Morgunblaðið - 03.04.1991, Blaðsíða 26

teei jíjwa .?. fluoAauxivaiM cnaAJáviuofl.OM
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. APRIL 1991
ÞESSI LEICA
M6 HEFUR
KOMIÐ TIL
KÓPASKERS,
SAN FRANSISCO, PRAG,
FENEYJA, ÍSAFJARÐAR,
MADRID, LISSABON, HRÚTAFJARÐAR,
LONDON, PARfS, NEW YORK, HELLU, HRAFNTINNU-
SKERS, BERLÍNAR, SOLMS, IBIZA, KEFLAVÍKUR,
RÓMABORGAR, SANDGERÐIS, BOSTON, BOL-
UNGARVÍKUR, BLÖNDUÓSS, LENINGRAD. AÐ
LJÓTAPOLLI. LEST TIL LILLEHAMMER. BlLVELTU
í ÓDÁÐAHRAUNI. AÐ ELDGOSI VIÐ HEKLU í -15°
FROSTI. FUNHITA f FLÓRÍDA. ROKI í
REYKJAVÍK. RIGNINGU Á RAUFARHÖFN. SKfÐI
í ÖLPUNUM... SVONA VÆRI HÆGT AÐ HALDA
LENGI ÁFRAM AÐ TELJA UPP VINNUFERÐIRNAR
SEM ÞESSI LEICA M6 HEFUR FARIÐ f MEÐ PÁLI
STEFÁNSSYNI LJÓSMYNDARA ICELAND
REVIEW OG ALLTAF SKILAR HÚN VERKI SINU
FULLKOMLEGA. EIGNASTU GÓÐAN FERÐAFÉLAGA
Á KYNNINGARVERÐI, VEL ÆTTAÐAN, SEM
RfFST aldrei og er alltaf sammála. hringdu
STRAX Í LAUFEYJU HJÁ DAVID PITT & CO. HF.,
S. 621333 OG LÁTTU HANA KOMA ÞÉR Á ÓVART.
LEICA M6 OG LEICA R6 MYNDAVÉLAR. ÞÆR BESTU.
Tölvuunnar
áætlanir
Markmið námsins er að þátttakendur
verði færir um að gera einfaldar
áætknir í tölvu og öðlist þaimig
gleggri sýn yfír fjárhagstöðu Íyrirtækja.
/
A námskeiðinu verður farið í eftírfarandi:
* Rekstraráætíanir
* Greiðsluáætianir
* Fjárhagsáætlanir
* Kennitölur
* Arðsemi
* Óvissuþættir
Námskeiðið er 16 klst langt
Boðið er upp á 8 klst grunnnámskeið
í töflureiicninum Excel en stuðst
er við hann í námskeiðinu.
Verð námskeiðs: 14.800,-.
Verð grunnnámskeiðs: 4.800,-.
Kennari er Reynir Jónsson,
viðskiptafræðingun
Innritun er þegar haflnn.
TOLLUR EB A INNFLUTTUM ÞORSKI EFTIR VERKUNARAÐFERÐUM
I ISLENSKUM KR. PR. HRAEFNISKlLO 1990
----í—^—H-^^—l—^—t—^—i—
FRYST ISFISKUR FERSKUR SALT— REYKT SALTFLOK FERSK
FLÖK FLATTUR RSKUR aOK aOK
um 64 milljarðar á árinu 1991, sem
jafngildir um 17,6 milljarða styrk
til íslensks sjávarútvegs sé miðað
við sambærilegt aflamagn, eða um
4,4 milljarðar til hvers landsfjórð-
ungs á landinu. Þetta jafngilti því
um 1,5 milljóna kr. styrk á hvem
vinnandi mann í fiskvinnslu og
útgerð hér á landi. Ailir sjá því
hvað hér er um stórar fjárhæðir
að ræða. Styrkur bandalagsins fer
síðan í ýmsa þætti s.s:
1. Leggja skipum, tímabundið,
tii frambúðar.
2. Auka fjárfestingu í fiskiskip-
um, fiskvinnslu og markaðs-
setningu sjávarafurða, al-
menna hagræðingu s.s. bæta
geymsiur, spara orku og
bæta löndunar- og hafnarað-
stöðu.
3. Efla þjálfun, menntun, ráð-
gjöf og tækniaðstoð.
