Morgunblaðið - 17.05.1991, Blaðsíða 27

26
■ A- ^ORGU^LAq^ FÖSTUDAGUR 17. MAÍ 1991^1^^
t

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúarritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
Flaraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Borgarstjóraval
að er óneitanlega veikleiki
hjá borgarstjórnarflokki
Sjálfstæðismanna að fresta
ákvörðun um eftirmann
Davíðs Oddssonar í embætti
borgarstjóra í nokkrar vikur.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
jafnan lagt á það þunga
áherzlu, að sterkur pólitiskur
forystumaður gegni starfi
borgarstjórans í Reykjavík.
Slíkt hefur mannvalið verið
meðal borgarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins áratugum
saman, að jafnan hefur tekizt
vel til um þetta val. Á síðustu
hálfri öld hafa þrír borgar-
stjórar Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík tekið við starfi
formanns Sjálfstæðisflokks-
ins og allir hafa þeir verið í
fremstu röð forystumanna
flokksins.
Af þessum sökum veldur
það stuðningsmönnum Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík
áhyggjum, að borgarstjórnar-
flokkurinn komst ekki að nið-
urstöðu um þetta mál í fyrra-
dag. Hitt er ljóst, að sam-
staða hefur ekki náðst innan
borgarstjórnarflokksins um
málið og þessi frestun því
óhjákvæmileg. Á borgarfull-
trúum og varaborgarfulltrú-
um Sjálfstæðismanna hvílir
mikil ábyrgð á næstu dögum
og vikum að halda þannig á
umræðum um þetta mál og
meðferð allri, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi sóma af.
Til borgarstjórans í
Reykjavík eru gerðar miklar
kröfur. Aðal verkefni hans
er að vera forystumaður
borgarbúa allra, hvar í flokki,
sem þeir standa. Jafnframt
hvílir á honum sú skylda að
vera öflugur pólitískur mál-
svari Sjálfstæðismanna í mál-
efnum höfuðborgarinnar.
Loks vænta stuðningsmenn
Sjálfstæðisflokksins þess, að
borgarstjórnarflokkurinn
velji þann einstakling í þetta
embætti, sem líklegastur er
til þess að leiða Sjálfstæðis-
flokkinn til sigurs í næstu
borgarstjórnarkosningum.
En umfram allt ber borgar-
stjóranum í Reykjavík, for-
ystumanni Sjálfstæðisflokks-
ins í málefnum höfuðborgar-
innar, að fylgja fram þeirri
víðsýnu og frjálslyndu fram-
farastefnu, sem Sjálfstæðis-
menn hafa markað á mörgum
áratugum í málefnum höfuð-
borgarinnar og borgarbúa
almennt. Sjálfstæðisflokkur-
inn á sér merkilega sögu í
Reykjavík. Flokkurinn hefur
haft frumkvæði að glæsileg-
ustu uppbyggingu, sem orðið
hefur í nokkurri byggð á ís-
landi. Það á við um atvinnulíf-
ið í Reykjavík. Það á við um
verklegar framkvæmdir í
Reykjavík og það á ekki síður
við um þá margvíslegu þjón-
ustu við íbúana, sem komið
hefur verið á í höfuðborginni.
Sjálfstæðismenn hafa byggt
upp viðameira og skilvirkara
félagslegt þjónustukerfi í
Reykjavík, en annars staðar
þekkist á íslandi. Ásakanir
andstæðinga Sjálfstæðis-
flokksins um þrongan íhalds-
flokk, sem hugsi einungis um
forréttindahópa, hafa áratug-
um saman verið afsannaðar
svo rækilega með stjóm Sjálf-
stæðismanna í höfuðborginni,
að þar stendur ekki steinn
yfir steini í málflutningi and-
stöðuflokka Sjálfstæðis-
manna. Uppbygging Reykja-
víkur á þessari öld er glæsi-
legur vottur um framtaks-
semi borgarbúa en jafnframt
um sterka og öfluga forystu
Sjálfstæðisflokksins, sem
hefur leitt þessa uppbygg-
ingu lengst af.
