 tonna trébátur frá 1972, einn besti bátur Hraðfrysti- húss Stokkseyrar. við Finna,“ sagði Benedikt, „fórum við í að gera allt klárt, héldum bátnum upp í og töluðum við Vest- mannaeyjar auk þess að hafa sam- band við Fróða. Við gerðum flot- búningana klára og 5 menn fóru fyrst í þá, því það var þröng þarna hjá okkur. Einnig gerðum við klárt til að sjósetja björgunarbátana tvo. Skipið seig stöðugt, en það var vonlaust að reyna að sigla í land, það hefði drepist strax á Stefán Runólfsson framkvæmda- stjóri Hraðfrystihúss Stokks- eyrar. vélinni, því það var kominn sjór í vélaiTÚmið. Þegar báturinn fór skyndilega á hliðina köstuðumst við þrír í sjóinn, Guðjón Þór Páls- son stýrimaður og Zóphanías Jóns- son vélstjóri, en Finni var fljótur að ná okkur og hans menn höfðu traust tök þegar okkur var kippt um borð.“ „Þetta er besti farmur sem ég hef komið með að landi frá því að ég byijaði sem skipstjóri,“ sagði Guðfínnur Karlsson skipstjóri og ættingjar og vinir skipbrotsmann- anna sem voru á bryggjunni að taka á móti þeim gátu örugglega tekið undir þau orð. - á.j. Morgunblaðið/Ragnar Axelsson Hulda Svandís Hjaltadóttir fagn- ar eiginmanni sinum, Benedikt Hallgrímssyni, í Þorlákshöfn í gærmorgun. Guðfinnur Karlsson skipstjóri á Fróða. Uppbyggmg - niðurrif eftirHalldór * Asgrímsson Niðurrifsskrif í leiðara Morgunblaðsins þann 18. mars gerir blaðið að umræðu- efni ummæli mín í eldhúsdagsum- ræðum á Alþingi þar sem ég bar fram þá ásökun að leiðarahöfundar Morgunblaðsins stunduðu stöðug niðurrifsskrif um stefnuna í íslensk- um sjávarútvegi. Þar spyija ritstjór- arnir hvort sjávarútvegsráðherra sé andvígur lýðræðislegum umræðum og hvort hann þoli engar aðrar skoðanir en þ_ær sem hann sjálfur og forysta LIÚ hafi komið sér upp. Af þessu tilefni vil ég fullvissa rit- stjóra Morgunblaðsins um að ég hef ávallt verið hlynntur lýðræðis- legum umræðum. Jafnframt þoli ég ágætlega skoðanir annarra, en hins vegar er auðsætt að ritstjórar Morgunblaðsins eiga erfitt með að þola þá ásökun mína, sem er vissu- lega alvarleg, að þeir stundi niður- rifsskrif um stefnuna í íslenskum sjávarútvegi. Dæmi um gagnrýni Eg er sammála Morgunblaðinu í því mati sem fram kemur meðal annars í Reykjavíkurbréfi þann 3. febrúar að stærsta og þýðingar- mesta málið, sem nú er til umíjöll- unar á innlendum vettvangi, sé tvímælalaust fískveiðistefnan og að það sé höfuðnauðsyn, að um hana verði ítarlega rætt í kosningabar- áttunni. Þá skoðun mína, að stunduð séu niðurrifsskrif, verð ég að rökstyðja með nokkrum tilvitnunum í skrif ritstjóranna. Þar er úr mörgu að velja. I nóvember segir m.a. í rit- stjórnargrein: „Nú eru kvótahafar farnir að tíunda fiskimiðin sem eign sína og nýta sameignina eins og þeir einir eigi. Oft hefur verið varað við þessu hér í blaðinu og ófyrirsjá- anlegum afleiðingum þess að helzta auðlind landsmanna komist í hend- ur örfárra manna sem eiga „rétt“ skip. Hvílíkt réttarfar(l) Hvílík ein- okun(!) Hvílíkt siðleysi(!) Það vantar ekkert annað en kvótahafar hefji hlutafjárútboð á „eigninni“ og selji miðin á verðbréfamarkaðnum(!)“ I leiðara í desember sem nefnist „Upplausn á hafinu“ segir m.a.: „Kvótakerfið eríraun og veru sama eðlis og önnur haftakerfi, sem hér hafa verið við lýði. Það minnir á fjárhagsráð. Það kallaði á spillingu, eins og öll slík kerfi. Þá fengu þókn- anlegir jeppa frá ríkinu og seldu svo jeppakvótann sinn þeim, sem voru ekki í náðinni. “ í nóvember segir jafnframt: „Þjóðin bíður eftir pólitískri sam- stöðu um lausn þessa vandamáls sem tengist miðstýringu, óhag- kvæmni og siðleysi kvótahafa sem eru ekkert annað en tímaskekkja og augljós yfirlýsing