Morgunblaðið - 26.07.1991, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 26.07.1991, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1991 3 Evrópska efnahagssvæðið: Asetningur EB að ljúka samning- um fyrir 1. ágúst Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins. Yfirsamninganefndir Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) og Evrópubandalagsins (EB), sátu sameiginlegan samningafund í Bruss- el í gær. Að sögn Hennings Christophersens, eins framkvæmda- stjóra EB, er það ásetningur bandalagsins að ljúka samningaviðræð- unum fyrir 1. ágúst nk. Að loknum fundinum í gær sögðust samninga- menn bandalaganna hóflega bjartsýnir á að það tækist. Sem fyrr stranda viðræðumar á ágreiningi um sjávarafurðir og kröfum EB um aðgang að fiskimiðum aðildarrikja EFTA og óhefta umferð flutn- ingabíla um Sviss og Austurríki. Gro Harlem Brundtland, forsætisráð- herra Noregs, er væntanleg til Bmssel í dag til viðræðna við full- trúa úr framkvæmdastjórn EB. Samkvæmt heimildum í Brussel er stefnt að því að leysa öll útistand- andi ágreiningsmál fyrir mánudag en þá koma utanríkisráðherrar EB saman til fundar í Brussel. Perrti Salolainen, utanríkisráðherra Finn- lands, verður í Brussel fram á þriðjudag en hann hefur verið í stöð- ugu sambandi við fulltrúa Hollend- inga og aðila úr framkvæmdastjóm EB. Heimildir herma að haldið sé opnum þeim möguleika að EFTA- ráðherrar komi saman til skyndi- fundar í Genf á laugardag eða sunnudag til þess að fjalla um samningana. Gert er ráð fyrir því að samninganefndir bandalaganna haldi fundi yfir helgina til þess að freista þess að finna málamiðlun fyrir ráðherrafund EB. Heimildar- menn Morgunblaðsins í Brussel segja að EB hafi lækkað kröfur sínar um veiðiheimildir í 20 þúsund tonn þorskígilda en að öðru leyti standi báðir aðilar fast á kröfum sínum í sjávarútvegi. Gro Harlem Brundtland, forsætisráðherra Nor- egs, er væntanleg til Brassel í dag en hún mun ræða við Jacques Del- ors, forseta framkvæmdastjórnar- innar, og Frans Andriessen, sem fer með samningana um evrópska efna- hagssvæðið, á fundi sem hefst klukkan sjö í kvöld. Reiknað er með því að viðræður Norðmanna og EB um sjávarafurðir verði aðalmálið á dagskrá fundarins. Vinnu við íslenska orðtíðnibók að ljúka: Sagriorðið að vera kom fyrir 22.183 sinnum HJÁ Orðabók Háskólans er nú unnið að útgáfu íslenskrar orð- tíðnibókar, en í henni eru niður- stöður úr rannsókn á tíðni hálfr- ar milljónar lesmálsorða í 100 textum. Að sögn Jörgens Pind, forstöðu- manns Orðabókar Háskólans, hófst vinna við þessa bók árið 1986 en hún verður útgefin í nóvember á þessu ári. Tekin vora 100 textasýni sem hvert og eitt var um 5.000 orð að lengd og talið hversu oft orð koma fyrir í þeim. Þannig fengust upplýsingar um tíðni ríflega 500.000 lesmálsorða. Ólík flettiorð í textanum reyndust vera 31.871. Sem dæmi um tíðni orða má nefna að sagnorðið að vera kom fyrir 22.183 sinnum, að koma taldist í 3.090 skipti og að fara 2.171 sinni. Jörgen sagði að m.a. hefði verið rannsakað hversu algeng ólík föll orða væra og myndi bókin innihalda upplýsingar um tíðni einstakra beygingarmynda. Þessi rannsókn leiddi t.d. í ljós að nefnifallsmyndir nafnorða birtast í 31,2% tilfella en eignarfallsmyndin kemur sjaldnast fyrir eða í 