Morgunblaðið - 06.12.1994, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 6. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Reglum Lífeyrissjóðs sjómanna breytt
Hefði stefnt í
óefni með sjóðinn
að öllu óbreyttu
REGLUM Lífeyrissjóðs sjómanna
hefur verið breytt og réttindi til elli-
lífeyris og örorkulífeyris verið skert
að nokkru. Ámi Guðmundsson
framkvæmdastjóri lífeyrissjóðsins
segir að stefnt Hefði í óefni með
sjóðinn að öllu óbreyttu. Bráðlega
verði gerð tryggingafræðileg úttekt
á honum sem skeri úr um hvort
breytingarnar á reglum sjóðsins nú
dugi til að rétta hann af. Hann seg-
ir skýringuna fyrir vanda sjóðsins
fyrst og fremst felast í lægri ellilíf-
eyrisaldri sjóðsfélaga og þyngri ör-
orkugreiðslum.
0,4% lækkun fyrir
hvern mánuð
65 ára aldur hefur verið almennt
ellilífeyrismark alveg frá upphafí
sjóðsins en með breytingu á lögum
hans 1981 gátu sjóðsfélagar byrjað
að taka lífeyri frá 60 ára aldri ef
þeir höfðu verið 25 ár eða lengur
til sjós. Árni segir að fulltrúar sjó-
manna virðist hafa staðið í þeirri
trú að ríkið ætlaði að fjármagna
kostnað samfara því en reyndin
hafi orðið önnur. Þá var tekin
ákvörðun um að breyta lögum sjóðs-
ins á ný. Engu að síður býðst mönn-
um enn að fara á lífeyri frá 60 ára
aldri en þá Iækka greiðslur til þeirra
miðað við það sem var áður, eða
um 0,4% fyrir hvem mánuð sem
farið er á lífeyri fyrir 65 ára aldur.
Þeir sem fara á lífeyri 60 ára gaml-
ir fá þannig 24,8% lægri mánaðar-
legar greiðslur. Sjómaður sem ætti
rétt á 100 þúsund kr. í lífeyri frá
65 ára aldri fengi þannig ekki nema
tæpar 76 þúsund kr.
Einnig verða nú gerðar strangari
kröfur_ um sönnun fyrir siglinga-
tíma. Áður var skilyrði að sjómaður
væri 180 dagar að meðaltali til sjós
á ári til að fá lífeyri en nú verður
jafnframt skilyrði að sjómaður hafi
ekki verið skemur en 120 daga til
sjós hvert ár.
F ramreikningur skertur
Þá vom settar skorður við því
hversu háir sjóðsfélagar geta orðið
í framreikningi vegna örorkulífeyr-
is. Lögin voru á þann veg að ungur
maður sem slasaðist fékk reiknuð
réttindi fram til 65 ára aldurs á
grunni meðaltals síðustu fimm ára
sem hann hafði greitt í sjóinn. Nú
er miðað við 60 ára aldur í fram-
reikningi og auk þess hefur verið
sett þak á þau stig sem nota má
við framreikning. Ef stigin eru fleiri
en fjögur samkvæmt meðaltalinu
nær framreikningurinn aðeins til tíu
ára og eftir það er ekki heimilt að
nota fleiri en fjögur stig á ári við
afganginn af framreikningnum.
Árni segir að með þessu sé verið
að koma í veg fyrir að menn fái
óeðlilega háan framreikning vegna
hárra tekna á árunum áður en þeir
slasast.
Ur fimm árum í þrjú
Áður fyrr byggði örorkumat ein-
vörðungu á sjómannsstarfinu þann-
ig að sá sem var metinn óvinnufær
til sjós fékk ótímabundnar bætur frá
Lífeyrissjóði sjómanna jafnvel þótt
hann gæti unnið nánast öll störf í
landi. Fyrir tveimur árum var lögun-
um breytt á þann veg að fyrstu fimm
ár eftir að menn urðu óvinnufærir
voru þeir metnir með tilliti til sjó-
mennsku en síðan samkvæmt al-
mennu mati. Með breytingu á regl-
unum núna var þessum fimm árum
breytt í þtjú ár.
Ámi segir að með breytingunni
nú detti stór hópur örorkulífeyris-
þega hjá Lífeyrissjóði sjómanna út
eftir þijú ár því margir þeirra geti
unnið nánast hvaða störf sem er í
landi. Þetta ákvæði ætti að létta
verulega á sjóðnum, að mati Áma.
„Stjórnendur sjóðsins telja að þær
breytingar sem gerðar hafa verið á
örorku- og ellilífeyrisákvæðunum
séu allar sanngjarnar og hægt að
rökstyðja með því að ekki sé verið
að taka af mönnum önnur réttindi
en þau sem óeðlileg þykja,“ sagði
Árni. Hann segir að ef ekki hefði
verið tekið á vanda sjóðsins núna
hefði stefnt í óefni. Sjóðurinh eigi
ekki fyrir skuldbindingum núna en
ekki sé búið að reikna út stöðu hans
nú eftir þessar breytingar. Það verði
hins vegar gert fljótlega. „Miðað við
síðustu tryggingarfræðilegu úttekt
í árslok 1992 var ljóst að það varð
að gera eitthvað því dæmið gekk
ekki upp með sama áframhaldi."
