Morgunblaðið - 17.06.1992, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JUNI 1992
45
Minning:
Valgeir Elíasson,
Miklaholti
Fæddur 22. janúar 1906
Dáinn 20. maí 1992
Ég var stödd vestur í Kanada,
er mér bárust þær fréttir að vinur
minn og fóstri, Valgeir Elíasson,
bóndi í Miklaholti, Miklaholts-
hreppi, Snæfellsnesi, væri látinn.
Mér létti hins vegar mikið þegar
ég komst að því að ég yrði komin
heim í tæka tíð að fylgja honum
síðasta spölin.
Valgeir var fæddur 22. janúar
1906 í Þórðarbúð í Eyrarsveit, son-
ur hjónanna Elíasar Elíassonar og
seinni konu hans, Valgerðar Jóns-
dóttur. Einn albróður átti Valgeir,
Sölva Elíasson, bifreiðastjóra í
Reykjavík, er var tveimur árum
eldri. Einnig átti Valgeir 5 hálf-
systkini samfeðra, þau Hjört, verk-
stjóra hjá Ríkisskip, Súsönnu, hús-
móður í Reykjavík, Lárus, hafnsög-
umann í Stykkishólmi, Kristínu
húsmóður í Reykjavík og Sigurvin,
sóknarprest á Raufarhöfn og Skinn-
astað í Öxarfírði. Af þessum sjö
systkinum eru Kristín og séra
Sigurvin enn á lífí.
Valgerður móðir Valgeirs lést af
barnsfarasótt þegar hann var að-
eins nokkurra daga gamall og var
honum komið strax í fóstur til hjón-
anna Eliveigar Snæbjörnsdóttur og
Jóns Siguijónssonar er bjuggu í
Tröð í Eyrarsveit. Valgeir vó aðeins
sex merkur er hann fæddist. Um
hávetur og í köldu húsi þurfti Eli-
veig að liggja hjá drengnum til að
halda í honum lífí. Eliveig og Jón
höfðu áður tekið í fóstur Geirþrúði
Geirmundsdóttur, síðar húsmóður í
Ytri-Tungu í Breiðuvík, en hún lést
fyrir nokkrum árum.
Eliveig og Jón fluttu að Ölkeldu
í Staðarsveit og síðan að Húsanesi
í Breiðuvík. Árið 1919 missti Eli-
veig mann sinn en hélt áfram bú-
skap með fósturbörnum sínum í 2
ár. Flutti síðan með Valgeir að
Hörgsholti í Miklaholtshreppi til
systursonar síns, Kristjáns Jónsson-
ar, síðar bónda í Dalsmynni í Eyja-
hreppi og konu hans, Þorbjargar
Kjartansdóttur.
Eins og að líkum lætur lá hið
sama fyrir Valgeiri og öðrum ungl-
inum snemma á þessari öld að byija
ungur að vinna og vinna hörðum
höndum. Vetrarmaður var hann á
Miðhrauni í Miklaholtshreppi í 2
vetur hjá hjónunum Óla Daníelssyni
og Steinunni, konu hans. Vorið
1923 réðst hann sem vinnumaður
að Rauðkollsstöðum í Eyjahreppi
til Hákonar Kristjánssonar og konu
hans, Elísabetar Jónsdóttur. Var
Valgeir þar í 9 ár, utan eitt, er
hann gat veitt sér það að fara suð-
ur til náms í Flensborgarskólann.
Það var á Rauðkollsstöðum sem
Valgeir hitti konuefnið sitt, Guð-
laugu Jónsdóttur. Hún var dóttir
Rósu Þórðardóttur frá Mýrdal í
Kolbeinsstaðahreppi og Jóns Odds
Jónssonar, ættuðum úr Dölum.
