Morgunblaðið - 23.07.1991, Qupperneq 48

NYTTA iSLANDS
MATVÆLS
ÞRIÐJUDAGUR 23. JULI 1991
VERÐ I LAUSASOLU 100 KR.
Miðjarðarhaf;
Hvassafell
J árekstri
við tífalt
stærraskip
HVASSAFELL, 4.000 tonna
flutningaskip í eigu Samskipa,
lenti í árekstri við 42.000 tonna
bílaflutningaskip á vestanverðu
Miðjarðarhafi aðfaranótt laug-
ardags. Engin slys urðu á mönn-
um, en Hvassafellið laskaðist
mikið ofan sjólínu og varð að
leita hafnar á Spáni til bráða-
^birgðaviðgerðar. Talsmaður
Samskipa segir að Hvassafellið
hafi verið í fullum rétti þegar
áreksturinn varð.
Að sögn Óttars Karlssonar hjá
Samskipum hf. var Hvassafellið á
vesturleið á vestanverðu Miðjarð-
arhafi á leið til Gíbraltar þegar
það mætti skipinu Eurasian
Beauty, sem er 42 þúsund tonna
stórt. bílaflutningaskip í eigu kór-
eska fyrirtækisins Hyundai, en
, skráð í Panama. Eurasian Beauty
sigldi á Hvassafellið bakborðs-
megin og varð af mikið högg. Við
áreksturinn urðu miklar skemmdir
á efri hluta bakborðssíðu, efra þilf-
ari, lúgukarmi, lúguhlerum og
fremri krana Hvassafellsins.
Eftir áreksturinn leitaði
Hvassafellið hafnar í Cartagena á
Spáni þar sem bráðabirgðaviðgerð
fer fram. Óttar Karisson sagðist
ekki vita hvar gert yrði við skipið
en vonir stæðu til að það gæti
orðið í Norður-Evrópu.
Óttar sagðist ekki geta metið
hvað tjónið á skipinu væri mikið
í fjárhæðum, en það fengist örugg-
lega bætt af tryggingum þar sem
>vHvassafell hefði verið í fullum rétti
við áreksturinn og skipverjar reynt
hvað þeir gátu að afstýra slysi.
Óttar sagðist ekki vita ástæðuna
fyrir árekstrinum.
Hvassafellið er 4.000 tonn að
stærð, í eigu dótturfyrirtækis
Samskipa, en skráð í Limasol á
Kýpur. Enginn farmur var um
borð þegar áreksturinn varð. Skip-
stjóri á Hvassafelli er Barði Jóns-
son.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Herþyrlur í þjónustu björgunarsveita
Tvær stórar flutningaþyrlur frá bandaríska hern-
um eru meðal þeirra verkfæra sem björgunarsveit-
armenn á Vestfjörðum nota til að hreinsa til í
ratsjárstöð Varnarliðsins á Straumnesfjalli við
Aðalvík. Þyrlurnar voru notaðar til að flytja fólk
og vinnuvélar á Straumnesfjall og dvöldu björgun-
arsveitarmenn á fjallinu í nótt. A myndinni sést
þegar dráttarvél er lyft um borð í aðra þyrluna á
Isafjarðarflugvelli.
Sjá bls. 21.
Blöndudalur;
Banaslys
í bílveltu
BANASLYS varð á veginum
skammt frá Guðlaugsstöðum í
Blöndudal síðastliðinn laugar-
dagsmorgun. Ökumaður bifreið-
ar missti sljórn á ökutækinu sem
valt og lenti utan vegar á toppn-
um. Ökumann sakaði ekki en 26
ára karlmaður, Gestur Ólafur
Þórólfsson, sem var _ farþegi í
bílnum lést. Gestur Ólafur var
ókvæntur, til heimilis á Hjalta-
stöðum í Skagafirði.
Slysið varð á malarvegi skammt
frá bænum Guðlaugsstöðum. Ung
kona ók bflnum og missti hún stjórn
á honum. Bfllinn valt og staðnæmd-
ist utan vegar á toppnum. Sjúkra-
bíll frá Blönduósi kom á staðinn og
var Gestur Ólafur þá látinn. Talið
er að hann hafi látist samstundis.
*
Agætis veður
næstu daga
SPÁÐ er fremur hlýju og þurru
veðri um mest allt landið næstu tvo
daga. Kaldara verður þó austan-
lands en vestan og má jafnframt
búast við rigningu austanlands.
•• /
Orn Friðriksson formaður Málm- og skipasmiðasambands Islands;
Nauðsyulegt að ijúfa sjálfvirkui
milli launa og lánskjaravísitölu
Síðustu sex mánuði hefur lánskjaravísitalan hækkað um
10,6% miðað við heilt ár en framfærsluvísitalan um 8,9%
ÖRN Friðriksson, formaður
Málm- og skipasmiðasambands
Islands og 2. varaforseti Alþýðu-
sambands Islands, segir að það
hljóti að verða eitt af forgangs-
verkefnum kjarasamninganna í
haust að rjúfa þá sjálfvirkni sem
sé á milli launahækkana og láns-
kjaravísitölu. Vegna núverandi
sjálfvirkni geti laun ekki hækk-
að, þó innistæða sé til fyrir launa-
hækkunum í fyrirtækjunum,
öðru vísi en fjármagnskostnaður
stórhækki jafnframt.