4. Auglýsa og kynna sjávaraf-
urðir.
5. Efla þátttöku Evrópubúa í
sameiginlegum verkefnum á
sviði fiskveiða og vinnslu,
fískiræktar og tilraunaveiða.
6. Bæta sjómönnum aflatap
vegna utanaðkomandi breyt-
inga.
Þess er ennfremur að geta að
þessum styrkjum er úthlutað með
beinum fjárframlögum. Það eru því
ekki einungis tollar EB sem íslensk
fiskvinnsla er að berjast við heldur
styrkimir einnig og sá leikur er
ærið ójafn og því einungis spurning
um tíma, hversu lengi íslensk fisk-
vinnsla heldur slíkt út, verði ekki
markvisst bragðist við.
2. Nú þegar verði gerð mark-
aðskönnun ...
Ástæðan fyrir því að erlendir
fiskkaupendur geta greitt hærra
hráefnisverð fyrir íslenskan fisk
' er fyrst og fremst sú að um veru-
lega tolla er að ræða t.d. á flakað-
an físk til EB. Á sama hátt er físk-
ur sem flaka á til söltunar tollaður
með.háum tollum til EB. Vegna
þessara háu tolla, 18% á ferskum
flökum og um 20% á söltuðum flök-
um, geta íslenskir fiskframleiðend-
ur ekki keppt við þá aðila sem
flytja fiskinn óunninn inn í Evrópu-
bandalagið og greiða 3,7% toll.
Tekið skal fram að markaðir fyrir
fersk flök innan EB eru þeir mark-
aðir sem borga hvað hæst verð sé
miðað við aðrar verkunaraðferðir
3M
Rykgrímur fyrir allar
aöstæður
ÁRVÍK
ÁRMULI 1 -REYKJAVlK- SlMI «87222 -TELEFAX 68729S
enda ekki að ástæðulausu að EB
er með hvað hæsta tolla fyrir inn-
fluttar slíkar afurðir. Þannig var
verð á ferskum þorskflökum í Bret-
landi í des. 1990 420 kr./kg, við
innflutning þyrftu þó íslenskir aðil-
ar að greiða 76 kr./kg!
3. Áhrif núverandi kvóta-
stefnu ...
Þar sem nú eru liðin 7 ár síðan
kvótalögin komu fyrst til fram-
kvæmda verður varla lengur vikist
undan þeirri ábyrgð að meta til
hlítar helstu áhrif kvótalaganna
hingað.til á sjávarútveginn í heild.
Verður þá að flokka útgerð og fisk-
vinnslu í þijá flokka með og án
kvóta:_
1. Útgerð (með kvóta).
2. Útgerð með fískvinnslu (með
kvóta).
3. Fiskvinnslu (án kvóta).
Slíkt mat er ennfremur forsenda
þess að hægt sé að leggja hlut-
laust mat á hverskonar kerfi eða
kvótafyrirkomulag sé heppilegast
til frambúðar, en nær engar athug-
anir hafa farið fram á því hvernig
til hefur tekist á þessu sviði hingað
til. Ennfremur skal bent á þá mikil-
vægu staðreynd að engin umfjöllun
hefur átt sér stað um þá sam-
'keppnismismunun sem er á milli
fiskvinnslu með og án aðgangs að
útgerð. Mögulegt væri einnig að
meta kosti og galla þess að hafa
stjórnunaraðferð sem tæki mið af
fleiri en einni leið í stjórnun fisk-
veiða, þætti slíkt hagkvæmt.
Stjómun fiskveiða verður til lengri
tíma litið að að stuðla að jafnrétti
milli fyrirtækja og byggðarlaga.
Ennfremur hefur ekki verið metið
hvaða áhrif núverandi kvótastefna
hefur á byggðaþróun, en margt
bendir t.d. til að sjófrysting muni
aukast á næstu árum, en slíkt mun
kom niður á atvinnu í landi á einn
eða annan hátt.
4. Áhrif þess samdráttar ...