Valgeir og Guðlaug giftu sig hinn
20. maí- 1933 og hófu búskap i
Dalsmynni í sambýli við Kristján
og Þorbjörgu. Árið 1935 fluttu þau
að Litlu-Þúfu í Miklaholtshreppi og
bjuggu þar í 4 ár. Þar eignuðust
þau dætur sínar tvær, Elínu Rósu,
f. 23. febrúar 1936, og Gyðu, f.
19. apríl 1938. Árið 1939 fluttu þau
að Miklaholti og bjuggu þar í yfir
50 ár. Síðustu tvö æviár Valgeirs
dvöldu þau á Dvalarheimili aldraðra
í Borgarnesi vegna vanheilsu hans.
Valgeir var farsæll bóndi. Hann
bjó alla tíð með sauðfé og kýr og
hafði það að markmiði að reisa sér
ekki hurðarás um öxl. Þau hjón
komust smátt og smátt í betri efni
og um 1950 keyptu þau Miklaholt-
ið, en jörðin hafði áður verið ríkis-
jörð. Bærinn var stækkaður og tún
sléttuð. í staðinn fyrir brunninn
kom rennandi vatn. Kolin tóku við
af mónum, olían af kolunum og
rafmagnið af olíunni. Sláttuvélin
leysti orfíð og ljáinn af hólmi og í
staðinn fyrir hestana Rauð og Jarp,
Brún og Grána komu Farmal Cub
og Willis-jeppi.
Ég held að það hafí ekki verið
algengt í þá daga að bændur gæfu
sér tíma frá bústörfum til að ferð-
ast. En Valgeir hafði unun af að
ferðast og skoða landið og veitti
sér það. Hann átti það oft til að
tilkynna að morgni að nú skyldum
við lyfta okkur upp t.d. fara út í
Breiðuvík, inn í Dali eða skoða
Hnappadalinn. Með spaugi sínu og
uppátektum tókst honum sífeltt að
fá okkur til að gleyma amstri hvers-
dagsins og hlæja af hjartans list.
Hann var vel lesinn, ræðinn og eftir-
tektársamur. Hann hafði gaman af
íþróttum, var grannur og léttur á
fæti og bauð oft heimilisfólkinu í
fótbolta að loknu dagsverki.
Valgeir var lánsmaður í einkalífí
sínu. Hjónaband hans og Guðlaugar
var svo náið og samstillt, að eftir
var tekið. Með tímanum uxu dæt-
urnar tvær úr grasi og urðu foreldr-
um sínum stoð og stytta. Árið 1956
giftist Elín Rósa Guðbjarti Alexand-
erssyni frá Stakkhamri og stofnuðu
þau nýbýlið Miklaholt II og bjuggu
við hliðina á Valgeiri og Guðlaugu
æ síðan. Synir þeirra eru Alexand-
er, f. 6. október 1956, rafvirki í
Ringe í Danmörku. Kona hans er
Anne Marie og eiga þau þijú börn.
Áður átti Alexander Rósu Gyðu,
sem mikið hefur dvalið í Mikla-
holti. Hinn sonurinn er Valgeir, f.
12. mars 1960, íjármálastjóri hjá
skipadeild Jes Zimsen. Hann er gift-
ur Sesselju Unni Vilhjálmsdóttur
og eiga þau einn son.
Gyða hefur alla tíð átt heimili í
Miklaholti en vann þó í mörg ár í
Borgamesi að vetrarlagi. Er van-
heilsa fór að heija á Valgeir fékk
hún vinnu í Laugagerðisskóla, til
að geta verið nálægt foreldrum sín-
um á erfiðum tímum.
Það var sumarið 1948 sem ég,
þá 6 ára gömul, var send í Mikla-
holt til mánaðardvalar. Lauga og
Geiri (en það voru þau ævinlega
kölluð) höfðu lofað móður minni að
hafa mig í mánuð. Þessi dagur er
alltaf greiptur í huga minn. Rútu-
ferðin vestur var spennandi fyrir 6
ára stelpuhnokka, sem var að ferð-
ast ein í fyrsta skipti. Lauga tók á
móti mér við þjóðveginn og reiddi
mig á Brún gamla niður í Mikla-
holt, 3ja km leið. Ég held að hún
hafí farið ósköp varlega því ekki
minnist ég að hafa orðið hrædd.