11,9% tilvika. Útlendingar líta á útsölur á Laugaveginum. Morgunblaðið/Ámi Sæberg Erlendir ferðamenn sækja í útsölur á Laug’aveginum TÖLUVERÐ aukning hefur orðið í innkaupum erlendra ferða- manna að sögn verslunarmanna á Laugaveginum. Telja verslunar- menn að ferðamenn sýni meiri áhuga á útsölum og að þeir versli þar að auki meira. Þorbjörg Guðjónsdóttir, einn af forsvarsmönnum Laugavegssam- takanna, sagði að erlendir ferða- menn hafi aldrei verslað eins mik- ið í miðbænum og i sumar. Hún sagði að verð á vöram væri oft sambærilegt hérlendis og í heima- löndum ferðamannanna eða jafn- vel lægra og þess vegna versli þeir hér. Benti Þorbjörg á að er- lendu ferðamennirnir sýndu útsöl- um töluverðan áhuga. Þorbjörg sagði að sala á Laugaveginum hefði almennt gengið mjög vel í sumar en verið aðeins hægari í Kvosinni. Erla Vilhjálmsdóttir eigandi verslunarinnar Tékk-Kristals sagði að sala til erlendra ferða- manna hefði aukist ár frá ári. Að sögn Erlu setti verslunin upp „Tax free“ merki á seinasta ári og sagði hún að ferðamenn leituðu í versl- anir þar sem þeir sæju að þeir fengju virðisaukaskattinn endur- greiddan. Til þess að fá endur- greitt þarf að kaupa fyrir minnst 5.000 krónur og sagði Erla að erlendu ferðamennirnir bættu oft við innkaupin ef eitthvað smáveg- is vantaði upp á að þessari upp- hæð væri náð. Að sögn Erlu sýna ferðamennirnir mestan áhuga á vörum er minna á land og þjóð eða eru unnar af íslendingum. Halldóra J. Lárusdóttir hjá herrafataversluninni Herramenn sagði að hún hefði orðið vör við aukningu í sölu til erlendra ferða- manna í sumar. Að sögn Halldóru er töluvert um það að erlendir ferðamenn versli hjá henni. Hún sagði að oft væri þetta fólk sem kæmi hingað á viðskiptaferðalög- um eða sem ráðstefnugestir. Hall- dóra sagði að „Tax free“ merkið sem verslunin hefði uppi drægi að sér athygli ferðamannanna og bæðu þeir oft um að reiknaður væri út virðisaukaskatturinn á vörunni til þess að sjá hvað þeir fengju endurgreitt ef þeir keyptu vöruna hérlendis. Að sögn Mörtu Bjarnadóttur, eiganda tískuvöraverslunarinnar Evu, er töluvert um að ferðamenn sýni útsölunum í júlí og ágúst áhuga. Marta sagði að þeir er- lendu ferðamenn sem versluðu hjá henni væru oftast fólk á viðskipta- ferðalögum. Hún sagði að sér fyndist sala til erlendra ferða- manna hafa verið svipuð hjá sér í sumar og undanfarin ár. Davíð Oddsson, forsætisráðherra: Vísitölubinding er ekki heilög kýr ef stöðugleiki er tryggður Hilmar Ólafsson Lést í bílslysi MAÐURINN sem lést í umferðar- slysi við Gfjúfurárbrú í Húna- vatnssýslu í fyrradag hét Hilmar Ólafsson, 26 ára gamall, til heim- ilis í Safamýri 44 í Reykjavík. Hilmar var bifvélavirki, fæddur 15. júlí 1965. Hann var ókvæntur og barnlaus. „Ég var á sínum tíma mjög andvígur því að launaþátturinn yrði tekinn inn í lánskjaravísi- töluna með þeim hætti sem þá var gert. Það að vísu gagnaðist þáverandi ríkisstjórn um hríð,“ sagði Davíð Oddsson, forsætis- ráðherra, aðspurður um þær hugmyndir sem settar hafa ver- ið fram af fulltrúum Alþýðusam- bands íslands að rjúfa þurfi sjálfvirkni sem sé á milli launa og lánskjara eftir að launavísi- tala var tekin inn í lánskjaravísi- tölu með þriðjungsvægi í upp- hafi árs 1989 og hugmyndir formanns Vinnuveitendasam- bandsins. um að tímabært sé að