Það er við þessum arfi, sem
núverandi borgarstjórnar-
flokkur Sjálfstæðismanna er
að taka, arfi, sem til hefur
orðið á langri leið en Davíð
Oddsson hefur ávaxtað með
glæsibrag undanfarin 9 ár.
Þeir trúnaðarmenn borg-
arbúa og Sjálfstæðismanna í
borgarstjórn Reykjavíkur,
sem bera ábyrgð á því að
velja borginni nýjan forystu-
mann, verða að horfa á þess-
ar meginlínur og velja nýjan
borgarstjóra í samræmi við
það.
Skiljanlegt er, að borgar-
stjórnarflokkur Sjálfstæðis-
manna vilji velja eftirmann
Davíðs Oddssonar úr sínum
hópi. Komi til þess, að hann
verði valinn úr röðum tfúnað-
armanna flokksins utan borg-
arstjórnar hlýtur það að
byggjast á eindreginni ósk
samstillts borgarstjórnar-
flokks. Það er mikið í húfi.
VIÐRÆÐUR UM EVROPSKA EFNAHAGSSVÆOIÐ
Samgönguráðherra Sviss:
Aðild Svisslendinga
að EB óumflýjanleg
Zurich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
SAMGÖNGURÁÐHERRA Sviss, Adolf Ogi, sagði á kosningafundi í
gær að það væri óumflýjanlegt að Sviss gengi í Evrópubandalagið
(EB). Flokkur hans, Svissneski þjóðarflokkurinn (SVP), hefur hingað
til verið hlynntur tvíhliða samningum Sviss við önnur Evrópuríki en
Ogi telur það aðeins verða til bráðabirgða áður en Sviss gengur í EB
eins og önnur aðildarríki Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA). Ogi
sagðist ekki binda miklar vonir við samninginn um evrópskt efnahags-
svæði (EES) fyrir Sviss.
Forseti og varaforseti Sviss,
Flavio Cotti og Rene Felber, sem eru
einnig innanríkis- og utanríkisráð-
herrar landsins, sögðu báðir í sam-
tali við Morgunblaðið á miðvikudags-
kvöld að Svisslendingar hefðu ekki
enn gefið upp alla von um að EES-
samningurinn myndi fela í sér klausu
sem heimilar einstökum ríkjum að
láta vissar samþykktir EB ekki gilda
hjá sér. Það var eitt af atriðunum
sem Svisslendingar vildu fá sam-
þykkt á ráðherrafundi EB og EFTA
í Brussel á mánudag en tókst ekki.
Aðilar að EES hafa sagt að þetta
mál sé útkljáð og það komi ekki til
greina að einstök ríki hafí þennan
rétt heldur verði öll ríki EFTA eða
ekkert þeirra að samþykkja ákvarð-
anir EB. Svisslendingum brennur
mjög fyrir bijósti að EFTA- ríkin
munu ekki taka beinan þátt í ákvarð-
anatöku sem munu gilda fyrir EES.
Cotti sagði að svissneska ríkisstjórn-
in myndi grandskoða atriði þessu
viðkomandi þegar EES-samningur-
inn liggur fyrir og þau muni vega
þungt þegar hún tekur afstöðu með
eða á móti samningnum.
Cotti sagði á blaðamannafundi í
Bern að stjómin myndi gefa sér
góðan tíma til að íhuga hvaða stefnu
Sviss ætti að taka í Evrópumálum
ef það verður ekki aðili að EES-
samningnum. Hann var spurður
hvort skoðanakannanir sem benda
til að æ fleiri styðji inngöngu Sviss
í EB og EES muni hafa áhrif á
Evrópustefnu ríkisstjórnarinnar.
Hann kvað nei við og sagði að Sviss
væri eina aðildarríkið að samninga-
viðræðunum sem þyrfti ekki á skoð-
anakönnunum að halda heldur spyrði
fólkið beint um álit í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Hann sagði að mikið starf
lægi fyrir á næstu mánuðum og
árum að upplýsa almenning um
stöðu Sviss í Evrópu.