Þegar í Miklaholt kom fór hún með
mig beint út í mógrafir þar sem
Geiri var að taka upp mó. Dæturn-
ar voru ekki heima, voru á sund-
námskeiði. Geiri gerði fljótlega hlé
á mótökunni og stökk upp úr mó-
gröfínni, lagðist á fjórar fætur og
bauðst til að vera hesturinn minn,
pijónaði og jós, og ég skemmti mér
konunglega. Þeim var umhugað um
það hjónunum í Miklaholti að mér
leiddist ekki þennan mánaðartíma,
sem ég átti að dvelja hjá þeim. Ég
hef oft velt því fyrir mér síðan,
hversu einstakar þessar móttökur
voru, hversu næmum skilningi þær
lýstu. Enda urðum við vinir frá og
með þessum degi og sú vinátta
entist og efldist alla tíð.
Ein bóka afa míns, Árna Þórar-
inssonar, heitir „Fagurt mannlíf"
og þar fjallar hann um mannlífið í
Ámessýslu. En hafí ég einhvers
staðar fundið fagurt mannlíf þá var
það í Miklaholti hjá þeim hjónum
Geira og Laugu. Þar réð ríkjum
ástúð og umhyggja. Þar lifði fólk í
sátt og samlyndi við umhverfi sitt.
Svo ólík sem þau voru spunnu þau
hjón saman það umhverfi sem var
svo sterkt í látleysi sínu og einfald-
leik að það hefur stöðugt verið mér
aðdáunar- og umhugsunarefni.
Ég dvaldi ekki í Miklaholti einn
mánuð, heldur í níu sumur. Það er
tími sem ég er ævinlega þakklát
fyrir. Sonur minn, Þór, dvaldi einn-
ig hjá þessum góðu hjónum í níu
sumur og mörg em þau börnin, sem
dvalið hafa hjá þeim lengur eða
skemur.
Að leiðarlokum vil ég þakka
Geira fyrir fóstrið og einlæga
tryggð alla tíð. Maðurinn minn,
Gísli, og bömin okkar Þór, Soffía
og Guðlaug, þakka áralanga vin-
áttu. Laugu og dætmm, svo og
nánum aðstandendum, vottum við
okkar dýpstu samúð.
Valgeir lést í Akranesspítala hinn
20. maí sl. á 59. brúðkaupsdegi
þeirra hjóna. Hann var jarðsettur í
Miklaholti hinn 30. maí sl.
Katrín Eymundsdóttir,
Húsavík.
Mkil þörf fyrir hjúkrunar-
fræöinga um mestallt landið
FULLTRÚAFUNDUR Hjúkrunarfélags íslands (HFÍ) var haldinn í maí
sl. Fundinn sátu 57 hjúkrunarfræðingar víðs vegar af landinu. Á fundin-
um var fjallað um ýmis mál hjúkrunarfræðinga og skjólstæðinga þeirra.
Kosinn var níu manna vinnuhópur
sem mun ijalla um hagræðingu í
heilbrigðisþjónustunni. í ljósi niður-
skurðar og þeirra öm breytinga sem
eiga sér stað í heilbrigðisþjónustunni
þarf HFÍ að vera sífellt vakandi fyr-
ir velferð skjólstæðinga sinna.
Fundurinn lýsti áhyggjum sínum
yfir því að ekki hefur fengist fé til
að starfrækja stöður héraðshjúkrun-
arfræðinga. í lögum um heilbrigðis-
þjónustu frá árinu 1990 stendur m.a.