í umræðu um stefnu í sjávarút-
vegsmálum hefur lítil eða engin
tilraun verið gerð til að frjalla um
tengsl útgerðar og fískvinnslu við
aðrar atvinnugreinar í iðnaði eða
þjónustu. í umræðum um sjávarút-
veg og iðnað hefur umfjöllunin
snúist um þessar greinar sem and-
stæður, þar sem hagsmunir færu
ekki saman. Ilinsvegar er augljóst
að hagsmunir atvinnugreina s.s.
sjávarútvegs og iðnaðar fara sam-
an. Þetta sést best á því að þegar
samdráttur verður í sjávarútvegi
hefur slíkt keðjuverkandi áhrif á
aðrar atvinnugreinar. Verði hins-
vegar verulegur samdráttur í físk-
vinnslu hér á landi vegna útflutn-
ings á óunnum fiski, er líklegt að
slíkt hafí veruleg áhrif á greinar
iðnaðar sem byggt hafa sína vel-
gengni á þjónustu við fískvinnslur,
og valdi stórfeildu tjóni í slíkum
greinum. í þessu sambandi er þess
að geta að iðngreinar sem hafa
geta byggt sig upp á innlendum
mörkuðum, hafa síðar náð umtals-
verðum árangri á erlendum mörk-
uðum.
5. Margfeldisáhrif íslenskrar
fiskvinnslu ...
Á þessu sviði hefur ótrúlega lítið
verið unnið miðað við mikilvægi.
Oftast hefur umræða um sjávarút-
vegsmál verið aðskilin frá þróun
annarra atvinnugreina eða tengsl-
um við þær. Líklegt er að marg-
feldisáhrif fískvinnslu á aðrar
. greinar og þjóðfélagið í heild séu
mjög veruleg og því nauðsynlegt
að rannsaka þerman þátt til hins
ýtrasta. Það er hinsvegar að koma
í ljós að á mörgum stöðum kringum
landið, þar sem fískvinnsla hefur
minnkað veralega (minnkandi at-
vinna), minnka samsvarandi um-
svif þeirra iðn- og þjónustugreina
einnig sem þjónustað hafa físk-
vinnsluna beint eða óbeint. Þetta
gerist ekki einingis á viðkomandi
stöðum heldur þar sem slík iðn-
og þjónustufyrirtæki eru staðsett
s.s. á höfuðborgarsvæðinu. Það eru
því ekki bara málefni fískvinnsl-
unnar í húfi í þessu sambandi,
heldur einnig málefni annarra
greina, hvað varðar atvinnu og
verðmætasköpun.
6. Möguleika á auknum
tækniframförum ...
Nauðsynlegt er ennfremur að
kanna ítarlega, hvort ekki séu
möguleikar á auknum tæknifram-
förum í fískvinnslu og hvernig
ætti að örva þróun á því sviði. Is-
lendingar hafa á undanförnum
árum náð verulegum framförum á
sviði tækni í fískvinnslu og má
fullyrða að íslendingar séu í for-
ustu á alþjóðasviði í því sambandi.
Það hefur komið m.a. fram á sýn-
ingum sem haldnar hafa verið á
tækjum fyrir fískvinnslu og út-
gerð. Sá árangur hefur m.a. náðst
vegna hlutfallslega stórs heima-
markaðar fyrir slík tæki. Verði
verulegur samdráttur í fískvinnslu
hér á landi má fastlega gera ráð
fyrir að erfiðara verði að þróa nýja
tækni eða jafnvel að slíkt yrði með
öllu ómögulegt.
Þar sem aukin framleiðni vinnu-
afls er lykill að auknum hagvexti
og aukinni samkeppnishæfni at-
vinnugreina, er afar mikilvægt að
allt sé gert til þess að hvetja til
aukinnar framleiðni. Áhrifavaldar
aukinnar framleiðni eru fjölmargir
innan sem utan fyrirtækja og því
er mikilvægt að skipuleg saman-
tekt sé gerð á þessu sviði til að
auðvelda aukningu á framleiðni.
Þar sem fiskvinnsla hér á landi
getur ekki gengið í digra sjóði eins
og fiskvinnslustöðvar innan Evr-
ópubandalagsins er ákaflega mikil-
vægt að allt sé gert til þess að
hámarka samkeppnishæfni físk-
vinnslu hér á landi og í því sam-
bandi er aukin framleiðni vinnuafls
sem fjármagns ákaflega mikilvæg
og í raun lykilatriði.
Ilöfundur cr alþingismadur
SjálfsUrdisflokks fyrir
A usturlandskjördæmi.