Noregur:
Andstæðingnm EB-
aðildar fer fækkandi
Ósló. Frá Helge Sörensen, fréttaritara Morgunblaðsins.
ANDSTAÐA við fulla aðild að Evrópubandalaginu, EB, virðist fara
heldur minnkandi í Noregi ef marka má skoðanakönnun, sem gerð
var fyrir dagblaðið Aftenposten. Kemur þar fram, að 47% þeirra, sem
spurðir voru, töldu öruggt eða mjög líklegt, að þeir styddu aðild að EB
í þjóðaratkvæðagreiðslu en 38% voru viss um eða töldu líkiegt, að
þeir segðu nei. Fyrir mánuði voru jafn margir hlynntir aðild en þá
var hlutfail andstæðinganna hins vegar 45%.
Skoðanakönnun fór fram meðan
á stóð og dagana eftir viðræðurnar
í Brussel um Evrópska efnahags-
svæðið og var meðal annars kannað
hvernig fylgismenn einstakra flokka
skiptust eftir afstöðu til EB. Kom í
ljós, að 53% stuðningsmanna Verka-
mannaflokksins eru hlynnt aðild,
81% fylgismanna Hægriflokksins og
78% þeirra, sem kjósa Framfara-
flokkinn. Það vekur líka athygli, að
í hópi andstæðinga EB-aðildar, sem
voru 38%, voru aðeins 13% ákveðin
í að segja nei i þjóðaratkvæða-
greiðslu en hín 25% töldu það lík-
legt. Hlutfall ókveðinna var um 14%
og hefur lítið breyst síðustu mánuði.
I Aftenposten segir einnig, að
mikill meirihluti ráðherra norsku rík-
isstjómarinnar sé hlynntur EB. Af
19 ráðhermm eru 16 annaðhvort
hlynntir eða jákvæðir gagnvart aðild
en aðéins þrír á móti eða efíns.
Gro Harlem Brundtland
Verður físk-
deilan leyst
með tvíhliða
viðræðum?
NORSKA dagblaðið Aftenposten
hafði á miðvikudag eftir Gro Harl-
em Brundtland, forsætisráðherra
Noregs, að íslendingar kynnu að
hefja tvíhliða viðræður við Evr-
ópubandalagið (EB) til að Ieysa
ágreining þeirra um sjávarútvegs-
mál og tollfrjálsan innflutning á
fiski í viðræðunum um Evrópska
efnahagssvæðið.
Blaðið segir að. samkomulag hafí
náðst á milli EFTA og EB um að
fjalla skuli um þessi mál í viðræðun-
um. Það hafi komið nokkuð á óvart
hversu bjartsýn Brundtland hafí ver-
ið á að deilan um málið leystist eftir
ráðherrafund bandalaganna í Bruss-
el á mánudag. Blaðið telur ástæðuna
þá að Norðmenn hafi þegar hafið
tvíhliða viðræður við EB og_ hefur
eftir forsætisráðherranum að islend-
ingar kunni að gera hið sama.
Finnland:
Anægja með niður-
stöðu EES-viðræðna
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FINNSK stjórnvöld segjast afar
ánægð með þá niðurstöðu ráð-
herrafundar Fríverslunarbanda-
lags Evrópu (EFTA) og Evrópu-
bandalagsins (EB) að lialdið skuli
áfram viðræðum um Evrópska
efnahagssvæðið (EES). Finnar
hafa ekki tekið afstöðu til aðildar
að EB en þess í stað lagt áherslu
á að efnahagssvæðið fyrirhugaða
verði ekki aðeins grundvöllur
millibilsástands meðan beðið sé
eftir því að EFTA-löndin gangi í
EB.