um vanmátt stjórnmálamanna til að takast á vio aðsteðjandi vanda. “ Þetta eru þung orð og hafa ekki verið rökstudd að mínu mati. Dæmi um lausnir En hveijar eru lausnirnar sem Morgunblaðið bendir á? í nóvember segir Morgunblaðið: „Eins og kunn- ugt er hafa komið aðrar hugmyndir um lausn þessa vandamáls, þ.e. að selja veiðileyfi og afnema kvótann með þeim hætti. Þá væri nærtæk- ast, að ríkið leigði fiskimiðin til ákveðins tíma eins og bændurnir árnar og þannig fengju þeir veiði- réttindin, sem hæsta leigu greiddu. “ „Núverandi kerfi hefur ekki leyst neinn vanda, heldur kallað á marg- víslega erfiðleika, brask og óhag- kvæmni og augljóst að nauðsynlegt Halldór Ásgrímsson „Ég- er stoltur af því verki sem hefur verið unnið á undanförnum árum í samvinnu við hagsmunasamtök og fólk um allt land. Það hefur verið erfitt að sætta sjónarmið og þar hefur verið reynt að taka tillit til marg- víslegra hagsmuna og útkoman er sú fisk- veiðistjórnun sem við búum við í dag.“ er að breyta til og finna lausn sem væri eðlileg, arðsöm og réttlát, en þó umfram allt hvetjandi og vernd- andi, en jafnframt hagkvæmari og arðvænlegri en þær reglur sem nú gilda. “ í janúar segir m.a.: „Veiðileyfa- kerfi getur a.m.k. ekki orðið sið- lausara en það kvótakerfi, sem nú er í framkvæmd og alla vega rétt- látara að því leyti, að þeir fram- selja eignina, sem eiga hana. Slík handhöfn á miðunum væri byggð á siðferðilegu réttlæti en ekki eignat- ilfærslubraski þeirra, sem eiga ekki það, sem þeir braska með. “ Víðtækt samráð Ég tel að þessi skrif séu niðurrifs- starfsemi. Þau sýna það að ritstjór- ar Morgunblaðsins hafa ekki sett sig inn í málið og ekki hugað að umhverfi sínu eins og þeir ráð- leggja mér að gera endrum og eins. Ég þakka þá ráðleggingu en vil benda á að á átta ára starfstíma mínum sem sjávarútvegsráðherra hef ég haft margvísleg samskipti við fólk um allt land. Ég tel það ekki samboðið blaði sem er jafn útbreitt og Morgunblaðið og ber þar af leiðandi mikla ábyrgð að skrifa með þessum hætti. Það er hins veg- ar augljóst hvað það er sem Morg- unblaðið vill gera. Blaðið hefur margoft tekið fram að sala veiði- leyfa með einum eða öðrum hætti sé láusnarorðið. Að vísu er því bætt við „að það geti a.m.k. ekki orðið siðlausara en það kvðtakerfi sem nú er í framkvæmd og alla vega réttlátara. “ Rétturinn til að veiða hefur ávallt fylgt fiskiskipum landsmanna. I dag er hins vegar nauðsynlegt að takmarka aðgang- inn til að vernda auðlindina. Sú verndun verður ekki best fram- kvæmd með því að taka réttinn af þeim sem hann hafa heldur með því að hleypa ekki fleiri fiskiskipum að. Þetta er vandasamt verk sem krefst þess að tekið sé tillit til margvíslegra sjónarmiða. Að mál- inu hefur verið unnið með víðtæku samráði með það í huga að hags- munir heildarinnar sitji í fyrirrúmi. Miklar kröfur til sjávarútvegsins Eigendum fískiskipa er ekki færður afnotarétturinn til eignar heldur er þeim treyst fyrir því að nýta fiskijniðin fyrir hönd þjóðar- innar þannig að afraksturinn verði sem mestur fyrir þjóðina í heild. Sjávarútvegurinn stendur í harðri samkeppni við sjávarútveginn í ná- grannalöndunum. Hann verður að standast ríkisstyrkt fyrirtæki ná- grannalandanna. Sjávarútvegurinn þarf jafnframt að leggja til hliðar fé til þess að þola þær sveiflur sem óhjákvæmilega verða í aflamagni og verði. Það gerir hann nú með því að leggja 5% af útflutningstekj- um í verðjöfnunarsjóð sem jafn- framt stuðlar að eðlilegri sam- keppnisskilyrðum gagnvart öðrum atvinnugreinum. Það eru gerðar gífurlegar kröfur til sjávarútvegsins enda stendur hann undir þeim lífskjörum sem við njótum í