Morgunblaðið - 17.06.1992, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
135. tbl. 80. árg.
MIÐVIKUDAGUR 17. JUNI 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
KLMtekur
ekki þátt í
fargjalda
stríði
Amsterdam. Reuter.
HOLLENSKA flugfélagið KLM
ætlar ekki að taka þátt í far-
gjaldastríði sem er í uppsigl-
ingu á flugleiðinni milli Banda-
ríkjanna og Evrópu, að sögn
Peters Wellhuner, blaðafulltrúa
félagsins.
Bandaríska flugfélagið Delta
ákvað í byrjun mánaðarins að
lækka fargjöld um 45% á 36
áætlunarleiðum sínum til Evrópu.
Flugfélögin American Airlines og
United Airlines svöruðu um hæl
með samsvarandi lækkunum og
evrópsku fiugfélögin British
Airways, Lufthansa og Swissair
hafa sömuleiðis boðað fargjalda-
lækkun.
Að sögn Wellhuner hefurs far-
gjaldalækkun flugfélaganna haft
óverulegar afleiðingar hvað far-
pantanir hjá KLM áhrærði og því
hefði félagið ákveðið að halda að
sér höndum og taka ekki þátt í
fargjaldastríðinu. Nýju fargjöldin
væru háð ýmsum takmörkunum,
byðu upp á lítinn sem engan
sveigjanleika og hefðu því ekki
mikið aðdráttarafl.
Aukinheldur sagði Wellhuner
að KLM væri betur sett gagnvart
Delta en British Airways og Luft-
hansa þar sem hollenska félagið
keppti við það bandaríska á aðeins
einni flugleið, milli Atlanta og
Amsterdam.
Sérfræðingar í flugmálum telja
fargjaldastríðið muni koma illa
niður á flugfélögunum sem séu
rétt farin að ná endum saman á
ný eftir samdrátt í kjölfar Persa-
flóastríðsins.
GLEÐILEGA ÞJOÐHATIÐ!
Morgunblaðið/Bjami Eiríksson
Bush og Jeltsín semja um stórfellda fækkun langdrægra kjarnavopna risaveldanna:
Eyða tveimur kjamaodd-
um af hverium þremur
U/flotl'nndnn Daii4am
Washington. Reuter.
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti og Borís Jeltsín Rússlandsforseti
sömdu í gær um stórfellda fækkun langdrægra kjarnorkuvopna á fundi
sínum í Washington en það er fyrsti eiginlegi leiðtogafundur ríkjanna
eftir hrun og upplausn Sovétríkjanna. Miðað verður við að hvort ríkið
fækki kjamaoddum í langdrægum flaugum úr 10-12.000 í 3.000-3.500.
Bush sagði að með samkomulaginu yrði mtt úr vegi hættulegustu
vopnakerfum heimsins og heistu táknum kaldastríðsspennunnar. Jelts-
ín sagði samkomulagið hið merkasta í sögu afvopnunarmála og væri
það táknrænt fyrir gmndvallarbreytingar á samskiptum Bandaríkja-
manna og Rússa.
„Með þessu samkomulagi dregur
enn úr kjamorkumartröðinni, bæði
fyrir okkur sjálf, böm okkar og
bamabörn," sagði Bush í Rósagarð-
inum við Hvíta húsið er þeir Jeltsín
gerðu hlé á fundi sínum í gær.
Að sögn leiðtoganna er gert ráð
fyrir að niðurskurðinum, sem verður
í tveimur þrepum, verði lokið árið
2003 en það gæti allt eins orðið
þremur árum fyrr, á aldamótaárinu,
ef Rússar þiggja bandaríska aðstoð
við að granda langdrægum eldflaug-
akerfum sínum.
Samkomulag risaveldanna miðar
að því að langdrægum kjarnorku-
vopnum þeirra fækki um tvo þriðju.
Þannig gengur það langtum lengra
en START-samkomuIagið sem Bush
og Míkhaíl Gorbatsjov fyrrum sovét-
forseti undirrituðu í fyrra en kom
ekki til framkvæmda vegna hruns
Sovétríkjanna sl. haust. Gerði það
ráð fyrir því að Bandaríkjamenn
héldu eftir 8.500 kjamaoddum í lang-
drægum flaugum og Rússar 6.600.
