Morgunblaðið - 17.06.1992, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JUNI 1992
27
Reuter
Forsetafrúr í framreiðslunni
Þær Barbara Bush og Naina Jeltsín sitja ekki auðum höndum meðan
eiginmenn þeirra, þeir George Bush Bandaríkjaforseti og Borís Jelts-
ín, forseti Rússlands, ræðast við í Hvíta húsinu. í gær gripu þær
meðal annars í að smyija samlokur á Martha’s Table í Washington
en þar geta þeir, sem hvergi eiga höfði sínu að halia, fengið ókeyp-
is máltíð.
England:
Bókín um Díönu
komin á markað
Fyrsta upplagið seldist strax
BRESKA konungsfjölskyldan
sótti hinar árlegu Ascot veð-
reiðar í gær eins og ekkert hefði
í skorist, á sama degi og bók
blaðamannsins Andrews Mort-
ons, „Díana. Sönn ævisaga," var
gefin út. Fyrsta upplag bókar-
innar seldist á nokkrum klukku-
stundum.
ERLENT
Efni bókarinnar hefur valdið
miklu fjaðrafoki í Bretlandi undan-
farna viku og var því fylgst grannt
með konungsfjölskyldunni við veð-
reiðarnar. Spár, um að Karl prins
og Díana prinsessa myndu ekki
sækja veðreiðarnar í þetta sinn,
rættust ekki. Þau komu bæði til
veðreiðanna, voru óaðfinnanlega
klædd, og viku hvergi frá hefðum.
Hinn mikli mannfjöldi, sem var
viðstaddur veðreiðarnar, virtist
ekki síður fylgjast með konungs-
fjölskyldunni en stökki hestanna
og fagnaði Díönu ákaft þegar hún
birtist.
Bók Mortons var nánast rifin
út úr enskum bókaverslunum í gær
enda er hún helsta heimild þeirra
fjölmiðla, sem mest hafa fjallað
Rithöfundurinn Andrew Morton
blaðar í gegnum bók sína,
„Díana. Sönn ævisaga," sem kom
út í gær.
um hjónaband ríkisarfanna að
undanförnu. Sannleiksgildi bókar-
innar hefur verið dregið í efa og
meðal þeirra, sem hafa sakað
Morton um slæm vinnubrögð, eru
vinir Díönu sem hann vitnar til í
bókinni.
Hæstiréttur Bandaríkjanna eykur svigrúm yfirvalda:
Heimilt að ræna glæpa-
mönnum á erlendri grund
Boston. Frá Karli Blöndal, fréttaritara Morgrmblaðsins.
Hæstiréttur Bandaríkjanna úrskurðaði á mánudag að bandarísk
yfirvöld ættu rétt á því að ræna meintum glæpamönnum á er-
lendri grundu til að sækja þá til saka og þyrftu hvorki að virða
mótmæli viðkomandi ríkis né sáttmála um framsal glæpamanna.
Dómur þessi gekk í máli, sem
snerist um það hvort bandarísk
dómsvöld mættu rétta í máli
mexíkósks læknis, Humbertos
Alvarezar Machains, sem sakað-
ur er um að hafa átt þátt í að
pynta og myrða útsendara
bandarísku fíkniefnalögreglunn-
ar í Guadalajara árið 1985. Tveir
alríkisdómstólar í Kaliforníu
höfðu úrskurðað að þeir hefðu
ekki lögsögu til að fjalla um mál
Álvarezar vegna þess að honum
hefði verið rænt í Mexíkó að
undirlagi Bandaríkjamanna og
hann fluttur með valdi til Banda-
ríkjanna. Niðurstaða þeirra var
sú að brottnám Álvarezar bryti
í bága við framsalssáttmála, sem
Bandaríkjamenn og Mexíkanar
gerðu árið 1978 og bæri banda-
rískum yfirvöldum að láta hann
lausan.
Álvarez var rænt í apríl árið
1990 og hafa mexíkósk yfirvöld
tvívegis lagt fram formleg mót-
mæli síðan. Þau hafa krafist þess
að Álvarez verði látinn laus í
mexíkóskri lögsögu og lofað að
fjallað verði um mál hans.
Kanadamenn hafa tekið undir
þessi orð og reynt að þrýsta á
Bandaríkjamenn um að framselja
lækninn til Mexíkó. Mexíkóska
utanríkisráðuneytið lýsti yfir því
á mánudagskvöld að dómur
hæstaréttar Bandaríkjanna væri
„ómerkur og óviðsættanlegur“.
Mál þetta hefur varpað skugga
á samskipti Bandaríkjamanna og
Mexíkana og hafa hinir síðar-
nefndu ákveðið í mótmælaskyni
að slíta öllu samstarfi í barátt-
unni gegn eiturlyfjum.
William P. Barr dómsmálaráð-
herra lýsti yfir ánægju sinni með
úrskurðinn og sagði að hann
myndi auðvelda baráttupa gegn
eiturlyfjasmyglurum og -sölum.
Barr hefur verið ötull hvatamað-
ur þess að grunaðir glæpamenn
yrðu handteknir erlendis og skrif-
aði fyrir þremur árum, þá að-
stoðardómsmálaráðherra, álits-
gerð fyrir bandarísku alríkislög-
regluna þar sem hann tíundaði
að hún mætti handtaka erlenda
flóttamenn án leyfis erlendra rík-
isstjórna. Úrskurður hæstaréttar
er því í fullu samræmi við stefnu
stjórnar George Bush forseta.