Af hálfu Finna sátu fundinn í
Brussel þeir Paavo Yayrynen ut-
anríkisráðherra, úr Miðflokknum, og
Pertti Salolainen utanríkisviðskipta-
ráðherra sem er hægrimaður, Við-
brögð þeirra við spumingum á frétta-
mannafundi við heimkomuna til
Helsinki lýstu vel ólíkri afstöðu
helstu stjórnarflokkanna til Evrópu-
samstarfsins. Vayrynen sagðist
sannfærður um að á fundinum hefði
verið staðfest að stefnt yrði að því
að EES yrði við lýði um margra ára
skeið. Salolainen yildi ekki spá neinu
um langlífi samstarfsins enda hefur
flokkur hans ásamt jafnaðarmönnum
gengið einna lengst í stuðningi við
aðild Finnlands að EB. Salolainen
sagði afar mikilvægt að fundurinn
hefði sameinast um yfirlýsingu sem
Svisslendingar og íslendingar gátu
einnig samþykkt.
Ráðherrarnir lýstu mikilli ánægju
Pertti Salolainen utanríkisvið-
skiptaráðherra
með að EB skyldi fallast á óskii
Finna um að fá að vernda hluta af
garðyrkjuframleiðslu landsmanna.
Talið hefur verið að fijáls innflutn-
ingur á tómötum og gúrkum myndi
hafa í för með sér gjaldþrot um það
bil þriðja hvers garðyrkjubónda á
helstu ræktunarsvæðunum sem eru
á vesturströndinni.
I nýlegri skoðanakönnun kemur
fram að flestir stjórnendur finnskra
fyrirtækja vilja að landið gangi í EB
við fyrsta tækifæri.
i’Sgt mm .M' »öit(mjnF8a« ana/ijaikRJöWJw.
MORGUNBHAÐIÐ FÖrfT U DXGLTTT 7. MAÍT99T'
& 8
271
Meðal verkefnanna sem unnið hefur verið að í sambandi við umhverfisfræðsluna í
Fossvogsskóla er þetta likan, sem sýnir hvernig ísland var við landnám. Við líkanið
standa höfundar þess, þau Bragi Bergþórsson, Ellý Sandra Ingólfsdóttir, Sigurveig
Sigurjónsdóttir, Kristinn Viðar Kjartansson og Róbert Már Róbertsson.
Tilraun með um-
hverfisfræðslu
NEMENDUR í Fossvogsskóla vinna þessa dagana að ýmsum verkefnum
í tengslum við umhverfismál. Hefðbundnu skólastarfi lauk þar í lok
apríl og síðan hefur allt skólastarfið verið helgað umhverfisfræðslu,
bæði bóklegri og ekki síður verklegri. Kári Arnórsson, skólastjóri,
segir að tilgangnrinn með þessu sé að fá börnin til að hugsa um um-
hverfi sitt, hvernig ganga eigi um landið og hvernig megi nýta ýmis
efni i stað þess að henda þeim.
Kári Amórsson segir að hug-
myndin að þessum umhverfisdögum
hafí komið upp fyrir einu og hálfu
ári, þegar farið hefði verið að huga
að því, hvemig mætti halda upp á
tuttugu ára afmæli skólans nú í vor.
Ákveðið hafi verið að ráðast í eitt-
hvert stór verkefni og beinast hefði
legið við að velja umhverfismálin að
viðfangsefni, enda væru þau ofar-
lega á baugi í þjóðfélaginu.
Hann segir að þegar undirbúning-
ur verkefnisins hafi farið af stað,
hafí komið í ljós, að ekkert námsefni
væri til um umhverfismál hér á landi
og hefðu kennarar innan skólans þá
farið að vinna að undirbúningi þess.
Afrakstur þeirrar vinnu væri lesbók
og verkefnabók, sem nú væru kennd
í tilraunaskyni þama í skólanum, en
Almennu skólastarfi í Fossvogsskóla lauk í lok apríl og hafa nemendur síðan unnið
að ýmsum verkefnum sem tengjast umhverfismálum. Þau hafa í tengslum við það
búið til þennan hval úr dagblaðapappír. Með þeim á myndinni er Kári Arnórsson,
skólastjóri.