Fréttaskýrendur gera ráð fyrir að
samkomulagið leiði til upprætingar
SS-18 langdrægra flauga Rússa og
fækkunar fjölodda flauga Bandaríkj-
anna um borð í kafbátum. Leiðtog-
arnir lýstu ennfremur yfir vilja til
að móta hugmyndir að sameiginlegu
kerfi til varnar kjarnorkuárásum.
Jeltsín ræddi í gær í hálfa klukku-
stund við rithöfundinn og andófs-
manninn fyrrverandi Alexander
Solzhenítsyn og bauð honum að snúa
aftur til fóstuijarðar sinnar. Solzhen-
ítsyn var gerður útlægur og sviptur
sovéskum réttindum 1974 en frá
þeim tíma hefur hann búið í Banda-
ríkjunum. Vjatsjeslav Kostíkov tals-
maður Jeltsíns vildi ekki gefa upp
hvað forsetanum og rithöfundinum
fór á milli eða hvemig Solzhenítsyn
brást við boði Jeltsíns.
Sjá fréttir á bls. 26 og 27.
Sviss:
Slóvaki
óttast um
líf sitt
- biður um póli-
tískt hæli
Ziirich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttarit-
ara Morgunblaðsins.
LÖGREGLUMAÐUR frá Slóv-
akíu óttast um líf sitt í Tékkó-
slóvakíu og bað um pólitískt
hæli í Sviss síðastliðinn föstu-
dag. Leonard Cimo flúði land
eftir að Vladimir Meciar, leið-
togi Hreyfingar fyrir lýðræðis-
legri Slóvakíu, HZDS, og helstu
samstarfsmenn hans í flokknum
kærðu hann fyrir meiðyrði og
honum barst til eyrna að það
ætti að handtaka hann. „Það er
auðvelt að detta niður stiga í
fangelsum í Tékkóslóvakíu,“
sagði hann í samtali við Morg-
unblaðið.
Cimo starfaði
fyrir Meciar
þegar sá síðar-
nefndi var
innanríkisráð-
herra Slóvakíu.
Hann segir að
Meciar v hafí
skipað sér að
sækja skjöl í
húsakynni
yggislögreglu
kommúnistaflokksins (StB) að-
faranótt 27. janúar 1990 og færa
sér þau án þess að segja nokkrum
frá því. í skjölunum voru upplýs-
ingar um fortíð Meciars sjálfs og
andstæðinga hans sem hann síðar
misnotaði. Talið er víst að hann
hafí starfað með StB eftir 1976
og verið á skrá undir nafninu
„Doktor“ frá 1985. Meciar hefur
viðurkennt að hafa haft þessi skjöl
undir höndum en neitar því alfarið
að hann hafí gefíð fyrirskipun um
að stela þeim.
Cimo hefur fullyrt bæði fyrir
þingnefnd í Bratislava og á sam-
bandsþinginu í Prag að Meciar
hafi gefið sér þessa fyrirskipun.
Meciar veit það og hefur höfðað
mál gegn Cimo fyrir meiðyrði.
Cimo og fjölskylda hans hafa orð-
ið fyrir líkamsárásum og hann
óttast um líf sitt. Hann er sann-
færður um að málið gegn honum
geti ekki fengið réttláta meðferð
í Slóvakíu þar sem óvinir hans eru
nú við völd og er viss um að hann
kæmist ekki lífs af ef hann lenti
í fangelsi.
or" Cimo
Sovétríkin:
Neyðarlög undirbúin árið 1988
Moskvu. Daily Telegraph.
LEIÐTOGAR sovéska kommúnistaflokksins hófu undirbúning að setn-
ingu neyðarlaga árið 1988, samkvæmt skjölum sem birt voru í Moskvu
í gær.
þykkt stjórnmálaráðsins voru Edúard
Shevardnadze utanríkisráðherra og
Alexander Jakovlev, einn helsti sam-
verkamaður Míkhaíls Gorbatsjovs
þáverandi forseta. Undir bréf til
framangreindra stofnana ritaði Ana-
tolíj Ljúkanov fyrir hönd forsefáemb-
ættisins.
Samkvæmt skjölunum samþykkti
stjórnmálaráð kommúnistaflokksins
einróma tilmæli til innanríkisráðherr-
ans, vamarmálaráðherrans, yfir-
manns KGB og ríkissaksóknara um
að fínna lagagrundvöll fyrir hugsan-
legum neyðarráðstöfunum.
Meðal þeirra sem stóðu að sam-