dag. Sjávarútvegurinn er mjög skuldug- ur og er því ekki aflögufær um að greiða sérstakt gjald umfram aðra atvinnuvegi í sameiginlega sjóði landsmanna. Hvað gerir Sjálfstæðisflokkurinn? Morgunblaðið virðist helst gera sér vonir um að Sjálfstæðisflokkur- inn leysi þann ágreining sem uppi er um þessi mál og má þar vitna í Reykjavíkurbréf 13. janúar þar sem segir: „Það má ekki koma til þess, að landsfundur Sjálfstæðisflokksins víkist undan því að taka afstöðu til. þessa máls. Það má heldur ekki koma til þess, að landsfundur flokksins endurómi einungis sjónar- mið hinna öflugu samtaka útgerð- armanna og annarra hagsmunaað- ila í sjávarútvegi." Sjávarútvegs- ráðherra er í reynd ásakaður af Morgunblaðinu að vera handbendi útgerðarmanna í þessu máli. Jafn- framt kemur fram í Morgunblaðinu „að enginn flokkur hafi gengið harðar fram í að koma þessu kerfi á en Framsóknarflokkurinn undir forystu Halldórs Ásgrímssonar, sjávarútvegsráðherra. “ Eg er stolt- ur af því verki sem hefur verið unnið á undanförnum árum í sam- vinnu við hagsmunasamtök og fólk um allt land. Það hefur verið erfitt að sætta sjónarmið og þar hefur verið reynt að taka tillit til marg- víslegra hagsmuna og útkoman er sú fiskveiðistjórnun sem við búum við í dag. Þar hafa ekki ráðið ferð- inni sjónarmið einna samtaka frem- ur en annarra. Hitt er svo annað mál að forystumenn útvegsmanna víða um land hafa tekið ábyrga afstöðu í þessu máli, en þeir eru margir hveijir forystumenn í fisk- vinnslu í landinu. Sarna má segja um sjómannasamtökin og mjög marga fulltrúa verkafólks. Sá grunnur sem þarna hefur verið lagður er verðmætari en flest annað í okkar samfélagi. Ef hann er rifinn upp með rótum, þá mun það valda gífurlegum skaða í framtíðinni. Það er greinilegt að Morgunblaðið ætl- ast til þess af Sjálfstæðisflokknum að hann gangi í þetta verk. Sjálf- stæðisflokkurinn hefur hins vegar ekki gert upp hug sinn ef marka má niðurstöðu síðasta landsfundar. Flokkurinn hefur aðeins sagt að hann ætli sér að fara með þessi mál í næstu ríkisstjórn en vill ekki segja hvað hann ætlar þar að gera. Lái mér hver sem vill að ég óttist það að hann ætli að fara að skoðunum Morgunblaðsins ef skoðanir skal kalla. Ég óttast niðurrif þess sem hefur verið byggt upp og ég kalla skrif í þeim anda niðurrifsskrif. Morgunblaðið og Sjálfstæðisflokkurinn Þótt ritstjórar Morgunblaðsins segi í leiðara „að það megi ekki blanda saman Sjálfstæðisflokknum og Morgunblaðinu", þá geri ég það og mikill fjöldi annarra. Ástæðan er sú að Morgunblaðið túlkar fyrst og fremst skoðanir Sjálfstæðis- flokksins og forystumanna hans. Morgunblaðið ver Sjálfstæðisflokk- inn og kemur sjónarmiðum hans á framfæri umfram aðra, auglýsir fundi hans og mjög oft er frétta- flutningur blaðsins litaður af pólitískum hagsmunum Sjálfstæðis- flokksins. Má vel vera að ætlunin sé að hafa það með öðrum hætti fyrir komandi kosningar og verður fróðlegt að fylgjast með því. Stjórn fiskveiða er vissulega hvorki einfalt né auðleyst viðfangs- efni. Aldrei er hægt að fínna fyrir- koniulag sem er án ágalla. Núver- andi skipulag hefur þróast í sam- starfi margra á löngum tíma og tekið mörgum breytingum. Þeirri þróun er að sjálfsögðu ekki lokið og umræður um hvað betur megi fara í þessum efnum eru bæði sjálf- sagðar og eðlilegar. Stói-yrt skrif Morgunblaðsins sem einhliða leggja til að öllu sé kastað á glæ sem áunnist hefur eru ekki frjótt innlegg í þá umræðu. Því ítreka ég fyrri fullyrðingar mínar um að skrif blaðsins um stefnuna í íslenskum sjávarútvegi séu niðurrifsskrif. Höfundur er sjá varútvegsráðherra.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.