Morgunblaðið/Snorri
Gengið frá og þrifið eftir ágætt úthald á netum.
Gott netaút-
hald á Höfn
Höfn. Morgunblaðið.
ÁHÖFNIN á Bjarna Gíslasyni
SF 90 var um síðustu mánaða-
mót að binda og eru nú komnir
í jólafrí, eftir annars ágætt út-
hald á netum.
Þeir lögðu fyrst í byrjun októ-
ber og voru nokkuð góðar gæft-
ir og sæmileg veiði. Að sögn
Kristins Guðmundssonar skip-
stjóra var um allsæmilegan fisk
að ræða, meginuppistaðan var
fimm til átta kg fiskur. Allur
fiskurinn fór á markað en mjög
gott var á Fiskmarkaði Horna-
fjarðar á þessum tíma og gerði
dagurinn 130-145 kr. meðalverð
hjá þeim. Verðið á stærsta
flokknum, eða 8 kg og yfir, fór
í 165 kr.
Mest af fisknum veiddist út
af Suðursveit og veiddist þó
nokkuð af ýsu einnig, sem Krist-
inn sagði að þeir hefðu fengið
með því að leggja upp í grynnsta
broti en trossurnar lágu á 1V2
faðmi og út á 5 faðma og var
upp í hálft annað tonn af sæmi-
legri ýsu í hverri trossu. Síðast-
liðnar þijár vikur hafa gæftir
verið mjög lélegar og markaðs-
verðið lækkað sem orsakast af
því að búið er að verka jólamat-
inn fyrir Spánveija.
Agætar horfur eru á sölu
á frystri loðnu til Japans
Minni eftirspurn eftir loðnuhrognum
ÁGÆTAR horfur eru á sölu á frystri
loðnu á Japansmarkað ef og þegar
fer að bóla á henni nú í vetur. Verð-
ið fer hins vegar mikið eftir gæðum
loðnunnar sem berst og kann að
lækka nokkuð frá því í ár, þegar
metverð fékkst. Nokkrar birgðir eru
af loðnuhrognum í Japan og horf-
urnar því ekki eins góðar um sölu
á þeim, að sögn Halldórs Eyjólfsson-
ar, markaðsstjóra hjá Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna (SH).
Japansmarkaður tekur við 20-
22.000 tonnum af frystri loðnu nú,
að sögn Halldórs. Markaðurinn hef-
ur þó dregist saman hin síðustu ár
- úr um 30.000 tonnum - því tak-
markað framboð og hærra verð
hefur dregið úr neyslu í Japan.
í ár hafa verið flutt út um 18.000
tonn af frystri loðnu, þar af var SH
með um 2/3 hluta sölunnar. Lang-
mest af útflutningnum, eða um 95%,
fer til Japans.
Halldór sagði að vertíðin í ár hefði
verið óvenju góð hvað stærð loðnunn-
ar varðaði. Japanir væru vanir að
fá stóra og góða loðnu frá Kanada,
en íslenska loðnan hefði yfirleitt ver-
ið minni, þó svo að hún hefði slagað
meira upp í Kanadaloðnuna nú í ár.
Söluhorfur ráðast mikið af stærð
loðnunnar, það væri kannski ekki
markaður fyrir nema 10-15.000 tonn
af tiltölulega lítiili loðnu.
Hvað hrognin varðar, þá tekur
Japansmarkaður við 4-4.500 tonn-
um, sem er ársneyslan, sagði Hall-
dór. Nú í ár voru flutt 5.000 tonn
á Japansmarkað og þvl verða vænt-
anlega einhveijar birgðir í upphafi
næsta árs. Horfumar væru því
kannski ekki eins góðar fyrir hrogn-
in og frystu loðnuna og búast mætti
við að verðið yrði nokkuð lægra en
í ár.
„Það er mikilvægt að menn fram-
leiði gæðavöru, það þýðir að hráefn-
ið verður að vera ferskt og átulaust
og flokkunin góð. Það er ekki sama
hvað er tekið upp í frystingu, það
er bara ákveðinn hluti af loðnunni
sem er nýtanlegur í hana,“ sagði
Halldór.
N Ú E R RÉTTi TÍMINN TIL A Ð FÁ SÉR GSM FARSÍMA
Ókeypis sírntöl um helgar!
f desember og janúar gefst GSM farsímaeigendum kostur á
að hringja gjaidfrjálst um helgar.* Tilboðið gildir frá
10. desember 1994 til 29. janúar 1995 á tímanum frá
kl. 20:00 á föstudagskvöldum til kl. 08:00 á mánudagsmorgnum.
PÓSTUR OG SÍMI
*Tilboðið á ekki við um símtöl til útlanda eða i Símatorg. Símtöl í GSM
farsímakerfið úr venjulegum síma eru gjaldfærð á venjulegan hátt.