í grein 6.3.: „Ráðherra skipar héraðs-
hjúkrunarfræðing til fjög^irra ára í
senn. Ráðherra er heimilt að skipa
héraðshjúkrunarfræðing í öðrum
héruðum sé það talið nauðsynlegt
vegna umfangs starfsins." Ekki leik-
ur vafí á því að mikil þörf er á héraðs-
hjúkrunarfræðingum víða um land á
tímum skertrar þjónustu heilbrigðis-
stofnana.
Fundarmenn ræddu mikilvægi
þess að ganga frá samningi um líf-
færaflutninga og framkvæmdaatrið-
um þar að lútandi hið fyrsta. Má þar
nefna að undirbúa útgáfu líffæra-
gjafakorta sem hugsanlegir líffæra-
gjafar gengju með á sér svo og
fræðslu og upplýsingar til almenn-
ings.
Sérhver hjúkrunarfræðingur, sem
og allir einstaklingar í landinu, þarf
að skoða hug sinn og gera upp við
sig siðfræðileg atriði sem slíkum
ákvörðunum fylgja. Nokkrar umræð-
ur urðu um kjaramál stéttarinnar.
Mikillar óánægju gætti vegna þess
hve erfiðlega gengur-að fá sérhæfða
þekkingu, ábyrgð og vinnuálag metið
til launa. I lok fundarins samþykktu
fulltrúar að senda eftirfarandi álykt-
un til heilbrigðisyfirvalda:
„Fulltrúafundur HFÍ 1992 lýsir
þungum áhyggjum af þróun heil-
brigðismála á Islandi. Þegar erfíð-
lega árar í þjóðfélaginu er nauðsyn-
legt að halda vöku sinni og rífa ekki
niður þann árangur sem tekið hefur
áratugi að byggja upp. Til þess að
ná árangri í nýtingu fjármagns verð-
ur að móta stefnu til langs tíma. Þar
sem hjúkrunarstéttin ber lögum sam-
kvæmt ábyrgð á hjúkrunarþjón-
ustunni í landinu lýsir hún sig reiðu-
búna til samvinnu og óskar eftir að
eiga fulltrúa í öllum nefndum, stjórn-
um og ráðum þar sem ákvarðanir
eru teknar sem tengjast heilbrigðis-
þjónustunni. Aðalmarkmið HFI frá
upphafí hefur verið að efla heilbrigð-
isþjónusiu landsmanna og standa
vörð um skjólstæðinga sína.“
(Fréttatilkynning)
___________Brids_____________
Umsjón Arnór G. Ragnarsson
Risaskor í sumarbrids
Ágæt þátttaka var í sumarbrids síð-
asta laugardag. 24 pör mættu til leiks.
Spilaður var Mitchell-tvímenningur.
Úrslit urðu (efstu pör):
N/S:
Þrösturlngimarsson-RagnarJónsson 403
GuðlaugJónsdóttir - Dröfn Guðmundsdóttir 304
Erlendur Jónsson - Jens Jensson 294
Guðrún Jóhannesd. - Ragnheiður Tómasd. 284
A/V:
Bernódus Kristinsson - Georg Sverrisson 355
Bryndís Þorsteinsd. - Ólöf Þorsteinsd. 320
Erlingur Sverrisson - Jóhannes Guðmannsson 292
Geirlaug Magnúsdóttir - Torfi Axelsson 288
Skor þeirra Þrastar og Ragnars er
tæplega 75%, sem er með því allra
hæsta sem gerist hér á landi. Gríðar-
leg skor.