JVLorgunDiaoio/Juiius
Þessar tíu ára stúlkur eru að mála tré, sem verða sett á líkan, sem
sýnir muninn á ræktuðu landi og óræktuðu. Þær heita: Gunnhildur
Lilja Sigmundsdóttir, Sigríður María Jónsdóttir og Margrét Lára
Jónsdóttir.
hann ætti von á að yrði gefíð út í
framhaldi af því.
Að sögn Kára lauk hefðbundnu
skólastarfí í skólanum í apríllok og
frá þeim tíma hafí allt skólastarfið
snúist um umhverfisfræðsluna. Farið
væri yfír lesefnið og verkefnabókina
og í tengslum við það færu nemend-
urnir í vettvangsferðir og ynnu að
fjölmörgum verkefnum, sem væru
til þess fallin að vekja athygli á
umhverfisvernd, mengunarmálum,
gróðureyðingu og þess háttar, auk
þess sem áhersla væri lögð á að
sýna, hvernig nýta mætti ýmsa hluti
í stað þess að henda þeim. Tilgangur-
inn með þessu námi, er að sögn
Kára, að breyta viðhorfinu til þess-
ara mála, þannig að bömin alist upp
við að hugsa um umhverfi sitt.
Umhverfisfræðslan í Fossvogs-
skóla stendur yfir fram að sumarfríi
og dagana 25. og 26 maí verður
efnt til sýningar á afrakstrinum af
vinnu nemendanna.
Óhreinu börnin hennar Evu
eftir Ragnheiði
Davíðsdóttur
Flestir em sammála um að
móðurástin sé hin eina sanna ást
og sterkust allra tilfinninga. Það
þekkja mæður sem alið hafa barn
í móðurkviði, fóstrað það við bijóst
sér, séð það stækka og dafna og
upplifað þannig lífshamingjuna í
gegnum barnið sitt. „Þegar ég eign-
aðist bamið mitt áttaði ég mig á
að það var hluti af sjálfri mér —
lífíð í brjósti mínu. Þá skildi ég að
ég sjálf var ekki númer eitt — held-
ur barnið mitt.“
Þessi orð komu frá vömm móð-
ur, sem sat við sjúkrabeð barnsins
síns. Einkadóttur sinnar, sem fyrir
rúmlega ári veiktist af krabbameini
þar sem enn er óljóst með bata. í
mars á síðasta ári hrundi tilvera
þessarar ónefndu konu þegar hún
stóð skyndilega frammi fyrir þeirri
skelfilegu staðreynd að barnið henn-
ar væri e.t.v. haldið banvænum
sjúkdómi. Frá þeim tíma hefur hún
staðið við hlið dóttur sinnar, vakin
og sofín yfir velferð hennar og lagt
allt í sölurnar til þess að lina þján-
ingar hennar. í þeirri baráttu er
ekki spurt um tíma eða peninga.
Þar er líf og heilsa dóttur hennar
öllu öðm mikilvægara.
Tilefni þessara skrifa er saga
þessara mæðgna. Barátta þeirra við
kerfíð, sem virðist ekki taka tillit
til aðstæðna sem skapast þegar for-
lögin taka í taumana á þennan hátt.
Konan, sem um ræðir, er einstæð
móðir með 13 ára dóttur á fram-
færi. I mörg ár höfðu þær búið er-
lendis en fluttu heim fyrir þremur
áram og hugðust skapa sér eðlilegt
og fallegt heimilislíf saman. Unga
konan var í föstu starfi með ágæt
laun og lagði reglulega fyrir til þess
að geta fest kaup á húsnæði. Einn
góðan veðurdag fyrir rúmlega ári
fær dóttir hennar sérkennileg útbrot
og í kjölfar læknisskoðunar kemur
í ljós að hún er haldin hvítblæði, sem
er ein tegund krabbameins. Dóttir
hennar er þegar lögð inn á sjúkra-
hús og Iátin gangast undir erfíða
og sársaukafulla lyfjameðferð, sem
er nauðsynleg til þess að vinna bug
á meininu. Og hvað gerir einstæð
móðir í slíku tilfelli? Hún hættir að
vinna til þess að geta helgað sig
umönnun dóttur sinnar. Og það er
skemmst frá því að segja að frá
þeim tíma hefur hún varla vikið frá
sjúkri dóttur sinni. Sólarhringum,
vikum og mánuðum saman hefur
hún dvalið með henni á sjúkrahús-
inu, klætt hana, matað og huggað
á erfíðum stundum. Allan þennan
tíma hefur hún eytt öllum stundum
með barninu sínu — enda lífið sjálft
í húfí. Þar hefur ekki verið spurt
um tíma og rúm.