Sex dómarar kváðu banda-
ríska dómstóla hafa lögsögu yfir
Álvarez, en þrír skiluðu séráliti.
Meirihlutinn, undir forystu Will-
iams Rehnquists, forseta hæsta-
réttar, vísaði annars vegar til
úrskurðar hæstaréttar frá árinu
1886, þar sem kveðið var á um
að leyfilegt hefði verið að nema
brott frá Perú meintan sakamann
og draga hann fyrir dóm í Banda-
ríkjunum og hins vegar til þess
að í framtalssáttmála Banda-
ríkjamanna og Mexíkana væri
hvergi sagt berum orðum að ekki
mætti ganga framhjá honum með
því að fremja mannrán.
Áður en dómur féll veltu menn
vöngum yfir því hvort niðurstaða
hæstaréttar, sem telst stefnu-
markandi þótt aðeins hafi verið
fjallað um þetta einstaka mál,
kynni að hafa áhrif á sakfellingu
Manuels Noriegas, fyrrum ein-
ræðisherra Panama, sem tekinn
var höndum í ríki sínu og fluttur
með hervaldi til Bandaríkjanna.
Fyrst niðurstaða réttarins var á
þann veg að Bandaríkjamenn
gætu með rétti handtekið menn
hvar sem næðist til þeirra stend-
ur dómurinn í máli Noriegas.
Einnig hefur verið bent á að sá
munur sé á máli Álvarezar og
Noriegas að mexíkósk yfirvöld
hafi mótmælt, en það hafi yfir-
völd í Panama, sem Bandaríkja-
menn komu til valda eftir að
hafa steypt Noriega, ekki gert.
Það virðist hins vegar hafa farið
framhjá mönnum að perúsk yfir-
völd hreyfðu engum mótbárum í
málinu 1886 og því er spurning
hvort meirihluti hæstaréttar gat
látið þann dóm ráða áliti sínu á
mánudag í ljósi mótmæla mexík-
óskra ráðamanna.
John Paul Stevens hæsta-
réttardómari skrifar í séráliti
minnihlutans að það sé „yfir-
gengilegt að aðili að framsals-
sáttmála geti talið að hann hafi
á laun áskilið sér rétt til að hand-
taka borgara í lögsagnarudæmi
hins aðilans".
Stevens ítrekaði að úrskurður
meirihlutans bryti í bága við þjóð-
arétt og vitnaði í orð stjómspek-
ingsins Thomasar Paines: „Hver
sá sem vill tryggja eigið frelsi
verður að veija jafnvel óvin sinn
kúgun; því bregðist hann þeirri
skyldu kemur hann á fordæmi,
sem mun koma honum í koll.“
Þetta er einmitt það sem ýms-
ir bandarískir sérfræðingar ótt-
ast. Þeir sjá fyrir sér að nú muni
hryðjuverkamenn og glæpasam-
tök síður hika við að nema brott
bandaríska viðskipta- og stjórn-
sýslumenn. Abraham Abramov-
sky, sérfræðingur í alþjóðlegum
refsirétti, sagði í blaðaviðtali að
verði haldið áfram að framfylgja
þessari stefnu muni aðrir færa
sig upp á skaftið: „Þeir eiga eft-
ir að segja að viðkomandi hafí
gerst brotlegur við lög þeirra og
koma og taka hann. Þá mun
dómsmálaráðuneytið eiga erfítt
með að segja: Þið verðið að fram-
fylgja alþjóðalögum.“
Þessi úrskurður á sennilega
eftir að valda áhyggjum víðar en
í Mexíkó. 103 ríki hafa gert fram-
salssáttnjála við Bandaríkja-
menn, þar á meðal Islendingar,
og þar er hvergi lagt bann við
mannránum og því nær þessi
úrskurður að því er virðist til
Islands auk hinna ríkjanna 102.
Heimsbréf, 26,3% raunávöxtun
á ársgrundvelli síðustu 3 mánuði
Þar sem lítið samband er á milli hagsveiflna hér innanlands og erlendis og ísienska hagkerfið er einhæft
eru fjárfestingar í erlendum verðbréfum skynsamleg leið til að dreifa áhættu.
Heimsbréf eru ávöxtuð með kaupum í hlutabréfum erlendra fyrirtækja
og traustum skuldabréfum og henta því vel íyrir þá sem vilja dreifa áhættu
og njóta góðrar ávöxtunar til lengri tíma.
Víðast í heiminum er spáð góðri ávöxtun hlutabréfa næsta árið og því eru
horfur góðar fyrir þá sem fjárfesta í Heimsbréfum.
LANDSBRÉF H.F.
Allar nánari upplýsingar veita ráðgjafar Landsbréfa hf.
og umboðsmenn í Landsbanka íslands um allt land.
Landsbankinn stendur með okkur
Sudurlandsbraut 24, 108 fíeykjavík, sími 91-679200, fax 91-678598
Löggilt verdbréfafyrirtœki. Aðili að Verdbréfaþingi íslands.
AUK kl 1/(05-66