Mjög góð þátttaka var á mánudeg-
inum, þrátt fyrir Evrópuleikina í sjón-
varpinu. 36 pör mættu til leiks. Spilað-
ur var Miitchell. Úrslit urðu (efstu
pör):
N/S:
BjömTheodórsson-GísliHafliðason 497
Hjördis Siguijónsdóttir - Sævin Bjamason 490
Lárus Hermannsson - Guðlaugur Sveinsson 484
Þráinn Sigurðsson - Vilhjálmur Sigurðsson 479
Guðrún Jóhannesdóttir - Gróa Guðnadóttir 477
A/V:
NjállSigurðsson-RúnarEinarsson 484
JóhannesGuðmannss. - UnnarÁ. Guðmundss. 479
EðvarðHallgrimsson-EiríkurJónsson 472
Ingunn Bemburg - Kristjana Steingrimsdóttir 465
HöskuldurGunnarsson-ÓmarOlgeirsson 462
Nk. fímmtudag opnar húsið (að
venju) kl. 17 í Sumarbrids. Spilað er
í riðlum og hefst spilamennska í hveij-
um riðli um leið og þeir fyllast. Síð-
asti riðill fer af stað kl. 19 (alltaf). Á
laugardaginn verður svo Mitchell-tví-
menningur og opnar húsið kl. 13 (spil-
amennska hefst kl. 13.30). Aðstoðað
er við myndun para á staðnum. Spilað
er í húsi Bridssambandsins, að Sigtúni
9.
Bridsdeild
Húnvetningafélagsins
Föstudaginn 19. júní verður kom-
ið saman og veitt verðlaun fyrir
keppni vetrarins. Mæting er kl.
20.30 í Húnabúð, Skeifunni 17, og
eru félagar hvattir til að mæta.
Tekið verður í spil að verðlaunaaf-
hendingu lokinni.
Epson-alheims-
tvímenningurinn
Epson-alheimstvímenningurinn
verður spilaður um allan heim
föstudagskvöldið 19. júní nk. Spil-
aðir verða 3 riðlar á íslandi og reikn-
að út á landsvísu eins og Philip-
Morris tvímenningnum sl. haust.
Einn riðill verður í Sigtúni 9, annar
á Akureyri og sá þriðji á Reyðar-
fírði. Mitcell-fyrirkomulag verður
notað og hvert par fær að lokinni
spilamennsku bók með spilunum og
umsögn um hvert spil eftir Omar
Sharif. Skráning er hafin á skrif-
stofu BSÍ í síma 91-689360 og í
sumarbrids á Akureyri og Reyðar-
fírði.
+
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og jarðarför
HELGU INGVELDAR GUÐMUNDSDÓTTUR,
Bólstaðarhlíð 41.
Örn B. Ingólfsson, Hjördi's Óskarsdóttir,
Þorsteinn Ingólfsson, Hólmfríður Kofoed-Hansen,
Guðrún Guðmundsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem sýndu okkur samúð
og hlýhug við andlát og útför
JÓNS ÓLAFSSSONAR,
Vökulandi,
Eyjafjarðarsveit.
Ingibjörg Runólfsdóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
+
Innilegar þakkir sendum við þeim, er sýndu okkur hlýhug og sam-
úð við andlát og útför
KARLS ELÍASSONAR,
Hjallabraut 33.
Sérstakar þakkir fyrir hjartahlýju og einstaklega ágæta ummönun
sendum við starfsfólkinu á Sólvangi.
Fjóla Óskarsdóttir,
Elfas Andri Karlsson, Rannveig Jónsdóttir,
Ómar S. Karlsson, Fjóla Valdimarsdóttir,
Óskar G. Karlsson, Brynhildur Jónsdóttir,
Sólbjörg Karlsdóttir, Tómas Þorsteinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim, sem auðsýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför ástkærs eiginmanns míns,
föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
GUÐBRANDAR SVEINS ÞORLÁKSSONAR
frá Veiðileysu,
Öldugötu 2,
Hafnarfirði.
Ásta Dagmar Jónasdóttir,
Ólöf Guðbrandsdóttir, Jón B. Jónsson,
Þorlákur Guðbrandsson,
Þuríður Steingrímsdóttir,
Guðrún Steingrímsdóttir,
Þórir Steingrimsson,
Stefán Steingrímsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Sonja Haraldsdóttir,
Óli H. Þórðarson,
Ármann Hallbertsson
Margrét Sveinbjörnsdóttir,
Margrét Hreinsdóttir,