En lífið er líka salt í grautinn og
þak yfir höfuðið. Og hvað gerir ein-
stæð móðir þegar launin hætta að
koma og ekki er lengur til fyrir
saltinu og húsaleigunni? Hún leitar
á náðir hins opinbera. Og þar erum
við komin að þrautagöngunni miklu
frá Heródesi til Pílatusar þar sem
hvorugur vill axla ábyrgðina.
Svo virðist sem börn, sem veikj-
ast af krabbameini og aðstandendur
þeirra, heyri lítt eða ekki undir Lög
um málefni fatlaðra. Að vísu gaf
félagsmálaráðuneytið út reglugerð
um fjárhagslega aðstoð við aðstand-
endur fatlaðra í desember 1989. I
þeirri reglugerð er bráðabirgðaá-
kvæði sem kveður á um greiðslur
til framfærenda, sem ekki falla und-
ir reglugerðina, og gilti það ákvæði
til 30. júní árið 1990. Frá þeim tíma
hefur þetta ákvæði verið framlengt
í stuttan tíma í senn og mun nú
gilda til ársloka 1991. Samkvæmt
þessu ákvæði hefur hin einstæða
móðir notið greiðslna sem metnar
eru sem 157 klukkustunda umönn-
un á mánuði og er sú upphæð nú
um 40 þúsund á mánuði. Af og til
á þessu eina ári hefur ákvæðið dot-
tið út þannig að þær mæðgur hafa
ekki fengið greiðslur fyrr en því
hefur verið framlengt. Nú standa
þær frammi fyrir því að þetta
ákvæði rennur enn á ný út um
Ragnheiður Davíðsdóttir
„Einn góðan veðurdag
fyrir rúmlega ári fær
dóttir hennar sérkenni-
leg útbrot og í kjölfar
læknisskoðunar kemur
í ljós að hún er haldin
hvítblæði, sem er ein
tegund krabbameins. “
næstu áramót og hvað þá tekur við
er óljóst.
Eins og fyrr segir hefur hin unga
einstæða móðir ekki vikið frá hlið
dóttur sinnar í rúmlega eitt ár. Samt
sem áður er greiðsluviðmiðunin,
samkvæmt reglugerðinni, aðeins
metin á 157 klukkustundir á mán-
uði. Á þessu tímabili hefur hún ann-
ast dóttur sína á sjúkrahúsinu og
tekið þannig mikið álag af hjúkr-
unarfólki sjúkrahússins. Þannig má
segja að hún hafí starfað allan sólar-
hringinn við umönnun dóttur sinnar
— bæði heima á sjúkrahúsinu fyrir
„laun“ sem verða að teljast undir
fátækramörkum. Það skal tekið
fram að barnaörorkubætur em
reiknaðar með þessum 40.000 krón-
um. Varla þarf glöggan mann til
þess að sjá að enginn getur lifað
af 40.000 krónum á mánuði og síst
þegar sú upphæð rennur óskipt í
að greiða húsaleigu sem nemur yfír
40 þúsund á mánuði.
Framtíðarsýn þessarar ungu
konu og dóttur hennar er vissulega
ekki björt. Þær standa nú frammi
fyrir því að missa leiguhúsnæði um
næstu áramót. Sjóðurinn Sem átti
að ganga upp í íbúðarkaup er nú
uppurinn til lífsviðurværis og ekkert
afgangs til þess að leggja fyrir.