afnema lánskjaravísitöluna í kjölfar kjarasamninga í haust. Davíð sagðist hafa verið mótfall- inn þessari breytingu á lánskjara- vísitölunni af tveimur ástæðum. Annars vegar vegna þess að það væri afskaplega hættulegt að hringla með hluti af þessu tagi sem séu sérstaklega gerðir til að skapa traust eins og vísitölur eigi að gera. Hins vegar eigi skammtímaávinn- ingar ríkisstjórna ekki að ráða aðgerðum sem þessum. Auk þess hafi þessi aðgerð verið skammgóð- ur vermir því þó laun hafi farið lækkandi í tíð fyrri ríkisstjórnar svo sem kunngt sé og þess vegna vísitalan hækkað minna en annars hefði verið, þá hafi verið búist við því að þessi þjóð myndi heldur bæta sinn hag og laun að hækka meira en annar kostnaður þegar til lengri tíma væri litið. „Þess vegna var þessi ráðstöfun ekki skynsamleg og ég var mjög ósáttur við hana af þessum ástæð- um. Af sömu ástæðum þá er ég ekki heldur fyrir það að hringla með málið ennþá einu sinni, því það er ekki æskilegt. Nú, megin- markmið í kjarasamningum laun- þega, vinnuveitenda og ríkisstjórn- ar fyrir hönd þjóðarinnar hlýtur að vera að samningarnir tryggi kaupmátt og stöðugleika. Árs stöð- ugleiki vegna samninga er nátt- úralega ekki til þess fallinn að gera sparifjáreigendur og aðra slíka örugga og þess vegna þarf jafnvægi að ríkja lengur til þess að menn geti verið rólegir. Ég segi fyrir mig, náist það fram í samn- ingum að stöðugleiki sé tryggður um lengri tíma þá eru vísitölur og vísitölubinding ekki heilagar kýr. Þetta er afskaplega vandmeðfarið og mjög áríðandi að menn stígi varlega til jarðar þegar um mál af þessu tagi er fjallað. En forsend- an fyrir umræðunni er sú að menn sjái fram á að samningamir hafi ekki gefið tilefni til kollsteypu í efnahagslífinu, verðbólgusprengju eða annars slíks og þá geta menn farið af fullri alvöra að ræða þessi mál,“ sagði Davíð ennfremur. Sjá einnig ummæli viðskipta- ráðherra og forstjóra Kaup- þings á miðopnu. Afgreiðsla á Keflavíkurflugvelli: Flugleiðir sjá ekki eftir samningnum - segir Sigurður Helgason forstjóri SIGURÐUR Helgason forstjóri Flugleiða segir að fyrirtækinu hafi ekki verið tilkynnt um þá ákvörðun utanríkisráðherra að segja upp samningi við félagið um flugafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli og viti ekki hvaða hugmyndir hið opinbera hafi um skipan þessara mála. Að sögn Þrastar Ólafssonar, aðstoðarmanns utanríkisráðherra, verð- ur samningnum sagt upp fyrir 1. október í haust og verður hann þá laus 1. apríl. Sigurður Helgason sagði að Flugleiðir hafi ekkert við það að athuga að öðrum flugfélögum kunni að vera leyft að annast eigin af- greiðslu enda hafi þær skyldur sem Flugleiðir hafi tekið á sig við af- greiðslu allra farþega- og fragt- flutninga um völlinn valdið félaginu kostnaði sem gert hafi afgreiðslu eigin véla dýrari en ella. Þröstur Ólafsson aðstoðarmaður utanríkisráðherra segir að í fram- haldi af starfi nefndar sem starfaði í tíð fyrri ríkisstjórnar hafi verið ákveðið að kanna möguleika á að færa afgreiðslumál á Keflavíkur- flugvelli í annað horf og skoða hvort auka eigi fijálsræði í þeim efnum. Nauðsynlegt væri því að hafa samn- inginn lausan. Hann kvaðst eiga von á að mál þessi yrðu tekin upp við Flugleiðir með haustinu.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.