SS hættir sölu á tilboðs-
kjöti vegna kjötskorts
Nóg til af kjöti í landinu hjá öðrum sláturleyfishöfum
SLÁTURFÉLAG Suðurlands hefur tilkynnt landbúnaðarráðuneytinu
og Samstarfshópi um sölu lambakjöts að það verði að hætta sölu á
lambakjöti á tilboðsverði vegna þess að það er að verða búið með
kjötið úr eigin sláturhúsum og hefur ekki fengið keypt kjöt hjá
öðrum. Jafnframt dregur fyrirtækið úr notkun á lambakjöti í
vinnsluvörum sínum. Töluvert er til af lambakjöti í landinu en það
er mest allt í sláturhúsum sem Goði hf. selur fyrir og ekki hafa
tekist samningar milli fyrirtækjanna um kaup SS á dilkakjöti hjá
Goða.
„Goði hefur einkarétt á sölu á
kjöti frá kaupfélagssláturhúsunum.
Við höfum leitað eftir að fá 180
tonn af kindakjöti keypt þaðan á
milliverði en ekki ekki fengið, að-
eins verið boðið upp á heildsölu-
verð,“ sagði 'Steinþór Skúlason,
forstjóri Sláturfélags Suðurlands.
Sagði Steinþór að útilokað væri að
kaupa kjötið nema fá að minnsta
kosti 4% afslátt frá heildsöluverði,
ekki væri hægt að kaupa kjöt ein-
ungis til að selja það með tapi.
Arni S. Jóhannsson, fram-
kvæmdastjóri Goða hf., sagði að
verð á kindakjöti væri ákveðið af
sérstakri verðlagsnefnd og það
væri bundið í lögum að ekki megi
selja það við öðru verði. Hann sagði
að það væri sjálfsagt að selja SS
kjöt á heildsöluverði. Hann hefði
einnig boðið þeim til samninga um
verð, kaupandinn gæti ekki pin-
hliða ákveðið afslátt. Sagði Árni
að lítið svigrúm væri til að lækka
verðið því Goði þyrfti að standa
skil á fuliu verði til bænda, en
hann biði eftir _ að Sláturfélagið
hefði samband. Árni sagði að Goði
hf. hefði yfir nægu kindakjöti að
ráða, bjóst við að við upphaf slát-
urtíðar yrðu 1.300 tonn til í land-
inu, aðallega hjá hans fyrirtæki.
Lánskjaravísitalan hækkar nú
meira en framfærsluvísitalan vegna
hækkunar launa 1. júní, en launa-
vísitala vegur þriðjung í lánskjara-
vísitölu á móti framfærslu- og
byggingarvísitölu sem einnig vega
þriðjung hvor. Þannig hefur fram-
færsluvísitalan hækkað um 8,9%
síðustu sex mánuði umreiknað til
árshækkunar á sama tíma og
launavísitalan hefur hækkað um
11,8%. Af þeim sökum er hækkun
lánskjaravísitölunnar síðustu sex
mánuði miðað við heilt ár 10,6%
eða tæplega 2% meiri en hækkun
framfærsluvísitölunnar.
Örn sagði að miðað við núver-
andi kerfí vægju laun rúmlega
helming í lánskjaravísitölunni.
Launavísitalan hefði þriðjungs
vægi, en auk þess væru laun hluti
af byggingavísitölu og fram-
færsluvísitölu. Verðtryggðar skuld-
ir hækkuðu því um rúmlega 50
aura fyrir hvetja krónu sem laun
hækkuðu um, hvort sem innistæða
væri til í fyrirtækjunum fyrir þess-
um launahækkunum eða ekki.
„Þetta er alls ekki ásættanlegt fyr-
ir verkalýðshreyfinguna og ég held
því fram að þetta sé einn stærsti
gallinn sem við búum nú við í efna-
hagskerfinu. Um leið og það gerist
að fyrirtækin eiga innistæðu fyrir
launahækkunum, þá hækkar það
allan fjármagnskostnað í landinu,"
sagði Örn.
Hann sagði að þetta keyrði einn-
ig upp nafnvexti á lánum vegna
samanburðar á milli óverðtryggðra
og verðtryggðra kjara og þar með
hækkaði fjármagnskostnaður fyrir-
tækjanna. Að hans dómi væri þetta
einn helsti orsakavaldur verðbólg-
unnar og yrði að afnema. Þetta
væri krafa um að breyta efnahags-
kerfinu.
„Ef það væru einungis framboð
og eftirspurn sem ákvörðuðu vext-
ina þá réðu auðvitað spádómar ein-
hverju um vextina í langtímafjár-
festingum, en það væri ekki sjáif-
virkt bundið að ef einhver verka-
maður niður á höfn gæti fengið
hækkun vegna þess að þar hefði
orðið hagræðing þá þyrftu allar
skuldir í landinu að hækka svo og
svo mikið. Svona binding tíðkast
hvergi í nágrannalöndunum,“ sagði
Örn.
Vélarvana
út af Hæla-
víkurbjargi
ÁTTA tonna stálbátur frá ísafirði
með tveggja manna áhöfn varð
vélarvana út af Hælavíkurbjargi
í gær.
Björgunarbáturinn Daníel Sig-
mundsson frá ísafirði var kallaður
út um fimmleytið í gær vegna báts-
ins og fór til aðstoðar. Hann dró
bátinn til hafnar í Bolungarvík og
sakaði skipveija ekki.