Unga konan getur ekki unnið utan
heimilis — enda fer allur hennar
tími í að annast dóttur sína, sem
þarf nú sem aldrei fyrr á stuðningi
móður sinnar að halda.
í mínum augum er það hreint út
sagt til skammar hversu illa er búið
að félagslegum þörfum aðstandenda
barna sem haldin em langvinnum
eða lífshættulegum sjúkdómum.
Það skal tekið fram að árlega veikj-
ast um 6-8 börn af krabbameini hér
á landi þannig að það ætti ekki að
vera hinu opinbera mikill baggi að
leysa vanda þessa fólks. Þegar
krabbamein er annars vegar er ann-
aðhvort af eða á. Sem betur fer
hefur læknavísindunum fleygt fram
undanfarin ár og nú eru mun meiri
líkur en áður á því að hægt sé að
Iækna þessi börn. í flestum tilfellum
spannar krabbameinsmeðferð um 3
ár þannig að*hér er ekki um varan-
leg tilfelli að ræða eins og þegar
fatlaðir eiga í hlut.
Það getur hver maður sett sig í
spor móður, sem vakir yfir lífi og
velferð bamsins síns. Við, sem erum
svo heppin að eiga heilbrigð börn,
getum rétt ímyndað okkur þá sálar-
angist og það andlega álag sem
fylgir slíkri lífsreynslu, svo ekki
bætist við áhyggjur af fjárhagslegri
afkomu. En þrátt fyrir að slíkir
„smámunir" séu hjóm eitt í saman-
burði við lífíð sjálft, er það nú einu
sinni staðreynd að enginn kemst af
án þess að hafa ofan í sig og á.
í ljósi þessara staðreynda er ljóst
að taka verður á þessu máli án taf-
ar. Það er engan veginn veijandi
að aðstandendur helsjúkra bama
þurfi að beijast við duttlungafullt
kerfí þar sem reglugerðir detta út
og inn. Brýnt er að nú þegar verði
settar skýlausar reglur sem kveða
á um fjárhagslega og félagslega
aðstoð við aðstandendur bama sem
haldin em langvinnum eða lífshætt-
ulegurn sjúkdómum. Þar þarf að
endurskoða alla þætti með tilliti til
þess gífurlega álags og breytinga á
aðstæðum sem þetta fólk stendur
frammi fyrir í slíkum tilfellum.
Þá er ekki bara þörf heldur al-
gjör nauðsyn að nú þegar verði
hafíst handa við byggingu nýs
barnaspítala. Aðstæður þær sem
aðstandendum krabbameinssjúkra
bama og starfsfólki er boðið upp á
em með öllu óveijandi. Helsjúkt
barn, sem berst við lífshættulegan
sjúkdóm, verður að njóta samvista
við nánustu aðstandendur sína öll-
um stundum. Eins og nú háttar er
engin aðstaða fyrir aðstandendur á
barnadeild Landspítalans. Á meðan
á meðferð stendur veikist mjög ónæ-
miskerfi sjúklingsins, sem hefur í
för með sér að viðkomandi barn
verður að vera í einangmn langtím-
um saman. Þar reynir fyrst á að-
standendur og starfsfólk en þess
má geta að hin unga móðir hefur
mátt sæta því að liggja á dýnu eða
bedda í örsmárri sjúkrastofu með
barni sínu — oft um margra mán-
aða skeið. Það er vissulega von mín
að næsta „átak“ verði helgað Bam-
aspítala Hringsins þannig að við
getum innan tíðar eygt von um betri
aðstöðu fyrir allt það fórnfúsa fólk
sem helgar sig umönnun sjúkra
bama. Það er von mín að þessi grein
verði til þess að stjórnvöld sjái sóma
sinn í að bæta úr þessum málum —
því enginn veit hver verður næstur
í röðinni. Það gæti allt eins orðið
lífið úr þínu eigin bijósti — bamið
þitt.
liöfundur er bladamaður og
móðir.